JAJEROVIAVE HAG̃UA | DAVID
“Jehová hína pe odesidíva mávapa oganáta”
DAVID ohasa ohóvo umi soldádo paʼũrupi, ha ohecha mbaʼéichapa oryrýi osusũ oúvo hikuái pe lugár oñeñorairõtahágui. ¿Mbaʼérepa okyhyjete hikuái? Oiméne David ohendu enterovénte oñeʼẽha peteĩ soldádore oĩva ikontrariokuéra apytépe. Upéinte ohecha sapyʼa upe soldádope pe lugár iplanohápe, pe kuimbaʼe oñemboʼy hína upépe ha oñemoĩ lájare ojekuaa voi ndokyhyjeiha avavégui. David arakaʼeve ndohecháiva peteĩ kuimbaʼe peichaite peve tuicháva.
¡Goliat! Péicha héra pe kuimbaʼe, ha David ontende sapyʼa mbaʼérepa ojekyhyjepa chugui. Tuichaitereíntema voíngo, umi ótro michĩeterei hovake. Iñarmaduraʼỹre jepe, ipohyivéma mokõi kuimbaʼégui oñondive. Péro haʼe oreko pe iñarmadúra kompletoite, hiʼarive imbareteterei ha hetáma oñorairõ. Goliat osapukái ha odesafia umi soldádope. Epensamíntena mbaʼeichaitépa oiméne orretumba pe iñeʼẽ odesafiávo umi isrraelítape ha rréi Saúlpe. Haʼe heʼi chupekuéra oiporavo hag̃ua peteĩ kuimbaʼépe oñorairõ hag̃ua hendive, ha oganataha la gérra pe ojuka raẽvéva ikontráriope (1 Samuel 17:4-10).
Umi isrraelíta oguevietéma voi ohendúvo Goliátpe. Rréi Saúl jepe okyhyje. Ha oñemombeʼu voi Davídpe un mésma péicha oĩha hikuái. Ni umi filistéo ni umi isrraelíta noñanimái okuʼévo ilugárgui. Ha Goliat osegi odesafia umi isrraelítape káda día. Upéva ombopochyeterei Davídpe. Haʼe opensa mbaʼeichaitépa oñemotĩ hína hikuái. Pe rréi de Israel ha isoldadokuéra oryrýi osusũ hína upépe, ha hiʼarive mbohapy David ermáno oĩ avei ijapytepekuéra. David ohechakuaa Goliat ndahaʼeiha omotĩnteva umi soldádo isrraelítape, síno oñembohory voi hína Ijarakuéra Jehováre. Péro haʼe ningo peteĩ mitãrusuʼínte, ¿mbaʼe piko ojapóta okambia hag̃ua pe situasión? ¿Mbaʼéichapa iñehémplo ñanepytyvõ jajeroviave hag̃ua? (1 Samuel 17:11-14).
“ENOMBRA CHUPE, PÓRKE PÉVAPE AIPORAVO”
Jahechamína mbaʼépa oiko vaʼekue heta mése upe mboyve. Kaʼarupytũma ohóvo, ha David oñangareko hína itúa ovechakuérare Belén ypýpe. Haʼe ningo peteĩ mitãrusuʼi neporãva, iñakãrague pytã ha omaña lájarente voi ojekuaáma iñintelihenteha. Itiémpo lívrepe omaña umi mbaʼe porãita Ñandejára ojapo vaʼekuére ha ombopu jepi pe árpa, ha heta opraktika rupi ja ombopukuaaitereíma voi. Péro upe kaʼarúpe itúa ohenoika chupe ha oipota pyaʼe porã oho (1 Samuel 16:12).
