Lee Mǐ Na Ðó Wǔ Zɔ nú Gbɛ̀ ɔ Gbɔn É

 1. Jezu nɔ ayikúngban jí fí é ɔ, zǎn tɔn gudo tɔn ɔ mɛ ɔ, etɛ jí é ka tɛɖɛ̌?

ÐÒ ZǍN gudo tɔn e Jezu bló ɖò ayikúngban jí cobo kú é mɛ ɔ, é xlɛ́ céɖécéɖé ɖɔ ɖagbemɛninɔ ahwanvu emitɔn lɛ tɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú emi tawun. É tlɛ xoɖɛ dó enɛ takún mɛ bo ɖɔ nú Tɔ́ tɔn ɖɔ: “Un byɔ we ɖɔ hwi ni ɖè ye sín gbɛ̀ ɔ mɛ ǎ; loɔ, hwlɛn ye ɖò awovi sí. Ye nyí gbɛ̀ ɔ tɔn ǎ, lee nyɛ lɔ ma nyí gbɛ̀ ɔ tɔn ǎ é ɖɔhun.” (Jaan 17:15, 16) Ðò nǔ enɛ e Jezu byɔ kpo ayi ɖokpo kpo é mɛ ɔ, é xlɛ́ ɖɔ emi yí wǎn nú ahwanvu emitɔn lɛ tawun, lobo lɛ́ xlɛ́ ɖɔ xó enɛ e emi ɖɔ nú ye mɛ ɖé lɛ jɛ nukɔn ɖò zǎn ɖokpo enɛ mɛ é nyí nǔ taji, é wɛ nyí ɖɔ: “Mi . . . nyí gbɛ̀ ɔ tɔn ǎ.” (Jaan 15:19) É ɖò wɛn ɖɔ, é nyí nǔ taji nú Jezu ɖɔ ahwanvu tɔn lɛ ni ɖó wǔ zɔ nú gbɛ̀ ɔ!

 2. Etɛ ka nyí “gbɛ̀” e Jezu dó gesí é?

² Gbɛtɔ́ ɖěɖee lín dó Mawu, bɔ Satáan ɖò acɛ kpa na wɛ, bɔ ye nyí kannumɔ nú ce jɛn na bí kpo goyiyi kpo lɛ é bǐ kplékplé wɛ nyí “gbɛ̀” e dó gesí wɛ Jezu ɖè é. (Jaan 14:30; Efɛzinu lɛ 2:2; 1 Jaan 5:19) Nugbǒ ɔ, “è zun xɔ́ntɔn xá gbɛ̀ ɔ, Mawu sín kɛntɔ́ wɛ è nyí.” (Jaki 4:4) Amɔ̌, nɛ̌ mɛ e ka jló na hɛn yeɖee ɖò wanyiyi Mawu tɔn mɛ lɛ é ka na ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ fɛɛ cobo ka na ɖó wǔ zɔ na gbɔn? Nǔ atɔ́ɔ́n elɔ lɛ e mǐ na ba dò na é na xlɛ́ enɛ mǐ. Nukɔntɔn ɔ, gbejininɔ nú Axɔsuɖuto Mawu Tɔn kpo wǔ ɖiɖó zɔ nú toxóɖiɖɔ kpo; wegɔ ɔ, xwi ɖíɖí xá gbigbɔ gbɛ̀ elɔ tɔn; atɔngɔ ɔ, jlɛjininɔ ɖò nǔsisɔ kpo acɔ́biba mǐtɔn kpo mɛ; ɛnɛgɔ ɔ, nukún mǐtɔn hinhɛn ɖó ganji; atɔ́ɔ́ngɔ ɔ, ahwanfunnu gbigbɔ mɛ tɔn mǐtɔn lɛ fifɔ kplá.

 3. (a) Etɛwu Jezu ma ka ɖó nu ɖò toxóɖiɖɔ mɛ hwetɔnnu ǎ? (b) Etɛwu è ka sixu ɖɔ ɖɔ ahwanvu yí ami dó ɖè Jezu tɔn lɛ nɔ ɖɔ xó dó nu tɔn? (Lɛ̌ kpɔ́n tinmɛ dò tɔn ɔ lɔ.)

³ Jezu ɖó alɔ ɖò toxóɖiɖɔ hwetɔnnu tɔn lɛ mɛ ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, é sɔ́ ayi tɔn ɖó Axɔsuɖuto Mawu Tɔn jijla jí. Axɔsuɖuto enɛ wɛ nyí acɛkpikpa jixwé tɔn sɔgudo tɔn e sín Axɔsu é nyí é. (Daniyɛli 7:13, 14; Luki 4:43; 17:20, 21) Enɛ wu wɛ hwenu e é ɖò Tokpɔngán Hlɔma Tɔn Pɔnsu Pilatu nukɔn é ɔ, é ɖɔ: “Axɔsuɖuɖu ce nyí gbɛmɛ fí tɔn ǎ.” (Jaan 18:36) Ahwanvu Klisu tɔn gbejinɔtɔ́ lɛ nɔ gbeji n’i bo xwedó kpɔ́ndéwú tɔn, bo lɛ́ nɔ gbeji nú Axɔsuɖuto Mawu Tɔn lobo jla Axɔsuɖuto enɛ gbɛ̀ ɔ. (Matie 24:14) “Klisu nu ɖɔ xó dó wɛ mǐ ɖè, [alǒ ‘mǐ nyí afɔsɔ́ɖótetɔ́ Klisu tɔn,’ NW],” wɛ mɛsɛ́dó Pɔlu wlan. “Mǐ ɖò vo sà nú [mɛ lɛ] wɛ, ɖò Klisu sín nyikɔ mɛ ɖɔ [ye] ni yí gbè bo dó hwɛ gbɔ xá Mawu.”a​—2 Kɔlɛntinu lɛ 5:20.

