Kapítulo 7

Mbaʼépa ñanemboʼe ohejágui Ñandejára oiko mbaʼe vai?

1, 2. a) Mbaʼépa oikovaʼerãmoʼã ñandehegui Jehová ohundírire Adán ha Évape opuʼãrõ guare hese? b) Mbaʼépa ojapo Jehová ñanderayhúgui?

“NDAIPUKÚI che rekove ha ivaívagui henyhẽ”, heʼivaʼekue peteĩ kuimbaʼe omoakãva peteĩ família guasu, hérava Jacob (Génesis 47:9). Upéicha avei Job heʼivaʼekue “ore yvypóra ore rekove mbyky ha orerenyhẽ jepyʼapýgui” (Job 14:1). Haʼekuéraicha, ñande avei oiméne jahasáma heta provléma, inhustísia, térã heta mbaʼe ivaietereíva. Upéicharamo jepe, Ñandejára ndojapovaíri ohejávo ñanase, ndajaikóiramo jepe tesãime ha peteĩ paraísope Adán ha Eva oikohaguéicha iñepyrũme. Péro, mbaʼépa oikovaʼerãmoʼã Jehová ohundírire chupekuéra opuʼãrõ guare hese? Ndaiporivaʼerãmoʼã mbaʼasy, ñembyasy térã ñemano, péro ñande avei ndajaikoivaʼerãmoʼã. Oiporiahuverekógui chupekuéra, Jehová ohejavaʼekue Adán ha Eva ifamília, ombohasáramo jepe itaʼyrakuérare koʼã mbaʼe vai. Ha Jesucristo rupive, omeʼẽ ñandéve oportunida jahupyty jeývo Adán ojavyvaʼekue: pe jeikove opaveʼỹva ko Yvy ape ári (Juan 10:10; Romanos 5:12).

² Mbaʼeichaitépa ñanemokyreʼỹ jaikuaa ikatuha jaikove opa ára g̃uarã pe múndo pyahúpe, ndaiporimoʼãihápe mbaʼasy, ñembyasy, mano ha umi iñañáva (Proverbios 2:21, 22; Apocalipsis [Revelación] 21:4, 5). Péro la Biblia ohechauka, iñimportánteramo jepe ñandéve ha Jehovápe g̃uarã jajesalva, oĩha peteĩ mbaʼe iñimportantevéva.

Héra rehehápe

 3. Mbaʼéichapa jaikuaa Jehová ojapotaha oipotáva ko Yvy ha yvyporakuérape g̃uarã?

³ Ñandejára réra ohechauka haʼe ojapovaʼerãha pe oipotáva ko Yvy ha yvyporakuérape g̃uarã. Pe téra Jehová heʼise ‘Oiko Chugui oñekotevẽva’, ha upéicha ohechauka haʼeha pe Mburuvicha Guasu oĩva opa mbaʼe ári, upe katuete ojapóva pe heʼivaʼekue, ha Ñandejára ndaijapúiva arakaʼeve. Oĩgui Ñandejára opa mbaʼe ári, ojeiko hag̃ua vyʼa ha pyʼaguapýpe, entéro oĩva yvága ha yvýpe iñeʼẽrenduvaʼerã chupe ha omombaʼeguasu Héra.

 4. Mbaʼépa Jehová oipotavaʼekue ko Yvýpe g̃uarã?

⁴ Ojapo rire Adán ha Évape, Jehová omeʼẽ chupekuéra hembiaporã. Heʼi chupekuéra ombotuicha hag̃ua pe Paraíso ko Yvy tuichakue, ha itaʼýra heta hag̃ua (Génesis 1:28). Opyta reítapa ko mbaʼe opekahaguére hikuái? Oñeñeʼẽ vaíta Ñandejára rérare ndaikatúiramo ojapo pe heʼivaʼekue ko Yvy ha yvyporakuérape g̃uarã.

 5. a) Arakaʼépa omanovaʼerã Adán ha Eva hoʼúramo pe yva iporãva ha ivaíva rehegua? b) Mbaʼéichapa Jehová ojapo heʼivaʼekue Génesis 2:17-pe omboykeʼỹre hembipota ko Yvýpe g̃uarã?

