KAPÍTULO 17
‘Ñamombaretéke ñande jerovia’
‘Pemombarete pende jerovia marangatu. Peikókena Ñandejára mborayhúpe.’ (JUDAS 20, 21, BNP.)
1, 2. Mbaʼeichagua ógapa ñamopuʼãñaína, ha mbaʼérepa tekotevẽ jajapo porã?
ÑAMOĨ chupe heta rembaʼapoha remopuʼã hag̃ua peteĩ óga. Aréma rembaʼapo hese ha heta gueteri rembaʼapóta. Péro ipohýiramo jepe ko tembiapo, heta nembovyʼa. Toiko la oikóva nde nderehejareimoʼãi ha rembaʼapo kyreʼỹta hese. Rejapo porãse ne rembiapo reikuaágui upévare odependeha nde rekove ha ne renonderã. Oiméne reñeporandureína: “Mbaʼeichagua ógare mbaʼe piko ñañeʼẽ?”. Ndahaʼéi peteĩ óga teére, ndete voi hína upe óga.
2 Disípulo Judas heʼivaʼekue ñande jerovia ojoguaha peteĩ óga oñemopuʼãvape. Haʼe ñanemokyreʼỹ ‘jaiko hag̃ua Ñandejára mborayhúpe’, ha heʼi avei upearã tekotevẽha ‘ñamombarete ñande jerovia marangatu’ (Judas 20, 21, BNP). Mbaʼéichapa ikatu ñamombarete ñande jerovia ikatu hag̃uáicha Jehová akóinte ñanderayhu? Jahechami mbohapy mbaʼe ñanepytyvõtava upearã.
JAJEROVIÁKENA JEHOVÁ LÉI REHE
3-5. a) Mbaʼépa Satanás oipota ñapensa umi léi Jehová omeʼẽvare? b) Emombeʼu peteĩ ehémplo ohechaukáva mbaʼéichapa jahechavaʼerã Ñandejára léi, ha mbaʼépa ñantendéta jahecháramo péicha.
3 Primero tekotevẽ jajeroviave Jehová léi rehe. Ko lívrope jahecháma heta mbaʼe Jehová oipotáva jajapo ha iporã ñañeporandumi: “Mbaʼépa apensa umívare?”. Satanás oipota ñapensa Jehová ojopyetereiha ñanendive. Ko ñuhã osẽ porã vaʼekue chupe Edénpe ha upévare oiporu meme gueteri (Génesis 3:1-6). Péro jaʼánepa ñande ko ñuhãme? Upéva ndoikomoʼãi ñanderehe jajeroviáramo Jehová léi iporãveha ñandéve g̃uarã.
4 Ñambojojami ko mbaʼére. Ñamoĩ chupe jaguataha peteĩ hardín neporãvare, ha peichahágui jatopa peteĩ rréha yvate ñanderapejokóva. Upéva ñanemorrenega! Péro upéi ñamaña porãve ha jahecha upépe oĩháraʼe peteĩ león ndetuicháva. Upépe ae ñantende pe rréha oĩha ani hag̃ua oiko ivaíva ñanderehe. Koʼág̃a ñapensami, oĩpa peteĩ mymba ñarõ ojepoiséva ñande ári ñanemokõ hag̃ua? Oĩ ha Ñandejára Ñeʼẽ heʼi ñandéve: ‘Peñemoakãguapy ha peñeñangarekóke, Satanás oikógui león pochýicha, ha oheka mávapepa hoʼúta’ (1 Pedro 5:8,ÑÑB).
5 Satanás ningo haʼete peteĩ mymba iñarõitereíva. Ani hag̃ua ‘ñanembotavy’ ha jaʼa iñuhãme Jehová omeʼẽ ñandéve iléi (Efesios 6:11, BNP). Upévare jajepyʼamongeta jave umi léi rehe ñanemanduʼákena ñande Ru yvagapegua omeʼẽha ñandéve ñanderayhúgui. Jahecháramo upéicha ñantendéta umi léi ñanemoʼãha mbaʼe vaígui ha ñanembovyʼaha. Upévare voi disípulo Santiago heʼi ‘pe omaña porãva pe léi hekoitepeguáva rehe ha oikóva upe léi heʼiháicha, ovyʼavaʼerã ojapo rupi upéicha’ (Santiago 1:25, BNP).
