Jajeroviave hag̃ua
Oheja Ñandejára okonsola chupe
PETEĨ jey, iñypytũ jave, Elías oñepyrũ odipara pe ama rehe Jezreel gotyo, upérõ haʼe naimitãvéima ha heta gueteri ofalta chupe og̃uahẽ hag̃ua. Upéicharõ jepe oho hese kaneʼõʼỹre ‘Jehová omombarete’ rupi chupe, haʼe noñeñandúiva gueteri upéicha. Ohasapa umi kavaju ostirávape rréi Acab kárro jepe! (1 Reyes 18:46.)
Haʼe mombyryeterei oho pe rréi renonderã, ha hetaiterei gueteri ofalta chupe og̃uahẽ hag̃ua. Epensamína mbaʼeichaitépa oiméne ojehesamokãmokã ohóvo ha imanduʼa oikovaʼekuére upe día iñimportantetévape. Mombyry upégui apenami ojehecha pe mónte Carmelo, upépe ningo Jehová ojapókuri peteĩ milágro tuichaitereíva ha upéva rupive ohechauka oñemombaʼeguasu reieteha Baálpe. Avei hetaiterei proféta japúpe ojejuka oporombotavy rupi. Péicha ojekuaa porã Elías Jára haʼeha pe tuichavéva ha Chupe añoite oñemombaʼeguasuvaʼerãha. Upéi Elías ojerure asy Jehovápe opa hag̃ua pe sekía ipukúmava tres áño imédio. Ha tuichaiterei oky!a (1 Reyes 18:18-45.)
Odipara aja pe amáre umi 30 kilómetro og̃uahẽ hag̃ua Jezreélpe, oiméne Elías opensa hasypeve iporãtaha la situasión. Acab okambiataha ohecha rire umi mbaʼe oikovaʼekue monte Carmélope, nomombaʼeguasuveimaha Baálpe, ojokotaha hembireko Jezabélpe ha ndopersegimoʼãveimaha Jehová siervokuérape.
Sapyʼánte iporã jave la situasión, ñapensa voi osẽ porãtaha opa mbaʼe. Ikatu ñaimoʼã iporãvetaha ohóvo ha ñane provlemakuéra ivaivéva jepe opataha. Oiméne Elías oñeñandurakaʼe upéicha, haʼe ningo ‘peteĩ kuimbaʼe ñandeichaguánte avei’ (Santiago 5:17). Upéicharamo jepe, umi mbaʼe omoakãrasýva chupe oñepyrũta ramo. Upe riremínte, haʼe okyhyjetereíta ha oñeñandu vaietereígui omanoséta. Mbaʼépa oiko? Ha mbaʼépa ojapo Jehová ombopyʼaguasu ha omombarete jey hag̃ua chupe ijerovia?
Oiko peteĩ mbaʼe ohaʼarõʼỹva
Okambiáparaʼe Acab og̃uahẽvo ipalásiope Jezreélpe, térã oñepyrũpa ojerovia michĩmi jepe Ñandejárare? La Biblia ningo heʼi: ‘Acab omombeʼu Jezabélpe opaite mbaʼe Elías ojapovaʼekue ha mbaʼéichapa ojuka opaite Baal profetakuérape’ (1 Reyes 19:1, ÑÑB). Jahechaháicha, pe rréi omombeʼúvo umi mbaʼe oikovaʼekue ni naimanduʼái Jehováre. Acab ndohechakuaái Ñandejára ojapo hague umi milágro, upévare omombeʼúvo hembirekópe umi mbaʼe, heʼi: ‘Elías ojapovaʼekue’. Upéicha ohechauka nomombaʼeiha Jehovápe. Ha mbaʼépa ojapo rréina Jezabel?
Ipochyeterei ha heʼika Elíaspe: ‘Che jarakuéra tojapo cherehe péicha, koʼẽramo ndajapóirõ nderehe Baal profetakuéra rehe rejapo haguéicha’ (1 Reyes 19:2, ÑÑB). Péicha Jezabel oamenasa Elíaspe ojuka haguére Baal profetakuérape, ha ohura voi ndojukáiramo chupe un día haguépe haʼe voi omanovaʼerãha. Upérõ Elías okehína peteĩ óga vaimíme Jezreélpe pe torménta vaiete jave. Upeichaháguinte oñemombáy chupe ohendu hag̃ua pe mensahéro heʼítava. Mbaʼéichapa oñeñandu ohendúvo pe mensáhe vaiete?
