“Nɛ̌ È ka Na Fɔ́n Mɛkúkú lɛ Gbɔn?”

1-2. Aniwu Klisanwun lɛ bǐ ka ɖó na kplɔ́n nǔ dó fínfɔ́n sín kú jixwé tɔn ɔ wu?

MƐ GEGĚ ɖò Jehovah sɛn wɛ dìn, bo ɖó nukúnɖiɖó ɔ bo na nɔ gbɛ̀ ɖò ayikúngban jí kaka sɔyi. Amɔ̌, Klisanwun klewun e gbigbɔ mímɛ́ ɖè lɛ é ɖó nukúnɖiɖó ɔ, bo na yì nɔ gbɛ̀ ɖò jixwé. Mɛ yí ami dó ɖè enɛ lɛ nɔ ba na tuùn lee gbɛ̀ yetɔn na cí ɖò jixwé é. Amɔ̌, etɛwu mɛ ɖěɖee ɖó nukúnɖiɖó ɔ bo na nɔ gbɛ̀ ɖò ayikúngban jí lɛ é lɔ ɖó na kplɔ́n nǔ dó enɛ wu? Lee mǐ na mɔ gbɔn é ɔ, fínfɔ́n sín kú jixwé tɔn ɔ na lɛ́ hɛn nyɔna wá nú mɛ ɖěɖee ɖó nukúnɖiɖó ɔ bo nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi ɖò ayikúngban jí lɛ é. Enɛ wu ɔ, enyi mǐ na bo ɖó nukúnɖiɖó jixwé tɔn, alǒ ayikúngban jí tɔn ɔ, mǐ ɖó na kplɔ́n nǔ dó fínfɔ́n sín kú jixwé tɔn ɔ wu.

² Mawu sɔ́ d’ayi mɛ nú ahwanvu Jezu tɔn xwè kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn ɖé lɛ bɔ ye wlán nǔ dó fínfɔ́n sín kú jixwé tɔn ɔ wu. Mɛsɛ́dó Jaan tinmɛ ɖɔ: “Dìn ɔ, Mawu-ví wɛ mǐ nyí; amɔ̌, è ko ɖè nǔ e [mǐ] na wá nyí ɔ xlɛ́ céɖécéɖé ǎ. Loɔ, nǔ e mǐ tuùn kpowun ɔ wɛ nyí ɖɔ hwenu e Klisu na lɛkɔ wá ɔ, mǐ na cí éɖɔhun.” (1 Jaan 3:2) Enɛ wu ɔ, Klisanwun yí ami dò ɖè lɛ tuùn lee ye na wá cí hwenu e è na fɔ́n ye dó jixwé é ǎ. É ɖò mɔ̌ có, ye na mɔ Jehovah hwenu e ye na yí ajɔ yetɔn é. Biblu ɖɔ nǔ kaka ɖé dó fínfɔ́n sín kú jixwé tɔn ɔ wu ǎ, amɔ̌, mɛsɛ́dó Pɔlu ɖɔ nǔɖe lɛ d’ewu. Mɛ yí ami dó ɖè lɛ na ɖò kpɔ́ xá Klisu hwenu e “é na gblé gbɛ̀ dó nú gǎn lɛ bǐ, bo na gbidí acɛkpikpa lɛ bǐ kpo hlɔnhlɔn e ɖò yɛswímɛ lɛ é bǐ kpo” é. “Kɛntɔ́ gudo tɔn e . . . nyí kú” é lɔ sɔ́ na ɖè ǎ. Gudo mɛ ɔ, Jezu kpo mɛ e na kp’acɛ xá ɛ lɛ é kpo na hwíhwɛ́ yeɖée kpo nǔ bǐ kpo dó Jehovah glɔ́. (1 Kɔ. 15:24-28) Hwenu ɖaaɖagbe ɖé wɛ na nyí enɛ!b

 3. Lee 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:30-32 xlɛ́ gbɔn é ɔ, etɛ nǔ e Pɔlu ɖi nú fínfɔ́n sín kú é ka d’alɔ ɛ bɔ é wà?

