Lívro número 62 1 Juan
Ohai: Apóstol Juan
Moõpa ojehai: Éfeso térã ijypýpe
Arakaʼépa ojehaipa: áño 98 rupi Jesús ou rire
JUAN, pe apóstol Jesús ohayhuetéva omombaʼetereivaʼekue tekojoja. Haʼe oikuaa Jesús opensáva ha upévare hetaite oñeʼẽ mborayhúre. Juan ipyʼaguasuvaʼekue, upévare Jesús ombohéra chupe “Arasunu raʼy [Boanerges]” (Mar. 3:17, BNP). Juan ohai mbohapy kárta odefende hag̃ua añetegua ha tekojoja. Upérõ oñepyrũma oĩ mimi umi ohejáva ijerovia ha opuʼãva kongregasiónre, apóstol Pablo heʼihaguéicha. Upévare koʼã kárta omombarete umi kristiáno ymaguarépe oñemoĩ hatã hag̃ua ‘añáre’ ( 2 Tes. 2:3, 4; 1 Juan 2:13, 14; 5:18, 19)
2 Umi mbaʼe omombeʼúvare jahechakuaa ko kárta ojehaihague heta áño ojehai rire Mateo, Marcos, ha avei Pedro ha Pablo kuatiañeʼẽnguéra. Upérõ heta mbaʼe okambiáma. Noñeñeʼẽvéima umi oporomoingesévare hudiokuéra rrelihiónpe. Umíva ningo oñemoĩ hatã vaʼekue kristianokuérare pe kongregasión oñepyrũrõ guare. Avei mamove ndojeporúi Evréo Kuatiañeʼẽ. Juan heʼi “óra pahaitemaha” ha oĩmaha “heta anticristo”, umi opuʼãva Cristo rehe (1 Juan 2:18; BNP). Umi ohaívape ohenói “che raʼykuéra pohayhuetéva” ha ijehe heʼi: “Che karaietémava” (1 Juan 2:1, 12, 13, 18, 28; 3:7, 18; 4:4; 5:21; 2 Juan 1; 3 Juan 1, BNP). Koʼã mbaʼe ohechauka haʼe ohaihague koʼã kárta ituja riréma. Ha 1 Juan 1:3, 4 ohechauka pe ótro lívro Juan ohaivaʼekue ikatuhague ojehai avei upérõ. Ojeʼe umi mbohapy kárta ojehaipahague áño 98 rupi, apóstol Juan omano mboyvemi. Ha ojejapo Éfeso ypýpe.
3 Ko kárta ha Juan Kuatiañeʼẽ ojojoguaiterei, upéva ohechauka apóstol Juan ohaihague. Pór ehémplo, oñepyrũvo heʼi haʼe ohechahague “upe ñeʼẽ jeikove rehegua [...], jeikove opa arapeguáva oĩvaʼekue Túva ndive”. Péicha avei oñepyrũ Juan Kuatiañeʼẽ. Avei 1 Juan oĩ Fragmento Muratoriánope ha oñeʼẽ hese koʼã karai ymaguare ohaíva lívro: Ireneo, Policarpo ha Papías, síglo 2-peguare.a Ha Eusebio (áño 260-342 rupi) heʼi 1 Juan oñemombaʼehague yma guive.b Péro oĩ umi Biblia ombojoapýva pe téysto ha omoĩva péicha kapítulo 5, versíkulo 7 ha 8: “Oĩ mbohapy oikuaaukáva koʼã mbaʼe pe yvágape: pe Túva, pe Taʼýra ha pe Espíritu Sánto, ha mbohapyve peteĩchante. Ha mbohapy umi oikuaaukáva ko yvy ári” (1 Juan 5:7, 8, BNP). Péro ko párte ndaipóri umi manuscrito ymaguarépe ha oñemoĩnte ojehechauka hag̃ua oĩha pe Trinidad. Heta Biblia koʼag̃agua tahaʼe católico térã protestánte ndorekovéima ko párte (1 Juan 1:1, 2).c
4 Juan ohai umi ‘itaʼyrakuéra’ ‘ohayhúvape’ ani hag̃ua umi “anticristo” ogueraha chupekuéra tape vaíre. Umíva ningo osẽ ijapyteguikuéra ha nomboʼéi añetegua (2:7, 18). Haʼekuéra oiméne oguerovia umi filósofo Greciaygua heʼíva ha pe gnosticismo, umíva heʼi Ñandejára oikuaaukaha chupekuéra añónte heta mbaʼe.d Juan oñemoñeʼẽ mbarete umi ojerevaʼekuére ijeroviágui ha heta oñemoñeʼẽ pekádo, mborayhu ha anticrístore. Oñeʼẽvo pekádore ohechauka Jesús omanohague oñeperdona hag̃ua ñande pekádo. Umi anticristo katu heʼi heko potĩ ha ndojavyihaguére noikotevẽiha Jesús sakrifísiore. Haʼekuéra opensa ijehénte ha ndohayhúi avavépe. Juan ohechauka ivaiha ko mbaʼe ha heʼi joʼa joʼa kristianokuéra oporohayhuvaʼerãha. Avei ohechauka hag̃ua haʼekuéra ijapuha Juan omyesakã Jesús haʼeha Cristo Ñandejára Raʼy, ha oikomahague yvágape ou mboyve yvy ape ári osalva hag̃ua yvyporakuéra ojeroviávape hese (1:7-10; 2:1, 2; 4:16-21; 2:22; 1:1, 2; 4:2, 3, 14, 15). Juan heʼi koʼã mboʼehára japu atýrare “anticristo” ha ohechauka mbaʼéichapa ikatu jaikuaa mávapa Ñandejára raʼykuéra ha Satanás raʼykuéra (2:18, 22; 4:3).
