Axɔ́súɖuto ɔ ko jɔ!

 1. Gǎnjɛwú tɛ́ mǐ ka ɖó? Aniwú?

ÉNYÍ a kpɔ́n ninɔmɛ e mɛ gbɛ ɔ ɖe ɖo égbé é ɔ, é ka nɔ vɛ́ wǔ nú we bónú a ná ɖi ɖɔ nǔ lɛ́ ná wá kpɔ́n te gbe ɖokpó wɛ a? Mɛ ɖěɖěe ɖo xwédo ɖokpó ɔ mɛ lɛ́ é sɔ́ nɔ yí wǎn nú yěɖée, lěe é ko nɔ nyí gbɔn é ǎ. Dǎkaxixo kpó cejɛ́nnábí kpó mɛ lɛ́ tɔn fɔ́n ɔ, jijɛjí wɛ jɛ́n é nɔ ɖe. É nɔ vɛ́ wǔ nú mɛ gěgé bónú yě ná ɖeji dó mɛ e ɖo tɛn acɛkpikpa tɔn mɛ lɛ́ é wú. Amɔ̌, ninɔmɛ énɛ́ lɛ́ sixú ná mǐ gǎnjɛwú ɖɔ nǔ lɛ́ ná wá kpɔ́n te. Aniwú? Ðó mɛ lɛ́ ɖo nǔ wa wɛ pɛ́pɛ́pɛ́ lěe nǔɖɔɖayǐ Biblu tɔn e kúnkplá “azǎn gǔdo gúdo” tɔn lɛ́ é tají ɖokpó ɖɔ gbɔn é. (2 Tim. 3:1-5) Gbɛtɔ́ ayijlɔ́jlɔ́nɔ ɖě sixú ɖɔ ɖɔ nǔɖɔɖayǐ énɛ́ lɛ́ kún ɖo jijɛnu wɛ ó ǎ; gɔ́ ná ɔ, nǔɖɔɖayǐ énɛ́ lɛ́ e ɖo jijɛnu wɛ é xlɛ́ ɖɔ Klísu Jezu ko húzú Axɔ́sú nú Axɔ́súɖuto Mawu tɔn. Amɔ̌, nǔɖɔɖayǐ tootóbú e kúnkplá Axɔ́súɖuto ɔ lɛ́ é ɖokpó kpowun wɛ énɛ́ nyí. Nǔɖɔɖayǐ ɖěvo ɖěɖěe ɖo jijɛnu wɛ agaɖanu din lɛ́ é ɖé lɛ́ gbígbéjé kpɔ́n ná ná hlɔ̌nhlɔ́n nǔɖiɖi mǐtɔn.

 2. Étɛ́ lɛ́ mǐ ka ná gbéjé kpɔ́n ɖo xóta élɔ́ mɛ? Étɛ́wú? (Ðɔ xó dó ɖiɖe e ɖo akpa ɔ jí é wú.)

² Ðo xóta élɔ́ mɛ ɔ, mǐ ná gbéjé nǔ élɔ́ lɛ́ kpɔ́n: (1) nǔɖɔɖayǐ e d’alɔ mǐ bɔ mǐ tuun hwenu e Axɔ́súɖuto ɔ jɛ acɛ kpa jí é, (2) nǔɖɔɖayǐ ɖěɖěe d’alɔ mǐ bɔ mǐ mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ Jezu ko húzú Axɔ́sú nú Axɔ́súɖuto Mawu tɔn ɖo jǐxwé lɛ́ é, (3) nǔɖɔɖayǐ ɖěɖěe xlɛ́ lěe Axɔ́súɖuto Mawu tɔn sín kɛntɔ́ lɛ́ sín xó ná fó gbɔn é. Lěe mɛ e nɔ tɔ avɔ é ɖé nɔ tɔ avɔxwɛ e é sɛ́n lɛ́ é bɔ é nɔ húzú awu blěbú ɖokpó gbɔn é ɔ, mɔ̌ wɛ nǔɖɔɖayǐ vovo e mǐ ná gbéjé kpɔ́n lɛ́ é ná xlɛ́ nyi wɛn ɖɔ vivɔnu ɔ ko ɖo kɛ́nnɛ́kɛ́nnɛ́, lěe Jehovah ko d’akpá tɔn gbɔn é nɛ́.

