Pe diskúrso ikonosidovéva Jesús ojapo vaʼekue

Jesús oñemboʼe peteĩ pyhare pukukue oiporavo hag̃ua 12 disípulo haʼétava ijapóstol. Koʼág̃a katu koʼẽmbáma ha oiméne ikaneʼõ, upéicharõ jepe haʼe ikyreʼỹ oipytyvõ hag̃ua umi héntepe. Jesús oĩ peteĩ sérro ypýpe Galiléape, namombyrýi Capernáumgui.

Heta hénte ou hendápe diferénte lugárgui. Oĩ oúva umi lugár oĩvagui sur gotyo Galiléagui, por ehémplo Jerusalén ha umi ótro puévlo oĩva Judéape. Ótro katu ou Tiro ha Sidóngui, opytáva noroéste gotyo, mar kóstape. ¿Mbaʼérepa ou Jesús rendápe koʼã hénte? “Ohendu hag̃ua Jesúspe ha okuera hag̃ua imbaʼasýgui.” Epensamíntena: Jesús “omonguera opavavépe”, ha umíva apytépe oĩ umi persóna “ohasa asýva demónio poguýpe” (Lucas 6:17-19).

Jesús oipota umi hénte ohendu porã chupe, upémarõ oheka pe sérrope peteĩ lugár ojoja porãva ikatu hag̃uáicha umi hénte oñembyaty ijerére. Oiméne idisipulokuéra ha umi 12 apóstol oguapy ijypýpente. Enterovévante ohenduse mbaʼépa heʼíta ko mboʼehára ojapóva heta milágro. Jesús ojapo peteĩ diskúrso oipytyvõitereíva entéro umi ohendúvape chupe. Ha umi mbaʼe omboʼéva upe okasiónpe, ovenefisia heta héntepe. Jaʼekuaa voi koʼag̃aite peve ideprovechoha ñandéve koʼã enseñánsa hypyʼũva, péro isensíllo ha hesakã porãva. Jesús oipuru ehémploramo umi mbaʼe ohasáva umi hénte ha heta mbaʼe ontende porãva hikuái. Upéicha rupi opa mbaʼe omboʼéva hesakã porã entéro umi oñehaʼãvape ojapo Ñandejára volunta. ¿Mbaʼérepa ikatu jaʼe pe Sermón del Mónte iñimportanteterei hague?

Enterovénte ningo javyʼase, ha Jesús oikuaa porã upéva. Upéicha rupi, omoñepyrũvo idiskúrso heʼi umi héntepe mbaʼépa ojapo vaʼerã ikatu hag̃uáicha ovyʼa. Oiméne ijurujaipa hikuái ohendúvo koʼã mbaʼe. Upéicharõ jepe, oĩ heta nontendeporãiva Jesús omboʼéva.

Jesús heʼi: “Ovyʼa umi ohechakuaáva oikotevẽha Ñandejárare, imbaʼekuéra hína pe Rréino yvagapegua. Ovyʼa umi oñembyasýva, upéi oñekonsoláta chupekuéra. [...] Ovyʼa umi oipotaitereíva oĩ hustísia, umívape oñemeʼẽta ojeruréva. [...] Ovyʼa umi ojepersegíva ojapo haguére iporãva, imbaʼekuéra hína pe Rréino yvagapegua. Pevyʼa oĩramo otakýva penderehe, pendepersegíva [...] che káusare. Pendepyʼarory ha pevyʼaitereíkena” (Mateo 5:3-12).

¿Mbaʼépa omboʼe Jesús oipurúvo pe palávra “ovyʼa”? Haʼe ndeʼíri umi héntepe hory ha opukapa rei vaʼerãha. Upéva rangue, heʼise kuri umi persóna añetehápe ovyʼáva oñekontentaha umi mbaʼe orekóvare, ha oñeñandu porãha pe ohupytymívare.