 4. Nɛ̌ Klisanwun nugbǒ lɛ bǐ ka ko xlɛ́ ɖɔ emi ɖò gbeji nú Axɔsuɖuto Mawu Tɔn gbɔn? (Kpɔ́n gbàví Klisanwun Nukɔntɔn lɛ Ðó Wǔ Zɔ́ Nú Gbɛ̀ Ɔ.”)

⁴ Ðó afɔsɔ́ɖótetɔ́ lɛ nɔ sɔ́ tò yetɔn sín afɔ ɖó te wutu ɔ, ye nɔ ɖó nu ɖò nǔ e kàn tò e mɛ è sɛ́ ye dó lɛ é mɛ ǎ; ye nɔ ɖó wǔ zɔ na. É ɖò mɔ̌ có, ye nɔ xò nǔ ɖěɖee na nyí ɖagbe nú tò yetɔn sín acɛkpikpa é sín kàn. Ðó ‘jixwé tɔn’ wɛ ahwanvu yí ami dó ɖè Klisu tɔn lɛ nyí wutu ɔ, mɔ̌ wɛ ye lɔ nɔ wà. (Filipunu lɛ 3:20) Ðó ye nɔ jla Axɔsuɖuto ɔ nukún myamya wutu ɔ, ye ko d’alɔ “lɛngbɔ̌ ɖevo” Klisu tɔn livi mɔkpan bɔ lɛngbɔ̌ enɛ lɛ ko “dó hwɛ gbɔ xá Mawu.” (Jaan 10:16; Matie 25:31-40) Lɛngbɔ̌ ɖevo enɛ lɛ nɔ wà nǔ ɖɛ̌mɛnu ɖɔhun bo nɔ nɔ gudo nú nɔví yí ami dó ɖè Jezu tɔn lɛ. Ðó mɛ gbɛ̌nu wè enɛ lɛ nyí lɛngbɔhwan ɖokpo bo nɔ xò Axɔsuɖuto Mɛsiya Tɔn ɔ sín kàn wutu ɔ, ye bǐ ɖó na ɖó wǔ zɔ nú toxóɖiɖɔ gbɛ̀ elɔ tɔn.​—Xà Ezayíi 2:2-4.

 5. Nɛ̌ agun Klisanwun tɔn ka gbɔn vo nú Izlayɛli hwexónu tɔn gbɔn? Nɛ̌ Klisanwun lɛ ka nɔ xlɛ́ vogbingbɔn enɛ gbɔn?

⁵ Gbejininɔ nú Klisu wɛ nyí hwɛjijɔ ɖokpo géé e wutu Klisanwun nugbǒ lɛ nɔ ɖó wǔ zɔ nú gbɛ̀ ɔ é ǎ. Tò ɖokpo géé mɛ wɛ Izlayɛli hwexónu tɔn nɔ, amɔ̌ ɖò égbé ɔ, kplékplé nɔví lɛ tɔn e gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ é ɖé mɛ wɛ Klisanwun lɛ ɖè. (Matie 28:19; 1 Piyɛ́ɛ 2:9) Enɛ wu ɔ, enyi mǐ byɔ toxóɖɔgbɛ e ɖò ayǐ mǐtɔn jí lɛ é ɖě mɛ ɔ, mǐ sɔ́ na sixu vo bo jla wɛn Axɔsuɖuto ɔ tɔn ǎ, bɔ bǔninɔ Klisanwun tɔn mǐtɔn ka na lɛ́ xò akpà ɖesu. (1 Kɔlɛntinu lɛ 1:10) Gɔ́ nú enɛ ɔ, mǐ na lɛ́ tɔ́n ahwan nùɖitɔ́ hàtɔ́ mǐtɔn ɖěɖee è ɖegbe nú mǐ ɖɔ mǐ ni yí wǎn na lɛ é, ɖò ahwan hwenu. (Jaan 13:34, 35; 1 Jaan 3:10-12) Enɛ xlɛ́ ɖɔ hwɛjijɔ ɖagbe wu wɛ Jezu ɖɔ nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ ye ni ma nɔ fun ahwan ó. É tlɛ lɛ́ ɖɔ nú ye ɖɔ ye ni yí wǎn nú kɛntɔ́ yetɔn lɛ.​—Matie 5:44; 26:52; kpɔ́n gbàví “Un ka Ðò Wǔ Ðó Zɔ nú Gbɛ̀ ɔ Wɛ À?”

