“Ko ára hína manduʼarã”

1, 2. ¿Mbaʼe aniversáriopa iñimportantete opavave kristiánope g̃uarã, ha mbaʼérepa?

¿MBAʼÉREHEPA repensa nemanduʼa jave peteĩ aniversáriore? Umi omendávape katuete oúne iñakãme ikasamiénto. Ambue katu imanduʼáne peteĩ día iñimportántevare, por ehémplo hetã oñeindependisa hague ótro tetãgui. Péro, ¿reikuaápa oĩha peteĩ aniversário nasionál ojefestaháva ojapóma 3.500 áño rasa?

² Upéva hína pe Páskua, ha ojegueromanduʼa Israel isãso hague Egipto poguýgui. Ikatu ñapensa: “Umi hudío ofesteha pe Páskua, péro che ningo ndahaʼéi hudío, síno kristiáno. ¿Mbaʼére piko upéicharõ cheinteresa vaʼerã?”. Péro upe arete iñimportánte avei ñandéve g̃uarã. La Biblia heʼi: “Omanóma [...] ñande ovecharaʼy Páskuape g̃uarã, haʼéva Cristo” (1 Cor. 5:7, NM). Ikatu hag̃uáicha ñantende mbaʼérepa iñimportantete heʼíva ko téxto, ñahesaʼỹijóta mbaʼéichapa ojejapo vaʼekue pe Páskua ha mbaʼéichapa upéva ñanepytyvõ ñakumpli hag̃ua peteĩ mandáto oñemeʼẽva opavave kristiánope.

3, 4. ¿Mbaʼe mbaʼépa oiko ojejapo mboyve pe primera Páskua?

³ Hetaiterei hénte ndahaʼéiva hudío oikuaa mimi mbaʼépa oiko vaʼekue ojejapo mboyve pe primera Páskua. Ikatu oime olee raʼe pe istória lívro de Éxodope, térã oñemombeʼu chupe, ỹrõ ohecha peteĩ pelíkulape. ¿Ndépa nemanduʼa mbaʼépa oiko vaʼekue upérõ?

⁴ Umi isrraelíta oikóma kuri heta áñore tembiguáiramo Egíptope, upévare Jehová omondo Moisés ha Aarónpe ojerure hag̃ua faraónpe omosãso hag̃ua chupekuéra. Péro faraón ndoipotái ojeʼe chupe mbaʼépa ojapo vaʼerã ha heʼi ndopoimoʼãiha chuguikuéra. Upémarõ Ñandejára ogueru Egipto ári 10 plága ndevaíva. Pe última plágape omanombaite umi ehípsio raʼy ypykue, ha upe rire ae faraón opoi Jehová puévlogui (Éx 1:11; 3:9, 10; 5:1, 2; 11:1, 5).

 5. ¿Mbaʼépa ojapo vaʼerã kuri umi isrraelíta osẽ mboyve Egíptogui? (Ehecha pe taʼanga oĩva iñepyrũme.)

⁵ Koʼã mbaʼe ningo oiko vaʼekue primavérape áño 1513-pe, Jesús ou mboyve, mes evréo de abíbpe, upe rire oñehenóiva nisán.a Péro, ¿mbaʼépa ojapo vaʼerã kuri umi isrraelíta osẽ mboyve Egíptogui? Ñandejára heʼi pe día 10 guive haʼekuéra oñepyrũ vaʼerãha ojeprepara ojapo hag̃ua pe Páskua el 14 de nisán. Upe ára oñepyrũ kaʼaruete, oike rire kuarahy. Umi evréope g̃uarã umi día oñepyrũ oikére kuarahy ha opa oike jey vove pe kuarahy. Pe 14 de nisán, káda família ojuka vaʼerã peteĩ ovecha (térã kavara) mácho ha ohypýi vaʼerã huguýpe pe okẽ márko (Éx. 12:3-7, 22, 23). Upe rire ojapo vaʼerã peteĩ séna ha hoʼu vaʼerã hikuái ovecharaʼy asádo, verdúra iróva ha pan ilevaduraʼỹva. Ñandejára ánhel ohasáta Egíptorupi ha ojukáta umi taʼýra ypykue. Péro umi isrraelíta iñeʼẽrendúvape ndojehumoʼãi mbaʼeve ha upéi Jehová puévlo isãsóta (Éx. 12:8-13, 29-32).