⁵ Jehová heʼivaʼekue Adán ha Évape omanovaʼerãha ‘hoʼuha ára’ pe yva iporãva ha ivaíva rehegua (Génesis 2:17). Jehová ndaijapúi, ha pe ára hoʼuhaguépe heʼi chupekuéra omanotaha. Jehovápe g̃uarã Adán ha Eva omano upe árape. Péro oiko hag̃ua pe haʼe oipotáva ko Yvýpe g̃uarã, oheja chupekuéra ifamília raẽ omano mboyve. Ñandejárape g̃uarã, mil áño haʼete peteĩ ára, upévare Adán omanórõ guare 930 áñope, omano upe ‘ára’ Ñandejára heʼihaguépe chupekuéra omanotaha (2 Pedro 3:8; Génesis 5:3-5). Upéicha, Jehová ndaijapúi heʼírõ guare arakaʼépa omanóta hikuái, ha pe haʼe oipotáva ko Yvýpe g̃uarã ndopytareíri haʼekuéra omanóramo jepe. Péro upe aja ohejáta oiko yvyporakuérape iñimperféktoramo jepe, ha umíva apytépe umi iñañaitereíva.

6, 7. a) Heʼiháicha Éxodo 9:15, 16, mbaʼérepa Jehová oheja oikove umi iñañáva? b) Mbaʼéichapa Jehová ohechauka ipuʼaka Faraónpe, ha mbaʼéichapa oikuaauka héra? c) Mbaʼépa oikóta ko múndo aña oñehundi vove?

⁶ Umi mbaʼe Jehová heʼivaʼekue Egiptopegua mburuvicha guasúpe omyesakãve mbaʼérepa Ñandejára oheja oikove umi iñañáva. Ndohejáiramo jepe Faraón umi isrraelíta osẽ Egíptogui, Jehová nohundíri chupe upépe voi. Omondo raẽ pe tetãre diez plága ha upéicha ohechauka ipuʼaka ijojahaʼỹva. Oñeʼẽvo pe plága sieteha omboútavare, Jehová heʼi Faraónpe ikatuha sapyʼaitépe ohundi chupe ha hetãme ko Yvy árigui. Péro heʼi chupe: “Roheja reikove koʼág̃a peve ahechauka hag̃ua ndéve upe che ikatúva ajapo, ha oñemombaʼeguasu hag̃ua che réra yvy jerekuévo” (Éxodo 9:15, 16).

⁷ Oguenohẽramo guare Jehová umi isrraelítape, Ñandejára réra oñemombaʼeguasu opárupi (Josué 2:1, 9-11). Koʼág̃a, ohasa rire tres mil quinientos áño rupi, oĩ imanduʼáva gueteri pe haʼe ojapovaʼekuére. Ndahaʼéi ojekuaaukáva Jehová réra añónte, ojehechauka avei mbaʼeichaguápa Haʼe. Upéicha ojehechauka porã Ñandejára katuete ojapoha pe heʼivaʼekue ha oñangarekoha hembiguaikuérare (Josué 23:14). Ojehecha avei Ñandejára puʼaka ijojahaʼỹva ha ndaiporiha ikatúva ojoko pe haʼe ojaposéva (Isaías 14:24, 27). Upéicharõ, ikatu jajerovia koʼẽrõite hembiguaikuéra rehehápe Ñandejára ohundipataha ko múndo aña. Ko mbaʼe guasuete ojapótava ha omombaʼeguasútava héra ndopytamoʼãi tesaráipe, upéicha avei umi mbaʼe porã oguerútava (Ezequiel 38:23; Apocalipsis [Revelación] 19:1, 2).

‘Tuichaite mbaʼe piko Ñandejára arandu’

