Jahechákena ‘mbaʼépa ñaneraʼãrõ’
ÑANDE rekove ningo ikatu ñambojoja peteĩ viáhere ikatuhápe jajagarra heta tape. Ha jajagarra mboyve peteĩva, iporãta jahecháramo moõpa ñandegueraháta. Oĩ heta ndojapóiva péicha ha upe rire ombyasy. Ikatu ñande voi jaʼe: “Aikuaárire peichataha, ndajapoivaʼerãmoʼã”.
Peteĩ tapicha oviahátava ha ikatupyrýva, katuete oikuaáma mbaʼe tapépa ojagarráta. Ikatu oiporu peteĩ mápa térã oporandu umi oikuaa porãvape upe lugár haʼe ohoseha. Ha ohokuévo oñatende porã umi señál tape rembeʼýpe oĩva rehe. Péro ñande rekove rehe ñañeʼẽvo, mbaʼéichapa ikatu jaikuaa mbaʼe tapépa iporãvéta jajagarra? Ñanemanduʼavaʼerã Ñandejára heʼivaʼekuére Moisés rupive umi isrraelítape: ‘Pene arandúrire, pehechakuaavaʼerãmoʼã mbaʼépa peneraʼarõ’ (Deuteronomio 32:29).
Pe konsého iporãvéva
Jaikuaa porã ningo mbaʼe tapépa jajagarravaʼerã. Jehová ningo upe Ikatupyryvéva ha heʼi ñandéve mbaʼe tapépa iporãve ñandéve g̃uarã. Haʼe ohecháma mbaʼe tapépa ojagarra yvyporakuéra ha mbaʼépepa oporogueraha. Upévare La Biblia heʼi: “Ñandejára oikuaapa yvypóra rekovekue, ha ohecha moõ rupípa oiko” (Proverbios 5:21).
Jehová ojepyʼapy umi chupe ohayhúvare. Upévare Iñeʼẽme omoĩ ñandéve moõ rupípa jahavaʼerã. Ha káda únope heʼi: “Che rohekomboʼéta. Ahechaukáta ndéve moõ rupípa reikovaʼerã, ha nderehe ajesarekóta opa árape”. Upévare jadesidi mboyve peteĩ mbaʼe, iporãta jahecháramo mbaʼépa heʼi ñandéve Ñandejára Ñeʼẽ. Upéicha ojapómi rréi David. Haʼe oñemboʼe Ñandejárape péicha: “Ehechaukamína chéve che raperã aguata porã hag̃ua” (Salmo 32:8; 143:8, ÑÑB).
Jajapóramo heʼíva ñandéve peteĩ ivakeánova, ñañeñandu porã, jajerovia ha ndajakyhyjéi japiárõ g̃uarã pe tapégui. David ojapo upéicha, ojerure Jehovápe oipytyvõ hag̃ua chupe ha ojapo Haʼe heʼiháicha. Upéicha rupi ipyʼaguapy omombeʼuháicha ko versíkulope: ‘Ñandejára che rerekua, haʼe omeʼẽmba chéve aikotevẽva guive. Umi kapiʼipe kyrỹiha rupi chegueraha, umi y sakã rembeʼýpe chemombytuʼu. Haʼe chesãmbyhy ihustísia rape rehe héra rehehápe. Aguatáramo jepe kaʼaguy iñypytũha rupi ndakyhyjemoʼãi mbaʼeveichagua mbaʼe vaígui, haʼe oĩgui chendive’ (Salmo 23:1-4, ÑÑB).
Mbaʼépa ohaʼarõ umi iñañávape?
Peteĩ ohaivaʼekue avei pe Salmo oñeʼẽ hag̃ua hekovére (Asaf térã iñemoñare) heʼi: ‘Haimete apyrũ vai’. Mbaʼépa ojehu chupe? Oñepyrũ ‘ohecharamo mbaʼéichapa umi iñañáva haʼetévaicha ipyʼaguapyvéva’. Haʼetévaicha voi chupe ‘oiko pytuʼúva’ hikuái. Ha ivaivéva katu, haʼe oimoʼãma ojavyha ojapóvo iporãva (Salmo 73:2, 3, 6, 12, 13, S).
Péro ko salmísta oho Jehová rógape oñemboʼe, ha ojepyʼamongeta umi mbaʼe ohaʼarõvare umi iñañávape. Upéi ohechakuaa “mbaʼéichapa hekovekuéra opa rei”. Upéicha ohechakuaa ivaietereiha ohaʼarõva umi iñañávape. Ohechakuaa avei opyrũha hikuái “isỹiháme” ha hoʼataha katuete, ha ‘kyhyjepópe omanombaha hikuái tapére’. Ha ko salmístapepa moõ ogueraháta pe tape haʼe oguataha? Ohechakuaa upe tape haʼe ojagarráva iporãveha, upévare heʼi Jehovápe: “Ha ipahápe chemog̃uahẽ porãta ne rendápe” (Salmo 73:17-19, 24, ÑÑB).