Og̃uahẽvo ohecha itúa Jesé oñeʼẽha hína peteĩ karai tujamíndi. Pe karai haʼe hína proféta Samuel. Jehová omondo chupe onombra hag̃ua rreirã peteĩva umi Jesé raʼykuéra. David oreko vaʼekue 7 ermáno tuichavéva chugui, péro Samuel ohecháma umívape ha Jehová heʼi porã chupe ndoiporavoiha ni peteĩvape. Péro og̃uahẽvo David, Jehová heʼi Samuélpe: “Enombra chupe, pórke pévape aiporavo”. Upepete Samuel oavri pe aséite ryru ha oñohẽ michĩmi David akãre ha onombra chupe rreirã iñermanokuéra rovake. Upe guive okambiaite David rekove. La Biblia heʼi: “Ha upe guive Jehová espíritu omeʼẽ fuérsa Davídpe” (1 Samuel 16:1, 5-13, TNM).
¿Mbaʼépa ojapo David? ¿Oñepyrũpa oñemombaʼeguasu ha omandaséntema voi? Nahániri, haʼe oikuaa pe espíritu sánto ohechaukataha chupe arakaʼetépa oñenkargáta chupe hetave rresponsavilida, upévare ipasiénsia ha ohaʼarõnte og̃uahẽ meve upe tiémpo. Upe aja osegínte ombaʼapo kyreʼỹ kómo pastór ha ipyʼaguasu vaʼekue avei. Peteĩ vuéltape, peteĩ león ou oataka umi ovechápe, ha ótro díape katu peteĩ óso ou chupekuéra. David ndahaʼéi vaʼekue mombyrymi guivénte omondýiva umi animálpe, síno oñemoĩ voi hesekuéra osalva hag̃ua itúa ovecha mimíme. David haʼeñoite ojuka vaʼekue pe león ha pe óso (1 Samuel 17:34-36; Isaías 31:4).
Kon el tiémpo, Saúl ohendu oñeñeʼẽ porãitereiha David rehe ha ohenoika chupe. Upe tiémpope Saúl haʼe gueteri peteĩ gerréro imbarete ha ivaléva, péro Jehová novendesivéima chupe ndojapóigui umi mbaʼe omandáva chupe. Ñandejára oipeʼa Saúlgui ijespíritu sánto, ha haʼe oñepyrũ oñamarga, ipochypa rei, ndojeroviavéi avavére ha iviolénto. Péro ojeʼe chupe pe músika ikatuha omoñeñandu porãve chupe. Ha isirvientekuéra apytépe oĩ vaʼekue oikuaáva David haʼeha peteĩ músiko vale ha oñorairõkuaaha. Upémarõ Saúl ohenoika Davídpe ombaʼapo hag̃ua chupe g̃uarã. Ombopu jepi chupe músika ha oroja avei hiʼarmakuéra (1 Samuel 15:26-29; 16:14-23).
David imitãite guive ohechauka ojeroviaha Jehováre, ha umi imitãva ikatu oaprende heta mbaʼe chugui. Haʼe oaprovecha vaʼekue itiémpo lívre ojapo hag̃ua umi mbaʼe omoag̃uivétava chupe Jehováre. Avei ipasiénsia vaʼekue, upéicha rupi oaprende heta mbaʼe ideprovéchotava chupe ombaʼapo hag̃ua upe rire. Péro iñimportanteveha, haʼe oheja Jehová ogia chupe pe espíritu sánto rupive. ¡Ajépa hetaite mbaʼe porã ikatu ñaaprende Davídgui! (Eclesiastés 12:1).
“ANI AVAVE OJEPYʼAPY”
Oservi aja Saúlpe, David oho mimi vaʼekue avei ivállepe okuida hag̃ua itúa ovechakuérare, ha sapyʼánte hiʼareʼi voi upépe. Peteĩ vuéltape, itúa Jesé ojerure chupe oho hag̃ua ohecha umi iñermáno oĩvape pe ehérsitope. David ojapo la ojeʼéva chupe, ombyaty heta mbaʼe iñermanokuérape g̃uarã ha oho Elah ypýpe, upéva hína peteĩ lugár iplánova oĩva umi sérro paʼũme. Og̃uahẽvo iñermanokuéra oĩháme, ipyʼa hoʼa yvýre ohechávo mbaʼépa oiko upépe. Jaʼéma haguéicha iñepyrũme, mokõive ehérsitonte opyta ilugárpe ha noñanimái ojapo mbaʼeve. Peteĩ ehérsito opyta peteĩ sérrope, ha pe ótro katu pe sérro oĩvape hovái (1 Samuel 17:1-3, 15-19).