6. Mbaʼépa ñanepytyvõta jajeroviave hag̃ua Ñandejára léi rehe? Emoĩ peteĩ ehémplo.
6 Jajeroviave hag̃ua Jehováre tekotevẽ ñakumpli umi léi omeʼẽva ñandéve. Upévape oike avei “Cristo léi”, ha Jesucristo heʼi ñandéve jaha hag̃ua ñamboʼe umi héntepe ‘opa umi mbaʼe haʼe ohejavaʼekue’ (Gálatas 6:2, BNP; Mateo 28:19, 20). Avei la Biblia heʼi ñañembyatyvaʼerãha jaadora hag̃ua Jehovápe ha ñañomokyreʼỹ hag̃ua (Hebreos 10:24, 25). Jehová heʼi avei pyʼỹi ñañemboʼevaʼerãha chupe ñande pyʼaite guive (Mateo 6:5-8; 1 Tesalonicenses 5:17). Jajapóvo koʼã mbaʼe jahechakuaáta Jehová ñanderayhuha. Koʼã mandamiénto ñanembovyʼa ha ñanembopyʼaguapy, ha ko múndo ndaikatúi omeʼẽ ñandéve upéva. Jajepyʼamongetávo umi mbaʼe porãita jahupytývare ñakumplívo Ñandejára léi, jajeroviave iporãha ñandéve g̃uarã.
7, 8. Mbaʼéichapa la Biblia ombopyʼaguapy umi opensávape ijetuʼutaha ojapo Ñandejára oipotáva?
7 Oĩ opensáva ijetuʼutaha ojapo hag̃ua ára ha ára Jehová heʼíva, ha okyhyje ndaikatúiramo g̃uarã okumpli porã. Oiméramo ñapensa péicha iporã ñanemanduʼami koʼã ñeʼẽre: ‘Che haʼe Jehová nde Jára, nemboʼéva reiko hag̃ua hekoitépe, rohekomboʼe ha ahechaukaʼaína nde raperã. Nde rejapysaka porãramo che léi rehe, nde pyʼaguapy okakuaáta ysyry guasúicha, ha nde hustísia ojehupíta umi oláda marpeguáicha’ (Isaías 48:17, 18, ÑÑB). Jajepyʼamongetámapa koʼápe heʼívare?
8 Jehová opromete ñaneñeʼẽrendúramo chupe jarekotaha mokõi mbaʼe porã. Primero, ñande pyʼaguapy ojoguáta peteĩ ysyry térã rríope osyry meméva ha ndopamoʼãiva. Segundo katu ñande hustísia ojoguáta umi oláda marpeguáicha. Mbaʼéichatapa upéva? Ñaiméramo y rembeʼýpe ha ñamañávo mbaʼéichapa umi oláda ou ha oho haʼete voi ku arakaʼeve ndopamoʼãiva. Upévare ko téysto ohechauka ikatuha jajapo meme Jehová oipotáva opa árare. Ñañehaʼãramo akóinte ñaneñeʼẽrendu Jehovápe, haʼe ndohejamoʼãi jaha tape vaíre (Salmo 55:22). Jahechávo koʼã promésa iporãitéva jajeroviave Jehová ha iléi rehe.
“JAHAVAʼERÃ TENONDEVE GOTYO”
9, 10. a) Mbaʼérepa iporã ñañemoag̃uive Jehováre? b) Mbaʼérepa ovyʼave umi omotenondéva Jehovápe?
9 Segundo, ñamombarete hag̃ua ñande jerovia tekotevẽ ‘jaha tenondeve gotyo jakakuaapa peve’ (Hebreos 6:1, ÑÑB). Jaikuaa ndaikatuiha koʼág̃a ñandeperfékto, péro entéro ikatu ñañemoag̃uive Jehováre. Upéicha ‘jaháta tenonde gotyo jakakuaapa peve’. Ha koʼẽ koʼẽre javyʼavéta jaservívo Jehovápe. Mbaʼérepa?
10 Peteĩ kristiáno oĩ porãva Jehovándi oñehaʼã opensa Haʼe opensaháicha (Juan 4:23). Pablo heʼi: ‘Umi oikóva yvypóra rekópe, ojepyʼamongeta yvypóra reko rehe; umi oikóva espíritu ñeʼẽme katu ojepyʼamongeta espíritu rehegua rehe’ (Romanos 8:5, BNP). Umi opensáva yvypóra opensaháicha ndaikatúi ovyʼa. Haʼekuéra ningo opensa ijehénte ha oiko pláta rapykuéri. Umi omotenondéva Jehovápe katu ovyʼave, oservi rupi Ñandejára ovyʼávape (1 Timoteo 1:11). Haʼekuéra ojapose Jehovápe ogustáva, ha ovyʼa ohasa asýramo jepe ijerovia rehehápe. Mbaʼéichatapa upéva? Oikuaa rupi ojepytasóramo Jehová ykére ohechaukaha Satanás ijapuha ha ombovyʼa Itúva yvagapeguápe (Proverbios 27:11; Santiago 1:2, 3).