 3. Gǎnjɛwú tɛ́ nǔɖɔɖayǐ e ɖo Daniyɛ́li 7:13, 14 mɛ é ka ná mǐ dó Axɔ́sú Axɔ́súɖuto Mawu tɔn tɔn wú?

³ Nǔɖɔɖayǐ e ɖo Daniyɛ́li 7:13, 14 mɛ é ná mǐ gǎnjɛwú ɖɔ Klísu Jezu wɛ nyí Acɛkpatɔ́ ɖagbe hú gǎn ɔ nú Axɔ́súɖuto Mawu tɔn. Mɛ ɖěɖěe gosín akɔta lɛ́ bǐ mɛ lɛ́ é ná “sɛn ɛ” kpó xomɛhunhun kpó, acɛkpikpa tɔn ka ná jɛ akɔta ɖěvo sí gbeɖé ǎ. Nǔɖɔɖayǐ ɖěvo ɖo wěma Daniyɛ́li tɔn mɛ, bo ɖɔ ɖɔ Jezu ná jɛ acɛ kpa jí dó Axɔ́súɖuto énɛ́ jí, ɖo xwe tɛ́nwe nǔɖɔɖayǐ tɔn ɔ sín vivɔnu. É ka nyɔ́ bló ɖɔ mǐ ní tuun hwenu e Jezu jɛ acɛ kpa jí é a?

 4. Tínmɛ lěe Daniyɛ́li 4:10-17 d’alɔ mǐ bɔ mǐ tuun xwe e xwe Klísu jɛ Axɔ́sú ɖu jí é gbɔn é. (Lɛ̌ kpɔ́n tínmɛ e ɖo do é.)

⁴ Xa Daniyɛ́li 4:10-17. “Xwe tɛ́nwe” lɛ́ nɔ te nú xwe 2520. Táan nǔɖɔɖayǐ tɔn énɛ́ bɛ́ ɖo 607 J.H.M. tɔn hwenu e Babilɔ́nunu lɛ́ ɖe axɔ́sú gǔdo tɔn ɔ sín axɔ́súzinkpo Jehovah tɔn jí ɖo Jeluzalɛ́mu é. É fó ɖo 1914 H.M. tɔn, hwenu e Jehovah sɔ́ Jezu éé nyí “mɛ e ɖó acɛ ɖo sɛ́n linu é” ɖó axɔ́súzinkpo jí bɔ é nyí Axɔ́sú Axɔ́súɖuto Mawu tɔn tɔn é.b—Ezek. 21:25-27, nwt.

 5. Ðɔ ali e nu mǐ sixú ɖu le nǔɖɔɖayǐ e kúnkplá “xwe tɛ́nwe” lɛ́ tɔn ɖe é ɖokpó.

⁵ Le tɛ́ nǔɖɔɖayǐ énɛ́ ka sixú hɛn wá nú mǐ? Ényí mǐ mɔ nǔ jɛ nǔɖɔɖayǐ e kúnkplá “xwe tɛ́nwe” lɛ́ é wú ɔ, énɛ́ nɔ ná mǐ gǎnjɛwú ɖɔ Jehovah nɔ ɖe akpá tɔn lɛ́ dó ganmɛ. Lěe é ko sɔ́ hwenu ɖé lě tawun bónú Axɔ́súɖuto tɔn ná jɛ acɛ kpa jí gbɔn é ɔ, é ná lɛ́ bló bɔ nǔɖɔɖayǐ ɖěvo e kpo lɛ́ é bǐ ná jɛnu ɖo hwenu e é ɖó dó é. É ɖo wɛn, azǎn Jehovah tɔn “ná [wá] jɛ́n wɛ!”—Xab. 2:3.

 6. (a) Étɛ́ lɛ́ mɔ wɛ mǐ ka ɖe ɖo ayǐkúngban jí b’ɛ xlɛ́ ɖɔ Klísu ko jɛ acɛ kpa jí ɖo jǐxwé? (b) Nɛ̌ kúnnuɖenú énɛ́ ka dó zǒgbe nǔɖɔɖayǐ e ɖo Nǔɖexlɛ́mɛ 6:2-8 mɛ é jí gbɔn?