David nontendéi mbaʼérepa avave noñanimái ombohovái Goliátpe. ¿Mbaʼéicha piko Ñandejára ehérsito oryrýi osusũta peteĩ kuimbaʼe káusarente? Hiʼarive pe kuimbaʼe ndoservíri Jehovápe. David ohechakuaa Goliat oheja vaiseha Jehovápe voi. Upévare ndoguevíri heʼi hag̃ua umi soldádope ojejuka vaʼerãha Goliátpe. Sapyʼaitérõ g̃uarã iñermáno majór Eliab ohendu la heʼíva oikóvo ha ojaʼo vaipa chupe. Heʼi David ohoha upépe okuriosea hag̃uánte. Péro haʼe heʼi chupe: “¿Ha mbaʼe piko che ajapo koʼág̃a? ¡Añeʼẽnte niko!”. Ha kyhyjeʼỹme osegi heʼi chupekuéra ojejuka vaʼerãha Goliátpe. Upéi oñemombeʼu Saúlpe la heʼíva David, ha haʼe ohenoika chupe (1 Samuel 17:23-31).
David heʼi pe rréipe: “Ani avave ojepyʼapy ko filistéo rehe”. Añetehápe Saúl ha isoldadokuéra ojepyʼapyeterei kuri ha okyhyje. Oiméne oñekompara voi hikuái pe kuimbaʼe tuichaitére, ha ohecha ikuʼarupimínte ohupytyha chupe. Ikatu oime opensa sapyʼaitépe Goliat ojukataha chupekuéra oñemoĩ sapyʼárõ hese. Péro David ótro hendaichaite opensa, ha ojeofrese voi oñorairõ hag̃ua Goliátndi (1 Samuel 17:32).
Péro Saúl heʼi: “¿Mbaʼéicha piko nde rehóta reñorairõ hag̃ua ko filistéo ndive? Nemitãiterei, haʼe katu imitã guive voi oñorairõva”. ¿Añetehápe piko David imitãiterei raʼe? Nahániri, neʼĩrante kuri okumpli 20 áño, upévare ndaikatúi gueteri oiko chugui soldádo, ha oiméne hova mitãiterei raʼe. Péro David ipyʼaguasu vaʼekue ha entéronte oikuaa upéva, ha ndahetavéima voi ofaltáne raʼe chupe okumpli hag̃ua 20 áño (1 Samuel 16:18; 17:33).
David ombopyʼaguapyse kuri Saúlpe, upévare omombeʼu chupe haʼe ojuka hague peteĩ león ha peteĩ ósope. ¿Oñemombaʼeguasuse piko raʼe? Nahaniriete katu, David oikuaa porã mávapa oipytyvõ kuri chupe. Upévare heʼi Saúlpe: “Jehová chesalva pe león ha pe ósogui ha katuete chesalva jeýta pe filistéogui”. Ndoikuaavéimarõ mbaʼépa heʼíta chupe, Saúl oasepta ha heʼi: “Tereho upéicharõ, ha Jehová tanepytyvõ” (1 Samuel 17:37, TNM).
¿Mbaʼérepa David ojeroviaite Ñandejárare? ¿Oñeimahina reíntepa raʼe haʼe oipytyvõtaha chupe? Nahániri. Haʼe ojerovia hese oikuaa porã rupi chupe, ha ohecháma rupi mbaʼéichapa oipytyvõ chupe oikotevẽ jave. Haʼe oikuaa vaʼekue Jehová oñangarekoha isiervokuérare ha siémpre okumpliha umi mbaʼe oprometéva. ¿Mbaʼéichapa ikatu jajerovia David ojerovia haguéicha? Upearã jastudia meme vaʼerã la Biblia jaikuaa porã hag̃ua Ñandejárape. Ha ñañehaʼãvo jajapo umi mbaʼe ñaaprendéva, jahechakuaáta oho porãveha ñandéve ha upéva ñanepytyvõta jajeroviave hag̃ua (Hebreos 11:1).
