“Chekangy jave, chepoderóso hína”

 1. ¿Mbaʼépa apóstol Pablo notĩri vaʼekue orrekonose hag̃ua?

APÓSTOL Pablo notĩri vaʼekue orrekonose hag̃ua sapyʼánte haʼe ikangy hague. Haʼe ohechakuaa vaʼekue hete ‘ikaneʼõ ha ikangymaha ohóvo’, avei ijetuʼuha chupe ojapo hag̃ua iporãva, ha Jehová ndahaʼéi vaʼekue siémpre ombohováiva chupe iñemboʼe haʼe ohaʼarõ haguéicha (2 Cor. 4:16; 12:7-9; Rom. 7:21-23). Pablo ohechakuaa vaʼekue avei iñenemigokuéra opensaha hese ikangyha.b Péro oĩramo jepe oñeʼẽ vaíva hese, ha haʼe voi ojavýramo jepe iñimperfékto rupi, ndohejái vaʼekue koʼã mbaʼe omopensa chupe ndovaleiha mbaʼeverã (2 Cor. 10:10-12, 17, 18).

 2. Heʼiháicha 2 Corintios 12:9, 10, ¿mbaʼe iñimportántevapa oaprende vaʼekue apóstol Pablo?

² Pablo oaprende vaʼekue peteĩ mbaʼe iñimportantetereíva: Peteĩ persóna ikatuha imbarete oñandúramo jepe ikangyha (elee 2 Corintios 12:9, 10). Jehová heʼi vaʼekue Páblope ‘ipodér ojekuaa porãveha haʼe ikangy jave’. Upéva heʼise Jehová omeʼẽtaha chupe pe fuérsa oikotevẽva ikangy jave. Ñepyrũrã jahechamíta mbaʼérepa nañandepochýi vaʼerã ñane enemigokuéra ñaneofende jave.

 3. ¿Mbaʼérepa ikatu javyʼa oĩ jave ñaneofendéva?

³ Avavépe ningo ndogustái oñeofende chupe. Péro umi ñane enemígo ñaneofendéramo ha ñandepyʼapyeterei umi mbaʼe heʼíva hikuái, ikatu ñañedesanima (Prov. 24:10). Upéicharõ, ¿mbaʼéichapa jahecha vaʼerã umi ñane enemígo ñaneofende jave? Pábloicha avei ñande ikatu ‘javyʼa oĩ jave ñaneofendéva’ (2 Cor. 12:10). ¿Mbaʼérepa? Pórke umi hénte ñaneofende ha oñemoĩ jave ñanderehe, ohechauka hína ñande haʼeha Jesús disípulo teete (1 Ped. 4:14). Jesús heʼi vaʼekue voi umi isegidorkuérape ojepersegitaha (Juan 15:18-20). Upéva oñekumpli vaʼekue umi kristiáno ypykuére. Upe tiémpope umi opensáva umi griego opensaháicha, oapoʼi umi kristianokuérape ha opensa hesekuéra ijeskuelaʼiha. Ha umi judiokuéra apytépe, umi kristiáno rehe ojeʼe vaʼekue “ilápi mbykyha ha avave nomombaʼeiha chupekuéra”, ojeʼe haguéicha apóstol Pedro ha Juan rehe (Hech. 4:13). Heta hénte opensa vaʼekue umi kristianokuérare ikangyha ha noñedefendekuaaiha, pórke haʼekuéra ndoikéi vaʼekue polítikape, ha upévare ndaikatúi ojapoka álgo umi goviérnope. Haʼekuéra ndoikéi avei pe ehérsitope ni ndaikatúi oñorairõ umi gerrahápe oñedefende hag̃ua, ha umi ivesinokuéra orrechasa chupekuéra.

 4. ¿Mbaʼéichapa oñeñandu vaʼekue umi kristiáno ypykue oĩrõ guare oñeʼẽ vaíva hesekuéra?

