Weta 15
Lilẹzun Mẹjidugando Gandudu Jiwheyẹwhe Tọn De
1, 2. Etẹwẹ yin nuhe jẹ nado lẹzun mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn de?
BE HIẸ JLO na nọ aigba ji kakadoi to gandudu Jiwheyẹwhe tọn glọ? Gbẹtọ depope he tin to linlẹn dagbe etọn mẹ wẹ na yigbe dọ, Mọwẹ! Alemọyi jiawu lẹ wẹ nayin nuduvivi etọn. Ṣigba nado sọgan mọ ye yi e ma yindọ hiẹ na dlẹnalọ poun bo dọmọ: ‘Yẹn jlo nado yin mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn de.’ Nuhugan mọ din wẹ ye te.
2 Di dohia, mí ni dọ dọ hiẹ jlo na lẹzun tovi otò devo tọn de. Nado sọgan wà mọ, hiẹ dona hẹn dewe sọgbe hẹ nubiọtomẹsi lọ lẹ he ko yin zizedai gbọn togan gandudu otò lọ tọn lẹ dali. Ṣigba whẹpo hiẹ do sọgan basi ehe, hiẹ dona plọn nuhe nubiọtomẹsi ehelẹ yin. To aliho dopolọ mẹ, e jẹ na hiẹ ni plọn nuhe Jiwheyẹwhe biọ to enẹnọ lẹ si he jlo na yin mẹjidugando gandudu etọn tọn lẹ. Podọ to whelọnu e jẹ na hiẹ ni jẹ nubiọtomẹsi helẹ kọn.
OYỌNẸN YIN NUHE JẸ
3. Etẹwẹ yin nubiọtomẹsi dopo na lilẹzun mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn tọn de?
3 Nubiọtomẹsi titengbe de na lilẹzun mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn de wẹ tintindo oyọnẹn “ogbè” etọn tọn de. Na jide tọn ehe yin nuhe sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe. Delẹ to togan gbẹtọ tọn lẹ mẹ nọ biọ dọ tovi yọyọ lẹ ni penugo nado sọgan dọho to ogbè otò yetọn tọn mẹ. Eyọn, to whelọnu lo, “ogbè” tẹwẹ enẹnọ lẹ dona plọn yewu mẹhe jlo nado mọ ogbẹ̀ yi to gandudu Jiwheyẹwhe tọn glọ lẹ?
4. “Ogbè wiwe” tẹwẹ gbẹtọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dona plọn?
4 Doayi nuhe Jehovah dọ dogbọn ehe lọ dali go to Oho etọn mẹ, Biblu: “Na whenẹnu wẹ yẹn na lẹ́ ogbè wiwe de hlan gbẹtọ lẹ, na ye mẹpo nido nọ dawha ylọ oyin Oklunọ [“Jehovah,” NW ] tọn, nado nọ sẹ̀n ẹn po abọ dopo po.” (Zẹfania 3:9) “Ogbè wiwe” lọ wẹ nugbo Jiwheyẹwhe tọn he yin mimọ to Biblu mẹ. Na taun tọn, enẹ wẹ nugbo dogbọn gandudu Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn dali. Enẹwutu nado lẹzun mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn tọn de, hiẹ dona plọn “ogbè” ehe lọ gbọn tintindo oyọnẹn Jehovah po tito Ahọluduta tọn etọn po dali.—Kọlọsinu lẹ 1:9, 10; Howhinwhẹn lẹ 2:1-5.
5. (a) Etẹwẹ mí dona yọnẹn dogbọn gandudu Jiwheyẹwhe tọn dali? (b) Oyọnẹn tẹwẹ jẹ na mí nado sọgan mọ ogbẹ̀ madopodo yi?
