Lěe wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn kan we égbé gbɔn é

 1-2. Ðɔ hwɛjijɔ e wú wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn ɖó ná dɔn mǐ é ɖokpó.

MƐÐÉ ka ko sɔ́ alubɔ́mu tɔn nú we, bó byɔ́ we ɖɔ a ní kpɔ́n fɔtóo e ɖ’é mɛ lɛ́ é kpɔ́n a? Ée a ɖo fɔtóo lɛ́ kpɔ́n wɛ é ɔ, a mɔ mɛ e a ma tuun ǎ lɛ́ é gěgé. Amɔ̌, ɖokpó dɔn we, bɔ a kpɔ́n tlítlí. Aniwú? Ðó a ɖo fɔtóo énɛ́ mɛ wútu. Ée a ɖo kpínkpɔ́n wɛ é ɔ, a tɛ́n kpɔ́n bó ná flín hwenu e è ɖe fɔtóo ɔ é kpó fí e è ɖe fɔtóo ɔ ɖe é kpó. A lɛ́ tɛ́n kpɔ́n bá tuun mɛ ɖěvo e ɖ’é mɛ lɛ́ é bǐ. Fɔtóo vívɛ́ ɖé wɛ fɔtóo énɛ́ nyí nú we.

² Fɔtóo énɛ́ ɖɔhun wɛ wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn cí. Étɛ́wú? É hwe bǐ ɔ, ɖó hwɛjijɔ we wú. Nukɔntɔn ɔ, mǐ wɛ è wlán wěma Biblu tɔn énɛ́ ná. Ðo wěmafɔ nukɔntɔn wěma énɛ́ tɔn mɛ ɔ, mǐ xa ɖɔ: “Nǔ e ɖo hwlǎhwlá, bɔ Jezu Klísu ɖe xlɛ́ céɖécéɖé lɛ́ wɛ ɖo wěma élɔ́ mɛ. Mawu ɖe nǔ énɛ́ lɛ́ xlɛ́ ɛ, bónú é ná xlɛ́ nǔ e ná jɛ ɖo malínmálín mɛ lɛ́ mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ́.” (Nǔɖe. 1:1) Hǔn, é nyí gbɛtɔ́ lɛ́ bǐ kpaa wɛ è wlán nǔ e ɖo wěma énɛ́ ɔ mɛ lɛ́ é ná ǎ; mǐ wɛ è wlán ná ɖó mǐ nɔ sɛn Mawu wútu. Ðó mǐ nyí togun Mawu tɔn wútu ɔ, é ɖó ná kpácá mǐ ɖɔ mǐ ɖo alɔ ɖó wɛ ɖo nǔɖɔɖayǐ e ɖo wěma énɛ́ e dɔn mɛ é mɛ lɛ́ é sín jijɛnu mɛ ǎ. Ðo xógbe ɖěvo mɛ ɔ, mǐ mɔ mǐɖée ɖo fɔtóo nǔjlɛ́dónǔwú tɔn énɛ́ mɛ.

 3-4. Hwetɛ́nu nǔɖɔɖayǐ e ɖo wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn mɛ lɛ́ é ka ná jɛnu? Étɛ́ énɛ́ ka ɖó ná sísɛ́ mǐ bɔ mǐ ná ba ná wa?

³ Hwɛjijɔ wegɔ́ ɔ kúnkplá hwenu e nǔɖɔɖayǐ énɛ́ lɛ́ ná jɛnu é. Mɛsɛ́dó Jaan ɖɔ hwenu e nǔɖɔɖayǐ énɛ́ lɛ́ ná jɛnu dó é, bó ɖɔ: “Aklúnɔ sín azǎn gbe ɔ, gbigbɔ mímɛ́ wá jǐ ce.” (Nǔɖe. 1:10, nwt) Hwenu e Jaan wlán nǔ énɛ́ lɛ́ ɖo 96 H.M. tɔn mɔ̌ é ɔ, é kpo tawun cóbɔ “Aklúnɔ sín azǎn” énɛ́ ná bɛ́. (Mat. 25:14, 19; Luk. 19:12) Amɔ̌, sɔgbe xá nǔ e Biblu ɖɔ ɖ’ayǐ é ɔ, azǎn énɛ́ bɛ́ ɖo 1914 hwenu e Jezu húzú Axɔ́sú ɖo jǐxwé é. Sín hwenɛ́nu ɖidó ɔ, nǔɖɔɖayǐ ɖěɖěe ɖo wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn mɛ, bó kúnkplá togun Mawu tɔn é jɛ jijɛnu jí. Nǔgbó ɔ, mǐ ɖo gbɛ nɔ wɛ din ɖo “Aklúnɔ sín azǎn gbe”!