³ Nǔ e Pɔlu ɖi nú fínfɔ́n sín kú é d’alɔ ɛ, bɔ é dɛ ɖò mɛtɛnkpɔn vovo lɛ nu. (Xà 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:30-32.) É ɖɔ nú Kɔlɛntinu lɛ ɖɔ: “Ayihɔngbe ayihɔngbe ɔ, un nɔ ɖibla kú.” É lɛ́ wlán ɖɔ: “Un fun ahwan xá gběkanlin lɛ ɖò Efɛzi.” É sixu ko ɖò xó ɖɔ dó ahwan e é fun xá gběkanlin lɛ ɖò nǔkpɔntɛn Efɛzi tɔn ɖé mɛ é wu wɛ. (2 Kɔ. 1:8; 4:10; 11:23) Alǒ, é sixu ko ɖò xó ɖɔ dó Jwifu gbeklánxámɛtɔ́ lɛ kpo mɛ ɖevo e cí “gběkanlin” ɖɔhun lɛ é kpo wu wɛ. (Mɛ. 19:26-34; 1 Kɔ. 16:9) Ðebǔ wɛ é na bo nyí ɔ, Pɔlu mɔ wuvɛ̌ syɛnsyɛn gegě. É ɖò mɔ̌ có, é kpò ɖò linlin e sɔgbe é ɖó wɛ dó sɔgudo wu.—2 Kɔ. 4:16-18.

 4. Nɛ̌ nukúnɖiɖó fínfɔ́n sín kú tɔn ɔ ka nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú Klisanwun lɛ égbé gbɔn? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò akpa ɔ jí é.)

⁴ Hwenu vɛwǔ lɛ mɛ nɔ gbɛ̀ ɖè wɛ mǐ ɖè. Wɔ̌nxixogbɛwu ko wà nǔ dó nɔví mǐtɔn ɖé lɛ wu. Mɛ ɖevo lɛ nɔ nɔ fí e è ɖò ahwan fun wɛ ɖè, bɔ ayijayǐ ma tíìn ɖè ǎ lɛ é. Mɛ ɖevo lɛ nɔ lɛ́ sɔ́ gbɛ̀ yetɔn, alǒ mɛɖesúsíninɔ yetɔn ɖó axɔ́ nu dó sɛn Jehovah ɖò fí ɖěɖee è ɖó dogbó nú azɔ̌ mǐtɔn, alǒ, gbɛ́ ɖè lɛ é. Amɔ̌, Jehovah e sɛn wɛ nɔví enɛ lɛ bǐ ɖè kpo kanɖodónǔwu kpo é nyí kpɔ́ndéwú ɖagbe nú mǐ. Xɛsi ɖi ye ǎ, ɖó ye tuùn ɖɔ nú emi na bo tlɛ kú dìn ɔ, Jehovah d’akpá ɖɔ emi na na ye nǔ ɖagbe hugǎn ɖé ɖò sɔgudo.

 5. Linlin masɔgbe tɛ ka sixu vɔ́da nú nǔɖiɖi e mǐ ɖó nú fínfɔ́n sín kú é?

⁵ Pɔlu gb’akpá nú nɔví tɔn lɛ ɖɔ ye ni nyi alɔ nú linlin masɔgbe elɔ e mɛɖé lɛ nɔ ɖó é: “Enyi mɛkúkú ma nɔ fɔ́n ǎ hǔn, mi gbɔ bo wá nú mǐ ni bló nǔ e lǒ elɔ ɖɔ é: ‘mǐ ni ɖu nǔ, bo nu ahan, ɖó sɔ ɔ, mǐ na kú.’” Linlin enɛ tlɛ ko tíìn cobɔ Pɔlu jɔ. Ezayíi 22:13 e ɖɔ xó dó nǔwalɔ Izlayɛli-ví lɛ tɔn wu é mɛ wɛ é sixu ko ɖè xó sín. Ye tɛ́dó Mawu wu ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, vivomɛninɔ gbɛzinzan wɛ nɔ mya nukún nú ye. Nǔgbo ɔ, linlin e Izlayɛli-ví lɛ nɔ ɖó é wɛ nyí: “Jǎ gbɛ̀, ee a ɖu ɔ wɛ nyí towe,” bɔ linlin enɛ tlɛ lɛ́ gbakpé ɖò égbé. Amɔ̌, è wlán nǔ e linlin masɔgbe enɛ e akɔta Izlayɛli tɔn ɔ ɖó é jì é dó Biblu mɛ.—2 Tan. 36:15-20.

