KAPÍTULO 1
Mbaʼépa pe añetegua jaikuaavaʼerã Ñandejáragui?
Añetehápepa ojepyʼapy Ñandejára ñanderehe?
Mbaʼeichaguápa Ñandejára? Oguerekópa peteĩ téra?
Ikatúpa ñañemoag̃ui Ñandejárare?
1, 2. Mbaʼérepa iporã ñaporandu?
NDÉPA rehecháva mbaʼeichaitépa oporandu umi mitã? Oñepyrũvo oñeʼẽ hikuái, oĩma oporandúva heta mbaʼére. Omaña porã ñanderehe ha oporandu: “Mbaʼérepa hovy pe yvága?”, “Mbaʼéguipa ojejapo umi estrélla?”, “Mávapa omboʼe guyrakuérape opurahéi hag̃ua?”. Ñañehaʼãramo jepe ñakontesta porã chupekuéra, sapyʼánte ñandeporupaite. Ha ñakontesta porãramo jepe, ikatu oporandu jeýnte ñandéve: “Mbaʼérepa upéva?”.
2 Ndahaʼéi mitã añónte oporandúva. Enterove jakakuaa aja, jasegi ñañeporandu heta mbaʼére. Jajapo upéva jaikuaa hag̃ua mbaʼéichapa ikatu ñag̃uahẽ peteĩ lugárpe, jajehekýi hag̃ua pelígrogui térã jaikuaaségui reínte. Péro heta hénte noporanduvéima ni umi mbaʼe iñimportantevévare, ha ndohekavéima mbaʼéichapa ikatúta ombohovái umi porandu.
3. Mbaʼérepa oĩ heta noñehaʼãvéimava okontesta umi porandu iñimportantevéva?
3 Epensami pe porandu oĩvare ko lívro apére, térã umi iñepyrũme oĩvare, ha umi jatopávare ko kapítulo oñepyrũvo. Koʼã porandu haʼe umi iñimportantevéva jajapo. Upéicharamo jepe, heta hénte oheja reíntema ha noñehaʼãvéima ombohovái koʼã mbaʼe. Mbaʼérepa ojapo hikuái upéicha? Ombohováipa la Biblia koʼã porandu? Oĩ oimoʼãva hasyetereiha ñantende koʼã mbaʼe. Oĩ katu noporanduséiva oñemotĩramo g̃uarã. Ha oĩ avei heʼíva jahejavaʼerãha koʼã mbaʼe okontesta umi líder ha umi mboʼehára rrelihionpegua. Mbaʼépa nde ere?
4, 5. Mbaʼépa umi porandu iñimportantevéva jajapo, ha mbaʼérepa tekotevẽ ñambohovái koʼã porandu?
4 Oiméne nde reikuaase mbaʼéichapa ikatu oñekontesta umi porandu iñimportantevéva ñande rekovépe. Oimevaʼerã reñeporandu jepi: “Mbaʼerãpa jaikove? Kóva ko jeikovéntepa oĩ? Mbaʼeichaguápa Ñandejára?”. Iporã reñeporandu koʼã mbaʼére ha ani reheja rei reikuaa porã mboyve mbaʼéichapa oñembohovái. Jesucristo, pe mboʼehára ojekuaáva opárupi, heʼivaʼekue: “Pejerure meméke ha oñemeʼẽta peẽme, peheka meméke ha pejuhúta, pembota meméke pe okẽ ha ojepeʼáta peẽme” (Mateo 7:7).
5 ‘Reheka meméramo’ rembohovái koʼã porandu iñimportantevéva, rehecháta iporãha rejapo upéva (Proverbios 2:1-5). Oiméramo jepe ojeʼéma ndéve heta mbaʼe, koʼã porandu oñembohovái ha nde ikatu retopa la Bíbliape. Ndahasýi ñantende, ha iporãveha, omeʼẽ ñandéve esperánsa ha ñanembovyʼa. Avei ikatu ñanepytyvõ jaiko porãve hag̃ua koʼág̃ama voi. Ñañepyrũ hag̃ua ñakontestáta peteĩ porandu hetápe oipyʼapýva.
IPYʼAHATÃPA ÑANDEJÁRA HA NDOJEPYʼAPÝI ÑANDEREHE?