 6. Nɛ̌ zě e a zé hwiɖée jó nú Mawu é ka kúnkplá kancica towe kpo “Dada Hlɔma tɔn” kpo gbɔn?

⁶ Ðó Klisanwun nugbǒ lɛ wɛ mǐ nyí wutu ɔ, mǐ ko zé gbɛ̀ mǐtɔn jó nú Mawu, é nyí nú gbɛtɔ́ ɖě, tutoblonunu gbɛtɔ́ tɔn ɖě, alǒ akɔta ɖě ǎ. 1 Kɔlɛntinu lɛ 6:19, 20 ɖɔ: “Mi nyí miɖesunɔ tɔn ǎ: axivɛnu wɛ Mawu xɔ mi.” Enɛ wu ɔ, hwenu e ahwanvu Jezu tɔn lɛ ɖò nǔ ɖěɖee sín axɔ ye ɖu dó “Dada Hlɔma tɔn” é (é sixu nyí sísí, takwɛ kpo mɛɖée hwíhwɛ́ hwíhwɛ́ dó glɔ tɔn ɖò bǎ e mɛ Mawu jló ɖó é kpo) sín axɔ sú i wɛ é ɔ, ye nɔ lɛ́ sɔ́ “nǔ e nyí Mawu tɔn ɔ jó nú Mawu.” (Maki 12:17; Hlɔmanu lɛ 13:1-7) Sinsɛn-biblo yetɔn, wǎn yí nú Mawu kpo ayi yetɔn bǐ kpo, kpodo tónúsíse mlɛ́mlɛ́ yetɔn kpo ɖò nǔ enɛ lɛ mɛ. Enyi é wá byɔ ɖó mɔ̌ ɔ, ye nɔ ɖò gbesisɔmɛ bo na kú dó nǔ e ye ɖi nú Mawu é tamɛ.​—Luki 4:8; 10:27; xà Mɛsɛ́dó 5:29; Hlɔmanu lɛ 14:8.

7, 8. Etɛ ka nyí “[gbigbɔ] e ɖò gbɛ̀ elɔ mɛ ɔ”? Nɛ̌ é ka ‘nɔ wà azɔ̌’ ɖò gbɛtɔ́ mɛ gbɔn?

⁷ Ali ɖevo e nu Klisanwun lɛ nɔ ɖó wǔ zɔ nú gbɛ̀ ɔ ɖè é wɛ nyí ɖɔ ye nɔ ɖí xwi xá gbigbɔ tɔn nyanya ɔ. “Mǐdɛɛ lɛ ɔ, enyi [gbigbɔ] e ɖò gbɛ̀ elɔ mɛ ɔ wɛ è na mǐ ǎ; loɔ, Mawu na mǐ [gbigbɔ] e gosin gɔ̌n tɔn é,” wɛ Pɔlu wlan. (1 Kɔlɛntinu lɛ 2:12) É ɖɔ nú Efɛzinu lɛ ɖɔ: ‘Ð’ayǐ xóxó ɔ, mi nɔ xwedó gbɛ̀ nyanya e mɛ e nyí gbɛ̀ elɔ tɔn lɛ nɔ zán é. Mi nɔ setónú nú gǎn e kpa acɛ nú jɔhɔn é. Gǎn enɛ ɔ wɛ nyí gbigbɔ e ɖò azɔ̌ wà wɛ dìn ɖò gbɛtɔ́ e ma nɔ setónú nú Mawu ǎ lɛ mɛ é.’​—Efɛzinu lɛ 2:1-3.

⁸ ‘Jɔhɔn’ alǒ gbigbɔ gbɛ̀ ɔ tɔn nyí nǔ e nukún ma nɔ mɔ ǎ é ɖé, hlɔnhlɔn e nɔ sísɛ́ mɛ bɔ è nɔ tlitó nú Mawu bo nɔ lɛ́ bló bɔ “jlǒ nyanya lɛ” kpo “nukún ɖò mɛ gban mɛ” kpo nɔ byɔ ayi mɛtɔn mɛ é wɛ. (1 Jaan 2:16; 1 Timɔtée 6:9, 10) Gbigbɔ enɛ nɔ “kpa acɛ” dó gbɛ̀ ɔ jí, ɖó é nɔ dɔn hwɛhuhu gbaza mǐtɔn, è ka nɔ ɖó ayi tɔn cobonu é nɔ wá xwetɔ́n ǎ, bo ka tíìn hwebǐnu, ɖò fí bǐ, jɔhɔn ɖɔhun. Gɔ́ na ɔ, é ‘nɔ wà azɔ̌’ kpɛɖé kpɛɖé ɖò mɛɖé mɛ, bo nɔ zɔ́n bɔ mɛ ɔ nɔ ɖó jujɔ e ma sɔgbe ǎ lɛ é, ɖi ce jɛn na bí, goyiyi, nukúnkɛ́ndídó, gɔ́ nú linlin jlokoko tɔn kpo gǔfínfɔ́n tɔn kpo.b Gbigbɔ gbɛ̀ elɔ tɔn nɔ zɔ́n, bɔ kpɛɖé kpɛɖé ɔ, jijɔ e Awovi ɖó lɛ é nɔ jɛ kún gbá jí ɖò gbɛtɔ́ lɛ sín ayi mɛ.​—Jaan 8:44; Mɛsɛ́dó 13:10; 1 Jaan 3:8, 10.