5 To egbehe delẹ to gandudu gbẹtọ tọn lẹ mẹ nọ biọ dọ enẹnọ lẹ he na mọ tòvi-yinyin otò yetọn tọn yí ni yọn nude dogbọn whenuho gandudu yetọn tọn, to pọmẹ po nugbo lẹ gando azọnyiwa etọn go po dali. Mọdopolọ, hiẹ dona yọn onu mọnkọtọn lẹ dogbọn gandudu Jiwheyẹwhe tọn dali eyin hiẹ na wá lẹzun mẹjidugando etọn de. Oyọnẹn ehe sọgan plan we biọ ogbẹ̀ mavọmavọ mẹ. To odẹ̀ mẹ dohlan Otọ́ etọn, Jesu dọmọ: “Ehe wẹ ogbẹ̀ madopodo, dọ ye ni yọn hiẹ ṣokẹdẹ Jiwheyẹwhe nugbo, podọ ewọ mẹhe hiẹ dohlan, yedọ Jesu Klisti.”—Johanu 17:3.
6. (a) Etẹwẹ delẹ to kanbiọ lọ lẹ mẹ he mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn tọn lẹ dona penugo nado na gblọndo yetọn? (b) Be hiẹ sọgan na gblọndo yetọn?
6 Eyin hiẹ ko plọn weta dai tọn lẹ to owe ehe mẹ, hiẹ todin na ko yi susu to oyọnẹn titengbe ehe lọ mẹ. Be a ko wa mọ? Be a sọgan dohia dọ a ko wà mọ, dogbọn gbeyina kanbiọ lẹ taidi ehelẹ dali: Whetẹnu wẹ Jiwheyẹwhe to tintan whenu dọ linlẹn etọn na gandudu Ahọluduta tọn de? Mẹnu wẹ yin delẹ to devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ he to nukọn pọn hlan nado yin mẹjidugando aigba ji tọn etọn lẹ? Ogán kavi ahọlu lẹ nẹmu wẹ gandudu Jiwheyẹwhe tọn na tindo? Sọn fie wẹ ahọlu helẹ na dugan sọn? Mẹnu lẹ wẹ yin didè tintan nado yin ahọlu lẹ to gandudu Jiwheyẹwhe tọn mẹ? Nawẹ Jesu dohia gbọn dọ emi na yin ahọlu dagbe de? Ṣogan, nado lẹzun mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn tọn de, onususu humọ biọ wẹ ye te hugan tintindo oyọnẹn dogbọn dali etọn.
WALỌYIZAN DODO TỌN YIN NUBIỌTOMẸSI
7. Na nuhe du gandudu gbẹtọ tọn lẹ, nawẹ nubiọtomẹsi lẹ na tovi-yinyin gbọnvo gbọn?
7 Gandudu lẹ to egbehe nọ biọ to tòviyọyọ lẹ si nado jẹ nujinọtedo walọyizan de kọn. Di dohia, ye sọgan dọ dọ sunnusi sọgan tindo kiki asi dopo kẹdẹ podọ yọnnusi de kiki asu dopo kẹdẹ. Ṣogan gandudu devo lẹ tindo osẹ́n he gbọnvo lẹ. Ye yigbe na tovi yetọn lẹ nado tindo hugan mẹwlealọhẹ dopo. Walọyizan tẹ nkọtọn wẹ ye biọ to gbẹtọ lẹ si he jlo na lẹzun mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn tọn lẹ? Etẹwẹ Jiwheyẹwhe dọ dọ e yin nuhe sọgbe dogbọn alọwiwle dali?
8. (a) Etẹwẹ yin nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn na alọwiwle? (b) Etẹwẹ yin ayọdide, podọ etẹwẹ Jiwheyẹwhe dọ dogbọn dali etọn?