6. Mbaʼérepa heta oĩ opensáva Ñandejára ndojepyʼapyiha yvyporakuéra ohasa asývare?
6 Heta hénte opensa Ñandejára upeichaha. Haʼekuéra heʼi: “Ñandejára ojepyʼapýrire ñanderehe idiferentevaʼerãmoʼã ko múndo, ajépa?”. Jahecha ko múndo henyhẽha gérra, pyʼaro ha mboriahúgui. Ñande ikatu ñanderasy, jahasa asy térã omano ñandehegui peteĩ jahayhúva. Upévare oĩ opensáva: ‘Ñandejára ojepyʼapýramo ñanderehe, mbaʼérepa ndoipeʼái ñandehegui koʼã provléma?’.
7. a) Mbaʼéichapa umi mboʼehára rrelihionpegua ogueroviauka la héntepe Ñandejára ipyʼahatãha? b) Mbaʼépa añetehápe omboʼe la Biblia umi mbaʼe vai jahasávagui?
7 Ha ivaiveha, umi mboʼehára rrelihionpegua ogueroviauka la héntepe Ñandejára ipyʼahatãha. Mbaʼéichapa ojapo hikuái upéva? Ojehúramo peteĩ desgrásia haʼekuéra heʼi oikoha Ñandejára oipotágui. Upéicha, omboja Ñandejárare umi mbaʼe vai oikóva. Péro añetépa koʼã mbaʼe ojeʼéva Ñandejárare? Mbaʼépa añetehápe omboʼe la Biblia? Santiago 1:13 heʼi: “Oñeĩ jave jejopy vaípe, ani avave heʼi: ‘Ñandejára chejopy vai hína’. Pórke ndaikatúi mbaʼe vaípe ojejopy Ñandejárape, ha nomoĩri avei jejopy vaípe avavépe”. Upévare umi mbaʼe vai oikóva ko múndope arakaʼeve ndoúi Ñandejáragui (Job 34:10-12). Añetehápe haʼe oheja oiko koʼã mbaʼe vai. Péro upéva ndeʼiséi haʼe voi ojapoha.
8, 9. a) Mbaʼe ehémplopa ikatu reiporu rehechauka hag̃ua oĩha diferénsia jaheja oiko peteĩ mbaʼe vai ha ñandete voi jajapóramo upéva? b) Mbaʼérepa naiporãi ñañeʼẽ vai Ñandejárare ohejahaguére yvyporakuérape osegi pe tape vai?
8 Ñapensami peteĩ túva iñarandu ha ipyʼaporãvare oguerekóva hendive peteĩ itaʼýra okakuaapámava. Upe rire ko kariaʼy ou oñemborrevélde ha ohose hógagui, itúva ndojokói chupe. Ha oñepyrũvo heko vai ko kariaʼy ha heta iprovléma, jaʼétapa itúva omoñepyrũhague koʼã provléma? Nahániri (Lucas 15:11-13). Upéicha avei Ñandejára ndojokói umi mbaʼe vai ojaposévape, péro haʼe nomoñepyrũi umi provléma oúva chupekuéra. Upéicharõ, ndaikatúi jakulpa Ñandejárape umi mbaʼe vai yvyporakuéra ohasávare.
9 Ñandejára oikuaa porã mbaʼérepa oheja yvyporakuérape osegi pe tape vai. Haʼégui ñande Apohare iñarandu ha ipoderósova, noikotevẽi omombeʼu mbaʼérepa ojapo heta mbaʼe. Péro Ñandejára ñanderayhu ha omombeʼu ñandéve. Koʼãvagui ñaaprendevéta pe kapítulo 11-pe. Péro katuete jagueroviakuaa ndouiha Ñandejáragui umi provléma jaguerekóva. Haʼe añoite uvei omeʼẽ ñandéve esperánsa oñesolusionataha koʼã mbaʼe (Isaías 33:2).
10. Mbaʼérepa ikatu jaguerovia Ñandejára oipeʼaitetaha opaichagua mbaʼe vai jahasáva?
10 Avei, Ñandejára oguereko santida (Isaías 6:3). Upéva heʼise ipotĩha ha ndoguerekoiha mbaʼeve ivaíva. Heʼise avei ni michĩmi naiñañaiha. Upéicharõ ikatu jajeroviapaite hese. Upéva ndaikatúi jaʼe yvyporakuérare, pórke sapyʼánte ojapo hikuái mbaʼe vai. Umi mburuvichakuéra ipyʼaporãvérõ jepe ndaikatúi omyatyrõ umi mbaʼe vai ojapóva umi hénte aña. Péro Ñandejára ipuʼakapa opa mbaʼére. Haʼe ikatu oipeʼaite umi mbaʼe vai ombohasa asýva yvyporakuérape, ha upéicha ojapóta. Ojapo vove upéva, Ñandejára ohundietéta umi mbaʼe vai opa ára g̃uarã! (Salmo 37:9-11.)
