Proverbios
23 Reguapy vove rekaru hag̃ua peteĩ rréi ndive,
reñatende porã vaʼerã mbaʼépa oĩ ne renondépe.
2 Oiméramo ndevareʼaiterei,*
rejejokokuaa vaʼerã.*
3 Ani rehechauka reʼusetereiha umi hembiʼu porãite,
pórke ndereikuaái mbaʼérepa añetehápe neinvita hína.
4 Ani rejopyeterei rekonsegi hag̃ua pláta ha repyta nekaneʼõiterei.+
Upéva rangue, eñetrankilisa ha ehechauka neentendidoha.
5 Umi rrikésa ningo sapyʼaiterãnte, rejere remaña hese ha ja nderetopavéima,+
haʼete voi peteĩ ágila oveve ha ohóva yvágape.+
6 Ani reʼu pe ijopýva rembiʼu,
ani rehechauka reʼusetereiha umi hembiʼu porãite.
7 Pe ijopýva ningo haʼete voi okalkuláva* mboy repýpa reʼu hína.
Heʼi guaʼu ndéve: “Ekaru ha emboyʼu”, péro añetehápe heʼi reínte ndéve upéva.*
8 Upéi rehechakuaávo hovamokõiha, reñemeʼẽta enkuénta reiete neamávle hague hendive,
ha nembopyʼavaíta pe reʼu vaʼekue ha reitypa jeýta.
10 Ani reguerova umi márka oservíva de límite rembotuichave hag̃ua nde yvy, umíva ningo omoĩ vaʼekue nde tuakuéra ypykue.+
Ndovaléi reike umi ityreʼỹva yvýpe.
12 Oĩramo ndekorrehíva, eñehaʼã ejapo ojeʼéva ndéve.
Ehendúkena umi konsého nepytyvõtava nearandu hag̃ua.
13 Ekorrehíkena pe mitãme,+
nomanomoʼãingo reinupã haguére chupe verrénkepe.
14 Rekorrehi vaʼerã pe mitãme verrénkepe
esalva hag̃ua chupe pe Sepultúragui.*
17 Aníkena reenvidia umi ojapóvape mbaʼe vai.+
Upéva rangue, siémpre rerrespeta vaʼerã Jehovápe.+
18 Péichamante rerresivíta heta mbaʼe porã ne renonderãme,+
ha ne esperánsa nahavẽmoʼãi.
19 Ehendúkena che raʼy ha nearandúta,
egia ne korasõ tape porãre.
21 Pórke pe ikaʼúva ha okarúva tódo el tiémpo, pyaʼeterei imboriahúta.+
Umichagua persóna okesénte voi ha ni ijao repyrã ndorekomoʼãi.
22 Che raʼy, ehendúkena nde túape, chupe reagradese vaʼerã nde rekovére,
aníkena redespresia nde sýpe ijedáma haguérente.+
24 Pe persóna ihústova, katuete ombovyʼa itúape,
ha pe iñarandúva avei ombopyʼarory itúape.
25 Rehóramo tape porãre, nde tuakuéra ovyʼaitereíta,
katuete nde sy ijaguaráta ndereheve.
26 Che raʼy, eñatende porãkena cherehe,
ha evyʼákena resegívo reguata che rapére.+
28 Pe kuña rekovai opeska nderehe peteĩ mondaháicha,+
pe kuña káusare koʼág̃a hetave kuimbaʼe oporotraisiona.
29 ¿Mávapa upe oñelamentáva ha ojepyʼapyetereíva?
¿Mávapa oiko ojekeha ha oñorairõsénte voi?
¿Mávapa upe hesa pytãmbáva ha siémpre ojegolpeapa reíva?
30 Péicha oiko pe hoʼuetereíva víno,+
upe siémpre oikóva hoʼu pe vevída ifuertevéva.
31 Ani remaña pe víno pytã asývare,
péva ningo omimbipa pe kópape, ha oguejy suáve asy,
32 péro upe rire, peteĩ mbóicha ndesuʼu rasy
ha oheja nderehe iponsóña.
33 Upéi reñepyrũta rehecha heta mbaʼe iñextráñova,
ha ne korasõ nemomýita reñeʼẽ hag̃ua ivaívare.+
34 Haʼetéta ku reñenóva hína pe mar mbytépe,
térã rejepysóva pe párte ijyvatevévape oĩva pe várkope, pe yvyra puku puntaitépe.
35 Upéi eréta: “Algúno chembyepoti raʼe, péro che nañandúi.
Heta aipoʼo, péro ni vy nachemanduʼái.
¿Arakaʼe la ikatúta apuʼã?+
Haʼuse* jey hína ótro trágo”.