8 To whẹwhẹwhenu Jehovah ze nujinọtedo de dai na alọwiwle whenuena e na hlan Adam kiki yọnnu dopo kẹdẹ. Jiwheyẹwhe dọmọ: “Sunnu na jo otọ́ po onọ po do, bo na sẹbọdo asi etọn go: ye nasọ lẹzun olan dopo.” (Gẹnẹsisi 2:21-24) Jesu basi zẹẹmẹ dọ ehe lọ wẹ yin nujinọtedo he sọgbe na Klistiani lẹ. (Matiu 19:4-6) Dile e ko yindọ omẹ awe he ko wlealọ lẹ ko lẹzun “olan dopo,” ye to yẹyi dè sọn alọwle lọ go eyin ye zanhẹ mẹdevo de. Nuwiwa ehe wẹ nọ yin yiylọ dọ ayọdide, Jiwheyẹwhe sọ dọ dọ emi na sayana ayọdetọ lẹ.—Heblu lẹ 13:4; Malaki 3:5.
9. (a) Nukun tẹwẹ Jiwheyẹwhe do nọ pọn gbẹtọ lẹ he nọ tindo zinzan hẹ mẹnọzo sunnu po yọnnu po tọn lẹ to whenue ye ma ko wlealọ? (b) Etẹwẹ ogalilọ?
9 To alọ devo mẹ, susu sunnu po yọnnu lẹ po tọn wẹ nọ nọpọ bọ ye sọ nọ tindo zinzan hẹ mẹnọzo asu po asi po tọn, ṣigba ye ma wlealọ. Ṣigba, Jiwheyẹwhe ma tindo linlẹn dọ haṣinṣan ehe nkọtọn ni tin to sunnusi de po yọnnusi de po ṣẹnṣẹn to dòdonu nutẹnpọn tọn de ji gba. Enẹwutu nado nọ nọpọ ma basi alọwiwle yin oylanwiwa de jẹagọ do Jiwheyẹwhe, mẹhe basi tito alọwiwle tọn. Ogalilọ wẹ ehe nọ yin. Ogalilọ yin zinzan sunnu po yọnnu po tọn lẹ hẹ mẹhe yè ma ko wlealọhẹ. Biblu sọ dọ dọ: “Na ehe wẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn . . . dọ mì ni dapana ogalilọ.” (1 Tẹsalonikanu lẹ 4:3-5) Enẹwutu, to whelọnu lo, na tlẹnnọ de to sunnu mẹ to yọnnu mẹ nado tindo zinzan sunnu po yọnnu po tọn lẹ po mẹdepope po yin onu agọ.
10. Nuwiwa sunnu hẹ yọnnu tọn devo tẹlẹ wẹ jẹagọdo osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ?
10 To egbehe sunnusi po yọnnusi susu lẹ po wẹ nọ zanhẹ omẹ he taidi yewlẹ—yedọ sunnusi hẹ sunnusi podọ yọnnusi hẹ yọnnusi. Gbẹtọ mọnkọtọn lẹ nọ yin yiylọ dọ homosexuels. To whedelẹnu yọnnusi he nọ wamọ hẹ yenọzo lẹ nọ yin yiylọ dọ Lesbiennes. Ṣigba Oho Jiwheyẹwhe tọn dọ dọ nuhe ye to wiwà ma sọgbe gba, “onu he ma jẹ” wẹ. (Lomunu lẹ 1:26, 27) Mọga, e yin onu he jẹagọ do osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn na mẹde nado tindo walọ mẹnọzodedidọ tọn hẹ kanlin de. (Levitiku 18:23) Mẹdepope he jlo na nọgbẹ̀ to gandudu Jiwheyẹwhe tọn glọ dona nọla na walọ fẹnuwiwa tọn nẹlẹ.
11. (a) Nukun tẹwẹ Jiwheyẹwhe do nọ pọn núnùnù sinsinyẹn lẹ? (b) Enẹnọ lẹ he jlo na lẹzun mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn tọn lẹ dona nọla na walọyizan tẹlẹ he nọ gbleawuna agbasalilo?