Jesús heʼi umi persóna añetehápe ovyʼáva ohechakuaaha oikotevẽha Ñandejárare, oñehaʼãha oikuaa ha oservi chupe, ha ombyasyha opeka haguére. Haʼekuéra ovyʼa oĩramo jepe ndaijaʼéiva hesekuéra, térã opersegíva chupekuéra ojapo haguére Ñandejára rembipota. ¿Mbaʼérepa osegi ovyʼa hikuái? Pórke oikuaa ombopyʼaroryha Ñandejárape, ha haʼe omeʼẽtaha chupekuéra jeikove opaveʼỹva.

Upéicharõ jepe, heta persóna opensa ovyʼavetaha ipláta hetáramo ha oikórõ umi vyʼarã rapykuéri. Péro Jesús heʼi ndaupeichaiha. Upéi heʼi peteĩ mbaʼe osorprendéva heta héntepe: “Aichejáranga peẽ pendepláta hetáva, peẽme oñemeʼẽma hína opa mbaʼe porã ikatúva pehupyty. Aichejáranga peẽ koʼág̃a peneryg̃uatãva, upéi peẽ peneñembyahýita. Aichejáranga peẽ pepukáva, upéi peẽ peñembyasy ha penerasẽta. Aichejáranga peẽ enterovéva oñeʼẽ porãramo penderehe. Cháke péicha ojapo vaʼekue avei yma umi ijypykuéra umi proféta japúre” (Lucas 6:24-26).

Umi persóna omotenondéva pe pláta, oikóva vyʼarã rapykuéri ha oipotáva hapichakuéra ombotuicha chupe ningo ndovyʼapái, pórke omboyke Ñandejárape. Péro Jesús ndeʼiséi kuri ñanemboriahu, ñaneñembyahýi ha ñañembyasy vaʼerãha javyʼa hag̃ua. Haʼe ohechaukánte umi hénte imboriahu ha oikotevẽva, heta vése ohendu porãveha chupe, ha upévare ovyʼave.

Jesús heʼi idisipulokuérape: “Peẽ ningo jukýicha ko yvy ape ári” (Mateo 5:13). Pe juky ningo ideprovécho avei ani hag̃ua oñembyai térã oñehundi umi aliménto. Ymave, Ñandejára témplope ojereko vaʼekue heta juky pe altár ypýpe ikatu hag̃uáicha oñemoheʼẽ umi ofrénda. Pe juky orrepresenta pe ofrénda noñembyaimoʼãiha (Levítico 2:13; Ezequiel 43:23, 24). Jesús heʼi vaʼekue idisipulokuéra haʼeha “jukýicha ko yvy ape ári”. Haʼekuéra ningo opredika pe marandu porã umi héntepe, ha péicha oipytyvõ umi ipyʼaporãvape ani hag̃ua oñehundi, térã oñemantene porã hag̃ua Ñandejára renondépe, pe juky okonservaháicha pe aliménto.

Jesús heʼi avei idisipulokuérape: “Peẽngo mbaʼerendýicha hína ko múndope”. Peteĩ lámpara ningo noñemoĩri peteĩ kanásto guýpe, síno ojehupi yvate ohesape porãve hag̃ua. Upévare Jesús heʼi: “Peẽ pehesape vaʼerã umi hénte renondépe, haʼekuéra ohecha hag̃ua umi mbaʼe porã pejapóva ha ombotuicha pende Ru oĩva yvágape” (Mateo 5:14-16).

Umi líder rrelihióso hudío heʼi Jesús nokumpliriha Ñandejára Léi, ha okalkula voi hikuái mbaʼéichapa ikatu ojukauka chupe. Jesús katu heʼi: “Ani peimoʼã aju hague ahundi pe Léi térã umi Proféta ohai vaʼekue. Che aju akumpli hag̃ua, ndahaʼéi ahundi hag̃ua” (Mateo 5:17).