 8. Mbaʼérepa Pablo oipota jajepyʼamongeta?

⁸ Ohaívo umi Romayguápe, apóstol Pablo oporanduvaʼekue: “Mbaʼépa heʼise kóva, [Ñandejára] ndahekojojaingaʼu piko?”. Ha haʼe voi ombohovái: “Upéva nahániri!”. Upéi oñeʼẽ Ñandejára oporoporiahuverekoha, ha mbaʼérepa ohejavaʼekue Faraónpe oikove. Pablo heʼi avei ñande yvypóra jajoguaha tujúpe, pe kambuchi apoha oiporúva. Ha upéi heʼi: “Ha mbaʼépa jaʼéta, [Ñandejára] ohechauka hag̃ua mbaʼéichapa ipochy ha oikuaauka hag̃ua moõ pevépa og̃uahẽ pe ipuʼakakue, ojejoko ani hag̃ua ojahéi umi mbaʼyru oñehaʼãva ombopochy ichupe [térã váso pochy rehegua, NM], oĩmbaitéva ojejoka hag̃uáicha, ha ohechaukase avei kuri tuicha mbaʼeha hekomimbipa ambue mbaʼyru ndive [váso poriahuvereko rehegua, NM], jaʼe porãsérõ, ñande haʼe pe haʼe oiporiahuverekovaʼekue ha ombosakoʼivaʼekue yma guive hekomimbipápe g̃uarã. Upearã niko ñanerenoivaʼekue, ha ndahaʼéi hudiokuéra apytégui añónte, umi hudioʼỹva apytégui avei” (Romanos 9:14-24, JMP).

 9. a) Mávapa umi váso pochy rehegua “oĩmbaitéva ojejoka hag̃uáicha”? b) Mbaʼérepa Jehová ipasiénsia umi opuʼãvare hese, ha mbaʼe venefísiopa oguerúta upéva umi chupe ohayhúvape?

⁹ Oñepuʼã guive Ñandejárare amo Edénpe, umi oñemoĩva hese ha umi léi omoĩvaʼekuére oñembojoja umi váso pochy reheguáre, “oĩmbaitéva ojejoka hag̃uáicha”. Upe guive Jehová ipasiénsia ha oheja umi iñañáva oñembohory hese, opersegi hembiguaikuérape ha ojuka Itaʼýrape jepe. Ojejoko rupi, Jehová omeʼẽ tiémpo enterove ohecha hag̃ua mbaʼeichaitépa ojeiko asy oñepuʼãvo hese ha oñegovernávo heseʼỹ. Upe aja, Jesús sakrifísio rupi yvyporakuéra iñeʼẽrendúva ikatu ojehekýi pekádo poguýgui ha ‘ombyai upe Satanás ojapovaʼekue’ (1 Juan 3:8; Hebreos 2:14, 15).

10. Mbaʼérepa Jehová oheja umi iñañávape oikove pe mil novecientos áño ohasavaʼekuépe?

¹⁰ Mil novecientos áño ohasavaʼekuépe Jesús oñemoingove jey guive, Jehová oheja oiko umi ‘váso pochy rehegua’. Mbaʼérepa? Primero, oiporavógui umi oisãmbyhýtavape Jesucristo ndive yvágape. Koʼãva ohupyty 144.000, ha haʼekuéra hína umi ‘váso poriahuvereko rehegua’, Pablo imanduʼahague. Ñepyrũrã oñehenoivaʼekue umi hudío apytégui oike hag̃ua ko atýpe, ha upéi umi ndahaʼéiva hudíope. Jehová ndojopýi chupekuéra oservi hag̃ua chupe. Péro umi omombaʼévape ojapovaʼekue hesekuéra, Jehová omoĩ ogoverna hag̃ua Itaʼýra ndive yvágape. Ko aty ohótava yvágape oñembyatypapotaitéma (Lucas 22:29; Apocalipsis [Revelación] 14:1-4).

11. a) Mbaʼe atýpa oñevenefisiáma Jehová pasiénsiare? b) Mbaʼéichapa oñevenefisiáta umi omanovaʼekue?

¹¹ Ha oikótapa yvyporakuéra ko Yvy ape ári? Jehová ipasiensiahaguére oñembyatýma avei opa tetãgui “peteĩ aty guasu”, ohupytýmava millones. Jehová oprometevaʼekue ko aty noñehundimoʼãiha ko múndo ndive ha ikatuha oiko opa ára g̃uarã ko Yvy iporãitereítavape (Apocalipsis [Revelación] 7:9, 10, BNP; Salmo 37:29; Juan 10:16). Ha Ñandejára heʼi vove, oñemoingove jeýta hetaiterei omanovaʼekuépe ha ikatúta oiko hikuái ko Yvy ape ári pe goviérno yvagapegua poguýpe. Ñandejára Ñeʼẽme heʼi pe oikótava Hechos 24:15-pe: “umi omanovaʼekue oikove jey vaʼerãha, tahaʼe imarangatúva, tahaʼe heko añáva” (Juan 5:28, 29).

