Ikatu jey jaiko opa ára g̃uarã ko yvy ape ári

‘Daniel, eñongatu porã koʼã mbaʼe ñemiháme ára paha peve. Heta oĩta ohekáva ágotyo pégotyo, ha upépe ae oñemyesakãvéta ohóvo.’ (DAN. 12:​4, ÑÑB.)

1, 2. Mbaʼépa ñambohováita ko artíkulope?

KOʼÁG̃A rupi hetaiterei oĩ ohechakuaáva la Biblia voi heʼiha jaikovetaha opa ára g̃uarã ko yvy ape ári (Rev. 7:​9, 17). Jehová ningo ojapovaʼekue yvyporakuérape oikove hag̃ua opa ára g̃uarã, ndahaʼéi mbykymínte (Gén. 1:​26-28).

² Umi Israelgua ningo ohaʼarõvaʼekue ohupyty jey pe perfeksión Adán operdevaʼekue. Ha pe Escrituras Griegas Cristianas ningo omombeʼu mbaʼépa Ñandejára ojapo yvyporakuéra oiko hag̃ua opa árare ko yvy ape ári. Upéicharõ, mbaʼérepa jaʼe ikatu jeyha jaiko opa ára g̃uarã ko yvy ape ári? Mbaʼéichapa oikóta upéva? Ha mbaʼéichapa ojekuaaukáta yvyporakuérape?

Ndojekuaaukái yvyporakuérape ohaʼarõva

 3. Mbaʼérepa oñeñomi ha ndojekuaaukái Ñandejára rembipota ko yvy ha yvyporakuérape g̃uarã?

³ Jesús heʼivaʼekue umi proféta japu omboʼe vai ha ombotavytaha hetaitereípe (Mat. 24:11). Apóstol Pedro heʼi voi kristianokuérape: ‘Oĩvaʼerã avei mboʼehára japu pende apytépe’ (2 Ped. 2:1). Ha apóstol Pablo heʼi peteĩ tiémpope oĩtaha nohenduséiva “pe mboʼepy iporãva”. Haʼekuéra oheka umi mboʼehára heʼivaʼerã chupekuéra ohendusévante (2 Tim. 4:​3, 4). Satanás ningo hína pe ombotavýva la héntepe. Ha umi rrelihión japu rupive oñomi ha ndoikuaaukái Ñandejára rembipota ko yvy ha yvyporakuérape g̃uarã (jaleemína 2 Corintios 4:​3, 4).

 4. Mbaʼépa ndogueroviái umi rrelihión japu omoakãva?

⁴ La Biblia ningo omyesakã porã Ñandejára Rréino haʼeha peteĩ goviérno yvagapegua. Ha upe goviérno ohundipaitéta opavave goviérno oĩva ko yvy ape ári (Dan. 2:44). La Biblia heʼi avei Jesús oñepyrũ vove ogoverna mil áño, opoitaha Satanáspe peteĩ yvykua pypukúpe. Umi omanovaʼekue katu oñemoingove jeýta ko yvy ape ári ha enterovetéva ohupytýta perfeksión (Rev. 20:​1-3, 6, 12; 21:​1-4). Péro umi rrelihión japu omoakãva katu ótra kosaite omboʼe. Pór ehémplo peteĩ paʼi hérava Orígenes de Alejandría oikovaʼekue pe áño trescientos rupi. Haʼe ningo ndochaʼeiete voi umi ogueroviávare Jesús ogovernataha mil áñore ko yvy. Pe Enciclopedia Católica, omombeʼu pe teólogo católico Agustín de Hipona (354-430) heʼiha avei Jesús nogovernamoʼãiha mil áñore ko yvy.a

5, 6. Mbaʼérepa Orígenes ha Agustín ndogueroviái oĩtaha peteĩ goviérno de mil áño?

⁵ Mbaʼérepa Orígenes ha Agustín ndogueroviái oĩtaha peteĩ goviérno de mil áño? Orígenes ningo Clemente de Alejandría remimboʼekue ha haʼe umi griégoicha avei oguerovia ñane alma nomanoiha. Peteĩ teólogo hérava Werner Jaeger heʼi Orígenes “okopia hague Platóngui omboʼe hag̃ua kristianokuérape umi mbaʼe alma rehegua”. Orígenes omombaʼeterei rupi Platón omboʼéva, heʼi ojehupytytaha heta mbaʼe porã pe rréino de mil áño rupive, péro yvágape ha ndahaʼemoʼãieteha ko yvy ape ári.