11, 12. a) Emombeʼu mbaʼépa oipota Pablo jajapo, ha mbaʼépa heʼise pe ñeʼẽ griégo oiporúva. b) Mbaʼéichapa yvyporakuéra oaprende ipuʼaka hag̃ua hetére?
11 Ñañemoag̃uive hag̃ua Jehováre tekotevẽ ñañehaʼã meme. Péicha ohechauka ko téysto: ‘Umi okakuaámava katu hoʼu tembiʼu pohýi, ha ojepokuaáma ohecha mbaʼépa iporã ha mbaʼépa ivai’ (Hebreos 5:14, ÑÑB). Pablo heʼi ‘jajepokuaavaʼerãha’ jahecha mbaʼéichapa ojoavy iporãva ivaívagui. Haʼe oiporu peteĩ ñeʼẽ griégo heʼiséva “ñañentrena peteĩ atlétaicha”. Oiméne ko ñeʼẽ ojeporu meme rakaʼe umi gimnasio rupi síglo 1-pe. Jahechami mbaʼéichapa oñentrenarakaʼe hikuái.
12 Ndaipóri ningo onase guive ipuʼakáva hetére. Pór ehémplo umi mitãraʼy ndopillái jepi moõpa oĩ ijyva ha ipy, ha upévare omonguʼe vaipa ijyva ha oñemondýi oñenupãvo ijupe voi. Péro upéi mbeguekatúpe ipuʼakavéma ijehe. Ñepyrũrã opoñy, upéi oguata vai vai ha ipahápe odipara.a Jahecha mbaʼeichaite pevépa yvyporakuéra ipuʼakakuaa hetére ñamañávo umi atlétare. Pór ehémplo haʼekuéra opo yvate, ojere ha opyta jey hendaguetépe. Hete vevýi asy ningo, haʼete voi perféktova. Péro upéva ndoikói péicha reínte, haʼekuéra heta oñentrena upearã. La Biblia ningo heʼi ehersísio ‘omombareteha ñande rete’ péro ñandéve g̃uarã ikuentaveha ñamombarete ñande jerovia Jehováre (1 Timoteo 4:8; JMP).
13. Mbaʼéichapa ikatu ñañentrena jadesidi porã hag̃ua?
13 Ko lívrope jahecha heta mbaʼe ñanepytyvõva ñañentrena hag̃ua, ikatu hag̃uáicha jadesidi Jehová oipotáva ha ñaneñeʼẽrendu meme chupe. Káda día jadesidíta jave peteĩ mbaʼe ñañemboʼevaʼerã Jehovápe ha jahecha mbaʼépa heʼi Iñeʼẽ. Ñañeporanduvaʼerã: “Mbaʼépa heʼi la Biblia ko mbaʼére? Mbaʼéichapa ikatu ajapo? Ogustánepa che Ru yvagapeguápe ko ajapótava?” (Proverbios 3:5, 6; Santiago 1:5). Ñañeporandúramo koʼã mbaʼe, ñanepytyvõta jadesidi porã hag̃ua. Péicha jaháta tenonde gotyo ha ñapensáta Jehová opensaháicha.
14. Mbaʼépa jajapovaʼerã ñañemoag̃uive hag̃ua Jehováre, ha mbaʼépa naiporãmoʼãi jajapo?
14 Jepe oikóma ñandehegui kristiáno katupyry ha iñakãguapýva, ñañehaʼãvaʼerã ñañemoag̃uive Jehováre. Upearã tekotevẽ jaikuaa porãve Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva. Jahecháma haguéicha Pablo heʼi: “Umi okakuaáva katu hoʼu tembiʼu pohýi”. Upéicharõ, ñande jerovia imbarete hag̃ua tekotevẽ jastudia meme la Biblia. Tekotevẽ avei jajapo umi mbaʼe ñaaprendéva, péicha jahechaukáta ñanearanduha. La Biblia heʼi voi ‘opaite mbaʼe jaguerekóva ñameʼẽvaʼerãha arandu rehehápe’. Upévare ñanekyreʼỹvaʼerã ñaaprende hag̃ua umi mbaʼe porãita ñanemboʼéva ñande Ru Jehová (Proverbios 4:5-7, ÑÑB; 1 Pedro 2:2). Péro jepe ñanearandu ha jaikuaa heta mbaʼe, naiporãi ñañembotuicha. Pyʼỹi jajepyʼamongetavaʼerã ha jahecha noiméipa ñañemombaʼeguasuse, térã ova ñanderehe ambue lája vai. Upévare apóstol Pablo heʼi ‘ñamaʼẽ hag̃ua ñandejehe ha jahecha ñaime hatãpa ñande jeroviápe’ (2 Corintios 13:5).