“JEHOVÁ CHEPYTYVÕTA ROGANA HAG̃UA”
Saúl oreko vaʼekue peteĩ armadúra ojoguáva Goliat armadúrape, ha oipota kuri David omonde upéva. Pe armadúra ojejapo vaʼekue kóvregui, ha oiméne oreko vaʼekue avei ipéchore peteĩ kóta de málla, haʼéva hína peteĩ armadúra ojejapóva heta pedasoʼi de metálgui, oñembojoapýva ojuehe ha oñemohendáva pira platakuéicha. David omonde pe armadúra, péro ipohýi chupe ha naikomodoiete voi, upévare pyaʼe voi opilla ostorva reitaha chupe. David ningo ndojepokuaái vaʼekue oipuru armadúra, pórke noñemboʼéiti kuri chupe oiko hag̃ua chugui soldádo. Hiʼarive Saúl haʼe vaʼekue pe kuimbaʼe ijyvatevéva Israélpe, upévare koʼýte ndopytái David rehe iñarmadúra (1 Samuel 9:2). Pe ao oipurúva jepi David oñatende hag̃ua ijovechakuérare idiferentete peteĩ armadúragui, péro haʼe odesidi omonde jeýnte upéva oho hag̃ua oñorairõ Goliátndi (1 Samuel 17:38-40).
David oraha kuri pe vastón puku oipurúva oñangareko jave umi ovecháre, avei peteĩ ónda ha omosaingo ijapére peteĩ vosaʼi. Ñane tiémpope ikatu oĩ opensáva peteĩ ónda vyroreieteha, péro añetehápe oikoite vaʼekue kómo árma. Pe ónda ojejapo kuérogui ha ideprovechoiterei vaʼekue umi pastórpe. Oreko peteĩ párte oñemoĩha pe ita, ha upégui osẽ umi mokõi isã. Pe pastór omoĩ vaʼekue pype peteĩ ita, upéi ovolea hatã porã iñakã ári ha opoi peteĩ isãgui, upépe pe ita hatãiterei oho haʼe opoisehaitépe. Pe ónda ideprovechoiterei rupi kómo árma, oĩ vaʼekue voi ehérsito orekóva peteĩ grúpo de soldádo oipurúva ónda.
David oĩma oñorairõ hag̃uáicha, ha ohóma Goliat oĩha gotyo. Eñeimahinamína mbaʼéichapa oiméne David oguejy ohóvo pe y ohasahárupi jepi, ha oiporavo 5 itaʼi ijapuʼa porãva, ha upe aja oñemboʼe Ñandejárape ipyʼaite guive. Upéi ohóma oñorairõ hag̃ua Goliátndi, ha ndahaʼéi kaigue guasu mbaʼe ohóva, síno odiparahápe voi.
¿Mbaʼépa opensa Goliat ohechávo ikontráriope? “Ohechávo peteĩ mitãrusu rova pytãmiha ijukýva, oapoʼi chupe”. Ha osapukái: “¿Che piko jagua mbaʼe reju hag̃ua chéve yvyra nde pópe?”. Por lo vísto ohecha David orekoha peteĩ vastón puku, péro ndohechái orahaha avei peteĩ ónda. Omaldesi Davídpe idioskuéra rérape, ha ohura omeʼẽtaha heʼongue umi guyra ha umi animál kaʼaguýpe (1 Samuel 17:41-44).