MBAʼÉICHAPA OÑEÑANDU ÑANDEJÁRA UMI INHUSTÍSIA JAHASÁVARE?
11. a) Mbaʼéichapa oñeñandu Ñandejára umi inhustísia ojejapóvare? b) Mbaʼéichapa oñeñandu Ñandejára ohechávo jahasa asyha?
11 Mbaʼéichapa Ñandejára oñeñandu ohechávo umi mbaʼe vai oikóva ko múndope ha ñande rekovépe jahasáva? Ñandejára “ohayhu pe hustísia”, heʼi la Biblia (Salmo 37:28). Upévare haʼe omombaʼeterei pe iporãva ha ivaíva, ha ndaijaʼéi umi inhustísia ojejapóvare. Mbaʼéichapa oñeñanduvaʼekue Ñandejára ko Yvy henyhẽrõ guare mbaʼe vaígui? “Hasy chupe ipyʼapýpe”, heʼi la Biblia (Génesis 6:5, 6). Ha Ñandejára nokambiái (Malaquías 3:6). Haʼe ndaijaʼéi koʼág̃a peve umi mbaʼe vaíre ha ombyasy ohechávo yvyporakuéra ohasa asy. Upéva upéicha, “ojepyʼapýgui haʼe penderehe”, heʼi la Biblia (1 Pedro 5:7).
12, 13. a) Mbaʼérepa jaguereko umi kualida iporãva, umíva apytépe pe mborayhu, ha upévare mbaʼéichapa jahecha umi jehasa asy oĩva ko múndope? b) Mbaʼérepa ikatu jaguerovia Ñandejára katuete omyatyrõtaha umi provléma oĩva ko múndope?
12 Mbaʼérepa ikatu jaguerovia Ñandejára oñeñandu vaiha ohechávo jahasa asy? Jahechavéta mbaʼérepa. La Biblia omboʼe Ñandejára ojapohague kuimbaʼépe ijoguahárõ (Génesis 1:26). Upévare jaguereko umi kualida iporãva pórke Ñandejára oguereko umi mbaʼe. Pór ehémplo, nerembyasýipa rehechávo ohasa asyha umi hénte inosénte? Ha ndévema ndepyʼapýramo umichagua inhustísia, katuete Ñandejárape oipyʼapyvéta.
13 Peteĩ mbaʼe iporãvéva oguerekóva yvyporakuéra haʼe pe kapasida oporohayhu hag̃ua. Upévape avei jajogua Ñandejárape. La Biblia omboʼe: “Ñandejára haʼe mborayhu” (1 Juan 4:8). Ñande japorohayhu Ñandejára oporohayhúgui. Ha ikatúramo, ndereipeʼamoʼãipa ko múndogui pe jehasa asy ha inhustísia? Katuete rejapóta! Upéicha avei ikatu jajerovia Ñandejára oipeʼaitetaha pe jehasa asy ha inhustísia. Umi promésa jahechavaʼekue oñepyrũvo ko lívro ndahaʼéi peteĩ mbaʼe hiʼãnteva ñandéve, térã peteĩ mbaʼe porã ikatuʼỹva oiko. Ñandejára oprometéva katuete oñekumplíta! Upéicharamo, reguerovia hag̃ua koʼã promésa, tekotevẽ reikuaave Ñandejárape, pórke haʼe opromete koʼã mbaʼe.
ÑANDEJÁRA OIPOTA REIKUAA MÁVAPA HAʼE
14. Mbaʼéichapa héra Ñandejára, ha mbaʼérepa tekotevẽ jaiporu héra?
14 Reipotáramo peteĩ nde rapicha ndekuaa, mbaʼépa rejapóta? Remombeʼúta chupe nde réra, ajépa? Mbaʼéichapa héra Ñandejára? Heta rrelihión omboʼe heraha “Ñandejára” térã “Señór”, péro umíva ndahaʼéi téra tee. Umíva títulonte, ojeʼeháicha “rréi” ha “presidénte”. La Biblia omboʼe Ñandejára oguerekoha heta título. Umíva apytépe oĩ “Ñandejára” ha “Señór”. Upéicharõ jepe, la Biblia omboʼe avei Ñandejára oguerekoha héra tee: Jehová. Salmo 83:18-pe heʼi: “Nde, nde rérava Jehová, nde añoite haʼe pe Ijyvatevéva ko Yvy ape ári”. Nde Biblia ndoguerekóiramo ko téra, ikatu reheka pe informasión oĩvehápe, “Ñandejára réra: Mbaʼéichapa ojeporu ha mbaʼépa heʼise”. Upépe retopáta mbaʼérepa ndoguerekói. Añetehápe, Ñandejára réra oñemoĩvaʼekue hetaiterei vése umi kuatia la Biblia ojehaihaguépe. Upévare, Jehová oipota reikuaa ha reiporu héra. Upéicharõ ikatu jaʼe haʼe ojekuaaukaha ñandéve la Biblia rupive.