Añetehápe ningo Jesús orrespetaiterei Ñandejára Léi, ha omboʼe enterovépe omombaʼe hag̃ua avei pe Léi. Upévare heʼi: “Oimeraẽ omboykéva peteĩ mandamiénto michĩvéva jepe ha omboʼéva hapichakuérape omboyke hag̃ua avei, ojerekóta michĩvévaramo pe Rréino yvagapeguápe”. Upéva heʼise upeichagua persóna arakaʼeve ndoikemoʼãiha Ñandejára Rréinope. Upéi Jesús heʼi avei: “Upe okumplíva ha omboʼéva katu, ojerekóta tuichavévaramo pe Rréino yvagapeguápe” (Mateo 5:19).

Jesús ndoipotái ñakumplínte Ñandejára Léi, síno oipota jaipeʼa ñandejehegui opa mbaʼe ñandegueraha vaítava. Por ehémplo, peteĩ Léi heʼi: “Ndovaléi reporojuka”. Jesús katu heʼi: “Entéro osegíva ipochy vai iñermánondi, ojegueraháta trivunálpe ojehusga hag̃ua” (Mateo 5:21, 22). Ndahaʼeiete hína vyrorei jasegíramo ñandepochy ñande rapichándi, pórke nañakambiáiramo ikatu mbeguekatúpe jajukaséma avei chupe. Upévare Jesús ohechauka ñañehaʼãmbaite vaʼerãha jaiko porã jey hag̃ua. Haʼe heʼi: “Regueraha jave nde jopói pe altárpe nemanduʼáramo ne ermáno ipochyha nderehe, eheja nde jopói pe altár renondépe, ha tereho eñemoĩ porã raẽ ne ermánondi, upéi ae eju emeʼẽ nde jopói” (Mateo 5:23, 24).

Upe rire Jesús oñeʼẽ pe mandamiénto oproivívare pe adultério, ha heʼi: “Peẽ pehendu ojeʼe hague: ‘Ndovaléi reporomoakãratĩ’. Che katu haʼe peẽme: Entéro osegíva omaña peteĩ kuñáre ha iñakãraku hese, upéva oikóma hendive ipyʼapýpe ha péicha oporomoakãratĩma hína” (Mateo 5:27, 28). Jesús noñeʼẽi kuri peteĩ pensamiénto vaírente oúva ñane akãme, síno ohechauka igravetereiha ‘jasegíramo ñamaña’, pórke upéva ikatu ñanemoakãraku. Ha upéi oñepresentáramo peteĩ tentasión, ikatu hína ndajajejokokuaavéi ha jaʼa pe adultériope. ¿Mbaʼépa jajapo vaʼerã ani hag̃ua oiko ñanderehe upéva? Pyaʼe voi jarrechasa vaʼerã upe tentasión. Jesús heʼi: “Peteĩ nde resa nemoñepysangáramo, eipeʼa ha emombo. [...] Avei nde po derécha nemoñepysangáramo, eikytĩ ha emombo” (Mateo 5:29, 30).

Oĩ heta persóna ohejáva ojepeʼa chugui algúna párte ikuérpogui ikatu hag̃uáicha ojesalva peteĩ mbaʼasýgui. Upéicha avei Jesús heʼi vaʼekue ikuentaveha ‘ñamombo’ térã ‘jaipeʼa’ oimeraẽ mbaʼe, tahaʼe jepe ñande resa térã ñande po, ani hag̃ua ñapensa ni jajapo mbaʼeve ivaíva. Jesús heʼi: “Iporãve ningo oñehundi peteĩ párte nde retégui, oñehundi rangue nde rete kompletoite Gehénape”. Upéva ningo haʼe vaʼekue peteĩ lugár ojehapyhápe yty Jerusalén okárape, ha orrepresenta peteĩ persóna oñehundiha opa ára g̃uarã.