⁴ Ðó mǐ ɖo gbɛ nɔ wɛ ɖo Aklúnɔ sín azǎn énɛ́ e sɔ́ akpakpa mɛ é gbe wútu ɔ, é byɔ́ ɖɔ mǐ ní hɛn ayi dó wěɖexámɛ ɖaaɖagbe e ɖo Nǔɖexlɛ́mɛ 1:3 mɛ é wú ganjí. Fínɛ́ ɖɔ: “Nǔ nyɔ́ nú mɛ e ɖo wěma élɔ́ xa [dó jǐ, nwt] wɛ ɔ, bó nyɔ́ nú mɛ e ɖo tó ɖó wɛn élɔ́ lɛ́ e Mawu dó gbɔn gbeyíɖɔ tɔn lɛ́ jí, bó nɔ bló ɖ’é jí lɛ́ wɛ. Ðó hwenu e Mawu ɖó bɔ nǔ énɛ́ lɛ́ bǐ ná jɛ dó ɔ ko sɛ yá.” Nǔgbó ɔ, mǐ ɖó ná nɔ xa wɛn e Mawu dó gbɔn gbeyíɖɔ tɔn lɛ́ jí lɛ́ é ‘dó jǐ,’ bó ná nɔ “ɖó tó,” lobo ná nɔ lɛ́ “bló ɖ’é jí.” Wɛn tɛ́ lɛ́ mɔ̌ ka wɛ, bɔ mǐ ɖó ná nɔ se tónú ná?

 5. É ɖo tají ɖɔ mǐ ní mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ Jehovah ná yí gbe nú sɛn e sɛn ɛ wɛ mǐ ɖe é. Nɛ̌ wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn ka tɛɖɛ̌ énɛ́ jí gbɔn?

⁵ Bɛ́sín wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn sín wěmata nukɔntɔn ɔ jí ɔ, mǐ mɔ nǔ jɛ mɛ ɖɔ Jezu tuun nǔ e ɖo jijɛ wɛ ɖo agun lɛ́ mɛ lɛ́ é ganjí. (Nǔɖe. 1:12-16, 20; 2:1) Jezu ɖe énɛ́ xlɛ́ ɖo xó e é ɖɔ sɛ́dó agun tɛ́nwe e ɖo Azíi kpɛví ɔ lɛ́ é mɛ. Ðo xó e é ɖɔ lɛ́ é mɛ ɔ, é ná alixlɛ́mɛ tawun tawun ɖé lɛ́ dó d’alɔ Klisánwun xwe kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn lɛ́ bónú yě ná mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ lěe sɛn Jehovah gbɔn wɛ émí ɖe é nyɔ́ nukún Tɔn mɛ, alǒ gbɔ. Gɔ́ ná ɔ, nǔ e è ɖɔ ɖo wɛn énɛ́ lɛ́ mɛ é kan togun Mawu tɔn blěbú ɖo égbé. Étɛ́ énɛ́ ka kplɔ́n mǐ? Klísu Jezu e nyí Nukɔntɔ́ mǐtɔn é mɔ do nú lěe mǐ ɖe gbɔn ɖo gbigbɔ lixo é ganjí. Jezu nɔ xlɛ́ ali mǐ, bó nɔ lɛ́ nya xɛ ɖo mǐ jí, lobɔ nukún tɔn lɛ́ nɔ mɔ nǔ bǐ. É tuun nǔ e mǐ ɖó ná wa, bɔ nǔ mǐtɔn ná kpo ɖo Jehovah nukúnmɛ nyɔ́ wɛ é. Alixlɛ́mɛ tɛ́ é ka ná bɔ é byɔ́ ɖɔ mǐ ní se tónú ná ɖo égbé?