 9. Ali tɛ lɛ gbigbɔ e ɖò gbɛ̀ elɔ mɛ é ka sixu gbɔn bo byɔ linlin kpo ayi mǐtɔn kpo mɛ?

⁹ Gbigbɔ e ɖò gbɛ̀ elɔ mɛ é ka sixu dó ɖɔ dò ɖò linlin towe kpo ayi towe kpo mɛ à? Nǔ na nyí mɔ̌, enyi hwiɖesunɔ tin bonu acéjíninɔ towe vɔ́da ɔ nɛ. (Xà Nùnywɛxó 4:23.) Kpɛɖé kpɛɖé wɛ nǔ wà dó mɛ wu tɔn nɔ bɛ́, é sixu nyí gbɔn hagbɛ̌ e cí mɛ ɖagbe ɖɔhun cobo ma ka yí wǎn nú Jehovah ǎ lɛ é jí. (Nùnywɛxó 13:20; 1 Kɔlɛntinu lɛ 15:33) Enyi a nɔ xà wema e ma sɔgbe ǎ lɛ é, nɔ yì Tɛn Ɛntɛnɛti Tɔn e nɔ xlɛ́ fɔtóo nùblibliwiwa tɔn lɛ é alǒ ee nɔ jla linlin gǔfɔndómawujitɔ́ lɛ tɔn lɛ é jí, nɔ sɔ́ nǔ e ma sɔgbe ǎ lɛ é dó ɖè ayi ɖ’ayǐ, kabǐ nɔ d’ayihun agbahwlɛnhwlɛn tɔn lɛ ɔ, hwiɖée jó dó nú gbigbɔ nyanya enɛ wɛ a ɖè nɛ.

10. Nɛ̌ mǐ ka sixu ɖí xwi xá gbigbɔ e ɖò gbɛ̀ elɔ mɛ é gbɔn?

¹⁰ Nɛ̌ mǐ ka sixu ɖí xwi xá gbigbɔ nyanya e ɖò gbɛ̀ elɔ mɛ é bo hɛn mǐɖée ɖò wanyiyi Mawu tɔn mɛ gbɔn? Enyi mǐ nɔ ɖu nùɖuɖu gbigbɔ tɔn é Jehovah nɔ na mǐ lɛ é ganji, bo nɔ xoɖɛ hwɛhwɛ dó byɔ gbigbɔ mímɛ́ tɔn ɔ, é na kpa mǐ. Jehovah ɖó hlɔnhlɔn hú Awovi kpo gbɛ̀ nyanya e ɖò acɛ Satáan tɔn mɛ é kpo tawun. (Jaki 4:7) Hǔn, nùjɔnǔ tawun wɛ é nyí ɖɔ mǐ ni nɔ xoɖɛ dó sɛkpɔ Jehovah.

11. Nɛ̌ gbigbɔ e ɖò gbɛ̀ elɔ mɛ é ka ko hɛn lee è ɖó na sɔnǔ gbɔn é gblé gbɛn?

¹¹ Nǔsisɔ, acɔ́biba kpo wufifɛ mɛɖé tɔn kpo nɔ ɖè gbigbɔ e nɔ sísɛ́ mɛ ɔ é xlɛ́. Nǔsisɔ gbɛtɔ́ lɛ tɔn wá nyla sɔmɔ̌ ɖò tò gègě mɛ bɔ ɖɔnúesè-zɔwatɔ́ ɖé ɖɔ ɖɔ zaanɖé dìn ɔ, tonyatɔ́ lɛ kún sɔ́ na tuùn nǔ e ye na dó bo na dó ɖè yeɖée ɖó vo nú mɛ kpaà lɛ é ó. Nyɔnuví e ma tlɛ ko ɖó xwè 12 ǎ lɛ é lɔ ko sɔ́ aca enɛ bo nɔ “jó agbaza yetɔn sín wǔjɔnú gègě nyì wěxo bo sɔ́ nɔ nɔ jlɛ̌ jí ǎ,” wɛ xójlawema ɖé ɖɔ. Aca ɖevo wɛ lɛ́ nyí ɖɔ è ni dó nǔ e cí kluyɔɔ é. Enɛ ka nɔ ɖè gbigbɔ gǔfínfɔ́n tɔn xlɛ́ bo nɔ lɛ́ xlɛ́ ɖɔ è kún ɖó sísí nú mɛɖesunɔ ó.

12, 13. Nugbodòdó tɛ lɛ mǐ ka ɖó na xwedó ɖò acɔ́biba kpo nǔsisɔ kpo linu?