15. Mbaʼérepa iñimportánte japorohayhu imbarete hag̃ua ñande jerovia?
15 Peteĩ óga ningo tekotevẽ jepi ñamyatyrõ térã ñambotuichave. Ha upéichante avei ñande jerovia. Mbaʼéichapa ikatu ñamombareteve? Upearã tekotevẽ jahayhu Jehovápe ha ñane ermanokuérape. Káda día ñamombaretevevaʼerã ñane mborayhu. Ndajaporohayhúiramo, opa mbaʼe jaikuaa ha jajapóva haʼéta láta pararã reícha (1 Corintios 13:1-3). Jahecha mborayhu iñimportantetereiha ñaime porã hag̃ua Jehovándi ha imbareteve hag̃ua ñande jerovia.
JAJESAREKÓKENA PE ESPERÁNSA JEHOVÁ OMEʼẼVARE
16. Mbaʼépa oipota Satanás, ha mbaʼépa omeʼẽ ñandéve Jehová ñanemoʼã hag̃ua?
16 Tercero, ñamombarete hag̃ua ñande jerovia ñañatendevaʼerã ñapensávare. Satanás ningo ogoverna ko múndo ha oipota ñandepyʼatarova, ñapensa vaipa ha ñaimoʼã ndaiporiha esperánsa (Efesios 2:2). Koʼã mbaʼe ipeligróso ñandéve g̃uarã, kupiʼi ipeligrosoháicha peteĩ óga távlape g̃uarã. Péro Jehová omeʼẽ ñandéve peteĩ mbaʼe ñanemoʼãtava mbaʼe vaígui. Upéva hína ñane esperánsa.
17. Mbaʼe rehépa la Biblia ombojoja ñane esperánsa?
17 La Biblia heʼi jarekóramo pe ‘esperánsa jajesalvataha’, tuicha ñanepytyvõha ñañemoĩ hag̃ua Satanás ha imúndore. Ko esperánsa oñembojoja peteĩ káskore oiporúva umi soldádo gerrahápe (1 Tesalonicenses 5:8, BNP). Ymámi haʼekuéra orekovaʼekue peteĩ kásko hatãitereíva, ha iguýpe omoĩ peteĩ górra de lána térã de kuéro. Péicha oñenupãramo iñakã rupi saʼive hasýta chupe. Umi soldádo oikuaa porã osẽramo oñorairõ kaskoʼỹre sapyʼaitépe ikatuha omano. Pe kásko omoʼãháicha ñane akã, ñane esperánsa omoʼã ñapensáva.
18, 19. Mbaʼépa oipytyvõ Jesúspe ogueropuʼaka hag̃ua umi mbaʼe ohasáva, ha mbaʼéichapa ikatu jajapo haʼe ojapo haguéicha?
18 Jesús ohechauka porã mbaʼépa heʼise jareko esperánsa. Ñanemanduʼami umi mbaʼe ohasavaʼekuére ku pyhare omano mboyve. Peteĩ iñamigoite otraisiona chupe plátare, ha ambue iñamígo katu onega chupe. Umi ótro osẽ odiparapa ha oheja rei chupe. Umi hénte hetãmegua oñemoĩmba hese ha ojerure umi Romayguápe oñemboharái ha ojuka hag̃ua chupe. Ndaiporichéne avave peichaite peve ohasa asýva. Mbaʼépa oipytyvõ Jesúspe ogueropuʼaka hag̃ua koʼã mbaʼe? Hebreos 12:2 (BNP) heʼi: ‘Jesús ogueropuʼakavaʼekue jehasa asy ha omano, oikuaágui upe rire ovyʼataha, ha oguapyvaʼekue Ñandejára tróno akatúape’. Jahechaháicha, haʼe ojesareko meme vaʼekue pe vyʼa oĩvare henonderãme.
