Lucas

12 Upérõ hetaitereivéntema umi hénte ijaty, ha opyrũmba ojuehe. Jesús katu oñepyrũ heʼi idisipulokuérape: “Pejekuidáke umi fariséo levadúragui, upéva heʼise peñatende vaʼerãha pórke haʼekuéra hovamokõi.+ 2 Entéro mbaʼe oĩva kañyháme, upe rire ojehecháta, ha entéro mbaʼe oñemokañýva upe rire ojekuaáta.+ 3 Upévare, umi mbaʼe pejéva en sekréto, upe rire enterovéva ohendúta. Ha umi mbaʼe pemombeʼúva mbeguemi koty ñembotypýpe, oñemombeʼúta umi terrása guive. 4 Haʼéta avei peẽme che amigokuéra:+ ani pekyhyje umi ikatúvagui pendejuka, ha upéi ndaikatuvéima ojapo mbaʼeve.+ 5 Che haʼéta peẽme mávaguipa la pekyhyje vaʼerã: Ñandejáragui pekyhyje vaʼerã, pórke haʼe ikatu penerundi ha upéi penemombo Gehénape.*+ Upévare, chugui la pekyhyje vaʼerã.+ 6 Cinco gorrión oñevende mokõi monéda saʼieterei ovalévare,* ¿ajépa? Upéicharõ jepe Ñandejára ndahesaráiri ni peteĩvagui.+ 7 Upéicha avei, pene akãrangue jepe haʼe okontapa.+ Upévare, ani pekyhyje, peẽ ningo pevaleve heta gorrióngui.+

8 Che haʼe peẽme: peteĩ persóna omombeʼúramo haʼeha che disípulo umi hénte renondépe,+ che, pe Yvypóra Raʼy, amombeʼúta avei Ñandejára anhelkuéra renondépe upe persóna haʼeha che disípulo.+ 9 Péro peteĩ persóna onegáramo chekuaaha umi hénte renondépe, che avei anegáta aikuaaha chupe Ñandejára anhelkuéra renondépe.+ 10 Ha oĩrõ oñeʼẽ vaíva pe Yvypóra Raʼy rehe, oñeperdonáta chupe. Péro upe oñeʼẽ vaíva pe espíritu sántore, noñeperdonamoʼãi.+ 11 Pendegueraha jave hikuái umi aty guasu* renondépe, térã umi governánte ha autorida renondépe, ani pejepyʼapy ndapeikuaáirõ g̃uarã mbaʼépa pejéta peñedefende hag̃ua, térã mbaʼéichapa peñeʼẽta.+ 12 Upe moméntope,* pe espíritu sánto penemboʼéta umi mbaʼe peje vaʼerã”.+

13 Upéi pe hénte apytégui peteĩ osẽ heʼi Jesúspe: “Mboʼehára, eremína che ermánope todividi chendive pe erénsia oheja vaʼekue oréve ore ru”. 14 Haʼe heʼi chupe: “¿Máva piko chemoĩ huésramo pende apytépe térã adividi hag̃ua peẽme pe erénsia?”. 15 Upémarõ heʼi umi héntepe: “Peñatende porãkena siémpre ha ani peipota potave,*+ pórke peguerekóramo jepe heta mbaʼe, pende rekove nodependéi umi mbaʼe peguerekóva rehe”.+ 16 Upéi omombeʼu chupekuéra peteĩ ehémplo: “Peteĩ karai ipláta hetávape osẽ porãiterei ikosécha. 17 Upémarõ haʼe oñepyrũ ojepyʼamongeta ha heʼi: ‘¿Mbaʼe la ikatúva ajapo? Ndarekovéima ningo moõpa ambyatypáta la akosecha vaʼekue’. 18 Upéi pe karai heʼi: ‘Aikuaáma mbaʼépa ajapóta,+ aitypáta koʼã che galponkuéra* ha amopuʼãta tuichavéva, ha upépe ambyatypáta che trígo ha opa mbaʼe porã arekóva. 19 Upe rire haʼéta chejupe:* “Koʼág̃a aguerekóma* heta mbaʼe porã añongatu vaʼekue, umíva ikatúta aipuru heta áñore. Koʼág̃a ikatúma aiko trankílo, akaru, haʼu vevída ha avyʼa”’. 20 Péro Ñandejára heʼi chupe: ‘Aje piko ndevyroite, ko pyharépe nde remanóta.* Upéicharõ, ¿mávapepa opytapáta umi mbaʼe rembyaty vaʼekue?’.+ 21 Péicha oiko umi ombyatývare rrikésa ijupe g̃uarã, péro imboriahúva Ñandejára renondépe”.+