 6. Nɛ̌ nukúnɖiɖó fínfɔ́n sín kú tɔn ɔ ka nɔ zɔ́n bɔ mǐ na nɔ kpɔ́n gbɛ̌ bo dó gbɔn?

⁶ É ɖò wɛn ɖɔ tuùn e mǐ tuùn ɖɔ Jehovah sixu fɔ́n mɛkúkú lɛ é ɖó na zɔ́n bɔ mǐ na nɔ kpɔ́n gbɛ̌ e mǐ nɔ dó lɛ é. Nɔví e ɖò Kɔlɛnti lɛ é ɖó na cɔ́ yeɖée dó gbɛ̌didó xá mɛ ɖěɖee ma ɖi nǔ nú fínfɔ́n sín kú ǎ lɛ é wu. Enɛ kplɔ́n nǔɖe mǐ égbé: Gbɛ̌didó xá mɛ ɖěɖee ma nɔ kéya nú sɔgudo ǎ, bo nɔ ɖò gbɛ̀ kɛɖɛ ɖu wɛ lɛ é na hɛn lè ɖebǔ wá nú mǐ ǎ. Enyi Klisanwun nǔgbo ɖé nɔ zán hwenu sukpɔ́ xá mɛ mɔ̌hun lɛ ɔ, enɛ sixu hɛn linlin tɔn kpo nǔwalɔ tɔn kpo blí. Nǔ ɔ wɛ nyí ɖɔ enɛ sixu zɔ́n bɔ é wà nǔ e Mawu gbɛ́ wǎn na lɛ é. Enɛ wɛ zɔ́n bɔ Pɔlu byɔ Klisanwun lɛ syɛnsyɛn ɖɔ: ‘Ye ni byɔ yeɖée mɛ lee é jɛxa gbɔn é, bo gɔn hwɛ hu.’—1 Kɔ. 15:33, 34.

 7. Lee 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:35 xlɛ́ gbɔn é ɔ, nǔ e kúnkplá fínfɔ́n sín kú é tɛ lɛ mɛɖé lɛ ka nɔ kanbyɔ?

⁷ Xà 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:35. Mɛ e jló na bló bɔ mɛ ɖevo lɛ na xò nǔ kpɔ́n dó fínfɔ́n sín kú wu é sixu kan nǔ elɔ byɔ: “Nɛ̌ mɛkúkú lɛ ka na fɔ́n gbɔn? Agbaza alɔkpa tɛ ye na ɖó?” É nyɔ́ tawun ɖɔ mǐ ni gbéjé xósin e Pɔlu na é kpɔ́n, ɖó égbé ɔ, mɛ gegě nɔ ɖó linlin yetɔn yetɔn lɛ dó fínfɔ́n sín kú wu. Amɔ̌, etɛ Biblu ka kplɔ́n mǐ?

 8. Nǔjlɛdonǔwu tɛ ka 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:36-38 mɛ, bo sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na mɔ nǔ jɛ fínfɔ́n sín kú jixwé tɔn ɔ mɛ?

⁸ Xà 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:36-38. Enyi mɛɖé kú ɔ, agbaza tɔn nɔ nyɔ. Amɔ̌, Mɛ e dá wɛkɛ ɔ é sixu fɔ́n ɛ sín kú, bo na ɛ agbaza e jɛxa ɛ é ɖé. (Bǐb. 1:1; 2:7) Pɔlu zán nǔjlɛdonǔwu ɖé dó xlɛ́ ɖɔ é kún byɔ ɖɔ Mawu ni fɔ́n mɛ ɔ wá gbɛ̀ dó agbaza ɖokpo ɔ mɛ ó. Lin tamɛ dó jinukún “yayǎ ɖé” alǒ “jinukún” alɔkpa ɖevo wu. È sɔ́ nǔkún ɖé dó kɔ́ glɔ́ ɔ, é nɔ sù, bo nɔ na sínsɛ́n yɔyɔ̌ ɖé. Sínsɛ́n yɔyɔ̌ enɛ ɔ nɔ gbɔn vo nú nǔkún kpɛví e è dó é. Pɔlu zán nǔjlɛdonǔwu enɛ dó xlɛ́ ɖɔ Gbɛɖotɔ́ mǐtɔn sixu na “agbaza e jló è” é ɖé.