19 Péro mbaʼépa upe ombovyʼátava chupe? Jesús oikuaa mbaʼépa ohupytýta iñeʼẽrendúramo: omopotĩta Jehová réra ha ohechaukáta Satanás ijapuha. Ndaipóri mbaʼeve ikatútava ombovyʼave Jesúspe. Avei oikuaa Itúva omeʼẽtaha chupe hetaiteve mbaʼe porã. Oikuaa Jehová ohejataha chupe oĩ jey hendive yvágape yma guaréicha. Ijetuʼuve jave hendive Jesús ndahesaráiri ko esperánsagui, ha ñande jajapovaʼerã avei upéva. Ñanemanduʼákena Jehová omeʼẽtaha ñandéve heta mbaʼe porã omeʼẽ haguéicha Jesúspe. Haʼe ñanembotuicha ohejávo ñaipytyvõ oñemopotĩ hag̃ua héra porãite, ha jahechauka Satanás ijapuha. Mbaʼéichapa ikatu jajapo upéva? Jajepytaso mbaretévo Jehová ykére, ha ñañemoag̃ui meme hese oikóramo jepe heta mbaʼe ivaíva.
20. Mbaʼépa ñanepytyvõta ani hag̃ua ova ñanderehe ko múndo lája?
20 Jehová omeʼẽseterei ñandéve heta mbaʼe porã (Isaías 30:18; Malaquías 3:10). Haʼe ovyʼaiterei omeʼẽvo hembiguaikuérape opa mbaʼe porã oipotáva (Salmo 37:4). Upévare, jajesareko memékena pe esperánsa jarekóvare. Aníkena jaheja ova ñanderehe ko múndo aña lája vai. Ha jahecháramo oikoha upéva ñanderehe, jajerure meme vaʼerã Jehovápe “ipyʼaguapy, tuichavéva opa ikatuvaʼerãgui yvypóra ohaʼarõ”. Upéva ñanepytyvõta ñapensa hag̃ua iporãvare (Filipenses 4:6, 7).
21, 22. a) Mbaʼe esperánsapa oreko umi oĩva ‘aty guasúpe’? b) Mbaʼépa remombaʼeve umi mbaʼe Jehová oprometévagui, ha mbaʼépa rejedesidi rejapo?
21 Iporãite ningo umi mbaʼe ñaneraʼãróva! Ñaiméramo pe ‘aty guasúpe’ ohasátava ‘jehasa asy guasu’ jahupytýta hetaiterei mbaʼe iporãva (Apocalipsis [Revelación] 7:9, 14, BNP). Koʼág̃a ningo enterove ñañehaʼãvaʼerã ára ha ára ani Satanás ñandereity iñuhãme. Koʼẽrõite haʼe ha idemoniokuéra ndaiporimoʼãvéima. Ñapensamína mbaʼeichaitépa ñandepyʼaguapýta japytuʼu vove chuguikuéra! Ojeipa vove umi mbaʼe vai Satanás ojapóva, kyreʼỹme jajapóta ko yvýgui peteĩ vyʼa renda. Jesucristo ha umi 144.000 ñanegovernáta yvága guive. Jaipotaitéma ningo opa umi mbaʼasy, jahechase jey umi jahayhúva omanovaʼekuépe, ha jaikose Ñandejára oipota haguéicha iñepyrũme! Jahupyty vove perfeksión oĩta peteĩ mbaʼe tuichavéva ñandéve g̃uarã: ‘Ñandejára raʼykuéra liverta iporãitéva’ (Romanos 8:21, ÑÑB).
22 Jehová oipota enterove jareko pe liverta teetéva. Péro jahupyty hag̃ua upéva ñaneñeʼẽrenduvaʼerã chupe. Ajépa iporãite ñañehaʼã koʼẽ koʼẽre ñaneñeʼẽrendu Jehovápe. Upéicharõ, ñamombaretékena ñande jerovia ikatu hag̃uáicha jaiko Ñandejára mborayhúpe opa ára g̃uarã!
a Umi sientífiko heʼi jarekoha peteĩ sentido oñehenóiva propiocepción, ñanepytyvõva jaikuaa hag̃ua mbaʼe posisiónpepa oĩ ñande rete ha jaiporu porã hag̃ua ñande jyva ha ñane retyma. Pór ehémplo, upéva rupive ikatu jajepopete ñasapymiháme. Peteĩ tapicha oúramo hasy ha operde ko sentido ndaikatumoʼãvéima oñemboʼy, oguata térã oguapy porã.