⁴ Umi kristiáno ypykue ndohejái vaʼekue umi mbaʼe opensáva hesekuéra umi iñenemígo ojoko chupekuéra anive hag̃ua opredika ha oiko Jesús disípuloramo. Por ehémplo, apóstol Pedro ha Juánpe g̃uarã haʼe vaʼekue peteĩ priviléhio ojepersegi chupekuéra haʼe haguére Jesús disípulo, ha omboʼe haguére ótrope umi mbaʼe Jesús omboʼe vaʼekue (Hech. 4:18-21; 5:27-29, 40-42). ¡Ha ajépa ndaipóri voi mbaʼeve otĩ hag̃ua umi disípulo! Upe tiémpope, umi hénte ndorrespetáiramo jepe umi kristianokuérape, haʼekuéra hetaiterei mbaʼe ojapo oipytyvõ hag̃ua ótrope. Por ehémplo, koʼã kristianokuéra apytépe oĩ vaʼekue umi oskrivíva umi lívro oĩva la Bíbliape, ha umíva koʼag̃aite peve osegi oipytyvõ ha omeʼẽ esperánsa hetaiterei héntepe. Ha pe Rréino haʼekuéra opredika vaʼekue, koʼág̃a ogovernáma yvágape ha koʼẽrõitéma avei ogovernáta enterove yvyporakuérape (Mat. 24:14). Péro hetaiterei áñoma ojapo opa hague pe goviérno rrománo ipoderosoitéva opersegi vaʼekue umi kristiánope. Avei umi kristiáno ifiél vaʼekue koʼág̃a haʼéma rréi yvágape. Péro umi oñemoĩ vaʼekue hesekuéra omanombáma, ha oñemoingove jey mbaʼéramo jepe chupekuéra, oikóta hikuái pe Rréino poguýpe, upe opredika vaʼekue umi kristiáno ndaijaʼeiete hague (Apoc. 5:10).

 5. Heʼiháicha Juan 15:19, ¿mbaʼérepa umi hénte ko mundopegua ndorrespetái Jehová puévlope?

⁵ Koʼág̃arupi oĩ umi hénte oapoʼíva testígo de Jehovápe ha oñembohorýva ñanderehe openságui ñandelápi mbykyha ha ndahaʼeiha mbaʼeve. ¿Mbaʼérepa? Pórke ñande nañapensái haʼekuéra opensaháicha. Ko múndope ningo oñemombaʼe umi ijorgullósovape, oñemombaʼeguasúva ha irrevéldevape. Péro ñande ñañehaʼã ñaneumílde, ñandepyʼaguapy ha ñaneñeʼẽrendu. Avei ndajaikéi polítikape ni mbaʼeveichagua país ehérsitope. Ñande ningo ñanediferénte umi hénte oĩvagui ko múndope, ha upévare haʼekuéra ñandeapoʼi (elee Juan 15:19; Rom. 12:2).

 6. ¿Mbaʼépa Jehová ohupyty hína ipuévlo rupive?

⁶ Umi hénte ko mundopegua opensáramo jepe ñande ndahaʼeiha mbaʼeve, Jehová ojevale hína ñanderehe jajapo hag̃ua heta mbaʼe ijojahaʼỹva. ¿Ha mbaʼépa haʼe ohupytýma upéicha rupi? Koʼág̃a ojepredikáma ko yvy tuichakuére ha arakaʼeve ndojejapóiva gueteri peichaite peve. Isiervokuéra oguenohẽ umi rrevísta ojetradusíva hetave idiómape ha ojerrepartíva hetave lugárpe ko yvy ape ári, ha oipuru hikuái la Biblia oipytyvõ hag̃ua hetaiterei héntepe oiko porãve hag̃ua. Entéro koʼã mbaʼe porãite ningo ojehupyty Jehová rupivénte. Ojapo hag̃ua koʼã mbaʼe tuichaitéva haʼe ojevale hína umi hénte ko múndo opensávare ndahaʼeiha mbaʼeve. ¿Ha mbaʼépa ikatu jaʼe káda únore? ¿Ikatúpa Jehová ñanepytyvõ ñanembarete hag̃ua? Ha oiméramo upéicha, ¿mbaʼépa ñande ikatu jajapo haʼe ñanepytyvõ hag̃ua? Jahechami koʼág̃a mbohapy mbaʼe ikatúva ñaaprende apóstol Pablo ehémplogui.

 7. ¿Mbaʼépa hína peteĩ mbaʼe ñaaprendéva Pablo ehémplogui?

⁷ ¿Mbaʼépa ñaaprende Pablo ehémplogui? Ndovaleiha jajerovia ñandejehe ni umi mbaʼe jajapokuaávare jaservívo Jehovápe. Heta hénte omombaʼe ha orrespeta vaʼekue apóstol Páblope. Upévare haʼe ikatu vaʼekue ijorgullóso ha ojerovia ijehe. Haʼe okakuaa vaʼekue Társope, haʼéva peteĩ provínsia rromána kapitál. Társope umi hénte oiko porã ha oreko vaʼekue peteĩ universida ifamósova. Pablo ijestúdio porã vaʼekue, omboʼe chupe peteĩva umi judiokuéra líder ojerrespetavéva upe tiémpope, hérava Gamaliel (Hech. 5:34; 22:3). Ha peteĩ tiémpore, Pablo haʼe vaʼekue peteĩ persóna iñimportánteva umi judiokuéra apytépe. Haʼe heʼi vaʼekue: “Che añakãrapuʼãve vaʼekue umi judiokuéra rrelihiónpe entéro umi che avegua oĩvagui che retãme” (Gál. 1:13, 14; Hech. 26:4). Péro Pablo ndojeroviái vaʼekue ijehe upe haguére.

