Proverbios
3 Che raʼy, aníke nderesarái che romboʼévagui,*
ekumpli che mandamiénto nde pyʼaite guive.
2 Péicha reikove pukúta,
reikóta pyʼaguapýpe heta tiémpore.+
3 Che raʼy, esegíkena siémpre eporohayhueterei,* ha aníkena refalla avavéndi.+
Koʼã mbaʼe reskrivi vaʼerã ne korasõme,+
ha ereko vaʼerã nde ajúrare haʼeramoguáicha peteĩ kollár.
4 Péicha rehechaukáta neentendidoha,
ha Ñandejára ha umi hénte ndeguerohorýta.+
6 Ereko vaʼerã enkuénta Ñandejárape opa mbaʼe rejapóvape,+
ha haʼe ndegiáta reho hag̃ua tape porãre.+
7 Ani rejerovia ndejehénte repenságui ndevaletereiha,+
errespeta Jehovápe ha emboyke umi mbaʼe vai.
8 Pe rrespéto reñandúva Ñandejárare haʼetéta peteĩ pohã ikatúva nemonguera,*
ha ombopiroʼýva nde rete kompletoite.*
9 Emombaʼeguasu Jehovápe ha emeʼẽ chupe umi mbaʼe iporãvéva erekóva.+
Emeʼẽ Ñandejárape pe primeroite rekosecháva* entéro ne plantasióngui.+
10 Rejapóramo péicha nde depositokuéra henyhẽtéta umi mbaʼe rekosecha vaʼekuégui,+
ha umi lugár reñamiha umi parrál orrevosáta víno pyahúgui.
13 Ovyʼa pe persóna oaprendéva arandu,+
pe oaprendéva odiferensia hag̃ua iporãva ha ivaíva.
14 Iporãve ñakonsegi arandu ñakonsegi rangue pláta,
ikuentave ñanearandu jareko rangue óro.+
15 Umi joya iporãvéva ndahaʼéi mbaʼevete hovake,
mbaʼeve voi ndaikatúi ñakompara pe arandúre.
16 Reñehaʼãramo nearandu reikove pukúta,
erekóta heta rrikésa ha umi hénte nemombaʼéta.
17 Pe arandu omeʼẽta ndéve
vyʼa ha pyʼaguapy.+
18 Pe persóna oñakarama hatãva pe arandúre ovyʼáta,+
pe arandu haʼetéta chupe g̃uarã peteĩ yvyramáta omeʼẽva vída.
20 Ñandejára oikuaa porã rupi opaite mbaʼe,
odividi vaʼekue umi y guasu, ha umi araígui hoʼa pe ysapy.+
21 Che raʼy, aníke nderesarái koʼã mbaʼe porãgui,*
eñehaʼãkena siémpre epensa porã la rejapótavare ha esegi nearandu.
22 Péicha reikove pukúta
ha haʼetéta rerekóva peteĩ kollár iporãitereíva.
25 Umi mbaʼe vai torméntaicha oúta umi iñañáva ári, péro nde nderekyhyjemoʼãi umívagui,+
ni nderekyhyjemoʼãi og̃uahẽramo g̃uarã ndéve degolpete peteĩ mbaʼe vai.+
27 Rehecháramo nde rapicha oikotevẽha ajúda, reipytyvõ vaʼerã chupe, ani rejejoko rejapo hag̃ua iporãva.+
Nde ikatúramo* rejapo álgo hesehápe, rejapo vaʼerã.+
28 Oiméramo ikatu remeʼẽ álgo nde rapichápe,
ani ere chupe: “Tereho ha koʼẽrõ eju tameʼẽ ndéve”.
29 Ani replanea mbaʼeve ivaíva nde rapicha kóntrape,+
haʼe ningo okonfia hína nderehe.
30 Anína reiete reiko vai nde rapichándi+
haʼe ndojapóiramo nderehe mbaʼeve ivaíva.+
31 Ani reenvidia umi hénte iñañávape,+
ha ani redesidi reiko haʼekuéra oikoháicha.
35 Umi iñarandúvape oñemombaʼéta.
Umi oñembotavýva katu omombaʼe ivaíva ha upévare oñemotĩta hikuái.+