12. a) Mbaʼépa ñanemboʼe Jehová oheja rupi oiko umi mbaʼe vai? b) Mbaʼépa nde repensa pe Jehová ojapovaʼekuére?

¹² Ojejapópa inhustísia ko mbaʼépe? Nahániri, ojejokóvo Ñandejára ani hag̃ua ohundi umi iñañávape, oñehenóiva ‘váso pochy rehegua’, ohechauka imborayhu ha poriahuvereko. Upe aja, jahecha avei ojejapoha haʼe oipotáva ha jaikuaa hetave mbaʼe chugui. Ñamombaʼe pe hustísia, poriahuvereko, pasiénsia ha arandu ohechaukáva. Entéro koʼã mbaʼe ohechauka Jehová añoite oguerekoha derécho oisãmbyhývo, ha opa árare ojekuaáta haʼe ogoverna porãveha. Pe apóstol Pablo heʼihaguéicha, ñande jaʼe avei: “Tuichaite mbaʼe piko umi mbaʼe [Ñandejára] oguerekóva, ha pe iñarandu ha iñakã porãngue! Avave ndaikatúi omyesakãvo mbaʼépa haʼe ojapóta, ha oikuaávo hapekuéra” (Romanos 11:33).

Jahechauka jahayhuha Ñandejárape

13. Mbaʼépa ikatu jahechauka jahasa asy jave, ha mbaʼépa ñanepytyvõta jajapo hag̃ua pe iporãva?

¹³ Heta oservíva Ñandejárape oiko asy, upéva upéicha haʼe ohejágui oiko gueteri umi hénte aña ha neʼĩragui omyatyrõ yvyporakuéra provléma. Ñandepochýtapa upévare? Térãpa jaiporúta umi mbaʼe vai jahasáva jahechauka hag̃ua Satanás ijapuha? Ñanekyreʼỹta jajapo hag̃ua ko mbaʼe ñanemanduʼáramo ko ñemoñeʼẽre: “Nearandúke, che raʼy, upéva chembovyʼa, ha ikatúta ambohovái cherehe ojahéivape” (Proverbios 27:11). Satanás, pe ojahéiva Jehováre, heʼivaʼekue yvyporakuéra opytáramo mbaʼeveʼỹre térã oiko asýramo, ombojataha umi mbaʼe vai Ñandejárare ha oñeʼẽ vaitaha hese (Job 1:9-11; 2:4, 5). Upéicharõ, Jehová ovyʼaiterei nañamboykéiramo ñande jerovia jahasa asy jave, ha upéicha jahechauka Satanás ijapuha.

14. Mbaʼéichapa ñanepytyvõta jajeroviáramo Jehováre jahasa asy jave?

¹⁴ Jajeroviáramo Jehováre jahasa asy jave, ñamoheñóita ñandepype heta mbaʼe iporãva. Pór ehémplo, umi mbaʼe vai Jesús ohasavaʼekuére “oikuaa mbaʼépa heʼise ñeʼẽrendu”. Umi mbaʼe haʼe ndohasaivaʼekue upe mboyve. Ñande avei ikatu ñaaprende heta mbaʼe jahasa asy rupive, umíva apytépe ñanepasiensiave, jagueropuʼaka porãve umi mbaʼe vai jahasáva ha ñamombaʼeve Ñandejára rape potĩ (Hebreos 5:8, 9; 12:11; Santiago 1:2-4).

15. Mbaʼéichapa oipytyvõ ñande rapichakuérape ñaaguanta jahasa asy jave?

¹⁵ Ñande rapichakuéra ohecháta avei pe jajapóva. Ha ikatu oĩ umi ohechávo mbaʼéichapa ñaaguanta jahayhúgui pe hustísia, ohechakuaa mávapa umi kristiáno añetegua. Ha oadorávo Jehovápe ñanendive, ikatúta ohupyty avei pe tekove opaveʼỹva (Mateo 25:34-36, 40, 46). Jehová ha Jesús oipota yvyporakuéra ohupyty ko mbaʼe.