22 Upéi Jesús heʼi idisipulokuérape: “Upévare haʼe peẽme: anive pejepyʼapyeterei pendejehe,* peikuaaségui mbaʼépa pekarúta, térã mbaʼépa pemondéta.+ 23 Pende rekove* ningo ovaleve tembiʼúgui ha pende rete ovaleve aógui. 24 Pemañamíntena umi kuérvo rehe, haʼekuéra noñemitỹi ha nomonoʼõi. Ndoguerekói galpón ni sílo, péro Ñandejára omongaru chupekuéra.+ ¿Ndapevalevéi piko peẽ umi guyrágui?+ 25 ¿Máva piko pende apytépe ikatúta oikove pukumie* ojepyʼapy haguére? 26 Ha ndaikatúiramo ni upéva pejapo, ¿maʼerã piko upéicharõ pejepyʼapýta umi ótra kósare?+ 27 Pemañamíntena umi líriore, mbaʼéichapa okakuaa, haʼekuéra nombaʼapói ni ndojapói ijaorã. Péro che haʼe peẽme, ni Salomón haʼéramo guare pe rréi iplatavéva, noñemondéi vaʼekue haʼekuéraicha.+ 28 Ñandejára péicha omonde porãramo umi yvoty okakuaávape pe ñúre, koestedía okakuaáva ha koʼẽrõ ojepoíva tatápe,* upéicharõ koʼytevéntema haʼe omeʼẽta peẽme pende aorã. ¿Mbaʼére piko pejeroviaʼiete? 29 Upévare, anive pejepreokupa peikuaaségui mbaʼépa peʼúta, térã perekótapa y peʼu hag̃ua. Anive pejepyʼapyeterei koʼã mbaʼére.+ 30 Koʼã mbaʼe rapykuéri ningo oiko tarovaite umi hénte ndoikuaáiva Ñandejárape.* Péro pende Ru oikuaa voi peẽ peikotevẽha koʼã mbaʼe.+ 31 Pemotenonde meme katu Ñandejára Rréino, ha koʼã mbaʼe oñemeʼẽta avei peẽme.+

32 Ani pekyhyje, peẽ che ovecha mbovymíva,+ pende Ru odesidíma omeʼẽtaha peẽme pe Rréino.+ 33 Pevende pende kosakuéra ha pejapo iporãva umi imboriahúva rehehápe,+ péicha pejapóta pende pláta ryrurã ndaikatúiva osoro, peteĩ tesóro oĩva yvágape ndaikatúiva oñehundi,+ upépe ndoʼumoʼãi vícho ha umi mondaha ndoikemoʼãi ogueraha pendehegui pende tesóro. 34 Pórke pende tesóro oĩháme, upépe oĩta avei pene korasõ.

35 Peñemonde ha peiméke preparádo,*+ ha pemyendy pene lámpara.+ 36 Peime vaʼerã preparádo oĩháicha umi esklávo ohaʼarõva ipatrónpe og̃uahẽ+ kasamientohágui.+ Haʼekuéra ohaʼarõ ipatrónpe ikatu hag̃uáicha haʼe ombotávo pe okẽ, pyaʼe oavri chupe hikuái. 37 ¡Ovyʼáta umi esklávo ipatrón oúramo ha otopa haʼekuéra oñatende porãha hína! Añetehápe haʼe peẽme: pe patrón omoĩta idelantál, heʼíta umi esklávope oguapy hag̃ua osena, ha haʼe oservíta chupekuéra. 38 Ha pe patrón og̃uahẽramo tárdema pyhare,* térã las 12 riréma,* ha otopa ijesklavokuérape oñatende porãha, ¡ovyʼaitereíta hikuái! 39 Pepensamína ko mbaʼére: pe ogajára oikuaárire mbaʼe oraitépa oúta kuri pe mondaha, ndokéi vaʼerãmoʼã ha ndohejamoʼãi kuri ojeike hógape.+ 40 Peẽ avei, siémpre peime vaʼerã preparádo, pórke pe Yvypóra Raʼy oúta peteĩ óra peẽ peimoʼãʼỹvape”.+