 9. Etɛ 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:39-41 ka ɖɔ dó agbaza vovo e tíìn lɛ é wu?

⁹ Xà 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:39-41. Pɔlu ɖ’ayi wu ɖɔ vogbingbɔn gegě ɖò nǔɖiɖó lɛ mɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nyibu, xɛví kpo hweví kpo sín agbaza lɛ gbɔn vovo. É ɖɔ ɖɔ enyi mǐ kpɔ́n jixwé ɔ, mǐ nɔ mɔ vogbingbɔn e ɖò hwe kpo sun kpo tɛntin é. É lɛ́ ɖɔ ɖɔ “sunví ɖě sín ɖɛkpɛ nɔ gbɔn vo nú ɖě tɔn.” Nǔgbo wɛ ɖɔ mǐ sixu sɔ́ nukún mǐtɔn lɛ dó mɔ vogbingbɔn ɔ na lě ǎ, amɔ̌, nǔnywɛ xwitixwitizɔ́watɔ́ lɛ ɖɔ ɖɔ sunví alɔkpa alɔkpa wɛ tíìn, ɖé lɛ nɔ kló tawun, ɖevo lɛ nɔ hwe, mya, wé, bɔ ɖevo lɛ nɔ lɛ́ nyí koklojónɔ hwe ɖɔhun. Pɔlu lɛ́ ɖɔ ɖɔ ‘agbaza jixwé tɔn lɛ tíìn, bɔ ayikúngban jí tɔn lɛ lɔ tíìn.’ Gbɔn nɛ̌ é? Ðò ayikúngban jí ɔ, gbɛtɔ́gbáza wɛ mǐ ɖó, amɔ̌, agbaza gbigbɔ tɔn e wɛnsagun lɛ ɖó é ɖɔhun wɛ ɖò jixwé.

10. Agbaza alɔkpa tɛ mɛ ɖěɖee na fɔ́n dó jixwé lɛ é ka na ɖó?

¹⁰ Ð’ayi nǔ e Pɔlu ɖɔ bɔ d’ewu é wu: “Hwenu e mɛkúkú lɛ na fɔ́n ɔ, lee é na nyí gbɔn ɔ nɛ. Hwenu e è sɔ́ agbaza ɔ dó kɔ́ glɔ́ ɔ, nǔ nyinyɔ wɛ é ko nyí; hwenu e é ka na lɛ́ wá gbɛ̀ ɔ, é sɔ́ na nyí nǔ nyinyɔ ǎ.” Nǔgbo ɔ, mǐ tuùn ɖɔ enyi mɛɖé kú ɔ, agbaza tɔn nɔ nyɔ, bo nɔ huzu kɔ́. (Bǐb. 3:19) Bɔ nɛ̌ é ka na nyí gbɔn bɔ agbaza ɖé ma sɔ́ na nyí “nǔ nyinyɔ ǎ”? Pɔlu ɖò xó ɖɔ dó mɛ ɖěɖee è fɔ́n wá gbɛ̀ dó ayikúngban jí lɛ é, ɖi mɛ ɖěɖee Elíi, Elizée kpo Jezu kpo fɔ́n lɛ é wu wɛ ǎ. Amɔ̌, mɛ ɖěɖee è fɔ́n bɔ ye sixu nɔ gbɛ̀ ɖò jixwé lɛ é wu ɖɔ xó dó wɛ é ɖè, enɛ wɛ nyí “agbaza jixwé” tɔn.—1 Kɔ. 15:42-44.

11-12. Hwenu e Jezu fɔ́n sín kú é ɔ, huzuhuzu tɛ ka tíìn? Nɛ̌ nǔ mɔ̌hun ka nɔ jɛ dó mɛ yí ami dó ɖè lɛ jí gbɔn?

¹¹ Hwenu e Jezu ɖò ayikúngban jí é ɔ, gbɛtɔ́gbáza wɛ é ɖó. Amɔ̌, hwenu e é fɔ́n sín kú é ɔ, é huzu “[gbigbɔ] e nɔ na gbɛ̀ mɛ é,” bo lɛkɔ yì jixwé. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, è na fɔ́n Klisanwun yí ami dó ɖè lɛ sín kú kpo agbaza e sixu zɔ́n bɔ ye na nɔ gbɛ̀ ɖò jixwé é kpo. Pɔlu tinmɛ ɖɔ: “Lee mǐ cí mɛ e è sɔ́ kɔ́ dó bló na ɔ ɖɔhun ɔ, mɔ̌ ɖokpo ɔ wɛ mǐ na wá cí mɛ e gosin jixwé ɔ ɖɔhun.”—1 Kɔ. 15:45-49.