¹² Ðó Jehovah sɛntɔ́ wɛ mǐ nyí wutu ɔ, é sɔgbe ɖɔ mǐ ni ba na nyɔ́ kpɔ́n, enɛ wɛ nyí ɖɔ nǔsisɔ mǐtɔn ni mɛ́, ma cí kluyɔɔ ó, ma zɛ̀kpá ó, lobo ka jɛxa ninɔmɛ ɔ. Sunnu wɛ mǐ nyí à, alǒ nyɔnu wɛ mǐ nyí ɔ, mǐ ɖó na nɔ ba acɔ́ “lee é jɛxa gbɔn é” hwebǐnu, bo na xlɛ́ ɖɔ mǐ “nɔ sí Mawu.” É ɖò gaàn ɖɔ, nǔ e na nɔ mya nukún nú mǐ hugǎn é wɛ nyí ɖɔ mɛ ɖevo lɛ ni nɔ ɖó ayi mǐ wu ǎ, loɔ, nǔ ɔ wɛ nyí ɖɔ mǐ ni “hɛn [mǐɖée] ɖò wanyiyi Mawu tɔn mɛ.” (1 Timɔtée 2:9, 10; Judi 21) Nǔ e nɔ jló mǐ hugǎn ɖò acɔ́biba sín ali nu é wɛ nyí “acɔ́ xomɛ tɔn . . . acɔ́ enɛ wɛ xɔ akwɛ ɖaxó ɖò Mawu gɔ́n.”​—1 Piyɛ́ɛ 3:3, 4.

¹³ Mǐ ɖó na lɛ́ hɛn dó ayi mɛ ɖɔ lee mǐ nɔ sɔnǔ gbɔn é kpo lee mǐ nɔ ba acɔ́ gbɔn é kpo sixu zɔ́n, bɔ mɛ ɖevo lɛ sɔ́ nukún ɖagbe dó kpɔ́n sinsɛn nugbǒ ɔ alǒ gbɔ. Xókwin Glɛkigbe tɔn e è lilɛ dó “jlɛ̌ jí” é ɔ, enyi è zán ɖò walɔ ɖagbe sín akpáxwé ɔ, tinmɛ tɔn nɔ nyí sísí ɖaxó ɖiɖó nú lee nǔ nɔ cí nú mɛ ɖevo lɛ é alǒ linlin yetɔn. Enɛ wu ɔ, nǔ e ɖó na mya nukún nú mǐ é wɛ nyí ɖɔ, mǐ na sɔ́ acɛ e mǐ lin ɖɔ mǐ ɖó é ɖó kɛ́n ɖokpo bo na ɖó sísí nú ayixa mɛ ɖevo lɛ tɔn. Nǔ e ɖò taji hú nǔ bǐ é wɛ nyí ɖɔ, mǐ ɖó na kpa susu nú Jehovah kpo togun tɔn kpo, lobɔ nǔwiwa mǐtɔn lɛ na xlɛ́ ɖɔ mǐ nyí mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn, bo na bló nǔ “bǐ, bo dó sɔ́ Mawu sù.”​—1 Kɔlɛntinu lɛ 4:9; 10:31; 2 Kɔlɛntinu lɛ 6:3, 4; 7:1.

14. Etɛ lɛ mǐ ka ɖó na kanbyɔ mǐɖée ɖò nǔsisɔ kpo wufifɛ mǐtɔn kpo linu?

¹⁴ Acɔ́biba, nǔsisɔ, kpo wufifɛ mǐtɔn kpo lɛ́ ɖò taji tawun hwenu e mǐ xwè kúnnuɖegbe alǒ kplé Klisanwun tɔn é. Kanbyɔ hwiɖée ɖɔ: ‘Nǔsisɔ kpo wufifɛ ce kpo ka na dɔn ayi mɛ lɛ tɔn wá jǐ ce zɛ xwé wu wɛ à? Ye ka na doya nú mɛ ɖevo lɛ sín ayixa wɛ à? Acɛ ɖěɖee un ɖó ɖò ali enɛ lɛ nu é ka nɔ xɔ akwɛ nú mì hugǎn tintɛnkpɔn bo na jɛxa sinsɛnzɔ́wiwa ɖò agun mɛ wɛ à?’​—Ðɛhan 68:7; Filipunu lɛ 4:5; 1 Piyɛ́ɛ 5:6.