 8. a) Heʼiháicha Filipenses 3:8, ¿mbaʼéichapa Pablo ohecha umi mbaʼe oheja vaʼekue? b) ¿Mbaʼérepa haʼe ovyʼa vaʼekue ikangy jave?

⁸ Pablo vyʼápe oheja vaʼekue umi mbaʼe haʼetévaicha omoimportánteva chupe ko múndope, ha koʼã mbaʼe haʼe ohecha “ytýramo” (elee Filipenses 3:8). Pablo ohasa vaʼekue heta mbaʼe ijetuʼúva oiko haguére chugui Jesús segidór. Hese ndaijaʼéi vaʼekue umi hetãygua (Hech. 23:12-14). Umi hapichakuéra rrománo ombyepoti ha omoinge vaʼekue chupe kárselpe (Hech. 16:19-24, 37). Avei haʼe ohechakuaa vaʼekue iñimperfektoha ha hasyetereiha chupe ojapo hag̃ua iporãva (Rom. 7:21-25). Péro oĩramo jepe oñemoĩva hese térã oñeñandúramo jepe kulpávle, haʼe ndohejái koʼã mbaʼe ojoko chupe, upéva rangue ‘ovyʼa ikangy jave’. ¿Mbaʼérepa? Pórke haʼe ikangy jave ohecha porãvéntema mbaʼéichapa Ñandejára podér oipytyvõ chupe (2 Cor. 4:7; 12:10).

 9. ¿Mbaʼéichapa jahecha vaʼerã umi mbaʼe haʼetévaicha ñanemokangýva?

⁹ Jaipotáramo pe podér oúva Jehovágui, nañapensái vaʼerã haʼe ñanemombaʼe hag̃ua odependeha ñande salúre, ñande estúdio, ñande kultúra térã umi mbaʼerepy jaguerekóvare. Koʼã mbaʼére nodependéi Jehová ojevale hag̃ua ñanderehe. Jaikuaa ningo Jehová puévlope “ndaiporiguasuiha umi iñarandúva umi héntepe g̃uarã, ndojeporavói heta ipoderósova, ni heta oúva umi rréi famíliagui”. Upéva rangue Jehová odesidi oiporavo umi mbaʼe umi hénte opensáva ikangyha, ikatu hag̃uáicha ojevale hesekuéra (1 Cor. 1:26, 27). Upéicharõ, ndajarekóiramo jepe umi mbaʼe jaʼéva oñepyrũvo ko párrafo, ikatu hína lomímonte jaservi Jehovápe. Ha umi situasión ningo haʼe vaʼerã ñandéve g̃uarã peteĩ oportunida jahecha hag̃ua mbaʼéichapa Jehová ñanepytyvõ ipodér rupive. Por ehémplo, jakyhyjéramo umi oatakávagui umi mbaʼe jagueroviáva, ñañemboʼe vaʼerã Jehovápe tañanembopyʼaguasu ñadefende hag̃ua umíva (Efes. 6:19, 20). Ha oiméramo ñanderasykatu ha ñandeguereko asyeterei upéva, jajerure Jehovápe tañanemombarete ñanerembiapo heta hag̃ua ikatumiháicha iservísiope. Jahecha jave káda ves mbaʼéichapa Jehová ñanepytyvõ, ñande jerovia imbareteve ha ñande avei.

10. ¿Mbaʼérepa jastudia vaʼerã umi siérvo ifiélva ehémplo oĩva la Bíbliape, umíva apytépe omombeʼúva Hebreos 11:32-34?

¹⁰ Pablo ningo ostudia meme vaʼekue Ñandejára Ñeʼẽ, ha péicha oaprende heta mbaʼe Jehová siervokuéra ifiélva ehémplogui. Pablo oskrivírõ guare umi kristiáno hebréope, ojerure vaʼekue chupekuéra ojepyʼamongeta hag̃ua koʼã Jehová siervokuéra ehémplore (elee Hebreos 11:32-34). Jahechami peteĩva umíva apytégui, rréi David. Haʼe oreko vaʼekue heta oñemoĩva hese, ndahaʼéi umi iñenemigokuérante síno avei umi oiko vaʼekue iñamígoramo peteĩ tiémpore. Jajepyʼamongetávo David ehémplore, jahechakuaáta mbaʼéichapa upéva omombarete vaʼekue Páblope, ha mbaʼéichapa ñande avei ikatúta jasegi Pablo ehémplo.