15. Mbaʼépa heʼise pe téra Jehová?
15 Ñandejára voi oñembohéra upéicha, heʼiségui heta mbaʼe. Pe téra Jehová heʼise Ñandejára ojapotaha pe oprometevaʼekue ha ikatuha ojapo oimeraẽ mbaʼe haʼe oipotáva.a Ñandejára réra peteĩnte ha chupe añoite ikatu oñehenói upéicha. Heta mbaʼépe Jehová ndaijojahái. Mbaʼérepa jaʼe upéva?
16, 17. Mbaʼépa ñanemboʼe koʼã título Jehová oguerekóva: a) “Ipuʼakapáva”? b) “Rréi opa ára g̃uarã”? c) “Apohare”?
16 Jahecháma Salmo 83:18 heʼiha Jehovágui: “Nde añoite haʼe pe Ijyvatevéva”. Ha chupe añoite avei ojeʼe “pe Ipuʼakapáva”. Revelación 15:3-pe heʼi: “Tuicha ha ndaijojahái umi mbaʼe rejapovaʼekue, Ñandejára Jehová, pe Ipuʼakapáva. Ihústo ha añetegua umi nde rape, Rréi opa ára g̃uarã”. Pe título “Ipuʼakapáva” ñanemboʼe Jehová haʼeha pe ipoderosovéva oimeraẽgui. Ipuʼaka ndaijojahái, tuichaitereígui. Ha pe título “Rréi opa ára g̃uarã” ñanemomanduʼa Jehová peteĩnteha oikohaguére opa árare. Salmo 90:2-pe heʼi: “ymaiterei guive ha opa ára peve, nde hína Ñandejára.” Ñapensávo koʼã mbaʼére ñanemongyhyje, ajépa?
17 Avei Jehová ndaijojahái pórke chupe añoite oñehenói Apohare. Revelación 4:11-pe jalee: “Ndéve ikatu, Jehová, ore Jára, oñemeʼẽ glória, ñemombaʼeguasu ha puʼaka, rejapógui opa mbaʼe, ha nde reipotágui oiko ha ojejapovaʼekue”. Epensami koʼã mbaʼére: umi espíritu yvagapegua, umi estrélla ojajaipáva, umi yva osaingopáva, umi pira oikóva már ha rríope, opa mbaʼe oĩ pórke Jehová haʼe koʼã mbaʼe Apohare!
IKATÚPA REÑEMOAG̃UI JEHOVÁRE?
18. Mbaʼérepa heta oimoʼã ndaikatumoʼãiha arakaʼeve oñemoag̃ui Ñandejárare, péro mbaʼépa omboʼe la Biblia?
18 Oĩ okyhyjéva olee vove umi Jehová kualida tuichaitereívagui. Okyhyje oimoʼãgui Ñandejára ijyvatetereiha ha ndaikatumoʼãiha arakaʼeve oñemoag̃ui hese térã oimoʼã ndahaʼeiha mbaʼeve Jehová renondépe. Péro añetépa upéva? La Biblia nomboʼéi upéva. Heʼi uvei Jehovágui: “Haʼe namombyrýi ñandehegui” (Hechos 17:27). Avei la Biblia heʼi: “Peñemoag̃ui Ñandejárare, ha haʼe oñemoag̃uíta penderehe” (Santiago 4:8).
19. a) Mbaʼéichapa ikatu ñañemoag̃ui Ñandejárare ha mbaʼe venefísiopa jahupytýta upévare? b) Mbaʼe kualida Ñandejára oguerekóvapa nde remombaʼeve?
