KAPÍTULO 111
Umi apóstol ojerure peteĩ señál
MATEO 24:3-51 MARCOS 13:3-37 LUCAS 21:7-38
CUATRO DISÍPULO OJERURE PETEĨ SEÑÁL
OÑEKUMPLI SÍGLO PRIMÉROPE HA ÑANE TIÉMPOPE
ÑAIME VAʼERÃ ALÉRTA
Ojapóma unos kuánto día Jesús ombaʼapoitereiha oipytyvõ hag̃ua umi héntepe. De diakue oporomboʼe kuri oikóvo pe témplope, ha pyharekue katu osẽ pe siudágui ha oho opytuʼu peteĩ puevloʼípe. Umi díape voi “umi hénte oúma hendápe pe témplope ohendu hag̃ua chupe” (Lucas 21:37, 38). Koʼág̃a og̃uahẽma martes kaʼaru, ha el 11 de nisán opa potaitéma. Jesús oguapy hína pe sérro Olivotýpe cuatro ijapóstol ndive: Pedro, Andrés, Santiago ha Juan.
Koʼã apóstol ojepyʼapy pórke Jesús heʼi kuri pe témplo ojeitypaitetaha ha ndopytamoʼãiha ojoʼári ni peteĩ ita. Péro avei ojepyʼapy hikuái ótra kósare. Jesús heʼi kuri chupekuéra: “Akóinteke pejeprepara, cháke peteĩ óra peimoʼãʼỹve jave oúta pe Yvypóra Raʼy” (Lucas 12:40). Ha upe mboyve omombeʼu kuri mbaʼéichatapa “pe ára Yvypóra Raʼy ojechauka vove umi héntepe” (Lucas 17:30). Umi apóstol ontende porãse koʼã mbaʼe, upévare oporandu Jesúspe: “¿Arakaʼépa oikóta koʼã mbaʼe? ¿Ha mbaʼépa oikóta ropilla hag̃ua nde reimemaha, ha ko múndo ára pahaite oñemoag̃uimaha?” (Mateo 24:3).
Pe lugár oĩhágui hikuái ojehecha pe témplo, upévare oiméne oreko hikuái iñakãme Jesús heʼi hague upe témplo oñehunditaha, ha oikuaase arakaʼépa oikóta upéva. Haʼekuéra oporandu avei arakaʼépa Jesús oñepyrũta ogoverna. Oiméne imanduʼa hikuái Jesús omoĩ hague peteĩ ehémplo oñeʼẽva peteĩ kuimbaʼére, haʼéva umi rréi hentekuéra, ha osẽva “oho mombyry tetã ambuépe oiko hag̃ua chugui rréi, ha upéi ou jey hag̃ua” (Lucas 19:11, 12). Avei umi apóstol oikuaase mbaʼe tiémporepa oñeʼẽ raʼe Jesús heʼívo og̃uahẽtaha “ko múndo ára pahaite”.
Jesús orresponde chupekuéra umi pregúnta, ha omeʼẽ peteĩ señál oikuaa hag̃ua hikuái mbaʼe tiémporupipa oñekumplíta koʼã mbaʼe umi hudíore ha oñehundíta pe témplo. Péro añetehápe Jesús noñeʼẽi upe tiémporente. Upérõ haʼe omeʼẽ avei heta señál ikatu hag̃uáicha umi kristiáno ñane tiempopegua oikuaa arakaʼépa haʼe oñepyrũ ogoverna, ha mbaʼe tiémporupipa oúta pe fin.
Ohasávo pe tiémpo, umi apóstol ohechakuaa oñekumpliha ohóvo Jesús heʼi vaʼekue. Upéi, áño 70-pe oñehundi Jerusalén ha pe témplo. Péro umi kristiáno oĩ vaʼekue alérta noñesorprendéi, pórke ohechakuaa oñekumpliha heta mbaʼe Jesús heʼi vaʼekue, ohasámarõ jepe 37 áño. Péro oĩ heta señál noñekumplíri vaʼekue upe tiémpope. ¿Mbaʼépa oiko vaʼerã ojekuaa hag̃ua Jesús oñepyrũmaha ogoverna? Jesús omyesakã upéva ijapostolkuérape.
Jesús heʼi: “Pehendúta oikoha gérra heta hendárupi; [...] peteĩ tetã opuʼãta ótro tetãre, ha umi goviérno opuʼãta ojuehe” (Mateo 24:6, 7). Upéi heʼi avei oikotaha “umi yvyryrýi tuicháva, ápe ha pépe isarambíta mbaʼasy ha ñembyahýi” (Lucas 21:11). Jesús oavisa porã idisipulokuérape: “Pendejagarra ha pendepersegíta hikuái” (Lucas 21:12). Heʼi avei oĩtaha fálso proféta ombotavýva hetápe, umi iñañáva heta hetavéta, ha umi hénte ndojoayhumoʼãvéima. Péro umi “marandu porã oñeʼẽva Ñandejára Rréinore oñemombeʼúta oparupiete ko yvy ape ári, ojekuaa hag̃ua opa tetãrupi, ha upéi og̃uahẽta pe [fin]” (Mateo 24:14).