11. ¿Mbaʼérepa David haʼetévaicha ikangýva? (Ehecha pe taʼanga oĩva ko rrevísta apére).

¹¹ Pe gerréro ipoderosoitéva Goliátpe g̃uarã, David ikangy vaʼekue. Upévare haʼe ohechárõ guare Davídpe, “oñepyrũ oñembohory hese”. Añetehápe ningo Goliat tuichave, oĩve ekipádo ha entrenádo oñorairõ hag̃ua. David katu haʼete vaʼekue ikangýva, pórke haʼe peteĩ mitãrusumínte ha ndahaʼéi peteĩ soldádo entrenádo. Péro haʼe añetehápe imbarete vaʼekue pórke ojerovia Jehováre, ha Jehová omeʼẽ chupe podér ikatu hag̃uáicha ogana Goliátpe (1 Sam. 17:41-45, 50).

12. ¿Mbaʼe situasión ijetuʼúvapa ombohovái vaʼekue avei David?

¹² David ombohovái avei ótra situasión ijetuʼúva ikatu vaʼekue odesanima ha omokangy chupe. Haʼe oservi vaʼekue fiélmente Saúlpe, pe rréi Jehová oiporavo vaʼekue ogoverna hag̃ua Israel. Ñepyrũrã rréi Saúl orrespeta vaʼekue Davídpe. Upéi Saúl ijorgullóso rupi oenvidia Davídpe. Haʼe otrata vaieterei vaʼekue Davídpe ha oñehaʼã voi ojuka chupe (1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11).

13. ¿Mbaʼépa David ojapo vaʼekue rréi Saúl otrata vaietérõ guare chupe?

¹³ Rréi Saúl iñinhústo ha otrata vaíramo jepe Davídpe, haʼe osegi orrespeta chupe haʼe rupi pe rréi Jehová oiporavo vaʼekue (1 Sam. 24:6). David ndokulpái Jehovápe umi mbaʼe Saúl ojapóvare. Upéva rangue, haʼe ojerovia Jehová omeʼẽtaha chupe pe fuérsa haʼe oikotevẽva, ogueropuʼaka hag̃ua ko situasión ijetuʼuetéva (Sal. 18:1 ha introduksión).

14. ¿Mbaʼe situasiónpa apóstol Pablo ombohovái vaʼekue ojoguáva David ohasa vaʼekuépe?

¹⁴ Apóstol Pablo ohasa vaʼekue avei peteĩ situasión David ohasa vaʼekueichagua. Pablo enemigokuéra ipoderosoiteve vaʼekue chugui. Heta líder rrelihióso ha polítiko ndaijaʼéi vaʼekue hese. Heta vése haʼekuéra ombyepotika ha oguerahaka chupe kárselpe. Páblope otrata vai vaʼekue avei umi oiko vaʼekue iñamígoramo peteĩ tiémpore, David rehe oiko haguéicha. Kongregasiónpe voi oĩ vaʼekue umi oñemoĩva hese (2 Cor. 12:11; Filip. 3:18). Péro Páblore ndaipuʼakái vaʼekue umi iñenemigokuéra. ¿Mbaʼéichapa haʼe ojapo vaʼekue upéva? Haʼe osegi opredika oĩramo jepe oñemoĩva hese. Pablo osegi ohayhu umi ermáno ha ermanakuérape oĩramo jepe umi odesepsionáva chupe. Ha iñimportanteveha, osegi vaʼekue ifiél Ñandejárape omano meve (2 Tim. 4:8). Haʼe ikatu vaʼekue ojapo entéro koʼã mbaʼe, ndahaʼéi ojerovia rupi ijehe ha umi mbaʼe ikatúvare ojapo, síno ojerovia rupi Jehováre.

15. ¿Mbaʼépa ñande jajapose ha mbaʼépa ñanepytyvõta upearã?