15. Etɛwu Xó Mawu Tɔn ma ka slɛ́ sɛ́n lɛ dó nǔsisɔ, acɔ́biba, kpo wufifɛ kpo wu ǎ?

¹⁵ Biblu slɛ́ sɛ́n lɛ dó nǔsisɔ, acɔ́biba, kpo wufifɛ kpo wu nú Klisanwun lɛ ǎ. Jehovah jló na yí mɛɖesúsínínɔ mǐtɔn alǒ acɛ e mǐ ɖó bo na zán nǔwukpikpé nǔlinlin tɔn mǐtɔn lɛ é sín mǐ sí ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, é jló ɖɔ mǐ ni zin, bo nɔ lin tamɛ kpɔ́n dó nugbodòdó Biblu tɔn lɛ jí, lobo “tuùn nǔ ɖagbe ɖò nǔ nyanya mɛ, gbɔn nǔwiwa [mǐtɔn] lɛ gblamɛ.” (Eblée lɛ 5:14) Nǔ e Jehovah lɛ́ ba hugǎn é wɛ nyí ɖɔ, wǎn yí nú éyɛ kpo nɔzo mǐtɔn lɛ kpo ni nɔ xlɛ́ ali mǐ. (Xà Maki 12:30, 31.) Dogbó enɛ lɛ ɖò finɛ có, alixo e mɛ mǐ sixu ba acɔ́ ɖè é alɔkpa gègě wɛ tíìn. Enyi togun Jehovah tɔn awǎjijɛnɔ ɔ na bo kplé ɖò fí ɖebǔ ɔ, alixo tɛnmɛ tɛnmɛ ɖěɖee mɛ ye nɔ sɔnǔ ɖè é nyí kúnnuɖenú xó enɛ tɔn.

16. Nɛ̌ gbigbɔ gbɛ̀ ɔ tɔn ka gbɔn vo bǐ sésé nú nùkplɔnmɛ Jezu tɔn gbɔn? Nǔ tɛ lɛ mǐ ka ɖó na kanbyɔ mǐɖée?

¹⁶ Gbigbɔ gbɛ̀ ɔ tɔn nɔ blɛ́ gbɛtɔ́ livi mɔkpan bo nɔ dɔn ye bɔ ye nɔ ɖó nukún ɖɔ akwɛ kpo nǔ agbaza tɔn lɛ kpo wɛ na na awǎjijɛ mɛ. É ɖò mɔ̌ có, Jezu ɖɔ: “Gbɛtɔ́ na bo ɖó nǔ gbɔn ɖebǔ ɔ, gbɛ̀ jɔ gbɛ̀ ɔ ɖò dɔkun tɔn lɛ mɛ ǎ.” (Luki 12:15) Jezu yí gbè nú wamamɔnɔ klókló gbɛ́ zinzan ǎ, loɔ, é kplɔ́n mɛ ɖɔ “mɛ ɖěɖee tuùn ɖɔ emi ɖó hudo nǔ gbigbɔ tɔn lɛ tɔn é” kpo mɛ e hɛn nukún yetɔn ɖó ganji lɛ é kpo na mɔ awǎjijɛ ado-dwé ɔ. (Matie 5:3, NW; 6:22) Kanbyɔ hwiɖée ɖɔ: ‘Un ka ɖi nǔ nú nǔ e Jezu kplɔ́n mɛ é dóó à, alǒ un ɖò linlɔn wɛ bɔ “adingbannɔ lɛ sín tɔ́” ɖò nǔ wà dó wǔ ye wɛ wɛ à? (Jaan 8:44) Etɛ xógbe ce lɛ, nǔ e gbé nya wɛ un ɖè lɛ é kpo gbɛzinzan ce kpo ka nɔ ɖexlɛ́?’​—Luki 6:45; 21:34-36; 2 Jaan 6.

17. Slɛ́ nyɔna e sín vivǐ mɛ ɖěɖee hɛn nukún yetɔn ɖó ganji lɛ é nɔ ɖu é ɖé lɛ.

¹⁷ Enyi mǐ na mɔ lee wěɖexámɛ Jezu tɔn enɛ nyí nugbǒ gbɔn é ɔ, mǐ ɖó na xwedó, ɖó Biblu ɖɔ: “Mi ma ɖò miɖée blɛ́ wɛ, bo ɖò Mawuxó ɔ ɖótó wɛ kpowun ó; azɔ̌ wɛ mǐ na nɔ zé dó wà na titewungbe.” (Jaki 1:22) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mɛ ɖěɖee nɔ hɛn nukún yetɔn ɖó ganji lɛ é nɔ ɖó vivo jɔ vivo ɖò sinsɛnzɔ́ Axɔsuɖuto ɔ tɔn mɛ. (Matie 11:29, 30) Ye nɔ nyì alɔ nú adohuhu zɛ xwé wu, b’ɛ nɔ sín enɛ wu bɔ ye nɔ nya nǔgbomɛ gègě dó zɔ bo nɔ vo ɖò ayi mɛ. (Xà 1 Timɔtée 6:9, 10.) Ðó dandannú gbɛmɛ tɔn e ye ɖó lɛ é nɔ kpé ye wutu ɔ, ye nɔ mɔ hwenu gègě nú xwédo yetɔn kpo Klisanwun hàtɔ́ yetɔn lɛ kpo. Enɛ nɔ zɔ́n bɔ ye nɔ d’amlɔ ganji. (Nùnywɛtɔ́xó 5:11) Ye nɔ na nǔ mɛ lee ye kpéwú gbɔn é, b’ɛ nɔ sín enɛ wu bɔ ye nɔ ɖu vivǐ awǎjijɛ ɖaxó e ɖò nùnamɛ mɛ é tɔn. (Mɛsɛ́dó 20:35) ‘Nukúnɖiɖo yetɔn nɔ túnflá’ bɔ ye nɔ ɖó vivo ayi mɛ tɔn bɔ nǔ e ye ɖó é nɔ kpé ye. (Hlɔmanu lɛ 15:13; Matie 6:31, 32) Nyɔna enɛ lɛ xɔ akwɛ tawun nugbǒ!