 6. (a) Sɔgbe xá xó Jezu tɔn e ɖo Nǔɖexlɛ́mɛ 2:3, 4 mɛ é ɔ, étɛ́ ka jɛ do ɖo agun e ɖo Efɛ́zi é wú? (b) Étɛ́ énɛ́ ka kplɔ́n mǐ?

⁶ Xa Nǔɖexlɛ́mɛ 2:3, 4. Mǐ ɖó ná jó wǎn e mǐ yí nú Jehovah ɖo bǐbɛ́mɛ é dó ǎ. Nǔ e Jezu ɖɔ sɛ́dó agun e ɖo Efɛ́zi é xlɛ́ ɖɔ yě mɔ wǔvɛ́ gěgé có, yě dɛ, bó kpo ɖo Jehovah sɛn wɛ. Nǔ ɖo mɔ̌ có, yě sɔ́ ɖó wǎnyíyí lěe yě ɖó gbɔn ɖo bǐbɛ́mɛ é ǎ. Yě ɖó ná lɛ́ ɖó wǎnyíyí énɛ́, é ma nyí mɔ̌ ǎ ɔ, Jehovah ná yí gbe nú sɛn e sɛn ɛ wɛ yě ɖe é ǎ. Mɔ̌ ɖokpó ɔ ɖo égbé ɔ, wǔvɛ́ lɛ́ kɛ́ɖɛ́ nu wɛ mǐ ɖó ná dɛ ɖe ǎ, mǐ ɖó ná lɛ́ wa nǔ hú mɔ̌. Hwɛjijɔ ɖagbe lɛ́ wɛ ɖó ná nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ ná nɔ dɛ. É nyí nǔ e mǐ nɔ wa lɛ́ é kɛ́ɖɛ́ wɛ nɔ ɖu ayi mɛ nú Mawu mǐtɔn ǎ, loɔ, nǔ e wú mǐ nɔ wa nǔ lɛ́ é lɔ nɔ ɖu ayi mɛ n’i. Nǔ e nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ nɔ wa nǔ lɛ́ é ɖo tají n’i, ɖó é nɔ ɖó nukún ɖɔ wǎnyíyí ɖaxó e mǐ ɖó nú émí é kpó nǔ émítɔn e nɔ su nukún mǐtɔn mɛ tawun é kpó wɛ ná nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ ná nɔ sɛn émí.—Nǔx. 16:2; Mak. 12:29, 30.

 7. (a) Sɔgbe xá Nǔɖexlɛ́mɛ 3:1-3 ɔ, nǔjɛdo tɛ́ Jezu ka mɔ ɖo agun e ɖo Saadu é wú? (b) Étɛ́ mǐ ka ɖó ná wa?

⁷ Xa Nǔɖexlɛ́mɛ 3:1-3. Mǐ ɖó ná kpo ɖo wunzɛn, bó lɛ́ kpo ɖo acéjí. Nǔ vo wɛ jɛ do ɖo agun e ɖo Saadu é wú. Nǔgbó wɛ ɖɔ yě sɛn Mawu ganjí wá yi, amɔ̌, yě sɔ́ kpo ɖo mɔ̌ wa wɛ din ǎ. Énɛ́ wú ɔ, Jezu byɔ́ yě ɖɔ yě ní “fɔ́n.” Akpá tɛ́ énɛ́ ka gba nú mǐ? É ɖo wɛn ɖɔ Jehovah kún ná wɔn nǔ e mǐ wa é ó. (Ebl. 6:10) É ɖo mɔ̌ có, mǐ ɖó ná lin ɖɔ ɖó mǐ ko sɛn Jehovah wá yi wútu ɔ, é kún sɔ́ byɔ́ ɖɔ mǐ ní kpo ɖo sinsɛn ɛ wɛ din ó ǎ. Nǔɖé lɛ́ sixú ɖó dogbó nú mǐ din tawun hú ɖ’ayǐ tɔn có, mǐ ɖó ná kpo ɖo alɔnu mǐtɔn hɛn ján ɖo “Aklúnɔ sín azɔ̌ ɔ” mɛ wɛ, bó ná kpo ɖo wunzɛn, bó lɛ́ kpo ɖo acéjí káká jɛ vivɔnu.—1 Kɔ. 15:58; Mat. 24:13; Mak. 13:33.