 6. ¿Mbaʼérepa umi isrraelíta ojapo vaʼerã pe Páskua káda áño?

⁶ Péicha umi isrraelíta isãso Egipto poguýgui, ha Ñandejára omanda chupekuéra ogueromanduʼa hag̃ua upéva káda áño. Jehová heʼi: “Ko ára hína manduʼarã peẽme ha pemboaretéta [...] peẽ ha pene ñemoñare. Pemboarete ko ára [peteĩ mandátoramo] opa árape g̃uarã”. Pe día 14 rire osegi vaʼerã peteĩ fiésta siete día pukukue. Pe Páskua ojejapóramo jepe el 14 de nisán, oñehenói avei Páskua umi ocho día oñemboaretévape (Éx. 12:14-17; Luc. 22:1; Juan 18:28; 19:14). Pe Páskua haʼe vaʼekue peteĩva umi fiésta (“arete guasu”, ÑÑB) ojapo vaʼerã katuete umi evréo káda áño (2 Crón. 8:13).

 7. ¿Mbaʼépa Jesús omoñepyrũ pe última Páskua ojapo vaʼekuépe?

⁷ Jesús ha ijapostolkuéra hudío vaʼekue ha oĩ hikuái pe Léi Mosáika poguýpe, upévare haʼekuéra ofesteha káda áño pe Páskua (Mat. 26:17-19). Pe última ves ojapórõ guare pe Páskua, Jesús omoñepyrũ avei peteĩ arete iñimportantetereíva ha upe guive idisipulokuéra ogueromanduʼa vaʼerã káda áño. Upéva hína pe Séna del Señór. Péro, ¿mbaʼe díapa ojegueromanduʼa vaʼerã upéva?

 8. ¿Mbaʼépa ikatu ñañeporandu ñapensávo pe Páskua ha pe Séna del Señór rehe?

⁸ Jesús ningo omoñepyrũ vaʼekue pe Séna del Señór áño 33-pe, ofesteha rire pe Páskua. Upévare ko arete pyahu ojejapo vaʼerã pe Páskua díape. Péro oiméne jahechakuaa pe Páskua hudía koʼag̃agua ojoavyha jepi pe Séna del Señór féchagui. Ha jaikuaa hag̃ua mbaʼérepa oiko upéva, jahecha raẽ vaʼerã mbaʼépa Ñandejára omanda vaʼekue umi isrraelítape. Moisés heʼi rire ‘opa Israelgua ojuka vaʼerãha’ pe ovecharaʼy, omombeʼu porã chupekuéra mbaʼe moméntopepa ojapo vaʼerã upéva pe 14 de nisán aja (elee Éxodo 12:5, 6).

 9. Heʼiháicha Éxodo 12:6, ¿mbaʼe moméntopepa ojejuka vaʼerã pe ovecharaʼy? (Ehecha avei pe rrekuádro “¿Mbaʼe moméntopepa?”.)

⁹ Heʼiháicha Éxodo 12:6, pe ovecharaʼy ojejuka vaʼerã “og̃uahẽvo kaʼaru pytũ”. Ñandejára Ñeʼẽ Biblia katu heʼi “kaʼaru pytũ mboyvemi”. Ha ambue traduksión heʼi “pyhare mboyvemi”, “oikévo kuarahy” ha “pyhare potávo”. Péicha jahecha pe ovecharaʼy ojejuka vaʼerãha oike rire kuarahy, péro hesakãvo gueteri, oñepyrũvo pe 14 de nisán.

10. a) Heʼiháicha heta hudío, ¿arakaʼépa ojejuka pe ovecharaʼy Paskuarã? b) ¿Péro mbaʼérepa jaʼekuaa koʼã hudío opensáva noĩporãiha?

