Manduʼarã
“Peteĩ mensáhe iporãitereíva arakaʼeve noñehendúiva gueteri”
ÁÑO 1923-pe, George Naish oĩ aja peteĩ lugár oñeñongatu haguépe heta mbaʼe ojeporuvaʼekue primera gérra mundiálpe, Sáskatoonpe (Saskatchewan, Canadá), ohecha atýra yvyra ipuku pukúva, 18 métro rupi káda uno. Upémarõ oporandu maʼerãpa ojeporu umi yvyra. Ojeʼe chupe ojeporu hague ojejapo hag̃ua tórre de señál pe gérra aja. Tiémpo rire ermáno Naish omombeʼu: “Akalkula ikatuha ojejapo chugui anténa de rrádio, ha upéi ropensáma romoĩvo peteĩ emisóra oñeñeʼẽhápe la Bíbliare”. Áño 1924-pe oñepyrũma ombaʼapo rrádio CHUC, oĩva umi primera rrádio rrelihiósa apytépe Canadápe.
Canadá ningo haimete Európaicha tuicha, ha pe rrádio ideprovechoiterei ojepredika hag̃ua upépe. Florence Johnson, ombaʼapovaʼekue pe rrádio oĩvape Sáskatoonpe, heʼi: “Umi prográma rojapóva rupive romog̃uahẽ pe marandu porã hetaiteve tapichápe, orerendu umi hénte oĩva mombyrymbyry jepe. Upe tiémpope ojehecharamoiterei pe rrádio ha umi hénte ohenduse opa mbaʼe oñembohasáva”. Áño 1926-pe g̃uarã, umi Estudiante de la Biblia (koʼág̃a oñehenóiva testígo de Jehová) orekóma heta emisóra ha ombohasáma iprogramakuéra cuatro siudápe.a
¿Mbaʼépa oñembohasa koʼã emisórape? Pór ehémplo, músika opurahéiva umi ermáno kongregasiongua ha omoirũ chupekuéra músiko térã umi orkésta michĩva. Avei oñembohasa ermanokuéra oñemongeta jave la Bíbliare ha diskúrso. Amy Jones, oñeʼẽvaʼekue avei umi prográmape, imanduʼa: “Sapyʼánte predikasiónpe añepresenta umi héntepe ha oĩ heʼíva chéve: ‘Hẽe, nde ningo reñeʼẽ jepi rrádiope, ajépa’”.
Hálifaxpe (Nueva Escocia), umi Estudiante de la Biblia oiporu peteĩ método upérõ neʼĩrava ojeporu: umi ohendúva pe prográma ikatu avei ohenói ha oporandu oikuaaséva la Bíbliagui. Peteĩ ermáno ohai: “Hetaiterei hénte ohenói ha ndaikatúi oñembohovaipa umi porandu”.
Apóstol Pablo tiémpope oiko haguéicha, heta héntepe ogusta pe marandu porã, péro hetápe avei ndogustái (Hech. 17:1-5). Pór ehémplo, Hector Marshall ohendúrõ guare oñeñeʼẽha Estudios de las Escrituras rehe, ojerure seis volúmen. Upe rire omombeʼu haʼe opensa hague umi lívro oipytyvõtaha chupe omboʼe hag̃ua domingokue ijiglésiape. Péro oleepa rire pe primer volúmen odesidíma oheja irrelihión. Upéi oiko chugui peteĩ ermáno ikyreʼỹetereíva opredika hag̃ua, ha oservi Jehovápe ipyʼaite guive omano meve, áño 1998-pe. Nueva Escóciape katu, éste gotyo, peteĩ koronél oĩva ehérsitope hérava John A. MacDonald ohendu pe diskúrso hérava “El Reino, la esperanza del mundo”. Pe ótro díape heʼi peteĩ ermánope: “Umi hénte oikóva Cabo Bretónpe ohendu kuehe peteĩ mensáhe iporãitereíva arakaʼeve noñehendúiva gueteri koʼa gotyo”.
Péro upéva ndogustái opavavépe. Pór ehémplo, umi paʼi ipochyeterei. Hálifaxpe oĩ katóliko heʼíva ohunditaha pe rrádio oiporúva umi Estudiante de la Biblia ombohasa hag̃ua iprográma. Umi omoakãva rrelihión ojopy pe goviérnope oñemoĩ hag̃ua hesekuéra, ha 1928-pe, oñeimoʼãʼỹre pe goviérno heʼíma nomeʼẽmoʼãveimaha permíso Estudiante de la Bíbliape ombohasa hag̃ua iprográma rrádiope. Upémarõ umi ermáno orreparti peteĩ tratádo hérava Who Owns the Air? (¿Quién es el dueño de las ondas?). Upéicharõ jepe pe goviérno nopenái hesekuéra.
Péro upéva nomokangýi Jehová siervokuérape oĩva Canadápe, mbovymíramo jepe hikuái. Isabel Wainwright heʼi: “Haʼete ningo ipuʼakáva orerehe ore enemigokuéra, péro che aikuaa oikoha upéva Jehová opermiti rupínte. Upéva heʼise tekotevẽha ropredika pe marandu porã oñeʼẽva Ñandejára Rréinore ambue hendáicha”. Oiporu rangue pe rrádio opredika hag̃ua, umi Estudiante de la Biblia oĩva Canadápe oñepyrũ ovisita meme umi héntepe hógape. Tahaʼe haʼeháicha, jaʼekuaa pe rrádio ideprovechoiterei hague peteĩ tiémpore iñasãi hag̃ua pe “mensáhe iporãitereíva arakaʼeve noñehendúiva gueteri”. (Manduʼarã oúva Canadágui.)
a Umi ermáno Canadaygua opaga ambue rrádiope oreko hag̃ua avei upépe iprográma.