Ñamboykékena umi mbaʼe vyroreíva

“Itavýva [...] vyroreípe oiko.” (PROVERBIOS 12:11.)

 1. Mbaʼe iporãvapa jareko, ha mbaʼéichapa ikatu jaiporu porãve?

ENTEROVE kristiáno jareko heta mbaʼe porã, umíva apytépe ikatu ñaneresãi, ñanembarete, ñandekatupyry térã ñande platami. Jahayhúgui Jehovápe, javyʼaiterei jaiporuhaguére koʼã mbaʼe jaservi hag̃ua chupe. Upéicha jave, jajapoñaína ojeʼeháicha ñandéve: “Emombaʼe Ñandejárape opa mbaʼe rerekóvape” (Proverbios 3:9).

 2. Mbaʼépa heʼi ñandéve la Biblia umi mbaʼe vyroreívare, ha mbaʼépa heʼise Proverbios 12:11?

² Upéicha avei, la Biblia oñeʼẽ umi mbaʼe vyroreívare ha heʼi ñandéve ani hag̃ua jaiko umi mbaʼe rapykuéri. Upévare Proverbios 12:​11-pe heʼi: “Ikokuépe ombaʼapóva hembiʼu hetáne, itavýva katu vyroreípe oiko”. Ndahasýi jahechakuaa hag̃ua mbaʼépa heʼise ko versíkulo. Peteĩ kuimbaʼe ombaʼapo jejopýramo omantene hag̃ua ifamíliape, ikatúta ohupyty umi mbaʼe oikotevẽva (1 Timoteo 5:8). Ndojapóiramo upéicha, ha ohundipa vyroreíre umi mbaʼe oguerekóva, ohechaukahína ‘itavyha’ térã nopensa porãiha. Ndohopukumoʼãi opyta hag̃ua mbaʼeveʼỹre.

 3. Mbaʼérepa ñamboykevaʼerã umi mbaʼe vyroreíva ñamombaʼeguasúramo Jehovápe?

³ Jahechami mbaʼéichapa ñanepytyvõ ko Proverbio ñamombaʼeguasu hag̃ua Ñandejárape. Peteĩ kristiáno oservi porãva Jehovápe, ndojepyʼapýi mbaʼevére. Oikuaa Ñandejára oguerohoryha ojapóva ha ohaʼarõha chupe heta mbaʼe porã (Mateo 6:33; 1 Timoteo 4:10). Péro ojesarekóramo umi mbaʼe vyroreívare, ikatúta opyta vai Jehová ndive ha ndohupytýi umi mbaʼe porã ohaʼarõva. Mbaʼépa ojapovaʼerã ani hag̃ua ojehu chupe upéva? Tekotevẽ ohechakuaa ha omboyke umi mbaʼe vyroreíva térã ovaleʼỹva (jaleemína Tito 2:​11, 12).

 4. Mbaʼépa oike umi mbaʼe vyroreíva apytépe?

⁴ Mbaʼe mbaʼépa oĩ umi vyroreíva apytépe? Upépe oike oimeraẽ mbaʼe ikatúva ñanemboyke umi mbaʼe porãgui ha ndajaservivéi Jehovápe ñande pyʼaite guive. Umíva apytépe ikatu oĩ umi mbaʼe ojejapóva vyʼarã. Enterove ñaikotevẽ upévare sapyʼapyʼa. Péro jahasaitereírõ tiémpo umi mbaʼépe, ndaikatumoʼãi jaservi porã Ñandejárape. Upéicha oikóramo, pe vyʼarã oĩta umi mbaʼe vyroreíva apytépe ha omokangýta ñande jerovia (Eclesiastés 2:24; 4:6). Ani hag̃ua oiko upe mbaʼe, tekotevẽ ñaneakãguapy ha jaiporu porã ñane tiémpo (jaleemína Colosenses 4:5). Upéicharamo jepe, oĩ ipeligrosove jeýva vyʼarãgui. Umíva apytépe, umi ñandejára guaʼu.