⁶ Ée sinsɛnzɔ́ ayǐkúngban jí tɔn Jezu tɔn xwe vivɔnu é ɔ, é ɖɔ nǔ e ná jɛ gbɔn gbɛ ɔ bǐ mɛ bo ná d’alɔ ahwanvú tɔn lɛ́ bɔ yě ná tuun ɖɔ é ko jɛ acɛ kpa jí ɖo jǐxwé é ɖé lɛ́ xó. Nǔ e xó é ɖɔ é ɖé lɛ́ ɖíe: ahwan, adɔ kpó ayǐkúngban dán wǔ kpó. É lɛ́ ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ jɛmɛjí alǒ azɔn ná tíin, bo ná gba nǔ “gbɔn fí tɛnmɛ tɛnmɛ;” kpɔ́ndéwú tɔn ɖokpó nɛ́ nyí jɛmɛjí agaɖanu din tɔn e nyí Covid-19 é nɛ́. Nǔ énɛ́ lɛ́ e ɖo jijɛ wɛ lɛ́ é ɖo nǔ ɖěɖěe xó Biblu ɖɔ, bo ɖɔ ɖɔ yě nyí “wuntun” e ɖe fí ɖiɖe Klísu tɔn xlɛ́ lɛ́ é mɛ. (Mat. 24:3, 7; Luk. 21:7, 10, 11) Jezu kú bo yi jǐxwé, b’ɛ ko bló xwe 60 jɛjí gúdo é ɔ, é lɛ́ dó zǒgbe jí nú mɛsɛ́dó Jaan ɖɔ nǔ énɛ́ lɛ́ ná jɛ. (Xa Nǔɖexlɛ́mɛ 6:2-8.) Nǔ énɛ́ lɛ́ bǐ ko jɛ jijɛ jí sín hwenu e Jezu húzú Axɔ́sú nú Axɔ́súɖuto ɔ ɖo 1914 é.

 7. Jezu jɛ acɛ kpa jí dó ayǐkúngban ɔ jí é ɔ, nǔ nyanya gěgé jɛ jijɛ jí. Aniwú?

⁷ Étɛ́wú ninɔmɛ gbɛ ɔ tɔn ka lɛ́ nylá d’é jí sín hwenu e Jezu húzú Axɔ́sú é? Nǔɖexlɛ́mɛ 6:2 ɖɔ xó dó gǒflɛ́mɛ tají ɖé wú; nǔ nukɔntɔn e Jezu wa hwenu e é húzú Axɔ́sú nú Axɔ́súɖuto Mawu tɔn é wɛ nyí ɖɔ é fun ahwan. Xá mɛ̌? Awǒvi kpó mɛ tɔn lɛ́ kpó. Sɔgbe xá Nǔɖexlɛ́mɛ wěmata 12gɔ́ ɔ, Satáan cí ahwan, bɔ è nya é kpó awǒvi tɔn lɛ́ kpó sɛ́ dó ayǐkúngban jí. Xomɛsin ɖaxó e jí Satáan ɖe é zɔ́n bɔ é ɖo dǎka xo gbɛtɔ́ lɛ́ wú wɛ; énɛ́ wú wɛ Biblu ɖɔ “heelú ayǐkúngban.”—Nǔɖe. 12:7-12.

 8. Ényí mǐ mɔ nǔ e ɖo jijɛ wɛ bo zɔ́n bɔ nǔɖɔɖayǐ e kúnkplá Axɔ́súɖuto ɔ lɛ́ é ɖo jijɛnu wɛ lɛ́ é ɔ, nɛ̌ énɛ́ ka sixú d’alɔ mǐ gbɔn?