¹² É ɖò taji ɖɔ mǐ ni flín ɖɔ è kún fɔ́n Jezu dó gbɛtɔ́gbáza mɛ ó. Hwenu e Pɔlu ɖò tasunaxó tɔn lɛ kɔn wá wɛ ɔ, é tinmɛ hwɛjijɔ ɔ gbɔn lě: “Nǔ e è sɔ́ agbaza kpodo hun kpo dó bló ɔ sixu ɖó mimǎ ɖò axɔ́suɖuɖu Mawu tɔn mɛ ǎ.” (1 Kɔ. 15:50) È na fɔ́n mɛsɛ́dó lɛ kpo mɛ yí ami dó ɖè ɖevo lɛ kpo dó jixwé kpo gbɛtɔ́gbáza kpo hun kpo ɖěɖee nɔ nyɔ lɛ é kpo ǎ. Hwetɛnu è ka na fɔ́n ye sín kú? Pɔlu ɖɔ ɖɔ fínfɔ́n sín kú enɛ kpò ɖò nukɔn; hwenu e ye kú gudo tlolo é wɛ nǔ na nyí mɔ̌ ǎ. Hwenu e Pɔlu wlán Kɔlɛntinu lɛ nukɔntɔn ɔ é ɔ, ahwanvu ɖé lɛ ko “kú,” ɖi kpɔ́ndéwú ɔ, mɛsɛ́dó Jaki. (Mɛ. 12:1, 2) Mɛsɛ́dó ɖevo lɛ kpo mɛ yí ami dó ɖè ɖevo lɛ kpo wá “kú” ɖò nukɔnmɛ.—1 Kɔ. 15:6.

13. Wuntun tɛ ka na dó gesí “hwenu e” Jezu “na wá dó” é?

¹³ Jezu kpo Pɔlu kpo ɖɔ hwenu taji e ja é xó ɖ’ayǐ. Hwe ɔ nu wɛ nyí hwenu e Klisu na wá dó é. Ahwan, ayikúngban dánwǔ, azɔn kpo nǔ baɖabaɖa ɖevo lɛ kpo wɛ na nyí wuntun e na dó gesí wiwǎ enɛ é. Sín 1914 wɛ mǐ ko mɔ bɔ nǔɖɔɖ’ayǐ Biblu tɔn enɛ ɖò jijɛnu wɛ. Wuntun enɛ lɛ́ ɖó akpáxwé taji ɖevo. Jezu ɖɔ ɖɔ è na jlá wɛnɖagbe ɔ ɖɔ è ko ɖó axɔ́suɖuto Mawu tɔn ayǐ “gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ, bonu é na nyí kúnnuɖiɖe nú gbɛtɔ́ lɛ bǐ. Enɛ ɔ gudo ɔ, gbɛ̀ ɔ na vɔ.” (Mat. 24:3, 7-14) Pɔlu lɛ́ tinmɛ ɖɔ “hwenu e Aklunɔ na wá dó ɔ” na lɛ́ nyí hwenu e è na fɔ́n mɛ yí ami dó ɖè e ko “kú” lɛ é é.—1 Tɛ. 4:14-16; 1 Kɔ. 15:23.

14. Ðɔ nǔ e na jɛ dó Klisanwun yí ami dó ɖè e na kú hwenu e Klisu na wá dó é lɛ é jí é.

¹⁴ Afɔjiafɔji wɛ è nɔ fɔ́n mɛ yí ami dó ɖè ɖěɖee nɔ fó gbɛzán ayikúngban jí tɔn yetɔn lɛ é dó jixwé. Xó mɛsɛ́dó Pɔlu tɔn elɔ e ɖò 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:51, 52 mɛ é dó zǒgbe enɛ jí: “Mǐ bǐ na kú ǎ, amɔ̌ è na huzu mǐ bǐ, ɖò cɛju mɛ, ɖò nukúnxwixwe ɖokpo mɛ, hwenu e kpɛn gudo gudo tɔn ɔ na ɖɔ nǔ é.” Xógbe Pɔlu tɔn enɛ lɛ ɖò jijɛnu wɛ dìn. Hwenu e è na fɔ́n nɔví Klisu tɔn enɛ lɛ é ɔ, ye bǐ na ɖó awǎjijɛ susunɔ; ye na “nɔ kpɔ́ xá Aklunɔ ɔ hwebǐnu.”—1 Tɛ. 4:17.