 8. Sɔgbe xá Nǔɖexlɛ́mɛ 3:15-17 ɔ, étɛ́ xó e Jezu ɖɔ sɛ́dó agun e ɖo Lawodisée é ka kplɔ́n mǐ?

⁸ Xa Nǔɖexlɛ́mɛ 3:15-17. Mǐ ɖó ná sɛn Jehovah kpó akpakpa sɔ́ mɛ kpó, bó lɛ́ wa mɔ̌ kpó ayi mǐtɔn bǐ kpó. Nǔjɛdo ɖěvo jí wɛ nǔ e Jezu ɖɔ sɛ́dó agun e ɖo Lawodisée é tɛɖɛ̌. Yě ‘gblɔ́ xɛ́ɛ́,’ ɖo Mawusinsɛn yětɔn mɛ. Ðó yě hunzo ǎ, yě ka lɛ́ fá ǎ wútu ɔ, Jezu ɖɔ nú yě ɖɔ ‘gbɛ̌dónánɔ kpó lelenɔ kpó’ wɛ yě nyí. Akpakpa ɖó ná sɔ́ yě tawun dó Jehovah wú, bó ná lɛ́ sɔ́ yě dó sɛn e sɛn ɛ wɛ yě ɖe é wú. (Nǔɖe. 3:19) Étɛ́ énɛ́ ka kplɔ́n mǐ? Ényí akpakpa ma sɔ́ nɔ sɔ́ mǐ dó nǔ gbigbɔ tɔn lɛ́ wú mɔ̌ ǎ ɔ, mǐ ɖó ná bló bɔ nǔ gbigbɔ tɔn e mǐ ɖó lɛ́ é ná lɛ́ su nukún mǐtɔn mɛ d’é jí. (Nǔɖe. 3:18) Mǐ ɖó ná lɔn gbeɖé bónú vivogbɛ zínzán ná fɛ́ ayi mǐtɔn, bó ná zɔ́n bɔ mǐ ná sɔ́ nǔ gbigbɔ tɔn lɛ́ ɖó tɛn wegɔ́ ɔ mɛ ǎ.

 9. Lěe xó e Jezu ɖɔ sɛ́dó Klisánwun e ɖo Pɛɛgámu lɛ́ é kpó éé ɖo Tiatíi lɛ́ é kpó xlɛ́ gbɔn é ɔ, awǒvinú tɛ́ mǐ ka ɖó ná nyi alɔ ná?

⁹ Mǐ ɖó ná hɔn nú nǔkplɔ́nmɛ gǔfɔ́ndómawujítɔ́ lɛ́ tɔn. Jezu gbɛ́ nǔ nú mɛɖé lɛ́ ɖo Pɛɛgámu, ɖó yě ɖo kínklán dɔn byɔ́ nɔví lɛ́ tɛ́ntin wɛ. (Nǔɖe. 2:14-16) É kpa mɛ ɖěɖěe ɖo Tiatíi, bó ma zɔn “do gɔngɔn Satáan tɔn mɛ” ǎ lɛ́ é, lobo dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě ɖɔ yě ní hɛn nǔgbó e yě ɖó ɔ wú “syɛ́nsyɛ́n.” (Nǔɖe. 2:24-27) Klisánwun ɖěɖěe ɖo fínɛ́ bó vɔ́da, bó jɛ adingban-núkplɔ́nmɛ lɛ́ xwedó jí lɛ́ é ɖó ná bló hǔzúhúzú lɛ́. Bɔ mǐdɛɛ lɛ́ ka lo? Mǐ ɖó ná hɔn nú nǔkplɔ́nmɛ ɖěbǔ e sɔ́ ta linlin Jehovah tɔn é. Gǔfɔ́ndómawujítɔ́ lɛ́ sixú nyí “mawusɛntɔ́ ɖo nukúnta, bó ka ná gbɛ́ nǔ e nyí hlɔ̌nhlɔ́n titewungbe nú sinsɛn ɔ é.” (2 Tim. 3:5) Nú mǐ nɔ kplɔ́n Xó Mawu tɔn ganjí ɔ, é ná bɔ wǔ nú mǐ bɔ mǐ ná tuun adingban-núkplɔ́nmɛ lɛ́, bó lɛ́ hɔn nú yě.—2 Tim. 3:14-17; Ju. 3, 4.