5 Ko kárta ndojejapói peteĩ kongregasiónpe g̃uarãnte, ojejapo guei entéro kristiánope g̃uarã. Upévare noñemomaiteíri avavépe oñepyrũnguévo térã opakuévo. Oĩ voi heʼíva ko kuatiañeʼẽ ndahaʼeiha peteĩ kárta, haʼeha guei peteĩ diskúrso ojehaipyre. Ko kártape Juan heta vése heʼi “peẽme” ha upéva ohechauka ohaihague peteĩ atýpe ndahaʼéi peteĩ tapichápente.
MBAʼÉICHAPA ÑANEPYTYVÕ
11 Primer síglo opakuévo ha koʼág̃a peve oĩ “heta anticristo” térã umi opuʼãva Crístore. Ha ñande ñañeñangarekovaʼerã chuguikuéra. Avei ndajahejaivaʼerã ‘pe ñeʼẽ ñahenduvaʼekue iñepyrũha guive: Jajoayhuvaʼerãha’. Japytavaʼerã Ñandejára ykére, ñamombaʼe ñeʼẽ añetegua, ha upe aja jajapo iporãva (2:18; 3:11; 2:27-29). Avei tekotevẽ ñamombaʼe pe konsého heʼíva ñamboykevaʼerãha “umi mbaʼe vai ñande rete ohayhúva, pe tesa ohayhu ha ohechaséva, ha pe jejapo yvypóra reko rehegua”. Koʼã mbaʼe rapykuéri oho heta heʼíva ijehe kristianoha. Umi kristiáno tee katu ndojeheʼái ko múndore, oikuaa rupi ‘umi ojapóva Ñandejára rembipota oikoha tapia g̃uarã’. Koʼág̃a hetave umi oikóva iñakãrente, oiko vaíva hapichándi ha ndaijaʼéiva ojuehe. Upévare tuicha ñanepytyvõta jastudiáramo Ñandejára Ñeʼẽ ha jajapo hembipota (2:15-17, JMP).
12 Ko kárta ohechauka mbaʼeichaitépa ojoavy ñande Ru yvagapegua Satanásgui. Ñandejára ohesape ñande rape ñanemboʼévo añetegua, ha Satanás katu omoypytũ ñandehegui. Ñandejára omboʼéva oporomoingove, pe anticristo katu ijapu ha oporombotavy. Umi iñeʼẽrendúva Ñandejárape ha Itaʼýrape oĩ oñondive kongregasiónpe ha ojoayhueterei, ‘umi osẽvaʼekue ñande apytégui’ katu ojogua Caínpe, ndochaʼéi ojuehe ha ojojuka. Upéicha ‘ojekuaa porã ndahaʼeiha ñande rehegua’ (2:19, BNP; 1:5-7; 2:8-11, 22-25; 3:23, 24, 11, 12). Jaikuaa rupi koʼã mbaʼe ñañehaʼã ñandepuʼaka ko múndore. Ha mbaʼéichapa jajapóta upéva? Jajerovia mbarete vaʼerã ha jahechauka ‘jahayhuha Ñandejárape’ jajapóvo hembipota (5:3, 4).
13 Ko kárta omyesakã porã mbaʼéichapa Ñandejára mborayhu ñanemokyreʼỹ jajapo hag̃ua heta mbaʼe porã. Kapítulo 2-pe ojehechauka ndaikatuiha jahayhu Ñandejárape ha ko múndope avei. Upéi heʼi ‘Ñandejára niko mborayhu’ (4:8, 16). Ha iporãitépa ko mborayhu! Pe Túva ohechauka ñanderayhuha omboúvo “Taʼýrape osalva hag̃ua yvyporakuérape” (4:14, BNP). Ko mbaʼe ñanemokyreʼỹvaʼerã japorohayhu hag̃ua ha Juan heʼihaguéicha jaʼe avei: ‘Ñande jahayhu Ñandejárape, haʼe raẽ ñanderayhuhaguére’ (4:19). Jahayhuvaʼerã ñande rapichakuérape, pe Túva ha Taʼýra ñanderayhuháicha. Upéicharõ ñaipytyvõ ha ñamotenondevaʼerã chupekuéra. Jesús omanohaguéicha ñanderehehápe “ñande avei ñameʼẽvaʼerã ñande rekove ñande rapicháre”. Jaiporiahuverekovaʼerã ñane ermanokuérape ha jahechauka jahayhu añeteha chupekuéra “ñane rembiapokue rupi” (3:16-18). Ko kárta ohechauka jaikuaa porãramo Ñandejárape ha japorohayhúramo ñaime porãtaha hendive ha Itaʼýra ndive (2:5, 6). Umi ogovernátavape Ñandejára Rréino Juan heʼi: ‘Ñande ñaime Ñandejára teeténdi, ñaime hendive Taʼýra Jesucristo rupive’ (5:20).
[Nóta]
a The International Standard Bible Encyclopedia, volúmen 2, 1982, ojapovaʼekue G. W. Bromiley, páh. 1095-6.
b The Ecclesiastical History, III, XXIV, 17.
c Perspicacia para comprender las Escrituras, volúmen 1, páh. 858.
d New Bible Dictionary, segunda edición, 1986, ojapovaʼekue J. D. Douglas, páh. 426, 604.