⁸ Le tɛ́ nǔɖɔɖayǐ énɛ́ lɛ́ ka sixú hɛn wá nú mǐ? Nǔ ɖěɖěe ɖo jijɛ wɛ ɖo gbɛ ɔ mɛ lɛ́ é kpó hǔzúhúzú tají e byɔ́ lěe gbɛtɔ́ lɛ́ nɔ wa nǔ gbɔn é mɛ é kpó ná d’alɔ mǐ, bɔ mǐ ná mɔ nǔ jɛ mɛ ɖɔ Jezu jɛ acɛ kpa jí. Énɛ́ wú ɔ, ényí mǐ mɔ bónú mɛ lɛ́ nɔ wa nǔ kpó cejɛ́nnábí kpó, lobo nɔ lɛ́ xo dǎka ɔ, xomɛ sɔ́ nɔ sin mǐ ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, mǐ nɔ flín ɖɔ nǔɖɔɖayǐ Biblu tɔn ɖé wɛ ɖo jijɛnu wɛ gbɔn lěe wa nǔ gbɔn wɛ yě ɖe é gblamɛ. Axɔ́súɖuto ɔ ko jɔ! (Ðɛh. 37:1) Gɔ́ ná ɔ, din e Aamagedɔ́ni ko lɛ́ ɖo sisɛkpɔ́ wɛ hú gǎn é ɔ, mǐ sixú ɖó nukún ɖɔ wǔvɛ́ lɛ́ ná lɛ́ jɛjí ɖo gbɛ ɔ mɛ. (Mak. 13:8; 2 Tim. 3:13) É su nukún mǐtɔn mɛ tawun ɖɔ Tɔ́ mǐtɔn jǐxwé tɔn wǎnyíyínɔ ɔ d’alɔ mǐ, bɔ mǐ mɔ nǔ jɛ nǔ e wú wǔvɛ́ sukpɔ́ ɖo gbɛ ɔ mɛ sɔmɔ̌ é wú.

 9. Nɛ̌ nǔɖɔɖayǐ e ɖo Daniyɛ́li 2:28, 31-35 mɛ é ka ɖɔ xó dó acɛkpikpa gǔdo tɔn e ɖ’agbɔ̌n hú bǐ ɖo gbɛ ɔ mɛ é wú gbɔn? Hwetɛ́nu é ka jɔ?

⁹ Xa Daniyɛ́li 2:28, 31-35. Mǐ mɔ bɔ nǔɖɔɖayǐ énɛ́ ɖo jijɛnu wɛ ɖo égbé. Dlɔ̌ e Nabukodonɔzɔ́ɔ kú é xlɛ́ “nǔ e ná jɛ sɔ,” alǒ ɖo azǎn gǔdo gúdo tɔn lɛ́ mɛ, hwenu e Klísu ná jɛ acɛ kpa jí gúdo é. Acɛkpikpa gǔdo tɔn e ɖ’agbɔ̌n hú bǐ bɔ Biblu ɖɔ xó tɔn, b’ɛ nɔ te nú “afɔkpákpá e fí ɖě nyí gan, bɔ fí ɖě nyí ko é” ɔ, kɛntɔ́ Jezu tɔn e ɖo ayǐkúngban jí lɛ́ é ná ɖ’é mɛ. Acɛkpikpa agbɔ̌nnɔ énɛ́ ko ɖo acɛ kpa wɛ. É jɛ acɛ kpa jí ɖo Wɛ̌kɛ́hwan nukɔntɔn ɔ hwenu, hwenu e Grande-Bretagne kpó États-Unis kpó jɛ nǔ wa jí alɔ ɖo alɔ mɛ bo húzú Anglo-Amérique é. É hwe bǐ ɔ, bǒcyɔ́ e Nabukodonɔzɔ́ɔ mɔ ɖo dlɔ̌ e é kú é mɛ é lɛ́ ɖo nǔ e ná wá jɛ dó acɛkpikpa énɛ́ e ɖ’agbɔ̌n hú bǐ ɖo gbɛ ɔ mɛ é wú é we xó ɖɔ wɛ. Nǔ énɛ́ lɛ́ e ná jɛ dó wǔ tɔn é ná bló bɔ é ná gbɔn vo nú acɛkpikpa ɖěɖěe ko jɛ nukɔn n’i lɛ́ é.