10. Nǔ ɖěvo tɛ́ xó e Jezu ɖɔ nú agun e ɖo Pɛɛgámu kpó Tiatíi kpó lɛ́ é ka sixú kplɔ́n mǐ?

¹⁰ Mǐ ɖó ná nyi alɔ nú nǔblíblíwiwa alɔkpa lɛ́ bǐ. Xó ɖěvo lɛ́vɔ́ ɖo nɔví e ɖo Pɛɛgámu kpó Tiatíi kpó lɛ́ é wú. Jezu ɖó hwɛ nú mɛ e ɖo agun énɛ́ lɛ́ mɛ lɛ́ é ɖé lɛ́, ɖó yě hɔn nú nǔblíblíwiwa ǎ. (Nǔɖe. 2:14, 20) Nǔkplɔ́nmɛ tɛ́ ka ɖo fínɛ́ nú mǐdɛɛ lɛ́? Nú mǐ ná bó tlɛ ko ɖo Jehovah sɛn wɛ sín xwe mɔ̌kpán ɖíe, bó tlɛ lɛ́ ɖo wǔjɔmɛ gěgé sín vǐví ɖu wɛ din ɔ, mǐ sixú ɖó nukún ɖɔ Jehovah ní yí gbe bónú mǐ ná wa nǔblíblí ɖo ali ɖěbǔ nu ǎ. (1 Sam. 15:22; 1 Pi. 2:16) Ényí walɔ gbɛ ɔ tɔn ná bó gblé gbɔn ɖěbǔ ɔ, é nɔ ɖó nukún ɖɔ mǐ ní kpo ɖo nǔgbódodó walɔ ɖagbe tɔn émítɔn lɛ́ xwedó wɛ.—Efɛ́. 6:11-13.

11. Káká jɛ fí ɔ, étɛ́ mǐ ka kplɔ́n? (Lɛ̌ kpɔ́n gbǎví “Nǔkplɔ́nmɛ lɛ́ nú mǐ ɖo égbé.”)

¹¹ Káká jɛ fí ɔ, étɛ́ mǐ ka kplɔ́n? Mǐ ɖó ná kú d’é jí ɖɔ lěe sɛn Jehovah gbɔn wɛ mǐ ɖe é nyɔ́ nukún tɔn mɛ. Ényí mǐ ɖo nǔɖé wa wɛ, bɔ é sixú zɔ́n bɔ Jehovah ná gbɛ́ sɛn e sɛn ɛ wɛ mǐ ɖe é ɔ, mǐ ɖó ná yá wǔ ɖe afɔ ɖé, bó jlá nǔ lɛ́ ɖó. (Nǔɖe. 2:5, 16; 3:3, 16) Amɔ̌, Jezu lɛ́ tɛɖɛ̌ nǔ ɖěvo jí ɖo xó e é ɖɔ sɛ́dó agun lɛ́ é mɛ. Nǔ tɛ́ ka wɛ?

12. Étɛ́ nǔ e Jezu ɖɔ nú nɔví e ɖo Simíini kpó Filadɛlufíi kpó lɛ́ é ka sixú kplɔ́n mǐ? (Nǔɖexlɛ́mɛ 2:10)

¹² Din ɔ, mi nú mǐ ní gbéjé xó e Jezu ɖɔ sɛ́dó agun Simíini kpó Filadɛlufíi kpó tɔn é kpɔ́n. É ɖɔ nú Klisánwun e ɖo fínɛ́ lɛ́ é ɖɔ yě ní ma ɖi xɛsi nú yadónúmɛ ó, ɖó è ná d’ajɔ yě ɖó gbejíninɔ yětɔn wú. (Xa Nǔɖexlɛ́mɛ 2:10; 3:10) Étɛ́ énɛ́ ka kplɔ́n mǐ ɖo égbé? Mǐ ɖó ná ɖó nukún ɖɔ è ná dó ya nú mǐ, bɔ mǐ ka ɖó ná ɖo gbesisɔmɛ bá dɛ ɖ’é nu. (Mat. 24:9, 13; 2 Kɔ. 12:10) Étɛ́wú nǔflínmɛ énɛ́ ka ɖo tají?