Koʼã mbaʼe Jesús heʼíva oñekumpli kuri en párte oñehundi mboyve Jerusalén. Péro, ¿ikatúpa jaʼe oñekumpliha avei ñane tiémpope? Si, pórke umi mbaʼe oprofetisa vaʼekue oikopaite hína koʼág̃a.
Jesús omeʼẽ ótra señál ikatu hag̃uáicha jaikuaa haʼe oñepyrũmaha ogoverna. Haʼe oñeʼẽ ‘pe mbaʼe ñanembojeguarúvare ha oguerúva ñehundi’ (Mateo 24:15). Áño 66-pe, “pe mbaʼe ñanembojeguarúva” haʼe kuri pe ehérsito rrománo, ohóva ivandéra ha umi símbolo patriótiko reheve. Haʼekuéra omongora Jerusalén ha ombokua algúno hendápe pe murálla oprotehéva pe siuda (Lucas 21:20). Upérõ pe ehérsito oĩ kuri “pe lugár imarangatúvape” umi hudíope g̃uarã.
Jesús heʼi avei outaha peteĩ “jehasa asy guasu, arakaʼeve oikoʼỹ haguéicha ko múndo ñepyrũmby guive koʼág̃a peve”. Áño 70-pe umi rrománo ohundi Jerusalén ha itémplo. Upérõ oiko peteĩ jehasa asy tuicháva ha omano hetaiterei persóna (Mateo 24:21). Upe tiémpo peve, umi hudío ndohasái vaʼekue peichagua situasión ivaietéva. Chupekuéra g̃uarã Jerusalén haʼe vaʼekue pe ‘siuda sánta’ (Mateo 4:5, nóta). Hiʼarive, hetaiterei tiémpore oho vaʼekue hikuái pe témplope oadora hag̃ua, ha koʼág̃a opa avei upéva. Péro jahecháma haguéicha, pe profesía noñekumplipái upérõ, upévare pe jehasa asy guasu oútava upe rire ivaietevéta hína upe oiko vaʼekuégui umi hudíore.
JAJEROVIA MEMÉKE UMI ÁRA PAHA AJA
Jesús osegi oñemongeta ijapostolkuérandi ha omombeʼu chupekuéra umi mbaʼe oikótava ipresénsia aja, térã haʼe oñepyrũ vove ogoverna yvágape. Heʼi avei chupekuéra mbaʼe señálpa oĩta ikatu hag̃uáicha ojekuaa oñehundi potamaha ko múndo aña. Upéi oavisa avei chupekuéra toñatende porã ani hag̃ua osegi umi ‘Cristo guaʼu ha proféta japúpe’, oñehaʼãtava ombotavy “umi ojeporavo vaʼekuépe jepe” (Mateo 24:24). Péro umi ‘ojeporavo vaʼekue’ ndohejamoʼãi oñembotavy chupekuéra. Umi hénte ningo ikatu ohecha umi Cristo guaʼúpe, péro Jesúspe avave ndohechái. Umi ohechakuaáva añoite oñekumpliha pe señál opilla haʼe ogovernamaha.
Upéi Jesús oñeʼẽ peteĩ jehasa asy tuichaitereívare. Heʼi: “Pe kuarahy iñypytũta, jasy ndohesapemoʼãi, umi estrélla hoʼáta yvágagui ha opa mbaʼe oĩva yvágape oñembokachapaitéta” (Mateo 24:29). Umi apóstol ohendúva koʼã mbaʼe oporomongyhyjéva nontendeporãi la heʼiséva, péro ohechakuaa oikotaha peteĩ mbaʼe tuichaitereíva.
¿Mbaʼéichapa koʼã mbaʼe oikótava oafektáta yvyporakuérape? Jesús heʼi: “Umi kuimbaʼe katu odesmajáta kyhyjégui ohaʼarõ rupi umi mbaʼe oúva hína ko yvy ape ári; ha opa mbaʼe oĩva yvágape oñembokachapaitéta” (Lucas 21:26). Añetehápe haʼe oñeʼẽ hína pe tiémpo ijetuʼuvévare ohasátava yvyporakuéra.
Péro Jesús heʼi ijapostolkuérape naentéroi oñelamentataha “pe Yvypóra Raʼy” ou vove tuicha podér ha autoridáre (Mateo 24:30). Haʼe heʼíma kuri Ñandejára ointervenitaha “umi ojeporavo vaʼekue rehehápe” (Mateo 24:22). Upéicharõ, ¿mbaʼéichapa orreaksiona vaʼerã entéro Jesús disípulo ohechávo oiko koʼã mbaʼe ivaietéva? Jesús heʼi: “Oñepyrũvo oiko koʼã mbaʼe, peñemboʼy ha peñakãrapuʼã, Ñandejára pendesalvapotaitéma rupi” (Lucas 21:28).