Ohechávo nosẽporãiha umi pyaʼeterei irríkova ipokarẽ haguére, pyaʼe ohechakuaa haʼe ojapoha iporãva! Upévare heʼi: ‘Chéve g̃uarã iporã añemoag̃ui Ñandejárare’. Añetete ningo upéva, ñañemoag̃uíramo Jehováre iporã ñandéve g̃uarã, tahaʼe koʼág̃a térã amo gotyove (Salmo 73:28, ÑÑB).
‘Emaña porãkena nde raperãre’
Pe salmístaicha avei ñande ñambohovái heta mbaʼe. Pór ehémplo mbaʼépa jajapóta oñekuaveʼẽramo ñandéve peteĩ traváho ñagana porãvetahápe, térã peteĩ kárgo iporãvéva? Hasy ningo osẽ porãmba hag̃ua ñandéve opa mbaʼe, upéicharõ jepe ñapensa porã vaʼerã mbaʼépa jahupytýta upe haguére. Iporã avei ñañeporandu: “Mbaʼépa oikóta ajapóramo péicha? Ahátapa mombyry che familiakuéragui, ha ahejátapa che ména térã che rembirekópe haʼeño? Ikatúpa upépe che júnta vai hína, tahaʼe che travahohápe térã pe aikoha rupi?”. Jakalkuláramo opa mbaʼe ikatúva oiko, jadesidi porãta. Salomón heʼivaʼekue: ‘Emaña porãkena nde raperãre’ (Proverbios 4:26).
Ko téysto heʼíva ningo iporã opavavépe g̃uarã, koʼýte umi ipyahuvévape g̃uarã. Jahechamína mbaʼépa oiko peteĩ mitãrusúre oalkila haguére peteĩ vidéo tieʼỹ. Ohechapa rire pe vidéo, iñakãrakueterei ha osẽ oheka peteĩ kuña hekovaívape hiʼag̃uíva hógagui. Mbaʼéichapa opyta upe rire? Oñeñandu vai ojapovaʼekuére ha okyhyje hasýrõ g̃uarã hekovai haguére. Oiko hese la Biblia heʼiháicha: ‘Ohóma katu hapykuéri, vaka soʼorã ohoháicha isãre’. Ñambyasyete ningo nopensái haguére upe ‘ohaʼarõvare chupe’. Ohechakuaavaʼerãmoʼã ningo naiporãieteha! (Proverbios 7:22, 23.)
Jajeroviákena umi señál tapére oñemoĩvare
Umi mbaʼyru omaneháva heʼi jepi iporãha ñapena umi señál oĩvare. Ñande rekovépe iporã avei ñapena umi “avíso” oñemeʼẽvare ñandéve nañandegustáiramo jepe. Jeremías tiémpope, heta oĩvaʼekue nopenáiva umi avísore. Ha odesidítarõ guare hikuái, Jehová heʼi chupekuéra: “Peporandu umi tape yma guare rehe, mamópa oĩ upe tape iporãvéva. Peguata upérupi ha pejuhúta pytuʼu”. Péro haʼekuéra irrevélde ha oñemohatã peteĩ mbaʼépe ha heʼi: “Nahániri, ndoroguataséi upérupi” (Jeremías 6:16). Mbaʼépa ‘ohaʼarõ’ chupekuéra upéicharamo? Babiloniaygua ohundi Jerusalén áño 607-pe ha ojeguerahapa chupekuéra Babilóniape.
Nañapenáiramo Jehová heʼívare, nañasẽporãmoʼãi. Upévare Ñandejára Ñeʼẽ heʼi: ‘Ejeroviákena Ñandejárare nde pyʼaite guive, ha ani ndejehe año. Nemanduʼa memékena hese ha Haʼe omyesakãta ndéve nde rape’ (Proverbios 3:5, 6).
Oĩ heta mbaʼe Ñandejára heʼíva ñandéve ojoguáva umi señál heʼívape “Ani pehasa”. Pór ehémplo la Biblia heʼi: “Iñañáva rapykuéri ani reho, ha haʼekuéra oikoháicha ani reiko” (Proverbios 4:14). Ótro tape ipeligrósova ohechauka ñandéve Proverbios 5:3, 4: ‘Pe kuña ndojekuaáiva rembe eíraicha heʼẽ, ha ijuru isỹive aséitegui, ha amo ipahakuévo katu iro ahénhoicha, hakua ku kyse puku haimbe jováivaicha’. Oĩ umi ogustaitereíva chupe hekovai, ha oiko umi kuña hekovaíva ndive térã oimeraẽva ndive. Péro ndorrespetái haguére hikuái pe señál heʼíva “Ani pehasa” oho vaieterei chupekuéra.