10. (a) Étɛ́ mɔ wɛ mǐ ka ɖe b’ɛ ɖo jijɛ dó Anglo-Amérique e nyí acɛkpikpa e ɖ’agbɔ̌n hú bǐ ɖo gbɛ ɔ mɛ égbé é wú wɛ bɔ nǔɖɔɖayǐ Daniyɛ́li tɔn ka ko ɖɔ ɖ’ayǐ? (b) Awǒvinú tɛ́ mǐ ka ɖó ná nyi alɔ ná? (Kpɔ́n gbǎví “Cɔ́ hwiɖée dó ko ɔ wú!”)

¹⁰ Nukɔntɔn, Anglo-Amérique gbɔn vo nú acɛkpikpa ɖěɖěe ɖ’agbɔ̌n hú bǐ ɖo gbɛ ɔ mɛ bo jɛ nukɔn n’i bɔ è ɖɔ xó yětɔn ɖo nǔmimɔ ɔ mɛ lɛ́ é. Ényí gan xɔ akwɛ́ siká, alǒ kpatágan ɖɔhun wɛ acɛkpikpa we énɛ́ lɛ́ e jɛ akɔ é cí ǎ, loɔ, gan kpó ko kpó sín xo kplé wɛ yě nɔ te ná. Ko ɔ nɔ te nú “gbɛtɔ́ lɛ́,” alǒ gbɛtɔ́ lɛ́ bǐ ɖo kpaa mɛ. (Dan. 2:43, nwt) Lěe mǐ nɔ mɔ gbɔn vaan ɖo égbé é ɔ, lěe gbɛtɔ́ lɛ́ nɔ wa nǔ gbɔn ɖo sɔ́misɔ́mi lɛ́ hwenu é, hun e yě nɔ jɛ dó acɛ e yě ɖó ɖo sɛ́n linu é jí é, gǔ e yě nɔ fɔ́n é kpó gbɛ̌ta vovo e yě nɔ ɖ’ayǐ bá mɔ tɛn dó jɛ hun dó acɛ e yě ɖó lɛ́ é jí é kpó nɔ vɔ́ da nú nǔ e acɛkpikpa agbɔ̌nnɔ e ɖo acɛ kpa wɛ din é lin ná wa lɛ́ é.

11. Nɛ̌ acɛ e kpa wɛ Anglo-Amérique e nyí acɛkpikpa e ɖ’agbɔ̌n hú bǐ ɖo gbɛ ɔ mɛ é ɖe é ka ná hlɔ̌nhlɔ́n jiɖe e mǐ ɖó ɖɔ mǐ ɖo gbɛ nɔ wɛ ɖo azǎn gǔdo gúdo tɔn lɛ́ mɛ é gbɔn?

¹¹ Wegɔ́, afɔ bǒcyɔ́ ɔ tɔn wɛ nɔ te nú Anglo-Amérique éé nyí acɛkpikpa gǔdo tɔn e ɖ’agbɔ̌n hú bǐ ɖo gbɛ ɔ mɛ bɔ Biblu ɖɔ xó tɔn é. Acɛkpikpa e nu gbɛtɔ́ kpa acɛ dó é ɖě sɔ́ ná jɛ tɛn tɔn mɛ ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, Axɔ́súɖuto Mawu tɔn wɛ ná sú é kpó acɛkpikpa gbɛtɔ́ lɛ́ tɔn ɖěvo lɛ́ bǐ kpó sín kún dó ɖo Aamagedɔ́ni hwenu.c—Nǔɖe. 16:13, 14, 16; 19:19, 20.

12. Nɛ̌ nǔɖɔɖayǐ Daniyɛ́li tɔn e kúnkplá bǒcyɔ́ jinganjingan e Nabukodonɔzɔ́ɔ mɔ ɖo dlɔ̌ mɛ é ka sixú hɛn le wá nú mǐ gbɔn?