Péro, ¿ikatúpa Jesús disipulokuéra oikóva ñane tiémpope oñemeʼẽ enkuénta pe fin hiʼag̃uimbaitemaha? Ñañatendemína ko ehémplo Jesús omoĩvare. Haʼe heʼi: “Pemañamínte pe ígo máta rehe: umi hakã pyahu ikyrỹi ha hoky jave, peẽ peikuaa hiʼag̃uimaha arahaku. Upéicha avei pehecha vove oikoha opa koʼã mbaʼe, peikuaáke pe Yvypóra Raʼy og̃uahẽmbaitemaha, oĩmaha pe okẽme. Añetehápe haʼe peẽme, umi hénte oikóva ko tiémpope ni mbaʼevéicharõ ndohasamoʼãi oiko mboyve opa koʼã mbaʼe” (Mateo 24:32-34).
Upéicharõ, entéro kristiáno ohechávo umi señál Jesús oñeʼẽ hague, oñemeʼẽma vaʼerã enkuénta pe fin hiʼag̃uimaha. Upéi haʼe omombeʼu mbaʼérepa oñatende porã vaʼerã umi kristiáno oikótava umi tiémpo ijetuʼuetévape.
Jesús heʼi: “Péro upe día ha upe óra avave ndoikuaái, ni umi ánhel yvagapegua, ni pe Taʼýra. Pe Túva añoite oikuaa. Oiko haguéicha Noé tiémpope, upéichata avei pe Yvypóra Raʼy oĩ vove. Upe tiémpope, pe ama guasu mboyve umi hénte okaru ha omboyʼu; kuimbaʼe ha kuñanguéra omendajoa, Noé oike peve pe árkape. Haʼekuéra nopenái mbaʼevére ha upéi ou pe ama guasu ha ohundipaite chupekuéra. Péichata avei ág̃a Yvypóra Raʼy oĩ vove” (Mateo 24:36-39). Jesús okompara Noé tiémpore umi ára ijetuʼuetéva oútava, pórke oiko haguéicha upérõ, pe jehasa asy guasu oútava ojagarráta ko yvy tuichakue.
Umi apóstol ohendúva Jesúspe pe sérro Olivotýpe, katuete ohechakuaáne tekotevẽha oñatende porã. Jesús heʼi chupekuéra: “Peñatendéke ani hag̃ua arakaʼeve peñekevranta peikógui pekarurasa, pemokõrasa térã pejepyʼapyetereígui pene remikotevẽre ha peichahágui upe ára ou pende ári peimoʼãʼỹve jave peteĩ lásoicha. Ko ára oúta rupi opavave yvypóra oĩvare ko yvy ári. Peñatende porãke peikóvo, ha opa árape pejerure asy Ñandejárape tapenepytyvõ pekañy hag̃ua opa koʼã mbaʼe ojeʼe vaʼekuégui oikotaha, ikatu hag̃uáicha peñemboʼy pe Yvypóra Raʼy renondépe” (Lucas 21:34-36).
Jesús ningo noñeʼẽi hína umi mbaʼe oikótavare Jerusalénpe ha umi hudíorente. Haʼe oñeʼẽ peteĩ mbaʼe tuichavévare, ohupytýtava “opavave yvypóra [oĩvape] ko yvy ape ári”.
Jesús heʼi entéro idisípulo oñatende porã vaʼerãha ikatu hag̃uáicha oĩ preparádo. Ha omoĩ ótro ehémplo ontende porãve hag̃ua hikuái upéva. Haʼe heʼi: “Peikuaa porãke ko mbaʼe: Pe ogajára oikuaárire mbaʼe oraitépa oúta upe pyharépe pe mondaha, ndokéi vaʼerãmoʼã ha ndohejái vaʼerãmoʼã ojeike hógape. Upévare peẽ, pehechaukáke pejepreparamaha, cháke peimoʼãʼỹve jave oúta pe Yvypóra Raʼy” (Mateo 24:43, 44).
Upéi Jesús omokyreʼỹ idisipulokuérape, ha heʼi koʼã profesía oñekumpli aja oĩtaha peteĩ “tembiguái” itravahadórva ha oĩva alérta. Jesús omoĩ chupekuéra peteĩ ehémplo ontende porãtava hikuái. Haʼe heʼi: “Añetehápe, ¿mávapa hína pe tembiguái jeroviaha ha iñarandúva, pe Ijára omoĩ vaʼekue oñangareko hag̃ua ótro tembiguaikuérare, omeʼẽ hag̃ua chupekuéra hiʼupy hiʼoraitépe? ¡Ovyʼaite upe tembiguái Ijára oúramo otopa chupe ojapoha upéicha! Añetehápe haʼe peẽme: Omoĩta ipoguýpe opa mbaʼe orekóva”. Péro pe tembiguái ndojapóiramo la oñemandáva chupe, Ijára ou vove “okastiga vaipaitéta chupe” (Mateo 24:45-51; embojoja Lucas 12:45, 46 heʼívare).
Jesús ningo ndeʼiséi oĩtaha peteĩ grúpo idisipulokuéra apytépe naiñeʼẽrendumoʼãiva. ¿Mbaʼépa upéicharõ la omboʼeséva chupekuéra? Haʼe oipota entéro idisípulo oĩ alérta ha ombaʼapo kyreʼỹ. Upéicha rupi omoĩ chupekuéra ótro ehémplo ontende hag̃ua hikuái iñimportantetereiha upéva.