18. Nɛ̌ Biblu ka jlɛ́ kɛntɔ́ mǐtɔn, wlɛnwín tɔn lɛ, kpo ahwan alɔkpa e mǐ nɔ fun é kpo gbɔn?

¹⁸ Mɛ ɖěɖee hɛn yeɖée ɖò wanyiyi Mawu tɔn mɛ lɛ é nɔ lɛ́ ɖu vivǐ alɔcyɔnmɛji tɔn ɖò gbigbɔ lixo, ɖó Satáan jló bo na flú Klisanwun lɛ bɔ ye na ba awǎjijɛ kpo gbɛ̀ mavɔmavɔ kpo kpò. (1 Piyɛ́ɛ 5:8) Pɔlu ɖɔ: “Gbɛtɔ́ lɛ na fun ahwan xá wɛ mi ɖè ǎ; loɔ, nǔɖoyɛswímɛ nyanya e ɖò jinukúnsin kpo ayikúngban kpo tɛntin, acɛkpikpa lɛ, hlɔnhlɔn lɛ kpodo gǎn gbɛ̀ elɔ mɛ tɔn e mǐ ma nɔ mɔ ǎ lɛ kpo wɛ mi ɖó na fun ahwan xá.” (Efɛzinu lɛ 6:12) Xókwin Glɛkigbe tɔn e è lilɛ dó “fun ahwan” é sín tinmɛ wɛ nyí “ɖí xwi,” é wɛ nyí ɖɔ è ni sɛkpɔ mɛɖée bo dó alɔ. Hú mɔ̌ ɔ, xógbe “acɛkpikpa lɛ,” “hlɔnhlɔn lɛ,” kpo “gǎn gbɛ̀ elɔ mɛ tɔn e mǐ ma nɔ mɔ ǎ lɛ” kpo xlɛ́ ɖɔ ahwanfunfun nǔɖoyɛswímɛ lɛ tɔn ɔ, è bló tuto na bo sɔnǔ tɔn tawun.

19. Jlɛ̌ ahwanfunnu gbigbɔ mɛ tɔn Klisanwun tɔn lɛ.

¹⁹ Nǔwumakpé kpo dogbó mǐtɔn lɛ kpo ɖò finɛ có, mǐ sixu ɖu ɖò ahwan ɔ jí. Gbɔn nɛ̌ é? Gbɔn “ahwanfunnu e Mawu na [mǐ] lɛ bǐ” fifɔ kplá gblamɛ. (Efɛzinu lɛ 6:13) Efɛzinu lɛ 6:14-18 jlɛ́ ahwanfunnu enɛ lɛ, bo ɖɔ: “Hǔn mi bo ɖò acéjí. Nugbǒ ni nyí gǒjiblanú ɖò alin mitɔn; hwɛjijɔ ni nyí ganwu nú mi dó. Kàn ɖó dó Wɛnɖagbe e nɔ na fífá mɛ ɔ jlájlá wu ni nyí afɔkpa ɖò afɔ mitɔn. Nùɖiɖi ni nyí gǎglónú nú mi, bonu mi nɔ sɔ́ hɛn tɛgbɛ, bo na dó xò gǎ myɔnɔ e kɛntɔ́ na da dó mi ɔ cí. Hwlɛngán ni nyí gangbákún [alǒ, nukúnɖiɖo] ɖò ta nú mi, bonu Mawuxó ɔ ni nyí hwǐ e [gbigbɔ mímɛ́] sɔ́ dó alɔ mɛ nú mi é. Mi na nɔ xoɖɛ tɛnmɛ tɛnmɛ, bo na nɔ savo nú Mawu gbɔn [gbigbɔ mímɛ́] jí hwebǐnu.”

20. Nɛ̌ ninɔmɛ mǐtɔn ka gbɔn vo nú ahwanfuntɔ́ kpaà ɖé tɔn gbɔn?

²⁰ Ðó Mawu wɛ na ahwanfunnu gbigbɔ mɛ tɔn enɛ lɛ wutu ɔ, ye na cyɔn alɔ mǐ jí bǐ mlɛ́mlɛ́, enyi mǐ nɔ fɔ kplá hwebǐnu ɔ nɛ. Klisanwun lɛ cí ahwanfuntɔ́ kpaà lɛ ɖɔhun ǎ, ɖó yedɛɛ lɛ nɔ wá mɔ vivo ɖò ahwan sí nú hwenu gègě. Amɔ̌, Klisanwun lɛ na ɖò kú kpo gbɛ̀ kpo sín ahwan enɛ fun wɛ magbokɔ, kaka jɛ hwenu e Mawu na sú kún dó nú gbɛ̀ Satáan tɔn bo na bɛ́ yɛ nyanya lɛ dó domaɖó-azan mɛ é. (Nǔɖexlɛ́mɛ 12:17; 20:1-3) Enɛ wu ɔ, enyi a ɖò xwi ɖí xá gǎnmaɖó alǒ jlǒ nyanya lɛ wɛ hǔn, ma jó gbè ó, ɖó mǐ bǐ wɛ ɖó na “doya” nú mǐɖée bo na mɔ tɛn dó nɔ gbeji nú Jehovah. (1 Kɔlɛntinu lɛ 9:27) É ɖò wɛn ɖɔ, enyi mǐ ma ɖò ahwan ɔ fun wɛ ǎ ɔ jɛn ado ɖó na hu mǐ!