Jesús heʼi avei mbaʼéichapa jatrata vaʼerã umi ñaneofendévape ha ñanemaltratávape. Haʼe heʼi: “Ani peñemoĩ iñañávare, upéva rangue, oĩramo nderovapetéva un ládo, emoĩ avei chupe pe ótro ládo” (Mateo 5:39). Koʼápe Jesús ndeʼiséi kuri ndovaleiha ñañedefende ni ñadefende ñane famíliape. Haʼe ohechaukánte peteĩ oporohovapetéva nolastimavairiha hapichápe ni ndojukaiha chupe, síno ojapo upéva oporombopochy hag̃uánte. Upéicharõ, pe konsého Jesús omeʼẽva ohechauka ndovaleiha ñambohovái mbaʼe vaípe oĩramo omoñepyrũséva pléito ha ñorairõ, tahaʼe ñanderovapetévo, térã iñeʼẽ arhélvo ñandéve.

Ñandejára Léi heʼi jahayhu vaʼerãha ñande rapichápe. Ha Jesús heʼi avei: “Akóintekena pehayhu pene enemigokuérape ha peñemboʼe umi pendepersegívare”. ¿Mbaʼérepa iñimportantete jajapo upéva? Jesús heʼi: “Péicha pehechaukáta peẽ haʼeha pende Ru yvagapegua raʼy, haʼe ningo oheja osẽ kuarahy iñaña ha hekoporãvape g̃uarã” (Mateo 5:44, 45).

Jesús omyesakãmba rire koʼã mbaʼe, heʼi: “Pende Ru yvagapegua ningo perfékto, ha peẽ perfékto vaʼerã avei” (Mateo 5:48). Añetehápe ningo Jesús ndeʼíri kuri yvyporakuéra ikatuha iperfékto opa mbaʼépe. Upéicharõ jepe, ikatu hína ñahaʼanga Ñandejárape ha jahayhu avei ñane enemígope. Jesús heʼi: “Akóintekena peiporiahuvereko pende rapichápe, pende Ru yvagapegua ojapoháicha” (Lucas 6:36).

Jesús osegi idiskúrso, ha heʼi: “Peñatendéke ani pejapo iporãva opavave renondépe pejechauka hag̃uánte”. Péicha haʼe ohechauka naiporãiha ñanderovamokõi ha ñañemovuenoite guaʼu. Upéi heʼi: “Reipytyvõ jave oikotevẽvape ani reiko remombeʼu opárupi ojapoháicha umi hovamokõiva” (Mateo 6:1, 2). Natekotevẽi ningo avave oikuaa ñaporopytyvõ jave térã ñameʼẽ jave rregálo ñande rapichápe.

Jesús heʼi avei: “Peñemboʼe jave ndapejapói vaʼerã ojapoháicha umi hovamokõiva, haʼekuéra oñemboʼy oñemboʼe hag̃ua sinagogahárupi ha osẽ oñemboʼe umi tape guasu eskínare, opavave ohecha hag̃uáicha chupekuéra”. Upéi heʼi: “Nde katu reñemboʼéta jave, eike nde kotýpe ha remboty rire ne rokẽ, eñemboʼe nde Ru yvagapeguápe” (Mateo 6:5, 6). ¿Oĩ vai piko upéicharõ ñañemboʼe ótro renondépe? Nahániri. Jesús voi ojapo vaʼekue upéva. Haʼe ningo heʼi ivaiha ñañemboʼe jajechauka hag̃ua ótrope, térã jaipotáguinte umi hénte ñandeguerohory.

Upéi Jesús omeʼẽ ko konsého: “Reñemboʼe jave ani ere jey jey peteĩ mbaʼénte, ojapoháicha umi tetã ambuegua” (Mateo 6:7). Upérõ Jesús ndeʼíri ndaikatuiha ñañemboʼe heta vése peteĩ mbaʼérente. Haʼe ohechaukánte naiporãiha jaʼe “jey jey”, térã jarrepeti de memória umi fráse. Upéi Jesús ojapo peteĩ orasión ohechauka hag̃ua mbaʼe mbaʼépa ikatu jajerure Jehovápe. Upe orasiónpe ojerure Jehovápe siete kósa. Umi mbohapy tenondeguápe ojerure toñemomarangatu Ñandejára réra, tou Irréino ha tojejapo hembipota. Upéva heʼise pe oñemboʼéva orrekonoseha Jehová orekoha derécho ogoverna hag̃ua ha oipotaha oiko hembipota. Upe rire ae ikatu jajerure umi mbaʼe ñaikotevẽva. Por ehémplo, ikatu jajerure Ñandejárape ñane rembiʼurãmi káda diarã, tañaneperdona japeka haguére, ani hag̃ua jaʼa umi tentasiónpe, ha ñandepeʼa hag̃ua pe aña poguýgui.