¹⁰ Tiémpo rire, oĩ hudío opensáva hasypeterei ojejukapaha umi ovecharaʼy ojegueraháva témplope. Upévare oimoʼã hikuái Éxodo 12:6 oñeʼẽha 14 de nisán opakuévorema, térã asaje rire opa peve pe día (oikévo kuarahy). Péro oimérire upéicha, ¿mbaʼe órapa osenáta hikuái? Peteĩ mboʼehára hérava Jonathan Klawans, heʼi: “Pe día pyahu oñepyrũ oikévo kuarahy. Upévare, ojejapórõ jepe pe sakrifísio día 14-pe, pe Páskua ha pe séna ojejapóma 15 de nisán. Upéicharõ jepe, Éxodo nomyesakãporãi mbaʼe díapepa ojejapo koʼã mbaʼe”. Avei heʼi: “Umi lívro ohai vaʼekue umi mboʼehára hudío ni nomombeʼúi mbaʼéichapa ojejapo vaʼekue pe Seder [séna de la Páskua] oñehundi mboyve pe témplo” áño 70-pe.

11. a) ¿Mbaʼe mbaʼépa oiko vaʼekue pe Páskua árape áño 33-pe? b) ¿Mbaʼérepa pe 15 de nisán haʼe vaʼekue peteĩ “sábado guasu”? (Ehecha pe nóta.)

¹¹ ¿Arakaʼetépa upéicharõ ojejapo pe Páskua áño 33 guare? Hiʼag̃uívo pe día ojejukatahápe “pe mymba Páskuape g̃uarã”, el 13 de nisán, Jesús heʼi Pedro ha Juánpe: “Tapeho peprepara ñandéve jaʼu hag̃ua pe séna Páskuape g̃uarã” (Luc. 22:7, 8, NM). Upéi pe jueves pyhare, 14 de nisán, ‘og̃uahẽ pe óra’ oñesena hag̃ua. Jesús ha ijapostolkuéra osena, ha upéi haʼe omoñepyrũ pe Séna del Señór (Luc. 22:14, 15). Upe pyharépe avei ojejagarra ha ojehusga chupe. Upe rire, pe 14 de nisán asajérupi, ojeklava chupe pe yvyráre ha upe kaʼaru omano (Juan 19:14). Upéicharõ, “ñande ovecharaʼy Páskuape g̃uarã, haʼéva Cristo” ojesakrifika pe día ojejukahápe avei pe ovecharaʼy Paskuarã (1 Cor. 5:7, NM; 11:23; Mat. 26:2). Upe rire, oñeñotỹ oñemohuʼãvoma pe ára, oñepyrũ mboyve el 15 de nisán (Lev. 23:5-7; Luc. 23:54).b

12, 13. ¿Mbaʼérepa iñimportánte umi mitãme g̃uarã pe Páskua?

¹² Ñanemanduʼa jeymína umi mbaʼe oiko vaʼekue rehe Egíptope. Moisés heʼi kuri Ñandejára puévlo ofesteha vaʼerãha pe Páskua “opa árape g̃uarã”. Oiméne ojejapo jave ko fiésta káda áño, umi mitã oporandu jepi ituvakuérape mbaʼépa heʼise umi mbaʼe ojejapóva (elee Éxodo 12:24-27; Deut. 6:20-23). Upéicharõ, pe Páskua opytáma “manduʼarã” umi mitãme g̃uarã jepe (Éx. 12:14).

¹³ Umi mitã oaprende heta mbaʼe iñimportánteva ikatu hag̃uáicha upe rire ifamília vove hikuái omboʼe avei itaʼyrakuérape. Por ehémplo, oaprende Jehová oñangarekoha hembiguaikuérare. Avei ohechakuaa Ñandejára oexistiha ha noĩriha mombyry isiervokuéragui, akóinte oipytyvõha ipuévlope ha oñeinteresaha hesekuéra. Jehová ohechauka vaʼekue opa koʼã mbaʼe osalvárõ guare umi isrraelíta raʼy ypykuépe oguerúrõ guare pe décima plága umi “Egiptogua rogayguápe”.