Ikangy ha okyhyje
Oimérire Elías opensa oñehundipamaha umi omombaʼeguasúva Baálpe tuicha ojavy, ha ipyʼa hoʼa yvýre ohendúvo pe mensáhe. Jezabel katu noñentregái; haʼe ojukaukáma voi Jehová profetakuérape ha koʼág̃a ojukase avei Elíaspe. La Biblia omombeʼu upéva ‘omongyhyje hague Elíaspe’. Oimérire Elías opensa meme mbaʼeichapa Jezabel ojukaukase chupe, katuete ikangýne. Tahaʼe haʼeháicha, “oho pyaʼe upégui” ojesalva hag̃ua (1 Reyes 18:4; 19:3).
Jehová siervokuéra apytépe ndahaʼéi Elías añónte okyhyjevaʼekue. Heta áño rire oikovaʼekue avei upéicha apóstol Pédrore. Peteĩ jey Jesús heʼírõ guare chupe oguata hag̃ua pe y apére, haʼe ‘ohecha pe torménta vaiete’ ha oñemondýi, upévare oñepyrũ oñapymi (Mateo 14:30, NM). Pedro ha Elías rembiasakue ñanemboʼe peteĩ mbaʼe iñimportantetereíva: ñandepyʼaguasu hag̃ua ndajaikoivaʼerã ñapensaiterei umi mbaʼe ikatúvare oiko ñanderehe. Tekotevẽ jajesareko meme Jehováre, upe omeʼẽvare ñandéve esperánsa ha puʼaka.
‘Ovalémante!’
Elías okyhyjeterei, upévare oho 150 kilómetro suroéste gotyo, Beer-sébape, peteĩ táva oĩva Judá ypýpe súr gotyo. Upépe oheja hembiguáipe ha oho haʼeño pe desiértore. La Biblia omombeʼu oguata hague “peteĩ ára pukukue”. Ñapensamína mbaʼéichapa oikorakaʼe, oiméne osẽ pyharevete, ha ndorahái mbaʼeve hoʼumivaʼerã. Kyhyjepópe itĩndy ohóvo pe kuarahy akúre ha oñehaʼãmbaite ohasa hag̃ua pe desiérto vaiete. Upéi oikepotávo pe kuarahy ikangypaitéma ha oguapy peteĩ ñanamata guýpe, upéva añoite ojuhu upe lugár vaietépe opytuʼumi hag̃ua (1 Reyes 19:4).
Ndoikuaavéimagui mbaʼépa ojapóta ojerure Jehovápe omanomínte hag̃ua. Heʼi voi: ‘Chéko ndacherekoporãvéi umi che ypykuégui’. Oikuaa umíva oĩmaha yvyguýpe ha ndaikatuveimaha ojapo mbaʼeve iporãva avavére (Eclesiastés 9:10). Elías opensa oĩmaha avei upe situasiónpe, upévare oiméne oñeporandu maʼerãpa osegi oikove ha osapukái: ‘Ovalémante!’.
Jahecharamovaʼerãpa peteĩ oservíva Ñandejárape oñeñandu vaíramo? Nahániri, la Biblia omombeʼu heta kuimbaʼe ha kuña ojeroviáva Jehováre oñembyasyetereígui omanose hague, pór ehémplo Rebeca, Jacob, Moisés ha Job (Génesis 25:22; 37:35; Números 11:13-15; Job 14:13).
Koʼág̃a rupi jaiko peteĩ ‘tiémpo ijetuʼu ha hasývape jagueropuʼaka hag̃ua’, upévare heta hénte ikangy sapyʼánte, Jehová siervokuéra jepe (2 Timoteo 3:1). Reñeñandúramo upéicha resegivaʼerã Elías ehémplo ha emombeʼu Ñandejárape mbaʼéichapa reñeñandu. Jaikuaa ningo Jehová haʼeha ‘Ñandejára akóinte oporokonsoláva’ (2 Corintios 1:3, BNP). Jahechamína mbaʼéichapa okonsolavaʼekue Elíaspe.