¹⁵ ¿Ndévepa ndetrata vai térã ndepersegi hína umi ne kompañerokuéra eskuéla térã kolehiopegua, nde travahopegua térã umi ne hénte ndahaʼéiva Testígo? ¿Ndévepa ndetrata vaíma rakaʼe peteĩ ermáno térã ermána kongregasionpegua? Oiméramo upéicha, nemanduʼa vaʼerã David ha Pablo ehémplore. Resegi vaʼerã “siémpre ejapo iporãva ha péicha ndepuʼakáta umi mbaʼe vaíre” (Rom. 12:21). Oĩ jave umi oñemoĩva ñanderehe, ñande nañañorairõi hendivekuéra David oñorairõ haguéicha Goliat kóntrape. Upéva rangue ñande ñandepuʼaka umi mbaʼe vaíre ñaipytyvõvo la héntepe oikuaa hag̃ua Jehovápe ha la Biblia heʼíva. ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta upearã? Jaipuru vaʼerã la Biblia ñambohovái hag̃ua umi héntepe umi mbaʼe oikuaaséva, jarrespeta ha jatrata porã vaʼerã umi ñandetrata vaívape, ha jajapo vaʼerã iporãva enterove rehehápe, umi ñane enemigokuéra rehehápe jepe (Mat. 5:44; 1 Ped. 3:15-17).

16, 17. ¿Mbaʼéguipa Pablo núnka ndahesaráiri vaʼekue?

¹⁶ Apóstol Páblogui oiko mboyve Jesús disípulo, haʼe vaʼekue peteĩ kariaʼy ijorgullósova ha opersegíva Jesús segidorkuérape (Hech. 7:58; 1 Tim. 1:13). Jesús voi ojoko vaʼekue Páblope, oñehenóiva Saulo upe tiémpope, anive hag̃ua oataka umi kristiánope. Jesús oñeʼẽ vaʼekue Páblope yvága guive ha ombosiégo chupe. Ikatu hag̃uáicha ohecha jey, Pablo ojerure vaʼerã kuri ajúda umi hénte haʼe opersegi vaʼekuépe oikóvo. Haʼe iñumílde ha oheja oipytyvõ chupe peteĩ disípulo hérava Ananías, ha haʼe omonguera Páblope ohecha jey hag̃ua (Hech. 9:3-9, 17, 18).

¹⁷ Upéi Pablo ikonosidoiterei vaʼekue umi kristianokuéra apytépe, péro haʼe arakaʼeve ndahesaráiri Jesús omboʼe vaʼekuégui chupe Damasco rapére, oñeʼẽrõ guare chupe yvága guive. Pablo osegi vaʼekue iñumílde ha oasepta pe ajúda omeʼẽva chupe umi ermáno ha ermanakuéra. Haʼe orrekonose haʼekuéra haʼe hague ‘peteĩ ajúda omombaretéva chupe’ (Col. 4:10, 11, nóta).

18. ¿Mbaʼérepa sapyʼánte ijetuʼu ñandéve jaasepta hag̃ua ótrogui pe ajúda?

¹⁸ ¿Mbaʼépa ikatu ñaaprende Pablo ehémplogui? Ñañepyrũrõ guare jastudia la Biblia ha jajeheʼa ermanokuérare, oiméne jaipota rakaʼe ñanepytyvõ hikuái, jahechakuaágui ofaltaha gueteri ñandéve ñaaprende hetaiterei mbaʼe (1 Cor. 3:1, 2). Péro, ¿mbaʼépa ikatu jaʼe koʼág̃arupi? Oimérõ jaservíma Jehovápe heta áñore ha jahasáma heta mbaʼe, ikatu hína ijetuʼu ñandéve jaasepta hag̃ua ótro ñanepytyvõ, ha koʼýte pe ñanepytyvõséva oimérõ saʼive tiémpo oservi hína Jehovápe ñandehegui. Upéicharõ jepe, Jehová pyʼỹinte ojevale jepi umi ermáno ha ermanakuérare ñanemombarete hag̃ua (Rom. 1:11, 12). Upévare, jaipotáramo Jehová ñanemombarete jaasepta vaʼerã pe ajúda omeʼẽséva ñandéve ñane ermanokuéra.

19. ¿Mbaʼéicha rupípa Pablo ojapo vaʼekue hetaite mbaʼe ijojahaʼỹva?

¹⁹ Pablo ojapo vaʼekue heta mbaʼe ijojahaʼỹva oiko rire chugui kristiáno. ¿Mbaʼérepa? Pórke haʼe oaprende peteĩ persóna ojapo hag̃ua heta mbaʼe porã iñumílde ha odepende vaʼerãha Jehováre, ha nodependeiha moõguipa ou, hesãipa, ijestúdio porãpa, térã ipláta hetápa. Hiʼãite ningo enterove jasegi Pablo ehémplo: 1) Jajeroviávo Jehováre, 2) ñaaprendévo umi ehémplo oĩvagui la Bíbliape, ha 3) jaaseptávo pe ajúda omeʼẽva ñandéve ermanokuéra. Upéicharõ, ñande ñañandúramo jepe ñanekangyha, Jehová katuete ñanemombaretéta.