16. Mbaʼéichapa jahechavaʼerã pe jehasa asy jaiko hag̃ua peteĩ ñeʼẽme Ñandejára ha Jesucristo ndive?

¹⁶ Iporã ñanemanduʼa jahasa asýramo jepe ikatuha jahechauka jahayhuha Jehovápe ha ñambaʼapoha ojejapo hag̃ua pe haʼe oipotáva. Péicha jahechaukáta jaikoha peteĩ ñeʼẽme Ñandejára ha Jesucristo ndive. Jesús oñemboʼevaʼekue Jehovápe umi kristiáno añeteguáre: “Nañemboʼéi ndéve hesekuéra añónte [hemimboʼekuéra oĩvaʼekue hendive]. Añemboʼe avei ndéve umi cherehe ojeroviátavare ohendúvo chupekuéra. Ajerure ndéve [peteĩnte] hag̃ua hikuái. Ha ku nde, che Ru, peteĩnteháicha chendive ha che nendive, péicha avei haʼekuéra peteĩnte hag̃ua ñanendive” (Juan 17:20, 21).

17. Mbaʼépa jahupytýta jajeroviáramo Jehováre jahasa asýramo jepe?

¹⁷ Jajeroviáramo Jehováre, jahasa asýramo jepe, omeʼẽta ñandéve heta mbaʼe porã. Iñeʼẽme heʼi: “Penembaretéke ha ani pepyta tapépe. Koʼẽ koʼẽvévoke pembaʼapove Ñandejárape g̃uarã. Peẽ niko peikuaa, ndareiriha opa pejapóva” Ñandejárape g̃uarã (1 Corintios 15:58). Heʼi avei: ‘Ñandejára hekojoja [térã ihústo] ha ndahesaraimoʼãi umi pejapovaʼekuégui ha mborayhu pehechaukavaʼekue chupe’ (Hebreos 6:10). Ha Santiago 5:11-pe katu heʼi: “Ñande jareko ovyʼaitévaramo umi ohasa asývape kirirĩháme. Pehendúma mbaʼéichapa Job ogueropuʼakavaʼekue hembiasa, ha peikuaa mbaʼéichapa Ñandejára omyengovia chupe ipahápe. Ñandejára niko oporombyasy ha oporoporiahuverekokuaa”. Ha mbaʼépa ohupytyrakaʼe Job? “Ñandejára ohovasa Jóbpe, ha heta hetave mbaʼe porã omeʼẽ chupe omano meve” (Job 42:10-16). Upéicha, Jehová ‘ombuekovia porã umi ichupe ohekávape’ (Hebreos 11:6, BNP). Ha iporãitépa pe omeʼẽtava ñandéve, tekove opaveʼỹva ko Yvy ape ári.

18. Mbaʼépa oikóta umi mbaʼe vai ñanemanduʼávagui?

¹⁸ Ñandejára Goviérno oipeʼaitéta opa mbaʼe vai hetaitéma ombohasa asýva yvyporakuérape. Pe vyʼa oĩtava ombohasáta oimerãe jehasa asy koʼag̃agua ha ñanderesaráitama umi mbaʼe vai jahasavaʼekue. Umi mbaʼe porã jajapo ha ñanemanduʼátava koʼẽ koʼẽre, ñanepytyvõta ñambohasa hag̃ua umi mbaʼe. Jehová heʼi: “Péina ajapóta yvága pyahu [peteĩ goviérno pyahu yvagapegua oisãmbyhýtava yvyporakuérape] ha yvy pyahu [umi yvyporakuéra heko potĩva]. Yma guare opytáta tesaráipe, avave naimanduʼamoʼãi hese. Tahenyhẽ tory ha vyʼágui opa árape g̃uarã upe ajapótava rehe”. Upeichaite, Ñandejára múndo pyahúpe umi heko potĩva heʼíta: “Yvy tuichakue oiko pyʼaguapýpe ha kyhyjeʼỹre, ha osapukái vyʼágui” (Isaías 14:7; 65:17, 18).

Ñanemanduʼa hag̃ua

• Ohejáramo jepe oiko umi mbaʼe vai, mbaʼéichapa Jehová ohechauka omombaʼeha Héra?

• Mbaʼéichapa ohejávo oiko umi ‘váso pochy rehegua’ Ñandejára ohechauka ñandeporiahuverekoha?

• Mbaʼépa ñañehaʼãvaʼerã jahechakuaa jahasa asy jave?

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 67]

Jehová “ohovasa Jóbpe, ha heta hetave mbaʼe porã omeʼẽ chupe omano meve”