19 Mbaʼéichapa ikatúta reñemoag̃ui Ñandejárare? Ñepyrũrã, resegivaʼerã reaprende Ñandejáragui. Jesús heʼivaʼekue: “Kóva heʼise jeikove opaʼỹva, toguerekove ohóvo hikuái konosimiénto ndehegui, Ñandejára añetegua peteĩetéva, ha upe nde rembouvaʼekuégui, Jesucristo” (Juan 17:3). Upeichaite, la Biblia omboʼe ñaaprendéramo Jehová ha Jesucrístogui, upéva ñandeguerahataha pe “jeikove opaʼỹvape”. Jahechamahaguéicha, “Ñandejára haʼe mborayhu” (1 Juan 4:16). Jehová oguerekove avei heta kualida iporãitereíva ha jaguerohorýva. La Biblia heʼi Jehová haʼeha “Ñandejára iporiahuverekóva ha imbaʼeporãva, ndaipochyreíriva ha henyhẽva pyʼaporã ha añetégui” (Éxodo 34:6). Haʼe “imbaʼeporã ha oĩmbaite operdona hag̃uáicha” (Salmo 86:5). Ñandejára ipasiénsia (2 Pedro 3:9). Haʼe ileál (Revelación 15:4). Releevéramo la Biblia reikuaáta mbaʼéichapa Jehová ohechauka koʼã kualida ha avei oguerekoveha heta kualida iporãva.
20-22. a) Ikatúpa ñañemoag̃ui Ñandejárare ndaikatúiramo jepe jahecha chupe? Emyesakãmi ko mbaʼe. b) Mbaʼépa ikatu heʼi ndéve rejapo hag̃ua umi ojepyʼapýva nderehe, péro mbaʼépa rejapovaʼerã?
20 Ñande ndaikatúi jahecha Ñandejárape pórke haʼe peteĩ espíritu (Juan 1:18; 4:24; 1 Timoteo 1:17). Upéicharamo jepe, la Biblia omombeʼu mbaʼeichaguápa haʼe. Pe salmísta heʼihaguéicha, nde avei ikatu “rehecha Jehová imbaʼeporãha” (Salmo 27:4; Romanos 1:20). Reaprendevévo Jehovágui reikuaavéta chupe, ha upéicha rehayhuvéta ha avei reñemoag̃uivéta hese.
21 Mbeguekatúpe rehecháta mbaʼérepa la Biblia ñanemboʼe jahechavaʼerãha Jehovápe peteĩ túvaicha (Mateo 6:9). Ndahaʼéi ñande rekove añónte oúva chugui. Oipota avei jaiko porã, oipotaháicha peteĩ túva ohayhúva itaʼyrakuérape (Salmo 36:9). La Biblia omboʼe avei yvyporakuéra ikatuha oiko Ñandejára amígoramo (Santiago 2:23). Epensamína upévare, ikatu jaguereko ñane amígoramo ko univérso Apoharépe!
22 Reaprendevévo la Bíbliagui, ikatu oĩ oipotáva reheja nde estúdio, oimoʼãgui upéicha ojapo porãha. Haʼekuéra ikatu ojepyʼapy nderehe rekambiáramo g̃uarã umi mbaʼe regueroviámava. Péro aníke reheja avave ndejoko reguereko hag̃ua pe amista iporãvéva.
23, 24. a) Mbaʼérepa resegivaʼerã reporandu umi mbaʼe reaprendevágui? b) Mbaʼépa jahecháta pe kapítulo oúvape?
23 Katuete oĩta umi mbaʼe nerentendemoʼãiva ñepyrũrã. Péro ani retĩ reporandu hag̃ua. Jesús heʼivaʼekue iporãha ñaneumílde umi mitãicha (Mateo 18:2-4). Ha jaikuaaháicha, mitãnguéra oporandu jepi heta mbaʼe. Ñandejára oipota oñembohovái ndéve umi porandu. La Bíbliape ojeguerohory umi oñehaʼãvaʼekuépe oaprendeve Ñandejáragui. Haʼekuéra ohesaʼỹijo porã vaʼekue Ñandejára Ñeʼẽ oikuaa hag̃ua añetépa umi mbaʼe oaprendéva (Hechos 17:11).
24 Reaprende porã hag̃ua Jehovágui restudiavaʼerã la Biblia. Ndaipóri peteĩ lívro upeichagua. Mbaʼérepa upéva? Pe kapítulo oúvape jahecháta mbaʼérepa.
a Oĩve informasión Ñandejára réragui, mbaʼépa heʼise ha mbaʼéichapa ñamoñeʼẽvaʼerã, ehecha pe informasión oĩvéva hérava: “Ñandejára réra: Mbaʼéichapa ojeporu ha mbaʼépa heʼise”.