Ñamboyke umi ñandejára guaʼu

 5. Mávarepa la Biblia heʼi ndahaʼeiha mbaʼeve?

⁵ La Biblia heta hendápe heʼi umi ñandejára guaʼu ndahaʼeiha mbaʼeve. Jahechami koʼã ehémplo. Jehová heʼivaʼekue umi Israelguápe: “Ani pejapo [ñandejára] guaʼu térã taʼangakuéra. Ani pemopuʼã ita ñemboʼy térã ita rehe pejapo taʼanga. Ani peñesũ henondépe” (Levítico 26:1). Ha rréi David katu ohai: ‘Ñandejára hína pe tuichavéva, chupe añoite ñamombaʼeguasuvaʼerã. Umi tetã ambuegua ñandejarakuéra ndahaʼéi mbaʼeve, Ñandejára katu ojapo pe yvága’ (1 Crónicas 16:​25, 26).

 6. Mbaʼérepa umi ñandejára guaʼu ndovaléi mbaʼeverã?

⁶ Ñamañávo ñande jerére, jahecha hetaiterei mbaʼe omombaʼeguasúva Jehovápe, heʼihaguéicha David (Salmo 139:14; 148:​1-10). Tuichaite mbaʼe ningo pe pákto térã kompromíso ojapovaʼekue Jehová umi Israelgua ndive! Ha ivyroitépa hikuái ohejávo chupe ha oñesũ umi taʼangakuéra renondépe! Ojejopy vaírõ guare hikuái, ojehecha umi ñandejára guaʼu ndovaleiha mbaʼeverã. Koʼã taʼanga ndaikatúiramo ojesalva ijupekuéra voi, mbaʼéicha piko osalváta umi chupekuéra omombaʼévape? (Jueces 10:​14, 15; Isaías 46:​5-7.)

7, 8. Mbaʼéichapa ikatu ñamombaʼe pirapire ñandejáraicha?

⁷ Heta tetãme, umi hénte oñesũ gueteri umi taʼangakuéra renondépe. Péro koʼág̃a peve umi taʼanga ndovaléi mbaʼeverã (1 Juan 5:21). Upéicha avei, la Biblia oñeʼẽ hetave mbaʼére oñemombaʼéva ñandejáraramo. Ñanemanduʼami Jesús heʼivaʼekuére: “Avave ndikatúi oservi mokõi járape; upéicharamo ndaijaʼemoʼãi peteĩva rehe, ha ohayhuvéta ambuépe, térã oñembojáta peteĩre ha oñemboykéta ambuégui. Ndikatúi peẽ peiko [Ñandejára] rembiguái ha avei pirapire rembiguáiramo” (Mateo 6:​24, ÑÑB).

⁸ Mbaʼéichapa ikatu ñamombaʼe pirapire ñandejáraramo? Ñambojojami ko mbaʼe. Ñapensami peteĩ tapicha otopaha peteĩ ita guasu Israélpe. Upe ita ikatu oiporu hogarã. Péro oiporúrõ ojapo hag̃ua peteĩ taʼanga ojeadora hag̃ua, ojapóta peteĩ mbaʼe ivaietereíva Jehová puévlo apytépe (Levítico 26:1). Upéicha avei, koʼág̃a ñaikotevẽ pirapirére, jakaru hag̃ua ha avei jaservi hag̃ua Jehovápe (Eclesiastés 7:12; Lucas 16:9). Péro ñamombaʼetereíramo upéva ha ñambotapykue umi mbaʼe jajapóva Jehovápe g̃uarã, ikatu ñamombaʼe pe pirapire ñandejáraicha (jaleemína 1 Timoteo 6:​9, 10). Koʼág̃a rupi, enterove nunga oiko umi mbaʼereta rapykuérinte. Upévare, ñañehaʼãvaʼerã jahecha pe pirapire hendápe porã (1 Timoteo 6:​17-19).

9, 10. a) Mbaʼéichapa jahecha ñande kristianokuéra pe estúdio? b) Mbaʼéichapa ikatu oporombyai umi estúdio universidapegua?

⁹ Pe estúdio avei, iporãramo jepe, ikatu osẽ vyroreípe. Enterove jaipota ñane família ostudia ha oho tenonderã. Péro iñimportantevéta oiporúramo pe estúdio olee ha ontende porã hag̃ua Ñandejára Ñeʼẽ, opensakuaa hag̃ua, ombohovái umi provléma ha omboʼekuaa hag̃ua la Biblia. Oñekotevẽramo jepe tiémpo ojestudia hag̃ua, upéva ndojejaporeíri.