⁶ Agustín orekórõ guare 33 áño, ha oiko mboyve chugui kristiáno oguerovia pe neoplatonismo. Upéva ningo Plotino omboʼevaʼekue síglo tercérope. Péro Agustíngui oiko rire kristiáno nokambiái upe ogueroviáva. Peteĩ enciclopedia heʼi: “Agustín ombojeheʼapaite Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva umi mbaʼe Platón omboʼevaʼekuére” (The New Encyclopædia Britannica). Upéicha avei pe Enciclopedia Católica heʼi Agustín “omyesakãha ótro hendáicha” pe rréino de mil áño oñeñeʼẽha Revelación kapítulo 20-pe. Upe rire heʼive: “Upe Agustín omyesakãvaʼekue oiporu upe rire umi teólogo Occidentegua. Upévare pe rréino de mil áño ojegueroviáma ótro hendáicha ha noñemombaʼevéima”.

 7. Mbaʼéicha rupípa ndojegueroviavéima jaikovetaha opa ára g̃uarã ko yvy ape ári?

⁷ Heta ningo oĩ ndogueroviavéimava jaikovetaha opa ára g̃uarã ko yvy ape ári. Upéicha oiko ojeʼe rupi ñane álma nomanoiha. Ha moõgui piko oguenohẽ hikuái upéva? Yma ningo Babilóniape ojegueroviavaʼekue ñane álma oikoha ñande retepýpe ñamano mevénte. Upe rire opárupima ojeguerovia upéva. Ha umi rrelihión japu omoakãva oñepyrũma avei omboʼe. Umi teólogo jepe omyesakã ótro hendáicha umi téysto heʼíva oĩtaha ohóva yvágape. Upévare heta oĩ ogueroviáva umi ivuénova omano rire ohotaha yvágape. Heʼi hikuái sapyʼamínte jaikoha ko yvy ape ári ikatu hag̃uáicha Ñandejára ohecha ñameresétapa jaha yvágape. Ha umi Greciaygua ningo ogueroviavaʼekue avei upéva. Upéi umi hudío avei mbeguekatúpe ndogueroviavéima oikovetaha opa ára g̃uarã ko yvy ape ári oimoʼãgui ohotaha yvágape omano rire. Péro la Biblia nomboʼeite upéicha. La Bíbliape heʼi Ñandejára ojapo hague yvyporakuérape oiko hag̃ua ko yvy ape ári, ndahaʼéi yvágape. Upévare Ñandejára heʼi Adánpe: “Ndéko hína yvýgui guarénte” voi (Gén. 3:19). Ko yvy ningo hína ñande róga opa ára g̃uarã, ndahaʼéi yvága (jaleemína Salmo 104:5 ha 115:16).

Hesakãma ohóvo

 8. Mbaʼépa ojeʼe síglo XVII-pe jeikove opaveʼỹvare?

⁸ Heta rrelihión japu ningo nomboʼéi la héntepe jaikovetaha opa ára g̃uarã ko yvy ape ári. Upéicharõ jepe Satanás ndaikatúi oñomívo enterovégui upe esperánsa iporãitéva. Ymaiterei guivéma ningo oĩ heta tapicha ohesaʼỹijóva la Biblia ha upéicha rupi hesakãvéma chupekuéra heta mbaʼe. Oikuaa hikuái Ñandejára ojapoha opa mbaʼe tekotevẽva ikatu hag̃uáicha yvyporakuéra ohupyty jey pe perfeksión (Sal. 97:11; Mat. 7:​13, 14; 13:​37-39). Pe síglo XVII-pe ojejapóma heta Biblia ha ojetradusi heta idiómape, upéicha rupi hetave tapicháma ikatu oguereko avei. Pe áño 1651-pe peteĩ kuimbaʼe arandu heʼi: “Oiméramo Adán káusare opavave ñamano, Cristo rupive enterove jaikovéta opa ára g̃uarã ko yvy ape ári. Ha nañantendéiramo upéicha katu jajavyñaína” (jaleemína 1 Corintios 15:​21, 22). Peteĩ poéta ikatupyryetereíva hérava John Milton (1608-1674) heʼi yvyporakuéra iñeʼẽrendúva oikotaha peteĩ hardínpe ko yvy ape ári. Upéva ohai umi hembiapokue héravape El Paraíso perdido ha El Paraíso recobrado. Heta áño ostudiáramo jepe la Biblia, Milton ohechakuaa heta mbaʼe ojekuaa porãtaha Cristo ogovernaha tiémpope raẽ.