14. ¿Mbaʼépa tuvakuéra ikatu omboʼe ifamíliape pe Páskuagui?

¹⁴ Tuvakuéra, koʼág̃arupi natekotevẽvéima pemombeʼu káda áño pene famíliape pe Páskua istória. Péro iporã pemboʼe chupekuéra umi mbaʼe enterovéva ñaaprendéva pe Páskuagui, por ehémplo Ñandejára oñangarekoha ipuévlore. Peẽ pehechauka vaʼerã chupekuéra peikuaa porãha Jehová osegiha oñangareko isiervokuérare koʼag̃aite peve (Sal. 27:11; Is. 12:2). Pemboʼe jave umi mitãme, aníkena pediskursea chupekuéra, síno peñemongeta porã vaʼerã koʼã mbaʼére. Upéicha peipytyvõta pene famíliape ojeroviave hag̃ua Ñandejárare.

15, 16. ¿Mbaʼépa ñanemboʼe Jehovágui pe rreláto oñeʼẽva Páskuare ha umi isrraelítare osẽrõ guare Egíptogui?

¹⁵ Jahechaháicha, Ñandejára oñangareko isiervokuérare, péro pe Páskua ñanemboʼe avei Jehová omosãsoha ipuévlope. Epensamíntena mbaʼe mbaʼépa ohecha vaʼekue umi isrraelíta ‘oñeguenohẽrõ guare [...] Egíptogui’. Jehová oiporu peteĩ arai guasu arakuépe ha tatarendy pyharekue ogia hag̃ua chupekuéra. Upéi ombojaʼo pe mar Rojo, pe y opyta mokõi murállaicha ha haʼekuéra ohasa mbytérupi. Ohasapa rire pe ótro ládo, pe y hoʼa umi ehípsio ári ha omanomba hikuái. Upéicha umi isrraelíta isãso Egipto poguýgui. Ajeve voi ningo oagradesete ha heʼi: “Tapurahéi Jehovápe [...]. Oity márpe kavaju ha hiʼariguápe. Jehová chemombarete ha chepytyvõ. Haʼe hína pe chesalváva” (Éx. 13:14, 21, 22; 15:1, 2, NM; Sal. 136:11-15).

¹⁶ Tuvakuéra, ¿peipytyvõpa pene famíliape oikuaa hag̃ua Jehová omosãsoha ipuévlope? ¿Pehechaukápa chupekuéra peẽ voi pegueroviaha upéva umi mbaʼe pejéva ha pedesidíva rupive? Iporãite vaʼerã peaprovecháramo pende estúdio de família pelee hag̃ua Éxodo kapítulo 12 guive kapítulo 15 peve ha pehecha mbaʼéichapa Jehová omosãso vaʼekue ipuévlope. Ikatu avei pehecha Hechos 7:30-36 térã Daniel 3:16-18, 26-28, ohechaukahápe Jehová oipytyvõha isiervokuérape. Ñandejára omosãso haguéicha ipuévlope Moisés tiémpope, koʼẽrõite omosãsóta avei isiervokuérape. Upévare, enterovete jajerovia vaʼerã Jehováre, tahaʼe mitã térã kakuaa (elee 1 Tesalonicenses 1:9, 10).

17, 18. ¿Mbaʼérehepa ñanemomanduʼa pe ovecharaʼy ruguy ojeporu vaʼekue pe primera Páskuape?

¹⁷ Pe Léi Mosáika omanda vaʼekue ojefesteha hag̃ua pe Páskua. Péro ñande kristianokuéra nañaimevéima pe Léi poguýpe, upévare ndajajapói pe Páskua (Rom. 10:4; Col. 2:13-16). Ñandéve oñemanda jagueromanduʼa hag̃ua Ñandejára Raʼy omano hague ára. Upéicharõ jepe, ikatu ñaaprende heta mbaʼe pe Páskua oñepyrũ vaʼekuégui Egíptope.