¹⁰ Ha mbaʼépa ikatu jaʼe pe estúdio ijyvatevévare, oñemeʼẽva universidápe? Heta ñande rapicha oimoʼã upevaʼỹre ndaikatumoʼãiha jahupyty heta mbaʼe porã. Upéicharamo jepe, heta mitãrusu ha mitãkuña ostudiáva universidápe omyenyhẽ iñakã mbaʼe vaígui. Avei, umi kristiáno ostudiáva oiporu rei heta áño oservirangue Jehovápe imitã aja (Eclesiastés 12:1). Ndareíri umi tetã oñemombaʼetereihápe umi estúdio ijyvatevéva oñemboykeve ohóvo Ñandejárape. Upévare, jaikorangue jajerovia umichagua estúdiore, jajeroviavaʼerã Jehová rehe (Proverbios 3:5).

Aníkena umi mbaʼe ñande rete ojaposéva ñamombaʼe ñandejáraramo

11, 12. Mbaʼérepa apóstol Pablo heʼi oĩha oguerekóva hye ijáraramo?

¹¹ Ohaírõ guare pe kárta hérava Filipenses, Pablo imanduʼa avei peteĩ mbaʼére ikatúva oñemombaʼe ñandejáraicha. Oñeʼẽvo umi ohejavaʼekuére Ñandejárape, heʼi: “Haʼehaguéicha [...] peẽme, tesay reheve haʼevaʼerã [koʼág̃a, heta] oñemoĩma Jesucristo [madéro] rehe. Ipahápe katuete haʼekuéra oñehundivaʼerã, hye ningo ijára, [...] haʼekuéra opensánte umi mbaʼe yvy arigua rehe” (Filipenses 3:18, 19, ÑÑB). Mbaʼérepa Pablo heʼi umi héntere ‘hye ningo ijaraha’?

¹² Omotenondehaguére umi mbaʼe ijupekuéra g̃uarãnte, ha upéicha ombotapykue Jehovápe. Umíva apytépe ikatu oĩ okarúva hyguatãʼỹrõguáicha ha omokõitereíva okaʼu peve (Proverbios 23:​20, 21; oñembojojakuaa Deuteronomio 21:​18-21 rehe). Ikatu avei oĩ oñehaʼãmbaitevaʼekue ohupyty umi mbaʼe ko múndo oikuaveʼẽva ha upéicha ndoservivéi Ñandejárape. Aníkena oiko ñanderehe upéva. Ani ‘jaiko porãsevégui’ ndajaservivéi Ñandejárape ñande pyʼaite guive (Colosenses 3:​23, 24).

13. a) Mbaʼépa pe taryrýi, ha mbaʼérepa ombojoja Pablo? b) Mbaʼéichapa ikatu ñamboyke pe taryrýi?

¹³ Apóstol Pablo imanduʼa oĩha avei ambue mbaʼe oikéva adorasión japúpe. Haʼe heʼi: ‘Upévare, pejuka opa mbaʼe oĩva pende pype ko yvy ariguáva; aníke avave oiko oñondive omendaʼỹ rehe, térã ojapo mbaʼe kyʼa, térã oiko hembipota vai rapykuéri, térã heko taryrýi, haʼete jeýnteva taʼanga ñemombaʼeguasu’ (Colosenses 3:​5, BNP). Pe taryrýi ningo heʼise jaipotaiterei peteĩ mbaʼe, umíva apytépe umi mbaʼereta. Upévape oike avei umi mbaʼe tieʼỹ ñande rete ojaposéva (Éxodo 20:17). Pablo heʼi ñandéve umi mbaʼe oñembojojaha taʼanga ñemombaʼeguasu rehe. Ha upéva ndahaʼéi vyrorei. Jesús omoĩ peteĩ ehémplo ohechaukáva ñañehaʼãmbaitevaʼerãha ñande puʼaka umi mbaʼe vai jajaposéva rehe (jaleemína Marcos 9:47; 1 Juan 2:16).

