-
Anɔkwa Bɔfo lɛ YɔsemɔBuu-Mɔɔ—1997 | May 1
-
-
7, 8. Mɛɛ shɛɛ sane ni jɛ mumɔŋ Yesaia yɔɔ kɛha Babilon, ni mɛni ji nɔ ni ewiemɔi lɛ tsɔɔ?
7 Yuda kɛ Yerusalem baakãmɔ shi amaŋfɔ diɛŋtsɛ ni gbɔmɔ ko kwraa ehiŋ nɔ afii 70 sɔŋŋ. Shi kɛlɛ, Yehowa jaje kɛtsɔ Yesaia kɛ Ezekiel nɔ akɛ abaasaa maŋtiase lɛ ekoŋŋ, ni abaahi shikpɔŋ lɛ nɔ ekoŋŋ yɛ be pɔtɛɛ ni egba efɔ̃ shi lɛ mli! Gbalɛ ni yɔɔ naakpɛɛ waa nɛ. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ ale Babilon jogbaŋŋ akɛ eŋmɛɛɛ egbokɛlɛfoi ahe ni amɛye amɛhe kɔkɔɔkɔ. (Yesaia 14:4, 15-17) No hewɔ lɛ namɔ po baanyɛ akpɔ̃ nɛkɛ nomii nɛɛ? Namɔ po baanyɛ abutu Babilon maŋ ni he wa, ni abuɔ he kɛtsɔɔ gbogboi wuji kɛ faa ni fãa ehe lɛ nɔ lɛ? Yehowa Ofe lɛ baanyɛ! Ni ewie akɛ ebaafee nakai, akɛ: “[Mi ji] . . . mɔ ni kɛɔ bu kwɔŋkwɔŋ [ni ji, faa ni buɔ maŋtiase lɛ he] lɛ akɛ: ‘Omli agbĩ! ni mahã ofaai lɛ hu amii lɛ!’ Mɔ ni kɛɔ yɛ Koresh he akɛ: ‘Mitookwɛlɔ ji lɛ! ni eeeha nii ni sa mihiɛ lɛ fɛɛ aba mli,’ ni eeekɛɛ yɛ Yerusalem he akɛ: ‘Aaamã lɛ!’ kɛ sɔlemɔwe lɛ hu akɛ: ‘Aaato shishi!’ lɛ.”—Yesaia 44:25, 27, 28.
8 Susumɔ he okwɛ! Eufrate Faa ni fee gbɛtsii nii kpele kɛha gbɔmɛi lɛ, tamɔ nu kuli ni egbee nɔ ko ni nɔ edɔ waa nɔ, yɛ Yehowa hiɛ! Oya nɔŋŋ, ni gbɛtsii nii lɛ baagbĩ kwraa! Babilon baagbee shi! Eyɛ mli akɛ aaafee afii 150 sɛɛ dani abaafɔ Koresh ni ji Persianyo lɛ moŋ, shi Yehowa ha Yesaia gba Babilon nɔ kunim ni maŋtsɛ nɛɛ baaye lɛ kɛ heyeli ni Yudafoi nomii lɛ baaná kɛtsɔ famɔ ni ekɛaahã akɛ amɛku amɛsɛɛ ni amɛyatswa Yerusalem kɛ esɔlemɔtsu lɛ ekoŋŋ lɛ nɔ lɛ efɔ̃ shi.
-
-
Anɔkwa Bɔfo lɛ YɔsemɔBuu-Mɔɔ—1997 | May 1
-
-
11. Mɛni hewɔ Babilon maŋ lɛ mli bii nu he akɛ amɛyɛ shweshweeshwe lɛ?
11 Beni Koresh fã ta eshi Babilon lɛ, no mli lɛ maŋ lɛ mli bii lɛ susu akɛ oshara ko baŋ amɛnɔ, ni amɛyɛ shweshweeshwe hu. Eufrate Faa lɛ efee nu babaoo ni mli kwɔ ni lɛɛ kɛbɔle amɛ maŋtiase lɛ he fɛɛ kɛkpe. Lɛji adaamɔhe kakadaŋŋ yɛ faa lɛ ni tsɔɔ maŋtiase lɛ mli fɛɛ kɛhoɔ lɛ toi yɛ bokagbɛ. Bɔni afee ni efo ekɛ maŋtiase lɛ teŋ lɛ, Nebukadnezar tswa nɔ ni etsɛ lɛ akɛ “gbogbo kpeteŋkpele ko, ní taakɛ gɔŋ ji lɛ, anyɛɛɛ atsí . . . [Ewó] nɔ, ni enɔ kwɔ tamɔ gɔŋ.”a Nɛkɛ gbogbo nɛɛ yɛ agboi kɛ amɛnaa akɔɔble shinaai wuji. Dani obaabote mli lɛ, ebaabi ni okwɔ kɛjɛ he ni ema enaa shi yɛ faa lɛ naa lɛ dani onyɛ obote maŋ lɛ mli. Ebɛ naakpɛɛ akɛ nomii ni yɔɔ Babilon lɛ anijiaŋ je wui akɛ be ko baashɛ ni amɛbaaye amɛhe!
12, 13. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ Yehowa wiemɔi ni ekɛtsɔ etsulɔ Yesaia nɔ lɛ ba mli anɔkwale beni Babilon gbee shi yɛ Koresh hiɛ lɛ?
12 Shi jeee nakai Yudafoi nomii ni yɔɔ hemɔkɛyeli yɛ Yehowa mli lɛ ni! Amɛyɛ hiɛnɔkamɔ ni mli wa! Nyɔŋmɔ etsɔ egbalɔi lɛ anɔ egba efɔ̃ shi akɛ ebaakpɔ̃ amɛ. Mɛɛ gbɛ nɔ Nyɔŋmɔ tsɔ eha eshiwoo lɛ ba mli? Koresh fã esraafoi lɛ ni amɛhã Eufrate Faa lɛ atsɔ̃ afã, yɛ kooyigbɛ he ko ni kɛ Babilon jɛkɛmɔ feɔ shitoi abɔ. Enɛ hã maŋtiase lɛ hefãmɔ nɔ kpele fe fɛɛ lɛ batsɔ nujɔɔ gbiŋ kwraa. Nakai gbɛkɛ ni he hiaa waa lɛ, dãatɔlɔi ahoshwibɔlɔi ni yɔɔ Babilon lɛ kɛ anyagbafeemɔ shĩ shinaai ŋtai enyɔ ni yɔɔ Eufrate faa lɛ naa lɛ amɛfɔ̃ ni aŋãaa. Yehowa kumɔɔɔ akɔɔble shinaai lɛ dukuduku diɛŋtsɛ; ni ekumɔɔɔ dade adabaŋi ni akɛlaa mli lɛ hu, shi bɔ ni etsu saji ahe nii yɛ gbɛ ni yɔɔ naakpɛɛ nɔ, ni eha agbele afɔ̃, ni akɛ dadei lɛ elaaa sɛɛ hu lɛ fee tamɔ nakai nɔŋŋ. Babilon gbogboi lɛ ahe baaa sɛɛnamɔ ko. Ehe ebahiaaa ni Koresh asraafoi lɛ akumɔ ashwie shi dani amɛbote maŋ lɛ mli. Yehowa nyiɛ Koresh hiɛ, ni ejie “hei ni yɔɔ dokoidokoi” lɛ, hɛɛ, ejie gbɛtsii nii fɛɛ. Aye Yesaia he odase akɛ Nyɔŋmɔ anɔkwa bɔfo.
-