-
Anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ Gba Kpɔmɔ Efɔ̃ ShiYesaia Gbalɛ Lɛ—La Kɛha Adesai Fɛɛ II
-
-
19, 20. (a) Yehowa kɛ esane lɛ ba enaagbee kwraa yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? (b) Mɛɛ nibii ni haa mɔ náa miishɛɛ Yehowa gba efɔ̃ shi kɛha ewebii lɛ, ni namɔ baafee enajiaŋdamɔlɔ ní baatsu nibii nɛɛ ahe nii?
19 Agbɛnɛ Yehowa kɛ emla naa sane naataamɔ lɛ ba naagbee kwraa yɛ gbɛ ní mli wa nɔ. Etsɛŋ ni lɛ diɛŋtsɛ ekɛ Nyɔŋmɔ ní eji lɛ he kaa ní mli wa fe fɛɛ lɛ hetoo baaha—no ji nyɛmɔ ní eyɔɔ ní ekɛgbaa nɔ ni baaba wɔsɛɛ ní ebaa mli pɛpɛɛpɛ lɛ. Biblia he woloŋlelɔ ko tsɛ́ Yesaia yitso 44 lɛ kukuji enumɔ ní nyiɛ sɛɛ lɛ akɛ “lalafoo wiemɔ ní tsɔɔ bɔ ni Israel Nyɔŋmɔ lɛ nɔ kwɔ fe fɛɛ,” Bɔlɔ koome pɛ lɛ, wɔsɛɛ be saji a-Kpojielɔ koome pɛ kɛ Israel hiɛnɔkamɔ kɛha kpɔ̃mɔ lɛ. Wiemɔ kuku lɛ yaa hiɛ fiofio kɛyashɛɔ he ni kwɔ fe fɛɛ ní sa kadimɔ waa kɛtsɔ nuu ní baakpɔ̃ maŋ lɛ kɛjɛ Babilon lɛ gbɛi ní etsĩ tã lɛ nɔ.
20 “Bɔ ni Yehowa, okpɔ̃lɔ lɛ, kɛ mɔ ni shɔ̃o kɛjɛ onyɛ musuŋ lɛ, kɛɛ nɛ: Mi, Yehowa, ji mɔ ni feɔ nibii fɛɛ, mɔ ni ekome too egbeleɔ ŋwɛi mli, ní elɛɛɔ shikpɔŋ lɛ mli, ní mɔ ko fataaa ehe lɛ; mɔ ni haa amale gbalɔi akadii feɔ yaka, ní ehaa klamɔi yeɔ sɛkɛ; mɔ ni kuɔ nilelɔi anaa, ní ehaa amɛnilee lɛ tsɔɔ kwashiafeemɔ; mɔ ni maa etsulɔ wiemɔ nɔ mi, ní ehaa ebɔfoi agbalɛ baa mli; mɔ ni kɛɔ yɛ Yerusalem he akɛ: Mɛi aaahi emli! kɛ Yuda maji lɛ akɛ: Aaamamɔ amɛ, ni matée emaŋfɔ lɛ shi mamã shi! lɛ; mɔ ni kɛɔ bu kwɔŋkwɔŋ lɛ akɛ: Omli agbi! ni maha ofaai lɛ hu amii lɛ! Mɔ ni kɛɔ yɛ Koresh he akɛ: Mitookwɛlɔ ji lɛ! ni eeeha nii ní sa mihiɛ lɛ fɛɛ aba mli, ni eeekɛɛ yɛ Yerusalem he akɛ: Aaamã lɛ! kɛ sɔlemɔwe lɛ hu akɛ: Aaato shishi! lɛ.”—Yesaia 44:24-28.