15. Azɔ̌ tɛ mɛ yí ami dó ɖè lɛ ka na wà ɖò jixwé?

¹⁵ Biblu ɖɔ azɔ̌ e mɛ yí ami dó ɖè lɛ na wà ɖò jixwé é nú mǐ. Jezu ɖɔ nú ye ɖɔ: “Mɛ e na ɖu ɖ’eji, bo na wà nǔ e un jló ɔ kaka yì vivɔnu ɔ, un na na ɛ acɛ e nyɛɖesunɔ un yí ɖò tɔ́ ce sí é: un na na bɔ é na kp’acɛ nú akɔta lɛ. Acɛkpikpa tɔn na syɛn gankpo ɖɔhun, bo na gbà ye hánnyá lee è nɔ gbà kozɛ́n hánnyá gbɔn é.” (Nǔɖe. 2:26, 27) Ye na xwedó Jezu, bo na nyí lɛngbɔ̌nyitɔ́ nú akɔta lɛ bɔ acɛkpikpa yetɔn na syɛn gankpo ɖɔhun.—Nǔɖe. 19:11-15.

16. Nɛ̌ mɛ yí mi dó ɖè lɛ kpo gbejinɔtɔ́ ɖevo lɛ kpo ka na ɖu ɖò kú jí gbɔn?

¹⁶ É ɖò wɛn ɖɔ mɛ yí ami dó ɖè lɛ na ɖu ɖò kú jí. (1 Kɔ. 15:54-57) Fínfɔ́n sín kú yetɔn na zɔ́n bɔ ye na ɖ’alɔ ɖò kún súsú dó nú nǔnyanyawiwa lɛ bǐ mɛ ɖò Haamagedɔni hwenu. Klisanwun sunnu kpo nyɔnu kpo livi mɔ̌kpan ɖevo lɛ na xò “ya ɖaxó ɔ” zlɛ́, lobo na byɔ gbɛ̀ yɔyɔ̌ ɔ mɛ. (Nǔɖe. 7:14) Mɛ enɛ lɛ e na gán ɖò ayikúngban jí lɛ é na nyí kúnnuɖetɔ́ nú ɖuɖeji ɖevo e è na ɖó ɖò kú jí é, enɛ wɛ nyí fínfɔ́n sín kú gbɛtɔ́ liva mɔ̌kpan e ko kú wá yì lɛ é tɔn. Kpɔ́n lee awǎjijɛ mǐtɔn na syɛn sɔ hwenu e ɖuɖeji enɛ na tíìn é! (Mɛ. 24:15) Bɔ mɛ ɖěɖee nɔ gbeji nú Jehovah bǐ mlɛ́mlɛ́ lɛ é bǐ na ɖu ɖò kú e sín gǔ ye ɖu ɖò Adamu gɔ́n é jí. Ye na kpéwú bo nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi.

17. Sɔgbe xá 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:58 ɔ, etɛ mǐ ka ɖó na wà?

¹⁷ Gbɔdónúmɛxó e kúnkplá fínfɔ́n sín kú bɔ mɛsɛ́dó Pɔlu wlán sɛ́dó Kɔlɛntinu lɛ é ɖó na sù Klisanwun e ɖò gbɛ̀ dìn lɛ é bǐ nukúnmɛ. Mǐ ɖó hwɛjijɔ e wu mǐ na setónú nú wěɖexámɛ Pɔlu tɔn e ɖɔ ɖɔ mǐ ni wà nǔ e wu mǐ kpé é dìn ɖò “Aklunɔ sín azɔ̌ ɔ” mɛ é. (Xà 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:58.) Enyi mǐ nɔ ɖ’alɔ ɖò azɔ̌ enɛ mɛ kpo kanɖodónǔwu kpo ɔ, mǐ sixu ɖó nukún sɔgudo awǎjijɛnɔ ɖé. Sɔgudo enɛ na nyɔ́ tawun hú nǔ ɖebǔ e mǐ sixu ɖó nukún é. É ɖò wɛn ɖɔ enɛ na dó zǒgbe jí ɖɔ Aklunɔ sín azɔ̌ e wà wá yì é kún nyí nǔ yayǎ ó.