Jadesidi mboyve peteĩ mbaʼe noĩporãiva, ñañeporanduvaʼerã: “Moõpa chegueraháta?”. Ñañemoĩramo ñapensa mbaʼépa ‘ñaneraʼarõta’ jajapóramo peteĩ mbaʼe noĩporãiva, katuete ñanepytyvõta ñamboyke hag̃ua upéva. Umi nopenáiva ojeʼévare chupekuéra oñaprovlemáta katuete. Ikatu isída térã ova hese ambue mbaʼasy vai, ojopoi iména térã hembirekógui, kuñáramo ikatu hyeguasu rei ha oityuka imemby, ha oñeñandu vai hikuái ojapovaʼekuére. Heʼi haguéicha apóstol Pablo, umi hekovaíva ‘ndohupytyichéne Ñandejára Rréino’ (1 Corintios 6:9, 10, JMP).
‘Kóva hína pe tape’
Sapyʼánte hasy jaikuaa hag̃ua mbaʼépepa opáta peteĩ mbaʼe jadesidíva. Upévare javyʼaiterei Jehová ojepyʼapy ha ohechauka haguére ñandéve ñande raperã. Haʼetévaicha ku heʼíva ñandéve: ‘Kóva hína pe tape, peiko ipype’ (Isaías 30:21). Moõ gotyópa ñandegueraháta ko tape? Jesús heʼivaʼekue: ipoʼi ha hasýramo jepe jaguata pype, ñandegueraha jaiko hag̃ua opa ára g̃uarã (Mateo 7:14).
Jajepyʼamongetamína sapyʼaite umi mbaʼe jajapovareñaína. Oĩ porãpa? Moõpa ñandegueraháta? Jahecháma haguéicha jajerurevaʼerã Jehovápe tañanepytyvõ ha jahecha “pe mápa ohechaukáva ñandéve pe tape”, upéva hína la Biblia. Ha oĩ avei umi “ivakeánomava oviaha hag̃ua”, heta tiémporema og̃uatavahína Ñandejára rapére, ikatu avei haʼekuéra ñanepytyvõ. Upeichahágui jahecháramo ñakambiavaʼerãha ñande rape, ñakambiákena pyaʼe ha porã.
Peteĩ oviaháva ohechávo umi señál heʼíva chupe oho porãha hína, koʼýte osegise upe tape. Upéicha avei, ñande jahecháramo jajapo porãha ñaína opa mbaʼe ha ñanderekojojaha, jasegi katu upe tape rehe! Jahupytýta gueteri hetaiterei mbaʼe porã (2 Pedro 3:13).
Opa umi tape oĩva ñandegueraha katuete peteĩ lugárpe. Moõpa ñandegueraha pe tape jaiporavovaʼekue? Ndovalemoʼãi mbaʼeverã upe riréma jaʼéramo: “Mbaʼére piko ndasegíriraʼe pe ótro tape!”. Upévare, ñañeporandúkena koʼag̃aite voi: “Mbaʼépa cheraʼarõta asegíramo ko tape?”.
[Taʼanga ha rrekuádro oĩva páhina 10-pe]
Mbaʼépuku ‘ñaneraʼarõ’?
Ndepyahúramo, rejuhúta katuete heta mbaʼe ndepyʼaraʼãva ha katuete oĩta nde rapichakuéra ndejopyséva rejapo hag̃ua heta mbaʼe chupekuéra g̃uarã noĩvaíriva. Epensamína koʼã mbaʼére:
◼ Ojeʼéramo ndéve: “Apara ndéve ha nderepitaichéne katu”
◼ Peteĩ nde profesór imbaʼeporãséva nendive, nemokyreʼỹ reho hag̃ua universidápe.
◼ Reñeinvita peteĩ fiestarã oĩtahápe vevída ha ikatu oĩ dróga avei.
◼ Ojeʼe ndéve: “Emoína Internétpe nde réra, nde teléfono número, nde direksión, nde fóto ha mbaʼe”.
◼ Ne amígo térã ne amíga heʼi ndéve pehecha hag̃ua peteĩ pelíkula tieʼỹ térã oĩhápe ojejukáva ha oñembyepotíva.
Mbaʼépa rejapóta péicha jave? Rejapótapa ojejeruréva ndéve, térãpa repensa porãta mbaʼépa ‘neraʼarõ’ rejapóramo umíva? Rejapo porãta repensáramo “rehugátapa tata rehe”. La Biblia heʼi porã: “Ikatu piko oime okaiʼỹre ojatapýva hapypaʼũme? Ikatu piko oime okaiʼỹre tata rehe opyrũva?” (Proverbios 6:27, 28).