-
-
Anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ Gba Kpɔmɔ Efɔ̃ ShiYesaia Gbalɛ Lɛ—La Kɛha Adesai Fɛɛ II
-
-
22. Tsɔɔmɔ bɔ ni Eufrate Faa lɛ feɔ egbĩɔ lɛ mli.
22 Bei pii lɛ, okɔmfoi ní akɛ mumɔ tsirɛɛɛ amɛ lɛ ekaaa akɛ amɛaatsɔɔ nibii amli faŋŋ yɛ nibii ní amɛgbaa lɛ agbɛfaŋ ejaakɛ amɛsheɔ gbeyei akɛ be baaha ana akɛ amɛwiemɔi lɛ jeee anɔkwale. Shi nɔ ni tamɔɔɔ nakai lɛ, Yehowa tsɔ Yesaia nɔ ejie nuu ní ekɛbaatsu nii ní ekɛjie ewebii lɛ kɛjɛ nomŋɔɔ mli koni amɛnyɛ amɛya amɛmaŋ ní amɛyasaa Yerusalem kɛ esɔlemɔtsu lɛ ekoŋŋ lɛ gbɛi diɛŋtsɛ kpo. Egbɛi ji Koresh, ni ale lɛ akɛ Koresh Kpeteŋkpele ni jɛ Persia lɛ. Yehowa kɛ ŋaa gbɛ ní Koresh kɛbaatsu nii ní ekɛgbu shi kɛbote Babilon hefãmɔ gbɛjianɔtoo kpele ní afee lɛ jogbaŋŋ lɛ mli lɛ mlitsɔɔmɔ fitsofitso hu ha. Akɛ gbogboi ní nɔ kwɔlɔ waa kɛ nu jɔɔi wuji ní hoɔ kɛtsɔɔ maŋtiase lɛ mli kɛ ehewɔ fɛɛ lɛ baabu Babilon he. Koresh kɛ nakai gbɛjianɔtoo lɛ fã titri—ni ji Eufrate Faa lɛ—baatsu nii kɛha esɛɛnamɔ. Taakɛ blema yinɔsaneŋmalɔi Herodotus kɛ Xenophon tsɔɔ lɛ, Koresh tee faa lɛ ŋwɛigbɛ kɛjɛ Babilon, ni etsa nu jɔɔ, ni Eufrate faa lɛ mli nui lɛ ho kɛtsɔ mli aahu kɛyashi faa lɛ ba shi kwraa bɔ ni esraafoi lɛ baanyɛ anyiɛ kɛtsɔ mli. Kɛ́ aawie nyɛmɔ ní Eufrate faa kpeteŋkpele lɛ yɔɔ ní ekɛbuɔ Babilon he lɛ he lɛ, Eufrate faa lɛ nyɛɔ egbĩɔ.
23. Mɛɛ sane ko aŋma afɔ̃ shi ní kɔɔ gbalɛ ní tsɔɔ akɛ Koresh baakpɔ̃ Israel lɛ mlibaa he?
23 Ni shiwoo ní akɛha akɛ Koresh baaŋmɛɛ Nyɔŋmɔ webii ahe, ni ebaakwɛ ní asaa Yerusalem kɛ sɔlemɔtsu lɛ ekoŋŋ lɛ hu? Koresh diɛŋtsɛ wie yɛ enɔyeli lɛ sane jajemɔ ko ní ábaa yi yɛ Biblia lɛ mli lɛ mli akɛ: “Bɔ ni Koresh, Persia maŋtsɛ lɛ, kɛɛ nɛ: Yehowa, ŋwɛi Nyɔŋmɔ lɛ, etu shikpɔŋ lɛ nɔ maŋtsɛyelii lɛ fɛɛ ewo midɛŋ, ni efã mi akɛ miyama shia miha lɛ yɛ Yerusalem yɛ Yuda. Emaŋbii lɛ ateŋ mɔ fɛɛ mɔ ni yɔɔ nyɛteŋ lɛ, e-Nyɔŋmɔ lɛ afata ehe ní efã kɛya Yerusalem yɛ Yuda, ní eyama Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ, shia lɛ. Lɛ ji Nyɔŋmɔ ni yɔɔ Yerusalem lɛ.” (Ezra 1:2, 3) Yehowa wiemɔ ní ewie kɛtsɔ Yesaia nɔ lɛ eba mli kɛmɔ shi!
-