Upéi Jesús oñeʼẽ pe platarayhúre ha heʼi mbaʼérepa ipeligróso ñamombaʼeterei umi mbaʼerepy. Haʼe omeʼẽ ko konsého: “Anive pembyaty mbaʼerepy ko yvy ape ári, ikatutahápe havẽmba ha vícho hoʼupa pendehegui, térã mondaha ou oike mbaretépe ha oguerahapa pendehegui”. ¡Ajépa siertoite Jesús heʼíva! Umi mbaʼerepy ningo ikatu oñehundi pyaʼe, ha hiʼarive ni michĩmi nañanepytyvõmoʼãi ñaime porã hag̃ua Ñandejára ndive. Upévare Jesús heʼi: “Pembyaty mbaʼerepy yvágape”. Jajapo hag̃ua upéva, ñamotenonde vaʼerã Ñandejára servísio. Ñaneñeʼẽrendúramo Jehovápe, avave ndaikatumoʼãi ñanemomombyry chugui, ni ndoipeʼamoʼãi ñandehegui pe jeikove opaveʼỹva. Upéi Jesús heʼi: “Ne mbaʼerepy oĩháme, upépe avei oĩta ne korasõ” (Mateo 6:19-21).

Upe rire Jesús omyesakã mbaʼéichapa ikatu ñanemoñuhã pe platarayhu, heʼívo: “Nde resa ningo peteĩ lámpara ohesapéva nde rete. Upévare, nde resa ojesarekóramo peteĩ mbaʼérente, nde rete kompletoite avei omimbipáta. Nde resa iñañáramo katu, nde rete kompletoite avei oĩta pytũmbýpe” (Mateo 6:22, 23). Koʼápe Jesús omoĩ peteĩ komparasión: jahecha porãramo, nañaimemoʼãi pytũmbýpe, síno ñande resa haʼetéta peteĩ lámpara ohesapéva ñande rete. Upéicharõ, jahecha porãséramo, jajesareko vaʼerã peteĩ mbaʼérente. Pórke jajesarekóramo heta mbaʼére, ikatu jadesidi vai. Por ehémplo, jaikóramo ñamotenonde pe pláta ha umi mbaʼerepy, ñañepyrũta ñambotapykue Ñandejára servísio, ha upeakuére ‘ñande rete kompletoite’ oĩta pytũmbýpe.

Upéi Jesús omoĩ ko ehémplo: “Avave ndaikatúi ombaʼapo tembiguáiramo mokõi patrónpe g̃uarã. Peteĩme ohayhúta ha pe ótrore ndaijaʼemoʼãi, peteĩre ojepokuaavéta ha pe ótrope omboykéta. Upéicha avei, peẽ ndaikatúi peiko Ñandejára rembiguáirõ ha avei peiko pláta rapykuéri” (Mateo 6:24).

Heta hénte ohendúva Jesúspe ojepyʼapy hemikotevẽre. Upévare haʼe heʼi chupekuéra iporãveha omotenonde Ñandejára servísio, ha ani ojepyʼapyeterei umi mbaʼe oikotevẽvare. Jesús heʼi: “Pemaña porãmína umi guyra yvagapeguáre, haʼekuéra noñemitỹi, nomonoʼõi ha nombyatýi galpónpe hembiʼurã, péro Itúva yvagapegua omongaru chupekuéra” (Mateo 6:26).