Ñañeñangarekókena umi vyrorei ojeʼévagui

14, 15. a) Mbaʼépa pe mbaʼe vyroreíva omoñepysangavaʼekue hetápe Jeremías tiémpope? b) Mbaʼérepa iñimportanteterei Moisés heʼivaʼekue?

¹⁴ Pe vyroreípe oike avei umi mbaʼe ojeʼéva. Upéicha ohechauka Jehová heʼírõ guare Jeremíaspe: ‘Umi proféta omboʼe mbaʼe japu che rérape; che katu namondói chupekuéra, ha ndaʼéi mbaʼeve chupekuéra, ha nañeʼẽi hendivekuéra. Umi mbaʼe rei ha japu ipyʼapýgui voi heñói’ (Jeremías 14:​14, ÑÑB). Umi proféta japu oñeʼẽguaʼu Jehová rérape, péro omboʼe haʼekuéra heʼívante. Upévare, haʼekuéra heʼíva vyrorei, ndovaléi mbaʼeverã, ombyai uvei umi Israelguápe. Áño 607-pe, Jesús ou mboyve, heta oĩ ohenduvaʼekue umi vyrorei ojeʼéva ha omano umi soldádo Babiloniaygua poguýpe.

¹⁵ Upéicharamo jepe, Moisés heʼi umi Israelguápe: “Pemoinge pende pyʼapýpe koʼã ñeʼẽ che haʼétava peẽme ko árape [...]. Ko ñeʼẽ kóva ndahaʼéi ñeʼẽ rei peẽme g̃uarã, kóva ningo pende rekove voi, ko tembiapoukapy rupi peikove pukúta pe yvy pehotahápe, peñemombaʼe hag̃ua hese, pehasa rire Jordán ysyry rupi” (Deuteronomio 32:​46, 47, ÑÑB). Moisés oñeʼẽ Ñandejára espíritu rupive, upévare iñimportanteterei upe tetãme g̃uarã. Umi ohenduvaʼekue upe ojeʼéva ovyʼa ha oikove puku. Ñamombaʼékena ñande avei Ñandejára Ñeʼẽ ha ñamboyke umi vyrorei ojeʼéva.

16. Mbaʼéichapa jahecha ñande kristianokuéra umi sientífiko heʼíva ha ojoavýva Ñandejára Ñeʼẽre?

¹⁶ Mbaʼeichagua ñeʼẽ vyroreípa oñehendu koʼág̃a rupi? Oĩ sientífiko heʼíva pe evolusión ha siénsia rupive ojehechaukaha natekotevẽimaha jaguerovia Ñandejára oĩha. Jajepyʼapyvaʼerãpa koʼã mbaʼe ojeʼévare? Mbaʼevéicharõ. Yvyporakuéra arandu ndaikatúi oñembojoja Ñandejára arandúre (1 Corintios 2:​6, 7). Upévare jaikuaa ojoavy jave Ñandejára heʼíva yvyporakuéra heʼívagui, katuete haʼekuéra ojavy (jaleemína Romanos 3:4). Ojejapóramo jepe heta mbaʼe siénsia rupive, la Biblia heʼíva yvyporakuéra arandúre nokambiái gueteri: “Arandu ko yvy arigua niko, vyroreiete [Ñandejárape] g̃uarã”. Ñambojojátaramo Ñandejára arandúre, yvypóra heʼíva vyroreiete, ndahaʼéi mbaʼeve (1 Corintios 3:​18-20).

17. Mbaʼéichapa jahechavaʼerã umi rrelihión omoakãva ha apostatakuéra heʼíva?

¹⁷ Umi rrelihionkuéra omoakãva heʼíva avei vyrorei. Heʼíramo jepe oñeʼẽha Ñandejára rérape, pyʼỹi umi mbaʼe heʼíva noñemboʼéi Ñandejára Ñeʼẽme. Haʼekuéra heʼíva ndovaléi mbaʼeverã. Umi apóstata avei omboʼe vyrorei. Haʼekuéra oimoʼã oikuaaveha pe ‘tembiguái jeroviaha ha iñarandúva’ Jesucristo omoĩvaʼekuégui (Mateo 24:​45-47). Péro, umi apóstata omboʼe haʼekuéra oipotávante. Upévare umi heʼíva ndovaléi mbaʼeverã, ha omoñepysanga umi ohendúvape chupekuéra (Lucas 17:​1, 2). Mbaʼéichapa ñañeñangarekokuaa chuguikuéra?

