Nǔɖiɖi: Jijɔ E Nɔ Hɛn Mǐ Lidǒ É Ðé
NǓÐIÐI nɔ na hlɔnhlɔn mǐ tawun. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Satáan ba na hu mǐ ɖò gbigbɔ lixo có, nǔɖiɖi nɔ d’alɔ bɔ mǐ nɔ ‘xò gǎ myɔnɔ e kɛntɔ́ nɔ da dó mǐ ɔ cí.’ (Efɛ. 6:16) Nǔɖiɖi nɔ d’alɔ mǐ bɔ mǐ nɔ kpéwú bo nɔ ɖu ɖò tagba e cí só ɖɔhun lɛ é jí. Jezu ɖɔ nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ: “Enyi nǔɖiɖi mitɔn na bo sɔ atínkwín e wínní hú atínkwín lɛ bǐ é, bonu mi ɖɔ nú só elɔ ɖɔ ni sɛ̀ tɛn sín fí, bo yì jɛ dɔ̌n ɔ, é na site.” (Mat. 17:20) Ðó nǔɖiɖi sixu hɛn mǐ lidǒ ɖò gbigbɔ lixo wutu ɔ, mǐ ɖó na lin tamɛ dó nǔkanbyɔ elɔ lɛ jí: Etɛ ka nyí nǔɖiɖi? Nɛ̌ ninɔmɛ ayi mɛ tɔn mǐtɔn ka nɔ wà nǔ dó nǔɖiɖi mǐtɔn wu gbɔn? Nɛ̌ mǐ ka sixu hɛn nǔɖiɖi mǐtɔn lidǒ gbɔn? Mɛ̌ mɛ̌ e mǐ ka ɖó na ɖi nǔ na?—Hlɔ. 4:3.
ETƐ KA NYÍ NǓÐIÐI?
È ɖi nǔ ɖɔ nǔ e ɖò Biblu mɛ lɛ é nyí nǔgbo kpowun ko nyí nǔɖiɖi ǎ, ɖó “yɛ nyanya lɛ lɔ ɖi nǔ ɖɔ Mawu ɖokpo géé wɛ ɖè, bɔ xɛsi nɔ ɖi ye, bɔ ye nɔ sísɔ́.” (Ja. 2:19) Etɛ ka nyí nǔɖiɖi lo?
Biblu tinmɛ ɖɔ akpáxwé we wɛ nǔɖiɖi ɖó. Nukɔntɔn ɔ, “nǔɖiɖi ɖiɖó wɛ nyí è ni ɖeji dó nǔ e ɖó nukún wɛ è ɖè ɔ wu.” (Ebl. 11:1a) Enyi è ɖó nǔɖiɖi ɔ, è nɔ ɖeji bǐ mlɛ́mlɛ́ ɖɔ nǔ e Jehovah ɖɔ lɛ é bǐ nyí nǔgbo bo na jɛnu jɛn wɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Jehovah ɖɔ nú Izlayɛli-ví lɛ ɖɔ: “Mi sixu gbà akɔ e un jɛxa kéze kpo zǎn kpo é ǎ; mi sixu gbà bɔ é sù hwenu e zǎn nɔ kú ɔ, zǎn na gɔn kúkú, bɔ é sù hwenu e ayǐ nɔ hɔ́n ɔ, ayǐ na gɔn hinhɔ́n à? Mɔ̌ ɖokpo ɔ, akɔ e un jɛ xá mɛsɛntɔ́ ce Davidi ɔ sixu ɖò na gblé wɛ . . . ǎ.” (Jel. 33:20, 21) Xɛsi ka ko ɖi we kpɔ́n ɖɔ gbè ɖokpo na sù bɔ hwesivɔ na gɔn tíntɔ́n bo na gɔn xɔ yì, b’ɛ na zɔ́n bɔ ayǐ na gɔn hinhɔ́n, bɔ zǎn na gɔn kúkú à? É ɖò wɛn ɖɔ xɛsi mɔhun ɖi we kpɔ́n ǎ. Enyi a kúdeji ɖɔ hwesivɔ na nɔ tɔ́n, bo na nɔ yì xɔ hwebǐnu ɔ, a ɖó na xò nǔ kpɔ́n ɖɔ Mɛ e ɖó nǔ enɛ lɛ é na gɔn akpá tɔn lɛ ɖè à? Eǒ!—Eza. 55:10, 11; Mat. 5:18.