Upe rire Jesús oñeʼẽ umi lírio oĩvare umi ñúre ha heʼi: “Ni Salomón haʼéramo guare pe mburuvicha iplatavéva, noñemondéi vaʼekue haʼekuéraicha”. ¿Mbaʼépa heʼise raʼe upérõ? Haʼe omyesakã: “Ñandejára péicha omondéramo umi ñana okakuaáva ñúre, koestedía oĩva koʼápe ha koʼẽrõ ojepoíva tatakuápe, ¿mbaʼéicha piko pejeroviaʼiete ha ndapehechakuaái koʼytevéntema haʼe omeʼẽtaha peẽme pende aorã?” (Mateo 6:29, 30). Upéi heʼi avei: “Aníke arakaʼeve pejepyʼapyeterei ha peje: ‘¿Mbaʼe piko roʼumíta?’ [...] térã ‘¿mbaʼéiko romondéta?’. [...] Pende Ru yvagapegua oikuaa voi peẽ peikotevẽha opa koʼã mbaʼe. Pemotenonde meméke Ñandejára Rréino ha ihustísia, ha opa koʼã mbaʼe oñemeʼẽta avei peẽme” (Mateo 6:31-33).

Umi apóstol ha heta persóna ipyʼaporãva oñehaʼãmbaite oiko hag̃ua Ñandejára oipotaháicha, péro hetápe ijetuʼu upéva. Por ehémplo, umi fariséo otaky umi héntere ha ojopyeterei hendivekuéra. Upévare Jesús heʼi chupekuéra: “Anive pehusga pende rapichápe, ha Ñandejára napendehusgamoʼãi avei. Cháke peẽ peporohusgaháicha pejehusgáta avei” (Mateo 7:1, 2).

Tuicha jajeperhudikáta jaikóramo jakopi ñande rapicháre, ojapoháicha umi fariséo. Jesús omoĩ ko ehémplo: “Peteĩ siégo ndaikatúi oisãmbyhy ótro siégope, mokõivéva ningo hoʼáta yvykuápe, ¿ajépa?”. Upéicharõ, jaikóramo jakopi ótrore, jajapo hína peteĩ mbaʼe ivaietereíva. Upévare Jesús heʼi: “¿Mbaʼéicha piko eréta ne ermánope: ‘Che ermáno, anohẽmíta ndéve pe kapiʼi oĩva nde resápe’, ha nde voi nderehechái pe víga oĩva nde resápe? ¡Tekove rovamokõi! Enohẽ raẽna pe víga nde reságui ha upépe ae rehecha porãta mbaʼéichapa renohẽta pe kapiʼi oĩva ne ermáno resápe” (Lucas 6:39-42).

Upéva ndeʼiséi avei Jesús disipulokuéra oasepta vaʼerãha opa mbaʼe ojapóva umi hénte. Haʼe heʼi: “Ani pemeʼẽ jaguápe umi mbaʼe oñemboykéva Ñandejárape g̃uarã, ha ani peity pende pérla umi kurépe” (Mateo 7:6). Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva ningo ivaliosoiterei, ojogua voi umi pérlape. Upéicharõ, oĩramo nomombaʼéiva la Biblia heʼíva, umi disípulo ohejánte vaʼerã chupekuéra ha oheka umi ohendusévape pe añetegua.

Upéi Jesús oñeʼẽ jey pe orasiónre, ha heʼi tekotevẽha ñañemboʼe meme. Haʼe heʼi: “Pesegi pejerure, ha oñemeʼẽta peẽme”. Ha ohechauka hag̃ua Ñandejára okontestaha ñandéve ñane ñemboʼe, oporandu: “¿Máva piko oĩ pende apytépe itaʼýra ojeruréramo chupe pan, omeʼẽtava chupe ita? [...] Peẽ peneñañáramo jepe, pemeʼẽ rregálo iporãva pende raʼykuérape, ¡koʼytevéntema upéicharõ pende Ru oĩva yvágape omeʼẽta mbaʼe porã umi ojerurévape chupe!” (Mateo 7:7-11).

