Proverbios
6 Che raʼy, oiméramo resẽ raʼe de garánte nde rapichápe,+
oimérõ rejapo raʼe tráto peteĩ extráñondi,+
2 oiméramo reñeñapytĩ reprometéma rupi álgo,
ha umi mbaʼe ere vaʼekue nemoñuhã,+
3 upéicharõ nde repytáma nde rapicha pópe.
Ejapo kóva che raʼy repyta hag̃ua lívre:
reho vaʼerã nde rapicha rendápe reñeumilla ha rejerure asy chupe taneperdona.+
4 Aníke reke rejapo mboyve ko haʼéva ndéve,
aníke remboty umi nde resa.
5 Ejei vaʼerã nde rapicha poguýgui odiparaháicha peteĩ guasuʼi pe kasadórgui,
peteĩ guyraʼi oveveháicha umi ojagarrasévagui chupe.
6 Nde neateʼỹva, tereho emaña mbaʼéichapa oiko umi tahýi,+
eaprende chuguikuéra ha nearandúta.
7 Umi tahýi ningo ndorekói odirihíva chupekuéra, ni líder ni governadór.
8 Upéicharamo jepe, haku tiémpope opreparáma hembiʼurã,+
pe kosécha aja haʼekuéra ombyatypaitéma hembiʼurã.
9 Nde neateʼỹva, ¿esegítante piko eñeno?
¿Nerepuʼãmoʼãi voi piko nde rupágui?
11 degolpete rejúta nemboriahu, osẽháicha degolpete umi mondaha,
derrepénte rejúta reiko asy, ouháicha ndéve peteĩ mondaha árma ipópe.+
12 Che raʼy, umi hénte iñañáva ha ndovaléiva mbaʼeverã ningo oiko ombotavýnte voi hapichápe.+
13 Oporombotavy hag̃ua haʼekuéra oiko oñembyesavi,+ omonguʼe ipy ha oseñea ótrope.
14 Ivaívante voi oreko ikorasõme,
tódo el tiémpo oplanea mbaʼéichapa iñañáta hapichándi,+ ha oiko oporomoingo vai.+
15 Upévare oimoʼãʼỹve jave, ojere vaipaitéta chupekuéra,
upeichaháguinte oñehundíta chupekuéra ha ndaiporimoʼãvéima solusión.+
17 Umi oñemombaʼeguasúva,+ umi ijapúva,+ umi ojukáva hénte inoséntepe,+
18 umi oikóva oplanea mbaʼe vai,+ umi odiparáva voi ojapo hag̃ua ivaíva,
19 peteĩ testígo fálso tódo el tiémpo ijapúva,+
ha umi oñehaʼãva omoingo vai umi ermánope.+
21 Eñongatúkena ne korasõme haʼekuéra heʼíva ndéve,
ereko vaʼerã nde ajúrare haʼeramoguáicha peteĩ kollár.
22 Umi konsého ndegiáta reiko jave upérupi,
reñenóvo katu oñangarekóta nderehe,
ha repuʼãvo oñatendéta nderehe.
Rehendúramo rejekorrehi jave ha reaseptáramo umi konsého, ikatúta reikove.+
24 Umi konsého ndeprotehéta ani hag̃ua reʼa pe kuña aña pópe,+
pe kuña rekovai* ningo iñeʼẽ heʼẽ asy ha sapyʼaitépe ikatu nembotavy.+
25 Ani reheja ne korasõ ojesareko hese iporã haguérente,+
aníke reheja umi hesa jajái nemoñuhã.
26 Pe kuña rekovai káusare pe kuimbaʼe opytáta apenami peteĩ pan pedásore.+
Peteĩ tembireko ahéno katu ohundise nde rekove* porãite.
27 ¿Ikatu piko peteĩ kuimbaʼe oraha tatapỹi ipéchore okaiʼỹre chugui ijao?+
28 ¿Ikatu piko peteĩ persóna oguata tatapỹi ári okaiʼỹre chugui ipy?
29 Péicha avei katuete osẽ vaíta oimeraẽ kuimbaʼe oñenóva peteĩ tembireko ahénondi.
Oimeraẽ opokóva hese katuete ojekastigáta.+
30 Avave ndodespresiái peteĩ mondahápe
haʼe omondáramo ndorekóigui mbaʼeve hoʼu vaʼerã.
31 Péro ojepilla vove chupe, haʼe omyengovia vaʼerã 7 vése mas pe omonda vaʼekuégui,
upe kuimbaʼe omeʼẽ vaʼerã opa mbaʼe orekóva hógape.+
32 Oimeraẽ kuimbaʼe oñenóva tembireko ahénondi ohechauka ivyroitereiha,*
ha pe ojapóva upéicha, haʼe voi ojeperhudika.*+
34 Pe ména iselósova ipochyeterei,
upévare haʼe ndoiporiahuverekomoʼãi pe kuimbaʼépe oñevenga vove hese.+
35 Pe kuimbaʼe oofreséramo jepe pláta, ndojagarramoʼãi chugui,
ndoikuaasemoʼãi mbaʼeve ni omeʼẽséramo chupe pe rregálo hepyvéva.