Wegɔ́ ɔ, “nǔɖiɖi ɖiɖó wɛ nyí . . . è ni ganjɛ nǔ e è ma mɔ ǎ é wu ɖɔ é tíìn.” È nɔ ɖɔ ɖɔ nǔɖiɖi nɔ zɔ́n bɔ è nɔ “ganjɛ nǔ e è ma mɔ ǎ é wu,” è mɔ nǔ ɔ ǎ, é ka tíìn. (Ebl. 11:1b) Gbɔn nɛ̌ é? Mǐ ni ɖɔ ɖɔ vǐ kpɛví ɖé kanbyɔ we ɖɔ, ‘Nɛ̌ a ka wà gbɔn bo tuùn ɖɔ jɔhɔn tíìn?’ A mɔ jɔhɔn kpɔ́n ǎ có, a sixu ɖɔ xó nú vǐ ɔ dó nǔ ɖěɖee xlɛ́ ɖɔ jɔhɔn tíìn lɛ é jí, ɖi gbɔjɛ, nǔwiwa jɔhɔn tɔn lɛ kpo nǔ ɖevo lɛ kpo. Enyi vǐ ɔ ɖi nǔ ɖɔ nǔ enɛ lɛ nyí nǔgbo ɔ, é na mɔ nǔ jɛ mɛ ɖɔ è sixu ɖi nǔ ɖɔ nǔ e è ma nɔ mɔ ǎ é tíìn. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, nǔ e tíìn nǔgbo nǔgbo lɛ é jí wɛ nǔɖiɖi jinjɔn.—Hlɔ. 1:20.
BO NA DÓ ÐÓ NǓÐIÐI Ɔ, NǓGBO Ɔ ÐÓ NA XƆ AKWƐ NÚ MǏ HWƐ̌
Ðó nǔ e tíìn lɛ é jí wɛ nǔɖiɖi jinjɔn wutu ɔ, mɛɖé ɖó na tó “tuùn nǔgbo ɔ bǐ dégbédégbé” cobo na ɖó nǔɖiɖi. (1 Tim. 2:4) Enɛ ka ko kpé ǎ. Mɛsɛ́dó Pɔlu wlan ɖɔ: ‘Ayi mɛ wɛ è nɔ ɖi nǔ ɖè.’ (Hlɔ. 10:10) È ɖó na ɖi nǔ nú nǔgbo ɔ kɛɖɛ ǎ, é ɖó na lɛ́ xɔ akwɛ nú mɛ. Enyi nǔ nyí mɔ̌ ɔ jɛn è na sixu ɖè nǔɖiɖi xlɛ́, enɛ wɛ nyí ɖɔ è ni wà nǔ sɔgbe xá nǔgbo ɔ. (Ja. 2:20) Mɛ e nǔgbo ɔ ma nɔ sù nukún tɔn mɛ ǎ é ɖé sixu gbɛ́ kúnnuɖenú e ɖò wɛn lɛ é, ɖó é jló na huzu nǔ e é ɖi nǔ na lɛ é ǎ wutu. (2 Pi. 3:3, 4; Ju. 18) Enɛ wɛ zɔ́n bɔ ɖò Biblu sín táan mɛ ɔ, mɛ e mɔ nǔjiwǔ lɛ é bǐ wɛ ɖi nǔ ǎ. (Kɛ́n. 14:11; Jaan 12:37) Mɛ ɖěɖee yí wǎn nú nǔgbo ɔ lɛ é kɛɖɛ jí wɛ gbigbɔ mímɛ́ Mawu tɔn nɔ w’azɔ̌ dó bɔ ye nɔ ɖó nǔɖiɖi.—Ga. 5:22; 2 Tɛ. 2:10, 11.