21. Etɛ kɛɖɛ ka na zɔ́n bɔ mǐ na ɖó ɖuɖeji ɖò gbigbɔ mɛ sín ahwan e fun wɛ mǐ ɖè é kɔn?

²¹ Hú mɔ̌ ɔ, hlɔnhlɔn mǐɖesunɔ tɔn sixu ɖu ɖò ahwan enɛ jí ǎ. Enɛ wu wɛ Pɔlu flín mǐ ɖɔ mǐ ɖó na xoɖɛ sɛ́dó Jehovah “gbɔn [gbigbɔ mímɛ́] jí hwebǐnu.” Hwe ɖokpo ɔ nu ɔ, mǐ ɖó na ɖótó Jehovah gbɔn Xó tɔn kpinkplɔn kpo gbɛ̌dido xá “ahwanfuntɔ́gbɛ́” mǐtɔn lɛ kpo gblamɛ hwenu e ali tɔn hun lɛ é bǐ, ɖó mǐɖokponɔ wɛ ɖò ahwan enɛ fun wɛ ǎ! (Filemɔ́ɔ 2; Eblée lɛ 10:24, 25) Mɛ ɖěɖee ɖò gbeji ɖò ali enɛ lɛ bǐ xwii nu é na ɖó ɖuɖeji, bo na lɛ́ kpéwú bo jɛhun dó nùɖiɖi yetɔn jí syɛnsyɛn hwenu e ye na jɛ tɛnkpɔn mɛ é.

22, 23. (a) Etɛwu mǐ ka ɖó na ɖò gbesisɔmɛ bo na jɛhun dó nùɖiɖi mǐtɔn jí hwebǐnu? Etɛ lɛ mǐ ka ɖó na kanbyɔ mǐɖée? (b) Etɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó ɖò wemata e bɔ d’ewu é mɛ?

²² Jezu ɖɔ “mi sɔ́ nyí gbɛ̀ ɔ tɔn ǎ; enɛ ɔ wutu wɛ mɛ e nyí gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ gbɛ́ wǎn nú mi.” (Jaan 15:19) Enɛ wu ɔ, Klisanwun lɛ ɖó na ɖò gbesisɔmɛ hwebǐnu bo na jɛhun dó nùɖiɖi yetɔn jí, lobo bló mɔ̌ kpo sísí kpo, kpodo gbè fífá kpo. (Xà 1 Piyɛ́ɛ 3:15, 16a.) Kanbyɔ hwiɖée ɖɔ: ‘Un ka mɔ nukúnnú jɛ nǔ e wu Kúnnuɖetɔ́ Jehovah Tɔn lɛ sín linlin nɔ gbɔn vo bǐ sésé nú mɛ ɖevo lɛ tɔn hweɖelɛnu é mɛ à? Enyi é ka wá byɔ ɖɔ ma jɛhun dó linlin mɔhun jí ɔ, un ka na kudeji bǐ mlɛ́mlɛ́ ɖɔ nǔ e Biblu kpo deví gbejinɔtɔ́ ɔ kpo ɖɔ é sɔgbe à? (Matie 24:45; Jaan 17:17) Enyi é ka wá byɔ ɖɔ un ɖó na wà nǔ e sɔgbe ɖò nukún Jehovah tɔn mɛ é ɔ, un ka na ɖò gbesisɔmɛ bo na gbɔn vo nú mɛ ɖevo lɛ, bo ka na lɛ́ gó ɖó enɛ wutu à?’​—Ðɛhan 34:3; Matie 10:32, 33.

²³ É ɖò mɔ̌ có, hwɛhwɛ ɔ, nǔ vlɛkɛsɛ́ɛ ɖé lɛ nɔ tɛ́n jlǒ e mǐ ɖó bo na ɖó wǔ zɔ nú gbɛ̀ ɔ é kpɔ́n. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, lee mǐ ko ɖɔ gbɔn wá yì é ɔ, Awovi nɔ tɛnkpɔn bo na flú Jehovah sɛntɔ́ lɛ gbɔn ayiɖeɖayi gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ gblamɛ. Nɛ̌ mǐ ka sixu cyan ayiɖeɖayi ɖagbe ɖěɖee na zɔ́n bɔ wǔ na yá mǐ bɔ mǐ na lɛ́ ɖó ayixa mímɛ́ ɖé é gbɔn? Mǐ na ɖɔ xó dó xota enɛ jí ɖò wemata e bɔ d’ewu é mɛ.