9, 10. a) Mbaʼépa heʼivaʼekue Isaac Newton pe jeikove opaveʼỹvare? b) Mbaʼérepa Isaac Newton oimoʼãvaʼekue hetaiterei tiémpo gueteri ofaltaha Cristo ogoverna hag̃ua?

⁹ Ambue tapicha omombaʼetereivaʼekue avei la Biblia ningo héra Isaac Newton (1642-1727). Haʼe ningo heʼi umi imarangatúva oñemoingove jeytaha yvágape ha oisãmbyhytaha Cristo ndive (Rev. 5:​9, 10). Ha umi oikótavare Ñandejára Rréino poguýpe katu heʼi: “Yvyporakuéra oikóta gueteri ko yvy ape ári Ñandejára oporohusga rire, ha ndahaʼéi mil áñonte, opa ára g̃uarã voi”.

¹⁰ Isaac Newton ningo oimoʼãvaʼekue hetaiterei tiémpo gueteri ofaltaha Cristo ogoverna hag̃ua. Ha Stephen Snobelen omombeʼu mbaʼérepa: “Néwtonpe omokangy umi ijerére oĩva, umi oñemoĩva Ñandejárare (apóstata) ha ogueroviáva Túva, Taʼýra ha espíritu sánto peteĩnteha. Upévare haʼe oimoʼã hetaiterei tiémpo gueteri ofaltaha Cristo oisãmbyhy hag̃ua Ñandejára Rréinope”. Isaac Newton tiémpope ningo ni peteĩ kristiáno nomombeʼúi gueteri pe marandu porã. Haʼéngo ohai: “Pe profesía Daniel ha Juan ohaivaʼekue [oĩva pe lívro de Revelaciónpe] oñemyesakãta ára pahápe”. Upe rire heʼive: “Daniel heʼi: ‘Heta oĩta ohekáva ágotyo pégotyo, ha upépe ae oñemyesakãvéta ohóvo’. Pe marandu porã Ñandejára Rréino rehegua oñemombeʼuvaʼerã opa tetã rupi oñepyrũ mboyve pe jehasa asy guasu ha umi hénte aña oñehundi mboyve. Pe aty guasu orekóva ipópe palméra rogue ha osẽva pe jehasa asy guasúgui mbovyetereíta nosẽiramo opa tetãgui ha upearã oñemombeʼu raẽmante vaʼerã pe marandu porã” (Dan. 12:4; Mat. 24:14; Rev. 7:​9, 10).

11. Mbaʼérepa Milton ha Newton tiémpope ndojehechaukaivaʼekue oĩ vaiha la Iglésia omboʼéva?

¹¹ Milton ha Newton tiémpope ojekyhyje ha ipeligrosovaʼekue voi ojehechauka hag̃ua oĩ vaiha la Iglésia omboʼéva. Upévare Milton ha Newton ohaivaʼekue oñeguenohẽ omano riréma hikuái. Ha pe Reforma síglo XVI-pe guare katu osegínte omboʼe ñane álma nomanoiha. Agustín ningo heʼivaʼekue pe rréino de mil áño ohasapamaha, ha umi iglésia protestánte osegínte omboʼe upéva. Péro oñemyesakãvéta piko ohóvo Ñandejára Ñeʼẽ ko ára pahápe?