LEE DAVIDI SƆNǓ NÚ NǓÐIÐI E LIDǑ É GBƆN É
Axɔ́su Davidi ɖò mɛ ɖěɖee ɖó nǔɖiɖi nukúnɖeji lɛ é mɛ. (Ebl. 11:32, 33) É ɖò mɔ̌ có, mɛ e ɖò xwédo e mɛ Davidi ɖè lɛ é bǐ ɖó nǔɖiɖi mɔhun ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, hwenu e Davidi sín fofó ɖaxó Eliavu gbɛ́ nǔ nú Davidi ɖó nǔɖɔbamɛ Goliyati tɔn e vɛ́ n’i é wu é ɔ, é ɖexlɛ́ ɖɔ emi kún ɖó nǔɖiɖi ó. (1 Sam. 17:26-28) È nɔ jì mɛɖebǔ kpo nǔɖiɖi kpo ǎ, è nɔ lɛ́ ɖu gǔ tɔn ǎ; enɛ wu ɔ, nǔɖiɖi Davidi tɔn ɔ, kancica e é ɖó kpo Mawu kpo é wu wɛ é sín.
Ðò Ðɛhan 27gɔ́ ɔ mɛ ɔ, Davidi ɖè lee é wá ɖó nǔɖiɖi e lidǒ é gbɔn é xlɛ́. (Wemafɔ 1) Davidi lin tamɛ dó nǔ e é ko wà wá yì lɛ é kpo lee Jehovah wà nǔ xá kɛntɔ́ tɔn lɛ gbɔn é kpo jí. (Wemafɔ 2, 3) Tuto e Jehovah bló bɔ è na sɛn ɛ é sù nukún tɔn mɛ tawun. (Wemafɔ 4) Davidi sɛn Mawu kpo nǔɖitɔ́ hatɔ́ tɔn lɛ kpo ɖò goxɔ mɛ. (Wemafɔ 6) É xoɖɛ vívɛ́ dó ba Jehovah. (Wemafɔ 7, 8) Davidi lɛ́ jló ɖɔ è ni kplɔ́n nǔ emi ɖò ali Mawu tɔn jí. (Wemafɔ 11) Nǔɖiɖi ɖò taji nú Davidi sɔmɔ̌ bɔ é kanbyɔ ɖɔ: “Nú un ma ka [ɖó] ganjɛwu . . . ǎ ɔ, nɛ̌ gbɛ̀ ce ka na cí?”—Wemafɔ 13.
LEE A SIXU HƐN NǓÐIÐI TOWE LIDǑ GBƆN É
Enyi a ɖó linlin kpo walɔ kpo e xó è ɖɔ ɖò Ðɛhan 27gɔ́ ɔ mɛ é ɔ, a sixu ɖó nǔɖiɖi Davidi tɔn ɖɔhun. Ðó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e sɔgbe é jí wɛ nǔɖiɖi jinjɔn wu ɔ, lee a nɔ kplɔ́n Biblu kpo wema jinjɔn Biblu jí lɛ kpo sɔ́ é ɔ, mɔ̌ wɛ é na bɔwǔ nú we bɔ a na sɔnǔ nú akpáxwé sínsɛ́n gbigbɔ Mawu tɔn tɔn enɛ sɔ. (Ðɛh. 1:2, 3) Zǎn hwenu dó lin tamɛ ɖò nǔkplɔnkplɔn towe hwenu. Tamɛ linlin wɛ nyí dodónú e jí nǔsumɛnukúnmɛ nɔ sù ɖè é. Ðó nǔ e Jehovah wà nú we lɛ é sù nukún towe mɛ tawun wutu ɔ, a na jló na sɛn ɛ ɖò kplé agun tɔn lɛ jí, bo na jla nukúnɖiɖó towe nú mɛ ɖevo lɛ dó ɖè nǔɖiɖi xlɛ́. (Ebl. 10:23-25) Gɔ́ na ɔ, enyi mǐ ‘ɖókan dó ɖɛxixo wu bɔ awakanmɛ ma kú mǐ ǎ’ ɔ, xlɛ́xlɛ́ wɛ mǐ ɖè ɖɔ mǐ ɖó nǔɖiɖi nɛ. (Luk. 18:1-8) Enɛ wu ɔ, “nɔ xoɖɛ hwebǐnu” sɛ́dó Jehovah, bo ɖeji ɖɔ “é ɖò nukún kpé dó [emi] wu wɛ.” (1 Tɛ. 5:17; 1 Pi. 5:7) Nǔɖiɖi nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ nɔ wà nǔ, lobɔ nǔ e mǐ wà lɛ é nɔ wá zɔ́n bɔ nǔɖiɖi mǐtɔn nɔ lidǒ.—Ja. 2:22.