¹² Nɛ̌ nǔɖɔɖayǐ énɛ́ ka sixú hɛn le wá nú mǐ gbɔn? Nǔɖɔɖayǐ Daniyɛ́li tɔn zɔ́n bɔ mǐ mɔ kúnnuɖenú e xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖo gbɛ nɔ wɛ ɖo azǎn gǔdo gúdo tɔn lɛ́ mɛ lɛ́ é. Xwe 2500 jɛjí ɖíe ɔ, Daniyɛ́li ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ ényí Babilɔ́nu kp’acɛ wá yi ɔ, acɛkpikpa e ɖ’agbɔ̌n hú bǐ ɖo gbɛ ɔ mɛ é ɛnɛ ɖěvo lɛ́ ná jɛ túnu tɔn, bo ná wa nǔ dó togun Mawu tɔn wú. Gɔ́ ná ɔ, é ɖe xlɛ́ ɖɔ Anglo-Amérique e nyí acɛkpikpa e ɖ’agbɔ̌n hú bǐ ɖo gbɛ ɔ mɛ é wɛ ná nyí gǔdo tɔn ɔ. Énɛ́ dó gbɔ nú mǐ, bo lɛ́ ná mǐ nukúnɖíɖó ɖɔ zaanɖé din ɔ, Axɔ́súɖuto Mawu tɔn ná sú acɛkpikpa gbɛtɔ́ lɛ́ tɔn lɛ́ bǐ sín kún dó, bo ná kp’acɛ dó ayǐkúngban ɔ bǐ jí.—Dan. 2:44.

13. Étɛ́ “axɔ́sú tántɔngɔ́ ɔ” kpó “axɔ́sú wǒ” lɛ́ kpó sín xó e è ɖɔ ɖo Nǔɖexlɛ́mɛ 17:9-12 mɛ é ka nɔ te ná? Nɛ̌ nǔɖɔɖayǐ énɛ́ ka jɛnu gbɔn?

¹³ Xa Nǔɖexlɛ́mɛ 17:9-12. Ðó Wɛ̌kɛ́hwan nukɔntɔn ɔ hɛn nǔ gblé tawun wútu ɔ, nǔ ɖěvo jɛ bo bló bɔ nǔɖɔɖayǐ Biblu tɔn ɖěvo e kúnkplá azǎn gǔdo gúdo tɔn lɛ́ é jɛnu. Acɛkpatɔ́ gbɛ ɔ tɔn lɛ́ ba ná bló bɔ fífá ná tíin gbɔn gbɛ ɔ bǐ mɛ. Énɛ́ wú ɔ, ɖo janvier 1920 ɔ, è ɖó Akɔjijɛ akɔta lɛ́ tɔn ayǐ, bɔ ɖo octobre 1945 ɔ, Gbɛ̌ kplékplé akɔta lɛ́ tɔn jɛ tɛn tɔn mɛ. Tutomɛ énɛ́ wɛ è nɔ ylɔ́ ɖɔ “axɔ́sú tántɔngɔ́ ɔ.” Amɔ̌, é nyí acɛkpikpa e ɖ’agbɔ̌n hú bǐ ɖo gbɛ ɔ mɛ é ǎ. Acɛkpikpa lɛ́ wɛ nyí tɔn bɔ é dó tíin. Ðo nǔjlɛ́dónǔwú linu ɔ, Biblu ylɔ́ acɛkpikpa énɛ́ lɛ́ ɖɔ “axɔ́sú wǒ.”

14-15. (a) Étɛ́ Nǔɖexlɛ́mɛ 17:3-5 ka ɖe xlɛ́ dó “Babilɔ́nu ɖaxó ɔ” wú? (b) Étɛ́ ka ɖo jijɛ dó mɛ ɖěɖěe ɖo gǔdo nú sinsɛn nǔvú lɛ́ é wú wɛ?