¹⁸ Pe ovecharaʼy ruguy ojehypýi vaʼekue pe okẽ márkore ikatu hag̃uáicha ojesalva umi isrraelíta raʼy ypykue. Ñane tiémpope natekotevẽi ojesakrifika animál Ñandejárape g̃uarã pe Páskuape ni ambue féchape. Péro oĩ peteĩ sakrifísio iñimportantevéva ikatúva ñanepytyvõ jaiko hag̃ua opa ára g̃uarã. Apóstol Pablo oñeʼẽrõ guare ‘Ñandejára raʼykuéra ypykuére’, ‘herakuéra ojehaíva yvágape’, omyesakã porã vaʼekue umi kristiáno unhído ohupytytaha jeikove opaʼỹva pe ‘tuguy [...] ojehypýiva’ rupive, térã Jesús ruguy rupive (Heb. 12:23, 24, NM). Umi kristiáno oikótava opa ára ko yvy ape ári, odepende avei Jesús ruguýre ojesalva hag̃ua. Upévare, iporã ñanemanduʼa ko téxtore: “Jesús opaga ñanderehe huguy rupive ha upéva omeʼẽ ñandéve liverta. Upéicha rupi ñane rembiapo vai ikatu oñeperdona, Ñandejára imbaʼeporãiterei haguére” (Efes. 1:7, NM).

19. ¿Mbaʼérepa jajeroviave umi profesíare jaikuaávo mbaʼéichapa omano Jesús?

¹⁹ Umi isrraelíta nomopẽi vaʼerã pe ovecharaʼy kangue ni peteĩ hendápe ojapo jave pe Páskua (Éx. 12:46; Núm. 9:11, 12). ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa upéva oñembojojaha avei “Ñandejára Ovecharaʼy” rehe, ou vaʼekue omeʼẽ hekove ñandesalva hag̃ua? (Juan 1:29, NM.) Jesús ningo ojeklava peteĩ yvyráre ha ijykére mokõi kriminál. Umi hudío ojerure Pilátope toñemopẽ mbohapyvévagui hetyma omano pyaʼeve hag̃ua hikuái ha ani hag̃ua ojeheja chupekuéra pe yvyráre el 15 de nisán peve, haʼéva sábado dóvle. Umi soldádo ojapo upéva umi mokõi kriminál rehe, “péro oúvo Jesús rendápe, ohecha hikuái haʼe omanóma hague ha nomopẽi chugui hetyma” (Juan 19:31-34, NM). Upéva oñembojoja avei pe ovecharaʼy ojejukávare Paskuarã ‘ohechaukáva’ umi mbaʼe oikóta vaʼekue pe 14 de nisán áño 33-pe (Heb. 10:1, NM). Hiʼarive, umi mbaʼe oikóva upérõ okumpli Salmo 34:20, ha upéva omombarete ñande jerovia umi profesía oĩvare la Bíbliape.

20. ¿Mbaʼépepa idiferénte pe Páskua ha pe Séna del Señór?

²⁰ Péro pe Páskua ha pe Séna del Señór idiferénte ojuehegui. Pe Páskua ndojejapói pe Séna del Señór ojejapoháicha. Por ehémplo, Egíptope umi isrraelíta hoʼu vaʼekue pe ovecharaʼy roʼo, péro ndoʼúi huguykue. Jesús katu heʼi umi ogovernátava hendive “Ñandejára Rréinope” hoʼu vaʼerãha pe pan ha avei pe víno, orrepresentáva hete ha huguy. Pe artíkulo oúvape ñahesaʼỹijovéta upéva (Mar. 14:22-25, NM).

21. ¿Mbaʼérepa ñantende porã vaʼerã umi mbaʼe ojejapo vaʼekue pe Páskuape?

²¹ Jahechaháicha, pe Páskua iñimportanteterei vaʼekue Ñandejára puévlope. Ha upéva opyta vaʼekue “manduʼarã” umi hudíope g̃uarã. “Opa mbaʼe oĩva Ñandejára Ñeʼẽme ojehai ijespíritu rupive.” Upévare iporã ñantende umi mbaʼe ojejapo vaʼekue upe aretépe ikatu hag̃uáicha ideprovécho ñandéve (2 Tim. 3:16, NM).