NƆ ÐÈ NǓÐIÐI XLƐ́ JEZU
Ðò zǎn e jɛ nukɔn nú kú Jezu tɔn é mɛ ɔ, é ɖɔ nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ: “Mi ɖi nǔ nú Mawu, bo ɖi nǔ nú nyɛ lɔmɔ̌.” (Jaan 14:1) Hǔn, mǐ ɖó na ɖè nǔɖiɖi xlɛ́ Jehovah kɛɖɛ ǎ, amɔ̌, mǐ ɖó na ɖexlɛ́ Jezu lɔmɔ̌. Nɛ̌ mǐ ka sixu ɖè nǔɖiɖi xlɛ́ Jezu gbɔn? Mǐ ni kpɔ́n ɖò ali atɔn nu.
Nukɔntɔn, mɔ ɖɔ gbɛxixɔ ɔ nǔɖe wɛ bɔ Mawu na hwiɖesunɔ mɛtún ɔ. Mɛsɛ́dó Pɔlu ɖɔ: “Nǔɖiɖi e un ɖó nú Mawu ví e yí wǎn nú mì, bo kú dó ta ce mɛ ɔ wu wɛ un ɖò gbɛ̀.” (Ga. 2:20) Enyi a ɖè nǔɖiɖi xlɛ́ Jezu ɔ, a na ganjɛwu bǐ mlɛ́mlɛ́ ɖɔ gbɛxixɔ ɔ sixu zɔ́n bɔ è na sɔ́ hwɛ towe lɛ kɛ we, bo na we nukúnɖiɖó gbɛ̀ mavɔmavɔ tɔn, lobo lɛ́ dó zǒgbe jí ɖɔ Mawu yí wǎn nú we. (Hlɔ. 8:32, 38, 39; Efɛ. 1:7) Enyi a ɖi nǔ nǔgbo nǔgbo ɖɔ gbɛxixɔ ɔ sixu d’alɔ we ɔ, a sɔ́ na nɔ dóhwɛ hwiɖée ǎ.—2 Tɛ. 2:16, 17.
Wegɔ́, sɛkpɔ Jehovah ɖò ɖɛ mɛ gbɔn vɔsisa Jezu tɔn gblamɛ. Gbɛxixɔ ɔ zɔ́n bɔ mǐ sixu xoɖɛ sɛ́dó Jehovah “kpodo jiɖiɖe kpan; é na sɔ́ hwɛ kɛ mǐ ɖò finɛ. Mǐ na mɔ fɛ́nú ɖò finɛ, bonu é na d’alɔ mǐ ɖò nǔ e hudo mǐ lɛ mɛ, ɖò hwetɔnnu.” (Ebl. 4:15, 16; 10:19-22) Ðɛxixo nɔ na hlɔnhlɔn kán e mǐ kánɖeji bo na dɛ ɖò mɛtɛnkpɔn hwɛhuhu tɔn lɛ nukɔn é.—Luk. 22:40.