13-14. Nɛ̌ nǔ ɖěɖěe jɛ bɔ è ɖɔ xó yětɔn ɖo Nǔɖexlɛ́mɛ wěmata 12gɔ́ ɔ mɛ lɛ́ é ka wa nǔ dó togun Mawu tɔn wú gbɔn?

¹³ Wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn flín mǐ ɖɔ è ná dó ya nú togun Mawu tɔn ɖo “Aklúnɔ sín azǎn gbe,” énɛ́ wɛ nyí hwenu e mǐ ɖe din é. Nǔɖexlɛ́mɛ wěmata 12gɔ́ ɔ ɖɔ ɖɔ è ɖó Axɔ́súɖuto Mawu tɔn ayǐ gúdo tlóló é ɔ, ahwan tɔ́n ɖo jǐxwé. Micɛ́li, éé nyí Jezu Klísu susunɔ ɔ é kpó ahwankpá tɔn lɛ́ kpó fun ahwan xá Satáan kpó awǒvi tɔn lɛ́ kpó. (Nǔɖe. 12:7, 8) Wǎgbɔ tɔn ɔ, è ɖu ɖo kɛntɔ́ Mawu tɔn lɛ́ jí, bó sɔ́ yě nyi dó ayǐkúngban ɔ jí, bɔ yě ɖo wǔvɛ́ ɖó nú gbɛtɔ́ lɛ́ wɛ dó nǔjɔnǔ mɛ. (Nǔɖe. 12:9, 12) Amɔ̌, nɛ̌ énɛ́ ka ɖo nǔ wa dó togun Mawu tɔn wú wɛ gbɔn?

¹⁴ Wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn tínmɛ lěe Satáan wa nǔ gbɔn é bɔ d’é wú. É sɔ́ sixú yi jǐxwé ǎ, énɛ́ wú ɔ, é nɔ tɔ́n ahwan mɛsɛntɔ́ yí ami dó ɖe Mawu tɔn e ɖo ayǐkúngban jí lɛ́ é. Nɔví yí ami dó ɖe énɛ́ lɛ́ sɔ́ Axɔ́súɖuto Mawu tɔn sín afɔ ɖó te, bó nɔ ɖɔ xó dó Jezu nu. (Nǔɖe. 12:17; 2 Kɔ. 5:20; Efɛ́. 6:19, 20) Nɛ̌ nǔɖɔɖayǐ énɛ́ ka ko jɛnu gbɔn?

15. Mɛ̌ mɛ̌ e “kúnnuɖetɔ́ we” e xó è ɖɔ ɖo Nǔɖexlɛ́mɛ wěmata 11gɔ́ ɔ mɛ lɛ́ é ka nɔ te ná? Étɛ́ ka jɛ dó yě wú?

¹⁵ Satáan nɔ sísɛ́ kɛntɔ́ Mawu tɔn lɛ́ bɔ yě nɔ tɔ́n ahwan nɔví súnnu yí ami dó ɖe ɖěɖěe ɖo nukɔn nú Mawuxóɖiɖɔzɔ́ ɔ lɛ́ é. “Kúnnuɖetɔ́ we” e è hu bɔ wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn ɖɔ xó yětɔn lɛ́ é ɔ, súnnu énɛ́ lɛ́ wɛ yě nɔ te ná.b (Nǔɖe. 11:3, 7-11) Ðo 1918 ɔ, è dó hwɛ agɔ nɔví agbanɖotananɔ tántɔn, bó ɖɔ ɖɔ yě ná sɛn gan nú hwenu línlín. Mɛ gěgé lin ɖɔ è ɖó azɔ̌ nɔví yí ami dó ɖe énɛ́ lɛ́ tɔn te.