Upéi Jesús omeʼẽ peteĩ konsého ikonosidoitereíva. Haʼe heʼi: “Opa mbaʼe peẽ peipotáva ojapo penderehe pende rapichakuéra, peẽ pejapo vaʼerã avei hesekuéra”. Entéronte jasegi vaʼerã ko konsého ha jajapo iporãva ñande rapichakuéra rehehápe. Péro heta vése ikatu ijetuʼu ñandéve jasegi hag̃ua umi konsého Jesús omeʼẽ vaʼekue. Haʼe ohechauka porã upéva heʼírõ guare: “Peikékena pe okẽ ipoʼívarupi; cháke tuicha hína pe tape oporogueraháva ñehundípe, ha heta umi upérupi ohóva. Péro michĩ pe okẽ ha ipoʼi pe tape oporogueraháva jeikove opaveʼỹvape, ha saʼi umi ojuhúva upe tape” (Mateo 7:12-14).

Oĩta umi ñandepeʼasétava pe tape oporoguerahávagui jeikove opaʼỹvape. Upévare Jesús ñandeavisa: “Peñangarekóke pendejehe, cháke oĩta proféta japu oúva pene rendápe ovecharamoguáicha, péro añetehápe haʼekuéra hína lóvo ñembyahýi” (Mateo 7:15). ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta jahechakuaa hag̃ua mávapa hína umi proféta japu? Jesús omoĩ peteĩ komparasión. Heʼi jaikuaa hag̃ua peteĩ yvyramátapa hasy térã isáno, ñamaña vaʼerãha hiʼáre. Péicha avei, jaikuaa hag̃ua mávapa umi proféta japu, ñamaña vaʼerã hembiapokuérare ha umi mbaʼe omboʼévare. Jesús heʼi porã umi mbaʼe jajapóvare ojekuaataha ñandépa haʼe hína idisípulo, ndahaʼéi umi mbaʼe jaʼévarente. Oĩ heta heʼíva ojapoha Jesús oipotáva, péro ndojapói hikuái Itúva rembipota. Jesús heʼíta koʼãichagua persónape: “¡Che ndapoikuaái! ¡Tapeho koʼágui peẽ mbaʼe vai apoha!” (Mateo 7:23).

Omohuʼãvo idiskúrso, Jesús heʼi: “Mayma cherendúva ha ojapóva che haʼéva ojogua peteĩ kuimbaʼe iñarandúvape, ojogapóva ita ári. Ha upéi ou peteĩ ama guasu, pe y tuicha ojupi, oipeju peteĩ yvytu hatãitereíva ha ojejapete pe ógare, péro noñehundíri oñemopyenda rupi ita ári” (Mateo 7:24, 25). ¿Mbaʼéicha rupípa pe óga oaguanta pe torménta? Pórke pe kuimbaʼe ‘ojoʼo pypuku porã ojogapo hag̃ua, ha omoĩ pe óga simiénto ita ári’ (Lucas 6:48). Upéicharõ, ndahaʼéi ñahendúnte vaʼerã Jesús heʼíva, síno ‘jajapo vaʼerã’ opa mbaʼe haʼe omboʼéva.

Péro Jesús heʼi avei: “Mayma ohendúva che ñeʼẽ ha ndojapóiva katu ojogua peteĩ kuimbaʼe oñembotavývape, ojogapóva yvykuʼi ári” (Mateo 7:26). Koʼãichagua óga noaguantamoʼãi oúramo peteĩ ama guasu, ha oipejúramo peteĩ yvytu hatãitereíva.

Umi hénte ijurujaipa ohendúvo Jesús omboʼéva, pórke haʼe oporomboʼe Itúva heʼi hagueichaite chupe, ndahaʼeiete umi líder rrelihióso ojapoháicha. Oime vaʼerã heta persónagui oiko raʼe idisípulo ohendu rire chupe.