Jehová omokyreʼỹ iprofétape
Mbaʼéichapa oñeñandúneraʼe Jehová ohechávo iproféta ohayhuetévape, oguapyhína peteĩ ñanamata guýpe ha ojerure asy omanomínte hag̃ua? Katuete ombyasýneraʼe chupe. Elías oke rire, Jehová ombou peteĩ ánhel ha opoko vevyimi hese omombáy hag̃ua chupe, ha heʼi: “Epuʼã ekaru”. Elías opuʼã ha hoʼu pe pán pyahu asy ha y omeʼẽva chupe pe ánhel. Imanduʼápa oagradese hag̃ua pe ánhelpe? La Biblia omombeʼúnte okaru, hoyʼu ha oke jey hague. Oiméne oñembyasyetereígui ndaikatúi ni oñeʼẽ. Upéi koʼẽmbotávo pe ánhel omombáy jey chupe ha heʼi: ‘Epuʼã ekaru, cháke ipuku gueteri nde raperã’ (1 Reyes 19:5-7, ÑÑB).
Ñandejára oikuaauka pe ánhelpe moõpa ohóta Elías. Avei ohechauka chupe ko proféta ndaikatumoʼãiha ijeheguínte og̃uahẽ pe ohosehápe. Ajépa javyʼaite jaservi haguére Ñandejárape, oikuaa porãvéva ñandehegui jepe umi mbaʼe ñañandúva ha ikatúva jagueropuʼaka! (Salmo 103:13, 14.) Mbaʼéichapa oipytyvõ Elíaspe upe tembiʼu hoʼuvaʼekue?
La Biblia omombeʼuve: ‘Elías opuʼã, okaru ha hoyʼu, pe tembiʼu omombarete chupe oguata hag̃ua 40 ára ha pyhare pukukue, og̃uahẽ meve Ñandejára montáña Horébpe’ (1 Reyes 19:8). Elías oajuna cuarenta ára ha pyhare, ojapo haguéicha Moisés seis mil áño upe mboyve, ha mil áño haguépe Jesús ojapo avei upéicha (Éxodo 34:28; Lucas 4:1, 2). Pe tembiʼu hoʼuvaʼekue ningo ndoipeʼái chugui iñembyasy, péro oipytyvõ chupe osegi hag̃ua oikove. Ñapensamíntena mbaʼéichapa pe karai tujami oñehaʼãmbaite ára ha ára ohasa hag̃ua pe desiérto vaiete, haimete un més imédio aja.
Koʼág̃a rupi Jehová oñangareko avei isiervokuérare, ndahaʼéi omeʼẽva chupekuéra hembiʼurã peteĩ milágro rupive, síno omeʼẽ chupekuéra oikotevẽva omombarete hag̃ua ijerovia (Mateo 4:4). La Biblia, ha umi puvlikasión oñeguenohẽva chugui, ñanepytyvõta jaikuaave hag̃ua Ñandejárape ha péicha ñamombareteve ñande jerovia. Koʼã mbaʼe nosolusionambamoʼãi ñane provlemakuéra, péro ñanepytyvõta jagueropuʼaka hag̃ua umi mbaʼe ijetuʼuvéva jepe. Avei ñandegueraháta pe jeikove opaveʼỹvape (Juan 17:3).
Elías oguata 320 kilómetro og̃uahẽ meve mónte Horébpe. Upépe ningo Jehová oñeʼẽvaʼekue Moiséspe peteĩ ánhel rupive, oiporúvo peteĩ ñanamáta hendýva. Tiémpo rire upépe avei ojapo pe kompromíso Israel ndive ha omeʼẽ chupekuéra iléi. Upe lugárpe Elías oho oike peteĩ kuévape oñemoʼã hag̃ua.
Jehová ombopyʼaguapy ha omombarete iprofétape
Mónte Horébpe, Jehová ‘oñeʼẽ’ peteĩ ánhel rupive ha oporandu: “Mbaʼe piko rejapo ápe Elías?”. Oiméne pe ánhel torýpente oñeʼẽ chupe, upévare pe proféta omombeʼupaite hemiandu. Haʼe heʼi: ‘Cherakateʼỹeterei nderehe Jehová. Israelgua ningo oheja pe kompromíso, oity yvýre nde altarkuéra ha ojuka nde profetakuérape. Che añoite apyta ha chereka hikuái chejuka hag̃ua’ (1 Reyes 19:9, 10). Koʼápe heʼívare jahechakuaa oĩha mbohapy mbaʼe omoñeñandu vaíva Elíaspe.