Oñemyesakãvéta ohóvo Ñandejára Ñeʼẽ

12. Mbaʼépa oikovaʼerã ára pahápe?

¹² Daniel heʼivaʼekue oikotaha peteĩ mbaʼe iñimportánteva ko ‘ára pahápe’ (jaleemína Daniel 12:​3, 4, 9, 10). Ha Jesús heʼivaʼekue avei: ‘Upe árape, umi imarangatúva omimbivaʼerã kuarahýicha’ (Mat. 13:43). Ko ára pahápe ningo oñemyesakãvevaʼerã ohóvo Ñandejára Ñeʼẽ. Ha mbaʼéichapa ojejapo upéva? Jaikuaa hag̃ua jahechami mbaʼépa oikovaʼekue 1914 mboyve.

13. Mbaʼépa ohai Russell ohesaʼỹijo rire mbaʼéichapa oñembopyahu jeýta opa mbaʼe yma guaréicha?

¹³ Síglo XIX opakuetévo heta tapicha ipyʼaporãva oñehaʼã ontende Ñandejára Ñeʼẽ (2 Tim. 1:13). Ha umíva apytépe oĩ Charles Taze Russell, haʼe ningo 1870-pe omoñepyrũ peteĩ grúpo iñirũnguéra ndive ostudia hag̃ua la Biblia. Ha 1872-pe ohesaʼỹijo hikuái mbaʼéichapa oñembopyahupa jeýta opa mbaʼe yma guaréicha (restitución). Tiémpo rire Russell ohai: “Upérõ ore ndoroikuaaporãi gueteri mbaʼépa ohupytýta la iglésia, ojehechavahína mbaʼépa ojapo hikuái, ha mbaʼépa ohupytýta umi iñeʼẽrendúva Ñandejárape”. Koʼã iñeʼẽrendúva ningo “iperféktota Adán perfékto haguéicha”. Russell ohechakuaa ontende hague la Biblia omboʼéva oĩ rupi oipytyvõva chupe. Mávapa umi oipytyvõvaʼekue chupe?

14. a) Mbaʼépa Henry Dunn heʼi Hechos 3:21 rehe? b) Mávarepa Dunn heʼi oikotaha opa ára g̃uarã ko yvy ape ári?

¹⁴ Russell-pe oipytyvõvaʼekue apytépe oĩ Henry Dunn. Haʼe ohai pe “opa mbaʼe oñembopyahupaha ára rehe, upéva ningo Ñandejára heʼivaʼekue umi proféta rupive” (Hech. 3:21). Henry oikuaa opa mbaʼe ‘oñembopyahupa’ vove yvyporakuéra iperfékto jeytaha ko yvy ape ári Cristo oisãmbyhy aja Mil áñore. Ohesaʼỹijo avei peteĩ mbaʼe enterove oikuaasetereíva: Mávapa hína umi oikótava opa ára g̃uarã ko yvy ape ári. Dunn heʼi umi omanovaʼekue oñemoingove jeytaha, oñemboʼetaha chupekuéra Ñandejára Ñeʼẽ ha ikatutaha avei ojerovia Jesucristo rehe.

15. Mbaʼépa ohechakuaavaʼekue George Storrs?

¹⁵ George Storrs ningo oikovaʼekue Brooklyn-pe (Nueva York) ha ojapo peteĩ rrevísta hérava Bible Examiner. Ha 1870-pe ohechakuaa umi ndahekojojáiva omanovaʼekuépe oñemoingove jeytaha ha ikatutaha oikove opa ára g̃uarã. Ha ohesaʼỹijo rupi Ñandejára Ñeʼẽ ohechakuaa avei umi oñemoingove jeýva naiñeʼẽrenduséiva ‘omanotaha, orekórõ jepe cien áño’ (Isa. 65:20).

16. Mbaʼérepa umi Estudiante de la Biblia idiferénte umi rrelihión japúgui?

¹⁶ Russell ohesaʼỹijo rupi la Biblia ohechakuaa og̃uahẽmaha pe tiémpo omombeʼúvo marandu porã. Upévare 1879-pe oñepyrũ ojapo pe rrevísta Zionʼs Watch Tower and Herald of Christʼs Presence (La Torre del Vigía de Sión y Heraldo de la Presencia de Cristo), koʼág̃a rupi hérava Ñemañaha. Oikuaauka Jehová Sãmbyhy. Upérõ ningo mbovymínte oĩ ohechakuaáva mbaʼépa ohaʼarõ yvyporakuérape. Péro upe riremínte okambia upéva pórke umi Estudiante de la Biblia ikatúma orresivi ha ostudia pe rrevísta Ñemañaha. Haʼekuéra oguerovia mbovymi tapichánte ohotaha yvágape ha hetaitereive oĩha opytátava oiko ko yvy ape ári. Upévare idiferénte hikuái umi rrelihión japúgui.