Koʼag̃aite peve ñanemopirĩmba jaleévo la David heʼi vaʼekue Goliátpe. ¡Mbaʼeichaitépa ojerovia Ñandejárare! Eñeimahinamína mbaʼéichapa oiméne osapukái raʼe Goliátpe ha heʼi: “Nde ningo regueru peteĩ espáda ha mokõi lánsa reñorairõ hag̃ua chendive. Che katu aju ndéve Jehová rérape, pórke nde redesafia chupe. Haʼe hína Israel Jára ha odirihi Israel ehérsito ha avei pe ehérsito yvagapegua”. David oikuaa noimportaiha mbaʼeichaitépa imbarete peteĩ kuimbaʼe térã mbaʼeichagua ármapa oreko. Goliat ohechauka ndorrespetaiha Jehovápe, ha haʼe ndohejareimoʼãi upéva. David heʼi voi: “Jehová hína pe odesidíva mávapa oganáta la gérra” (1 Samuel 17:45-47, TNM).
Ndahaʼéi ningo David ndohecháiva mbaʼeichaitépa tuicha Goliat ha hiʼarmakuéra, síno ndohejáinte upéva omongyhyje chupe. Saúl ha isoldadokuéra oñekompara kuri Goliátre, péro David ndojapói upéva. Haʼe okompara Goliátpe Jehováre. Goliat ningo ijyvate vaʼekue haimete 3 métro, ha umi ótro ikarapeterei hovake. Péro mbaʼe guaʼu haʼe Ñandejára rovake, haʼéva hína pe omanda guasuvéva ko univérsope. Ñakomparátarõ Jehováre enterove kuimbaʼe michĩeterei, haʼete voi vichoʼi mimínte. Ha Goliat upeichaiténte avei, Ñandejára sapyʼaitépe ohundíta chupe ñande ñahundiháicha peteĩ vichoʼi.
David odipara oñug̃uaitĩ pe ikontráriondi. Ohokuévo ojagarra peteĩ ita ivosaʼígui ha omoĩ pe óndape, upéi hatã ovolea ha ombohyapu voi. Goliat ohóma avei mbeguekatu David oĩha gotyo, ha oiméne ijeskudéro oho henonderã. Amo ipahápe nokonveníri jey Goliátpe la tuichaiterei, pórke hasy lénto peteĩ eskudéro omoʼã hag̃ua chupe iñakã. David oaprovecha upéva ha iñakãitépe ohaʼã chupe (1 Samuel 17:41).
David opoi pe ita. Ha oiméne oñekirirĩmbaite raʼe pe ita ovevévo ohóvo pe yvytúre Goliat oĩha gotyo. Haʼe ojasertaite ha pe ita oike Goliat syváre. Ha katuete Jehová voi oipytyvõ chupe ani hag̃ua ojavy. Pe kuimbaʼe tuichaitéva oñepyrũ ovava ha hoʼa otĩoite. Ha oime vaʼerã ijeskudéro okyhyjeterei raʼe opytávo ha ojoka yvy. David oñemboja Goliátre, oipeʼa chugui ijespáda ha oñakãʼo chupe pype (1 Samuel 17:48-51).
Saúl ha ijehérsito ohechávo la oikóva oñepyrũ ipyʼaguasu. Osapukái hatã hikuái ha oñepyrũ omuña umi filistéope. David heʼi kuri Goliátpe: “Jehová [...] orepytyvõta rogana hag̃ua” (1 Samuel 17:47, 52, 53). Ha upeichaite oiko.
Ñane tiémpope Ñandejára siervokuéra ndohovéima gerrahápe. Koʼág̃a ndahaʼevéima yma guaréicha (Mateo 26:52). Péro lomímonte tekotevẽterei jajerovia Ñandejárare ojapo haguéicha David. Siémpre jareko vaʼerã enkuénta Jehová añetehápe oexistiha, ha chupe añoite jaservi ha jarrespeta vaʼerãha. Ikatu sapyʼánte ñapensa umi provléma tuichaitereiha ha nañandepuʼakamoʼãiha hese. Péro Jehová ipoderosoiterei, ha umi provléma vyroreiete hovake. Ñande jadesidíramo jaservi Jehovápe ha jajerovia hese ojapo haguéicha David, mbaʼeveichagua provléma ndaipuʼakamoʼãi ñanderehe. ¡Ndaipóri mbaʼeve Jehová ikatuʼỹva osolusiona!