Primero, oimoʼã ndovaleiha mbaʼeverã umi mbaʼe ojapovaʼekue. Haʼe ningo oservi Jehovápe ipyʼaite guive heta áñorema, omotenonde ha omombaʼeguasu chupe, upéicharõ jepe ohecha ivaiveha ohóvo la situasión. Umi Israelgua nokambiái, naiñeʼẽrendúi ha ndojeroviái Jehováre, ha pe rrelihión japu ojagarrapaite ohóvo opárupi. Segundo, oñembyasyeterei oñeñandúgui haʼeño. Haʼe heʼi voi: “Che añoite apyta”, ndaiporiramoguáicha Israélpe ótro oservíva Jehovápe. Tercero, haʼe okyhyje ojejukáma rupi heta profétape, ha oimoʼã koʼág̃a chupehaitéma ojejukataha. Oimevaʼerã ijetuʼurakaʼe chupe omombeʼu hag̃ua okyhyjeha, péro haʼe noñemombaʼeguasúi ni notĩri omombeʼu hag̃ua oñandúva. Heʼipaite Jehovápe oñandúva ipyʼapýpe, péicha oheja peteĩ ehémplo neporãva entéro Ñandejára siervokuérape (Salmo 62:8).
Mbaʼéichapa Jehová ombopyʼaguapy Elíaspe? Pe ánhel heʼi chupe oñemboʼy hag̃ua pe kuéva entrádape. Haʼe ojapo upéicha ndoikuaáiramo jepe mbaʼépa oikóta. Upeichaháguinte ou peteĩ yvytu hyapu hatãitereíva. Ha imbaretetereígui ojoka ha omosarambipa umi ita guasu oĩva umi montáñape. Epensamínte mbaʼéichapa oiméne Elías osapymi ha ojopy hatã ijehe ijao pohyiete, ojejapóva mymba pirekuégui. Upe riremi, oñepyrũ peteĩ yvyryrýi ha oñehaʼãmbaite ani hag̃ua hoʼa. Ohasapamírente upéva, ou peteĩ tatarendy tuichaitereíva, ha Elías oikémante pe kuéva ryepýpe oñemoʼã hag̃ua pe tata rakúgui (1 Reyes 19:11, 12).
La Biblia ndeʼíri Jehová oĩ hague pe yvytu atã, yvyryrýi ha tata rendýpe. Elías ningo oikuaa porã Jehová ndojoguaieteha Baálpe. Umi omombaʼeguasúva ko ñandejára guaʼúpe heʼi hese haʼeha “Arai Jára”, oguerúva pe ama. Jehová ningo Ñandejára Ipuʼakapáva ha ojapovaʼekue opa mbaʼe oĩva yvága ha yvýpe, ha ndaipóri ojoko ni oñembojojavaʼerã hese (1 Reyes 8:27). Mbaʼéichapa oipytyvõ koʼã mbaʼe Elíaspe? Ñanemanduʼáne haʼe okyhyjeterei hague. Péro, ohecha ha oikuaámarõ Ñandejára Ipuʼakapáva oĩha hendive, ndokyhyjevéima Acab ha Jezabélgui (Salmo 118:6).
Ohasa rire pe tatarendy, trankiloite opyta upe lugár. Upéi Elías ohendu peteĩ oñeʼẽva mbeguemi ha pyʼaguapýpe heʼírõ chupe omombeʼu jey hag̃ua hemiandu.b Ha ipyʼaguapyvéramo jepe, pe oñeʼẽva mbeguemi ha pyʼaguapýpe tuichaitereive omoñeñandu porã chupe. Jehová oikuaauka Elíaspe omombaʼetereiha chupe, heʼívo mbaʼépa ojapóta amo gotyove ohundipa hag̃ua umi omombaʼeguasúva Baálpe tetã Israélpe. Ndaipóri ningo ojokovaʼerã Ñandejára rembipota, upévare jaʼekuaa Elías rembiapokue ndopytareíri hague. Avei Jehová ojevale jey hese, omeʼẽ chupe hembiapo pyahurã ha heʼi mbaʼeichaitépa ojapovaʼerã (1 Reyes 19:12-17).
