Nugbo Wẹndagbe Tọn

ADA pẹvi tin-un tin-un atọ̀n alọnuwe de tọn heyin Wẹndagbe Matiu tọn, heyin yinyọnẹn taidi P64, ko yin nutindo wehọmẹ Magdalen College in Oxford, England tọn, sọn 1901 gbọ́n. Na ojlẹ delẹ, weyọnẹntọ lẹ yise dọ owhe yetọn yì godo jẹ ada vivọnu owhe kanweko W.M. awetọ tọn mẹ.

To agọe, Carsten P. Thiede, azọ́nyọnẹntọ de to oplọn papyrus tọn mẹ to Paerborn, Allemagne, deanana dogbapọnnanu mlẹnmlẹn de heyin P64 tọn, ehe bẹ apadewhe wefọ 10 delẹ sọn Matiu weta 26 mẹ hẹn. Etẹwẹ yin kọdetọn lọ? To wekinkan do Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik (Linlinnamẹwe Papyrologie po Epigraphiques po), Thiede basi zẹẹmẹ ada pẹvi tin-un tin-un Oxford tọn lẹ taidi “ada owe wiwe Klistiani tọn heyin owhe kanweko tintan tọn, vlavo (e ma yin dandan) jẹnukọnna owhe AD 70.”

Ayidonugo Thiede tọn lẹ fọ́n ayidonugo he gbayipe de dote to agblò linlinwe-kantọ lẹ tọn po weyọnẹntọ lẹ tọn po mẹ. Etẹwutu? Na nuhe yin alọkẹyi todin taidi pipotọ ada owe wẹndagbe tọn lẹ he dẹn to aimẹ hugan wẹ P52, ada pẹvi tin-un tin-un wẹndagbe Johanu tọn de sọn nudi owhe 125 W.M. tọn mẹ, kavi ma jẹnukọnna owhe kanweko awetọ lọ gba.

Vlavo azán yọyọ he yin nina ada pẹvi tin-un tin-un papyrus P64 lẹ tọn na yin alọkẹyi lẹdo pe gbẹ́ pò nado yin didohia. To nujijọ depope mẹ, azán tintan lọ ma na hẹn P64 yin ada Wẹndagbe tọn he tin he doho hugan lẹ poun gba; e nasọ na kunnudenu dogọ he dohia dọ Wẹndagbe Matiu tọn yin kinkan to owhe kanweko tintan whenu na nugbo tọn, yọnbasi bọ etlẹ yin jẹnukọnna owhe 70 W.M., to whenuena suhugan kunnudetọ nujijọ gbẹzan Jesu tọn lẹ gbẹ́ pò to ogbẹ̀ nado nọgodona kunnudenu nugbo wẹndagbe lọ tọn.

[Asisa Yẹdide tọn to weda 31]

Gbọn alọkẹyi Azinponọ po Hagbẹ Magdalen College, Oxford tọn lẹ dali.