41 Upémarõ Pedro heʼi chupe: “Che Ruvicha, ¿oréve g̃uarãnte piko remoĩ ko ehémplo, térãpa enterovépe g̃uarã?”. 42 Jesús katu heʼi chupe: “¿Mávapa añetehápe pe esklávo* de konfiánsa ha iñarandúva?* Ijára onombráta chupe oñangareko hag̃ua umi ótro ijesklávore,* omeʼẽ hag̃ua chupekuéra hembiʼurã hiʼoraitépe.+ 43 ¡Ovyʼaitéta upe esklávo ijára oúramo otopa chupe ojapoha upéicha! 44 Añetehápe haʼe peẽme: ijára omoĩta ipoguýpe opa mbaʼe orekóva. 45 Péro pe esklávo oñepyrũramo heʼi ipyʼapýpe: ‘Che jára ndoumoʼãi gueteri’, ha oñepyrũ ombyepoti umi ótro sirviéntepe, tahaʼe kuimbaʼe térã kuñáme, avei okaru, omokõ ha okaʼu.+ 46 Upéi peteĩ día ha peteĩ óra haʼe oimoʼãʼỹve jave oúta ijára, okastiga vaipaitéta chupe ha omombóta upe esklávope umi naiñeʼẽrendúiva oĩháme. 47 Upéicharõ, pe esklávo oikuaa porãva ijára volunta, péro ndojepreparái ni ndojapói la haʼe heʼi vaʼekue chupe, hetaiterei oñembyepotíta.+ 48 Péro pe esklávo nontendéi vaʼekue la ojeʼéva chupe, ha upévaguinte ojapo ojapoʼỹ vaʼerã, upévape saʼive oñenupãta. Peteĩ persónape oñemeʼẽramo heta rresponsavilida, haʼe okumpli porã vaʼerã umíva, ha oñemoĩramo peteĩ persóna kárgope heta mbaʼe, umi hénte ohaʼarõta haʼe okumplipa umíva.+

49 Che aju amyendy hag̃ua tata ko yvy ape ári. Ha oikóma ningo upéva, ¿mbaʼe piko upéicharõ aipotavéta? 50 Añetehápe oĩ peteĩ vautísmo tekotevẽva gueteri ahasa ha ajepyʼapyeterei oiko peve upéva.+ 51 ¿Peẽ piko peimoʼã che aju hague amoĩ hag̃ua pyʼaguapy ko yvy ape ári? Ndaupeichaiete hína, che káusare oĩta oiko vaíva.+ 52 Koʼág̃a guive, ojeiko vaíta peteĩ famíliape. Oĩrõ 5 persóna peteĩ ógape, mbohapy oñemoĩta umi ótro mokõi rehe, ha mokõi oñemoĩta mbohapy rehe. 53 Pe túa opuʼãta itaʼýrare, ha pe taʼýra itúare. Pe sy opuʼãta imembykuñáre, ha pe membykuña isýre. Pe suégra opuʼãta inuérare, ha pe nuéra isuégrare”.+

54 Upéi Jesús heʼi avei umi héntepe: “Peẽ pehecha jave opuʼãha peteĩ arai hũ poniénteguio, pejéma: ‘Ou hína peteĩ torménta’, ha upeichaite oiko. 55 Ha pehechávo oipejuha peteĩ yvytu aku* katu peje: ‘Hakuetereíta hína’, ha upéicha oiko. 56 Ajépa penderovamokõi. Peẽ ningo pepillakuaa mbaʼéichatapa la tiémpo. Upéicharõ, ¿mbaʼére piko ndapepillái mbaʼépa heʼise umi mbaʼe oikóva koʼág̃a?+ 57 ¿Mbaʼére piko upéicharõ ndapehechakuaái mbaʼépa la pejapo vaʼerã? 58 Por ehémplo, oĩramo nedemandáva ha peho hína umi autorida renondépe, eñehaʼã pe tapérema voi esolusiona la provléma. Ani ág̃a upe nedemandáva nentrega pe huéspe, ha pe hués nentrega pe guárdiape ha reho kárselpe.+ 59 Che haʼe ndéve, upégui katu neresẽichéne repagapa peve pe última monéda”.*