Mbaʼéichapa ñamboykevaʼerã umi vyrorei ojeʼéva

18. Mbaʼéichapa ikatu jajapo 1 Juan 4:​1-pe heʼíva?

¹⁸ Apóstol Juan omeʼẽvaʼekue peteĩ konsého iporãva ko mbaʼe rehe (jaleemína 1 Juan 4:1). Heʼiháicha la Biblia, ñamokyreʼỹ ñande rapichakuérape ohecha hag̃ua omboʼépa la Biblia umi mbaʼe haʼekuéra ogueroviáva. Ñande avei jajapovaʼerã upéicha. Oĩramo oñeʼẽ vaíva umi mbaʼe la Biblia omboʼévare, pe kongregasión rehe, umi ansiáno térã oimeraẽ ermánore, ndajagueroviái oimeháicha reínte. Upéva rangue, ñañeporandu: “Ojapópa la Biblia heʼiháicha upe oñeʼẽva koʼã mbaʼére? Oporomokyreʼỹpa upe heʼíva jaservi porãve hag̃ua Ñandejárape? Oipytyvõpa oĩ hag̃ua pyʼaguapy kongregasiónpe?”. Oimeraẽ ñeʼẽ omokangýva ermanokuérape naiporãi ha oĩhína umi mbaʼe vyroreíva apytépe (2 Corintios 13:​10, 11).

19. Mbaʼéichapa oñeñangareko ansianokuéra ani hag̃ua omboʼe vyrorei?

¹⁹ Ansianokuéra avei tekotevẽ oñatende ani hag̃ua omboʼe vyrorei. Omeʼẽta jave konsého, imanduʼavaʼerã tekotevẽha oñeñangareko ani hag̃ua oñeʼẽ ijehegui reínte. Oikuaa oiporuvaʼerãha la Biblia opa hendápe, apóstol Pablo heʼihaguéicha: “Avave ndohoivaʼerã amo gotyove [Ñandejára] ñeʼẽ heʼívagui” (1 Corintios 4:​6, ÑÑB). Upévare, ansianokuéra nomboʼéi umi mbaʼe noĩriva la Bíbliape, térã umi puvlikasión omosarambíva tembiguái jeroviaha ha iñarandúva.

20. Mbaʼépa ñanepytyvõ ñamboyke hag̃ua umi mbaʼe vyroreíva?

²⁰ Jahechahaguéicha, umi mbaʼe vyroreíva ivaieterei, ha umíva apytépe oikehína umi ñandejára guaʼu, umi mbaʼe ojeʼéva térã oimeraẽ mbaʼe oporombyaíva. Upévare, jajerure meme Jehovápe jahechakuaa ha ñamboyke hag̃ua umi mbaʼe. Upéicharamo jajapoñaína pe salmísta heʼivaʼekue: “Emboyke che resa[...] ani hag̃ua amaña mbaʼe vyrorei rehe, chemokyreʼỹve uvei aguata hag̃ua nde rapére” (Salmo 119:​37, ÑÑB). Pe artíkulo oúvape ñañeʼẽta mbaʼérepa iñimportánte jajapo Jehová heʼiháicha ñandéve.

Ikatúpa ñambohovái?

• Mbaʼépa oike umi mbaʼe vyroreívape?

• Mbaʼépa jajapovaʼerã ani hag̃ua ñamombaʼe pirapire ñandejáraramo?

• Mbaʼérepa oñembojoja umi mbaʼe ñande rete ojaposéva?

• Mbaʼéichapa ñamboykevaʼerã umi vyrorei ojeʼéva?

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 9]

Umi Israelguápe ojeʼe ‘ombaʼapo hag̃ua ikokuépe’ ha ani oiko vyrorei rapykuéri

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 11]

Aníkena jaipotágui mbaʼereta ndajaserviporãvéi Jehovápe