16. Nǔ maɖónukún tɛ́ ka jɛ ɖo 1919? Étɛ́ Satáan ka kpo ɖo wiwa wɛ sín hwenɛ́nu?

¹⁶ Nǔɖɔɖayǐ e ɖo Nǔɖexlɛ́mɛ wěmata 11gɔ́ ɔ mɛ é lɛ́ ɖɔ ɖɔ è ná fɔ́n “kúnnuɖetɔ́ we” lɛ́ ɖo hwenu kléwún ɖé gúdo. È wlí nɔví énɛ́ lɛ́ dó ganmɛ é ɔ, é kpé xwe ɖokpó zinzin ǎ bɔ nǔɖɔɖayǐ énɛ́ jɛnu ɖo ali jí wǔ ɖé nu. Ðo mars 1919 ɔ, è ɖe nɔví súnnu yí ami dó ɖe énɛ́ lɛ́ nyi te, bɔ ɖo nukɔnmɛ ɔ, è dɔn nǔ gbɔn hwɛ e è ɖó nú yě é jí. Nɔví énɛ́ lɛ́ lɛ́vɔ́ yá wǔ jɛ azɔ̌ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn lɛ́ wú. Amɔ̌, énɛ́ ɖó nǔ ahwan e Satáan tɔ́n togun Mawu tɔn é nu ǎ. Sín hwenɛ́nu ɔ, Satáan ko bló bɔ yadónúmɛ e cí “tɔsisa” ɖɔhun é nɔ wa nǔ dó mɛ e ɖo togun Mawu tɔn mɛ lɛ́ é bǐ wú. (Nǔɖe. 12:15) Nǔgbó ɔ, mǐ mɛ bǐ ɖó ná “dɛ, bó ɖó nǔɖiɖi.”—Nǔɖe. 13:10.

17. Satáan ɖo togun Mawu tɔn gbé nya wɛ có, alɔdó maɖónukún tɛ́ sín le togun Mawu tɔn ka ko ɖu?

¹⁷ Nǔɖexlɛ́mɛ wěmata 12gɔ́ ɔ ɖɔ gɔ́ ná ɖɔ alɔdó ná gosín fí maɖónukún ɖé wá nú togun Mawu tɔn. É ná cí ɖɔ “ayǐkúngban ɔ” nu yadónúmɛ sín “sin” ɔ wɛ ɖɔhun. (Nǔɖe. 12:16) Nǔ e ka jɛ é pɛ́ɛ nɛ́. Hweɖélɛ́nu ɔ, gbɛ Satáan tɔn sín tutomɛ ɖé lɛ́, ɖi tutomɛ hwɛɖiɖɔ tɔn ɖé lɛ́ nɔ se wǔvɛ́ xá togun Mawu tɔn, bó nɔ bló bɔ é nɔ mɔ kɔ dó sa fún. Azɔn gěgé wɛ mɛsɛntɔ́ Jehovah tɔn lɛ́ ko ɖu ɖo hwɛ gěgé jí, bɔ énɛ́ zɔ́n bɔ yě mɔ vivo ɖó bǎ ɖé mɛ. Nɛ̌ yě ka zán vivo énɛ́ e yě mɔ é gbɔn? Yě zán ali e hun nú yě lɛ́ é bǐ mlɛ́mlɛ́ dó w’azɔ̌ e Jehovah sɔ́ d’así nú yě é. (1 Kɔ. 16:9) Étɛ́ azɔ̌ énɛ́ ka nɔ byɔ́?

18. Azɔ̌ tají tɛ́ mǐ ka ɖó ɖo azǎn gǔdo gúdo tɔn élɔ́ lɛ́ mɛ?

¹⁸ Jezu ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ ahwanvú émítɔn lɛ́ ná jlá “axɔ́súɖuɖu Mawu tɔn sín Wɛn ɖagbe” gbɔn ayǐkúngban ɔ bǐ jí cóbɔ gbɛ ɔ ná vɔ. (Mat. 24:14) Ényí yě ɖo azɔ̌ énɛ́ wa wɛ ɔ, wɛnsagun ɖé, alǒ gbɛ̌ta wɛnsagun lɛ́ tɔn ɖé ná d’alɔ yě; è ɖɔ dó wǔ tɔn ɖɔ é ɖó “Wɛn ɖagbe mavɔmavɔ ɖé bó ná dó mɛ e ɖo ayǐkúngban jí lɛ́; é ná dó wɛn ɔ to bǐ, akɔta bǐ, gbe bǐ kpódó togun bǐ kpó.”—Nǔɖe. 14:6.