Atɔngɔ́, setónú nú Jezu. Mɛsɛ́dó Jaan wlan ɖɔ: “Mɛ e ɖi nǔ nú Vǐ ɔ, mɔ gbɛ̀ mavɔmavɔ; mɛ e ma ka setónú nú vǐ ɔ ǎ ɔ, é na mɔ gbɛ̀ mavɔmavɔ ǎ; loɔ, xomɛsin Mawu tɔn ɖò jǐ tɔn.” (Jaan 3:36) Ð’ayi wu ɖɔ Jaan ɖè vogbingbɔn e ɖò nǔɖiɖi ɖiɖexlɛ́ kpo tónúmase kpo tɛntin é xlɛ́. Hǔn, enyi a setónú nú Jezu ɔ, a ɖè nǔɖiɖi xlɛ́ nɛ. A nɔ setónú nú Jezu gbɔn “Klisu sín sɛ́n ɔ” nyinyi gblamɛ, enɛ wɛ nyí nǔ e é kplɔ́n mɛ lɛ é bǐ. (Ga. 6:2) A nɔ lɛ́ setónú nú Jezu gbɔn alixlɛ́mɛ e é nɔ na gbɔn “[deví] gbejinɔtɔ́, ayiɖotenanɔ” ɔ jí lɛ é xwixwedó gblamɛ. (Mat. 24:45) Enyi a nɔ setónú nú Jezu ɔ, a na ɖó hlɔnhlɔn bo na dɛ ɖò tagba e cí jɔhɔn syɛnsyɛn ɖɔhun lɛ é nu.—Luk. 6:47, 48.
“MI ÐÒ DǑ LÍ WƐ ÐÒ NǓÐIÐI MÍMƐ́ TITEWUNGBE E MI ÐÓ Ɔ́ MƐ”
Gbè ɖokpo ɔ, dawe ɖé súxó bo ɖɔ nú Jezu ɖɔ: “Un ɖi nǔ, ka bló bonu ma lɛ́ ɖi nǔ hú mɔ̌.” (Mak. 9:24) Dawe enɛ ɖó nǔɖiɖi ɖó bǎ ɖé mɛ, amɔ̌, é nɔ jlɛ̌ jí, bo tuùn ɖɔ emi ɖó hudo nǔɖiɖi tɔn d’eji. Dawe enɛ ɖɔhun ɔ, mǐ bǐ wɛ ninɔmɛ e na byɔ ɖɔ mǐ ni ɖè nǔɖiɖi xlɛ́ d’eji lɛ é nɔ kpannukɔn. Mǐ bǐ wɛ sixu bló bɔ nǔɖiɖi mǐtɔn na lidǒ dìn. Lee mǐ mɔ gbɔn é ɔ, enyi mǐ nɔ kplɔ́n Xó Mawu tɔn, bo nɔ lin tamɛ d’eji ɔ, nǔ Jehovah tɔn na lɛ́ sù nukún mǐtɔn mɛ, bɔ nǔɖiɖi mǐtɔn na lidǒ. Enyi mǐ kpo nǔɖitɔ́ hatɔ́ mǐtɔn lɛ kpo nɔ sɛn Jehovah, bo nɔ jla nukúnɖiɖó mǐtɔn, lobo nɔ lɛ́ xoɖɛ hwebǐnu ɔ, nǔɖiɖi mǐtɔn na lɛ́ lidǒ d’eji. Gɔ́ na ɔ, enyi nǔɖiɖi mǐtɔn lidǒ ɔ, mǐ na mɔ ajɔ ɖaxó hugǎn ɔ yí. Xó Mawu tɔn dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ ɖɔ: “Mi mɛ vívɛ́ná ce lɛ ɔ, mi ɖò dǒ lí wɛ ɖò nǔɖiɖi mímɛ́ titewungbe e mi ɖó ɔ mɛ,” bo na dó “hɛn miɖée ɖò wanyiyi Mawu tɔn mɛ.”—Ju. 20, 21.