¹⁴ Xa Nǔɖexlɛ́mɛ 17:3-5. Mawu sɔ́ d’ayi mɛ nú mɛsɛ́dó Jaan bɔ é mɔ agalɛtɔ́ ɖokpó, énɛ́ wɛ nyí “Babilɔ́nu ɖaxó ɔ” éé nɔ te nú kplékplé sinsɛn nǔvú lɛ́ bǐ tɔn é. Étɛ́ nǔmimɔ ɔ ka ɖe xlɛ́? Nú hwenu línlín ɔ, sinsɛn nǔvú lɛ́ ko wa azɔ̌ alɔ ɖ’alɔ mɛ xá acɛkpikpa gbɛ ɔ tɔn lɛ́, lobo lɛ́ nɔ gǔdo nú yě. Amɔ̌, ɖo malínmálín mɛ ɔ, Jehovah ná sɔ́ “jlǒ e nɔ wa linlin tɔn ɔ” dó ayi mɛ nú acɛkpikpa lɛ́. Étɛ́ mɛ é ka ná tɔ́n kɔ dó? Acɛkpikpa énɛ́ lɛ́, énɛ́ wɛ nyí “axɔ́sú wǒ” lɛ́ ná tɔ́n ahwan kplékplé sinsɛn nǔvú lɛ́ tɔn, lobo ná sú kún yětɔn dó.—Nǔɖe. 17:1, 2, 16, 17.

¹⁵ Nɛ̌ mǐ ka wa gbɔn bo tuun ɖɔ malínmálín mɛ din ná sú kún dó nú Babilɔ́nu ɖaxó ɔ wɛ è ɖe? Bo ná dó ná xósin nú nǔkanbyɔ́ énɛ́ ɔ, é ná nyɔ́ tawun ɖɔ mǐ ní flín ɖɔ toxo hwexónu tɔn e nɔ nyí Babilɔ́nu é ɔ, sin e nɔ gosín tɔsisa agbɔ̌nnɔ e nɔ nyí Efláti é mɛ lɛ́ é wɛ lɛ́ lɛ̌ dó è, bo nɔ cyɔ́n alɔ jǐ tɔn. Wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn sɔ́ mɛ lǐvi mɔ̌kpán e ɖo gǔdo nú Babilɔ́nu ɖaxó ɔ lɛ́ é jlɛ́ dó “tɔsisa” e nɔ cyɔ́n alɔ mɛ jí é wú. (Nǔɖe. 17:15) Amɔ̌, é lɛ́ ɖe xlɛ́ ɖɔ tɔ ɔ ná ‘mɛ,’ énɛ́ xlɛ́ ɖɔ kplékplé sinsɛn nǔvú lɛ́ bǐ tɔn ná ba mɛ ɖěɖěe nɔ nɔ gǔdo nú yě lɛ́ é gěgé kpo. (Nǔɖe. 16:12) Égbé ɔ, nǔɖɔɖayǐ énɛ́ ɖo jijɛnu wɛ, ɖó mɛ gěgé tíin bɔ yědɛɛ lɛ́ nɔ yi sinsɛn ɖě ǎ, bɔ fí ɖěvo wɛ yě nɔ gbɔn dó ɖe ɖɛ tagba yětɔn lɛ́.

16. Nukúnnú e mǐ mɔ jɛ nǔɖɔɖayǐ e kúnkplá hwenu e è ɖó Gbɛ̌ kplékplé akɔta lɛ́ tɔn ayǐ é kpó hwenu e è ná sú Babilɔ́nu ɖaxó ɔ sín kún dó é kpó mɛ é ɔ, le tɛ́ é ka sixú hɛn wá nú mǐ?