19. Wɛn ɖěvo tɛ́ mɛ e yí wǎn nú Jehovah lɛ́ é ka ɖó ná jlá?

¹⁹ Wɛn ɖagbe Axɔ́súɖuto ɔ tɔn kɛ́ɖɛ́ wɛ nyí wɛn e togun Mawu tɔn ɖó ná jlá é ǎ. Yě ɖó ná lɛ́ nɔ gǔdo nú azɔ̌ e wa wɛ wɛnsagun lɛ́ ɖe bɔ è ɖɔ xó tɔn ɖo Nǔɖexlɛ́mɛ wěmata 8 jɛ 10 mɛ lɛ́ é. Wɛnsagun énɛ́ lɛ́ ɖo awě ɖěbɔdóɖěwú e ná xo mɛ ɖěɖěe klán gbe xá Axɔ́súɖuto Mawu tɔn lɛ́ é jlá wɛ. Énɛ́ wú ɔ, Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ́ ko ɖo wɛn hwɛɖónúmɛ tɔn e è sɔ́ jlɛ́ dó “kɛ́njí kpó myɔ kpán” wú é jlá wɛ; wɛn énɛ́ ɖe hwɛ e Mawu ná ɖó nú akpáxwé vovo gbɛ nyanya Satáan tɔn tɔn lɛ́ é xlɛ́. (Nǔɖe. 8:7, 13) Mɛ lɛ́ ɖó ná tuun ɖɔ vivɔnu ɔ ko ɖo kɛ́nnɛ́kɛ́nnɛ́, bó ná dó sixú yá wǔ bló hǔzúhúzú lɛ́ ɖo gbɛzán yětɔn mɛ, bá gán ɖo xomɛsinzán Jehovah tɔn gbe. (Sof. 2:2, 3) Amɔ̌, mɛ lɛ́ nɔ yí wǎn nú wɛn énɛ́ ǎ. Énɛ́ wú ɔ, é ná byɔ́ akɔ́nkpinkpan ɖo mǐ sí, cóbɔ mǐ ná jlá wɛn énɛ́. Ðo ya ɖaxó ɔ hwenu ɔ, wɛn hwɛɖónúmɛ tɔn gǔdo tɔn ɔ tlɛ ná dó xomɛsin nú mɛ lɛ́ hú gǎn.—Nǔɖe. 16:21.

20. Étɛ́ lɛ́ jí mǐ ka ná ɖɔ xó dó ɖo xóta we e bɔ d’é wú lɛ́ é mɛ?

²⁰ Nǔgbó ɔ, mǐ ɖó ná se tónú nú ‘wɛn e Mawu dó gbɔn gbeyíɖɔ tɔn lɛ́ jí’ lɛ́ é bǐ mlɛ́mlɛ́, ɖó nǔ e mǐ xa ɖo wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn mɛ lɛ́ é sín jijɛnu kan mǐ lɔ. (Nǔɖe. 1:3) Amɔ̌, nɛ̌ mǐ ka sixú dɛ ɖo gbeklánxámɛ nu kpó gbejíninɔ kpó, bó kpo ɖo wɛn énɛ́ lɛ́ jlá wɛ kpó akɔ́nkpinkpan kpó gbɔn? Nǔ e ná ná hlɔ̌nhlɔ́n mǐ é we ɖíe: nukɔntɔn, nǔ e wěma Nǔɖexlɛ́mɛ tɔn ɖe xlɛ́ dó kɛntɔ́ Mawu tɔn lɛ́ wú é; wegɔ́, ényí mǐ nɔ gbejí ɔ, nyɔ̌ná sɔgúdo tɔn ɖěɖěe sín le mǐ ná ɖu lɛ́ é. Mǐ ná ɖɔ xó dó nǔ énɛ́ lɛ́ jí ɖo xóta we e bɔ d’é wú lɛ́ é mɛ.