17. Mbaʼéichapa oñemyesakã porãve Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva pe jeikove opa ára g̃uarãre?

¹⁷ Pe ára paha ningo oñepyrũvaʼekue 1914-pe. Oñemyesakã porãvéma piko upérõ Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva pe jeikove opa ára g̃uarãre? (Dan. 12:4.) Áño 1913-pe Russell heʼivaʼekue osẽ 2.000 periódikope ha 15.000.000 oĩ oleéva. Ha 1914 opakuetévo 9.000.000 ári oĩ tapicha ohechavaʼekue pe “Foto-Drama de la Creación”, mbohapy kontinéntepe. Upévape ohechauka mbykymimi fóto ha filmasión, ha oñeʼẽ pe Rréino de mil áñore. Áño 1918 guive 1925 peve, oparupiete Jehová siervokuéra ojapo peteĩ diskúrso treinta ári idiómape. Upe diskúrso itéma: “Millones que ahora viven no morirán jamás”, ha upépe oñemombeʼu mbaʼépa heʼise jeikove opa ára g̃uarã ko yvy ape ári. Áño 1934-pe katu ohechakuaa hikuái umíva ojevautisavaʼerãha, ha upéva omokyreʼỹ chupekuéra omombeʼu hag̃ua Ñandejára Rréino marandu porã. Koʼág̃a rupi hetaiterei oĩ oagradeséva Jehovápe ipyʼaite guive umi mbaʼe porãita ohaʼarõvare.

Koʼẽrõitéma isãsóta yvyporakuéra

18, 19. Mbaʼéichapa heʼi jaikovetaha Isaías 65:​21-25-pe?

¹⁸ Ñandejára ningo proféta Isaías rupive omombeʼu mbaʼéichapa oikóta hembiguaikuéra ko yvy ape ári (jaleemína Isaías 65:​21-25). Koʼág̃a peve oĩ gueteri heta yvyra máta oĩmavaʼekue Isaías ohaírõ guare pe profesía. Upéva ojapóma dos mil setecientos áño rupi. Ndépa ere ikatuha jaikove hetaiterei áño, ñaneresãi ha ñanembarete porã?

¹⁹ Ñande ningo jaikovéta opa ára g̃uarã ko yvy ape ári. Hetaiterei mbaʼe ñaaprendéta ha proféta Isaías heʼi haguéicha ikatúta jajogapo ha ñañemitỹ. Ha ñane amigokuérandi koʼẽ koʼẽre jajoayhuvéta. Mbaʼeichaitépa Ñandejára omosãsóta itaʼyrakuéra oikótavape ko yvy ape ári! (Rom. 8:21.)

[Nóta]

Ikatúpa remyesakãmi?

• Mbaʼérepa oñeñomi ha ndojekuaaukái Ñandejára rembipota yvyporakuérape g̃uarã?

• Mbaʼépa ohechakuaa umi ohesaʼỹijovaʼekue Ñandejára Ñeʼẽ síglo XVII-pe?

• Mbaʼéichapa oñemyesakã Ñandejára Ñeʼẽ 1914 mboyve?

• Mbaʼéichapa oñemyesakã porãve ohóvo jaikovetaha opa ára g̃uarã ko yvy ape ári?

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 13]

Poéta John Milton (asu gotyo) ha Isaac Newton (derécha gotyo) ohechakuaavaʼekue jaikovetaha opa ára g̃uarã ko yvy ape ári

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 15]

Umi Estudiante de la Biblia ypykue ohesaʼỹijo rupi Ñandejára Ñeʼẽ ohechakuaa omombeʼuvaʼerãha mbaʼépa ohaʼarõ yvyporakuérape