Ha mbaʼéichapa Jehová oipytyvõrakaʼe Elíaspe anive hag̃ua oñeñandu haʼeño? Ojapo mokõi mbaʼe. Primero, heʼi chupe oiporavo hag̃ua Eliséope profétaramo, ikatu hag̃uáicha opyta upe rire hekovia. Eliseo ningo imitãve chugui, ha ikatúta omoirũ ha oipytyvõ chupe heta áñore. Ajépa iporãite upéva! Segundo, Jehová omeʼẽ chupe ko marandu ijojahaʼỹva: ‘Aheja Israélpe 7.000 noñesũivaʼekue Baal renondépe, ha nohetũivaʼekue chupe’ (1 Reyes 19:18). Elías ndopytái asy haʼeño. Oiméne oñeñandu porãite rakaʼe oikuaávo oĩha hetaiterei nomombaʼeguasuivaʼekue Baálpe. Haʼekuéra ningo oikotevẽ Elías osegi oservi porã Jehovápe, tomeʼẽ chupekuéra ehémplo ojeroviávo Hese ipyʼaite guive umi tiémpo ijetuʼuetévape. Katuete ningo tuicha ombopyʼaguapy Elíaspe pe ánhel oñeʼẽvaʼekue chupe mbeguemi ha pyʼaguapýpe.
Elías rehe oiko haguéicha, ikatu ñanemondýi yvytu atã ha yvyryrýi umíva. Koʼã mbaʼe ningo ohechauka porã mbaʼeichaitépa ñande Apohare ipoderóso (Romanos 1:20). Koʼág̃a peve Jehová oiporu ipuʼaka ijojahaʼỹva oipytyvõ hag̃ua isiervokuéra iñeʼẽrendúvape (2 Crónicas 16:9). Ha oikuaauka porã ñandéve hembipota Iñeʼẽ la Biblia rupive (Isaías 30:21). Jehová ñanesãmbyhy, ñandekorrehi, ñanemokyreʼỹ ha oikuaauka ñandéve la Biblia rupive ñanderayhuha, haʼete voi ku oñeʼẽvahína ñandéve mbeguemi ha pyʼaguapýpe.
Elías ohejavaʼekue Jehová ombopyʼaguapy chupe pe mónte Horébpe. Upévare oñemoĩ jey ombaʼapo kyreʼỹ Jehová servísiope. Haʼe ningo peteĩ proféta ikatupyry ha ijerovia mbaretéva, heta oñehaʼãvaʼekue oñehundi hag̃ua pe rrelihión japu. Ñande avei jajapóramo Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva, térã jahejáramo ñanembopyʼaguapy, jahechaukatañaína jasegiha Elías ehémplo (Romanos 15:4).
[Nóta]
a Ehechave umi artíkulo “Ejemplos de fe” osẽvaʼekue rrevísta La Atalaya 1 de enero ha 1 de abril 2008-pe: “Fiel defensor de la adoración pura” ha “Se mantuvo vigilante y esperó con confianza”.
b Ikatu upe oñeʼẽva mbeguemi ha pyʼaguapýpe haʼe voi pe ánhel Jehová ojevale hague heʼi hag̃ua pe oĩva 1 Reyes 19:9-pe. Pe versíkulo 15-pe katu heʼínte hese “Jehová”. Upéva ñanemomanduʼa pe ánhel ombouvaʼekuére Jehová ohechauka hag̃ua umi Israelguápe haperã pe desiértore, hese ningo heʼivaʼekue: “Haʼe ojapóta opa mbaʼe che rérape” (Éxodo 23:21). Ndajaikuaaporãiramo jepe mávapa rakaʼe upe ánhel, jaikuaa Jesús ou mboyve ko yvy ape ári haʼe hague pe ‘Ñeʼẽ’ Jehová oiporúva oñeʼẽ hag̃ua isiervokuérape (Juan 1:1).
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 19]
Jehová ohovasa Elíaspe iporã ha ivai jave la situasión
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 20]
Elías ndoikuaavéimarõ mbaʼépa ojapóta, oñemboʼe Jehovápe ipyʼaite guive
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 21]
Jehová oiporu ipuʼaka ijojahaʼỹva ombopyʼaguapy ha omokyreʼỹ hag̃ua Elíaspe