¹⁶ Le tɛ́ nǔɖɔɖayǐ énɛ́ lɛ́ ka sixú hɛn wá nú mǐ? Gbɛ̌ kplékplé akɔta lɛ́ tɔn e è ɖ’ayǐ é kpó kúnnuɖenú e xlɛ́ ɖɔ mɛ gěgé kún sɔ́ ɖo gǔdo nɔ nú sinsɛn nǔvú lɛ́ wɛ ó é kpó xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖo gbɛ nɔ wɛ ɖo azǎn gǔdo gúdo tɔn lɛ́ mɛ. Mɛ gěgé sɔ́ ɖo gǔdo nɔ nú Babilɔ́nu ɖaxó ɔ wɛ ǎ có, énɛ́ wɛ ná sú kún dó nú kplékplé sinsɛn nǔvú lɛ́ tɔn ǎ. Lěe mǐ ko ɖɔ gbɔn wá yi é ɔ, Jehovah ná sɔ́ “jlǒ e nɔ wa linlin tɔn é” d’ayi mɛ nú “axɔ́sú wǒ” lɛ́, yě wɛ nyí acɛkpikpa ɖěɖěe ɖo gǔdo nú Gbɛ̌ kplékplé akɔta lɛ́ tɔn é. Cɛ́jú mɛ wɛ acɛkpikpa énɛ́ lɛ́ ná sú Babilɔ́nu ɖaxó ɔ sín kún dó, bɔ énɛ́ ná kpácá gbɛ ɔ.d (Nǔɖe. 18:8-10) Kún e è ná sú dó nú Babilɔ́nu ɖaxó ɔ é ná wa nǔ dó gbɛ ɔ bǐ wú, bo sixú dɔn wǔvɛ́ gěgé wá. Amɔ̌, é hwe bǐ ɔ, togun Mawu tɔn ná ɖó hwɛjijɔ e wú é ná j’awǎ é we. Sinsɛn nǔvú e nyí kɛntɔ́ Jehovah Mawu tɔn nú hwenu línlín é sɔ́ ná tíin ǎ, bɔ ɖo malínmálín mɛ ɔ, è ná hwlɛ́n mǐ sín gbɛ nyanya élɔ́ e ɖo nǔ e jló è é sɔ́ mǐ dó wa ná wɛ é sí!—Luk. 21:28.

17-18. (a) Nɛ̌ mǐ ka sixú kpo ɖo hlɔ̌nhlɔ́n ná nǔɖiɖi mǐtɔn wɛ gbɔn? (b) Étɛ́ lɛ́ jí mǐ ka ná ɖɔ xó dó ɖo xóta e bɔ d’é wú é mɛ?

¹⁷ Daniyɛ́li ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ “nukúnnúmɔjɛnǔmɛ nǔgbó ɔ ná wá túnflá.” Mɔ̌ nyí gbɔn wɛ é ka ɖe nǔgbó! Din ɔ, mǐ mɔ nǔ jɛ nǔɖɔɖayǐ e kúnkplá azǎn mǐtɔn gbe lɛ́ é wú. (Dan. 12:4, 9, 10, nwt) Nǔɖɔɖayǐ énɛ́ lɛ́ sɔgbe sɔmɔ̌, bo nɔ bló bɔ sísí e mǐ nɔ ɖó nú Jehovah kpó Xó tɔn kpó é nɔ lɛ́ jɛjí. (Eza. 46:10; 55:11) Énɛ́ wú ɔ, nɔ ɖó kan dó Xó Mawu tɔn kplɔ́nkplɔ́n wú, bo nɔ lɛ́ d’alɔ mɛ ɖěvo lɛ́ bónú yě ní tɛ́n kpɔ́n bá ɖó kancícá bǔnɔ ɖé xá Jehovah; mɔ̌ wiwa ná zɔ́n bɔ a ná kpo ɖo hlɔ̌nhlɔ́n ná nǔɖiɖi towe wɛ. É ná cyɔ́n alɔ mɛ ɖěɖěe nɔ ɖeji dó wǔ tɔn bǐ mlɛ́mlɛ́ lɛ́ é jí, bo ná ná yě “fífá tɛgbɛ tɔn.”—Eza. 26:3, nwt.

¹⁸ Ðo xóta e bɔ d’é wú é mɛ ɔ, mǐ ná ɖɔ xó dó nǔɖɔɖayǐ ɖěɖěe kúnkplá agun Klisánwun tɔn ɖo azǎn gǔdo gúdo tɔn lɛ́ mɛ é ɖé lɛ́ jí. Lěe mǐ ná wá kplɔ́n gbɔn é ɔ, nǔɖɔɖayǐ énɛ́ lɛ́ sɔgbe bǐ mlɛ́mlɛ́ xá nǔɖɔɖayǐ ɖěɖěe kúnkplá azǎn gǔdo gúdo tɔn lɛ́ é. Mǐ ná mɔ kúnnuɖenú ɖěvo e xlɛ́ ɖɔ Jezu éé nyí Axɔ́sú mǐtɔn din é wɛ ɖo ali xlɛ́ ahwanvú tɔn gbejínɔtɔ́ lɛ́ wɛ é.