11 Vẹnhan, bia kavi ahansinsinyẹn nùnù to jlẹmẹ ma yin nuhe jẹagọdo osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn gba. Na nugbo tọn, Biblu dohia dọ vẹnhan vude sọgan yin nuhe yọn na agbasalilo mẹde tọn. (Psalm 104:15; 1 Timoti 5:23) Ṣigba e yin nuhe jẹagọdo osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn nado nùmú, kavi nado tindo mahẹ to pọninọ hetọn mẹ ye hẹn hihọ́ lẹpo bu te to fie gbẹtọ lẹ nọ yi walọ fẹnnuwiwa tọn zan te. (Efesunu lẹ 5:18; 1 Pita 4:3, 4) To yidogọ mẹ na yiyi ahan sinsinyẹn lẹ zan jẹ otẹn nunumu tọn mẹ kavi “bla,” gbẹtọ susu to egbehe nọ yi amasin adinọ wunmẹ wunmẹ lẹ zan na linlẹn dopolọ. Mọga, na gbẹ̀fẹdudu ye nọ nù gee kavi taba, to whenue mẹdelẹ nọ dù okun bẹtẹli tọn kavi ama koka tọn lẹ. Ṣigba onu helẹ nọ hẹn agbasa yetọn zun mawe bo sọ nọ gbleawu na agbasalilo yetọn. Enẹwutu eyin hiẹ jlo na lẹzun mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn tọn de hiẹ dona nọla na onu he gọna owu helẹ.—2 Kọlintinu lẹ 7:1.
12. (a) Walọ nugbomadọ tọn tẹlẹ wẹ jẹagọdo osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ? (b) Nawẹ mẹde he nọ dọalọ to nuyiwa ehelẹ mẹ na wagbọn do mọ nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn?
12 E yin nuhe họnwun ganji dọ gandudu gbẹtọ tọn lẹ ma nọ jlo osẹ́ngbatọ lẹ di tòviyọyọ yetọn lẹ gba. Jehovah sọ tindo nujinọtedo he yiaga humọ lẹ. Uwọ biọ dọ mí ni “tin to owalọ dagbe mẹ to onu lẹpo mẹ.” (Heblu lẹ 13:18) Eyin gbẹtọ lẹ ma yìn osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn, ye ma na yin mẹhe ye yigbena nado nọgbẹ̀ to ahọluduta etọn glọ. Egbehe gbẹtọ lẹ nọ saba nọ sọawuhia didọ emi yin walọ dagbenọ, ṣigba ye nọ gbà osẹ́n susu lẹ. Ṣigba, Jiwheyẹwhe sọgan mọ onu lẹpo. Mẹde ma sọgan blẹ ẹ gba. (Heblu lẹ 4:13; Howhinwhẹn lẹ 15:3; Galatianu lẹ 6:7, 8) Enẹwutu Jehovah na mọ po jide po dọ gbẹtọ lẹ he nọ gbà osẹ́n etọn lẹ, osẹ́n nẹlẹ taidi ehe jẹagọdo lalodido po ajojijẹ po, ma na lẹzun mẹjidugando lẹ to gandudu etọn mẹ gba. (Efesunu lẹ 4:25, 28; Osọhia 21:8) Ṣogan Jiwheyẹwhe yin linsinyẹntọ po jonamẹtọ po. Enẹwutu eyin ylanwatọ de jo walọylankan etọn do bo lẹkọ do dagbewiwa mẹ, Jiwheyẹwhe na kẹalọyi i.—Isaia 55:7.
13. Nukun tẹwẹ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dona nọ yi do pọn osẹ́n gandudu gbẹtọ tọn lẹ?
13 Ṣigba etẹwẹ dogbọn osẹ́n gandudu gbẹtọ tọn lẹ yìnyìn dali? Dile e na dẹnsọ bọ gandudu gbẹtọ tọn lẹ na tin, Jiwheyẹwhe biọ to devizọnwatọ etọn lẹ si nado tin to taliai mẹ dohlan “huhlọn daho” helẹ. Takuẹ lẹ dona yin susu na ye, yedọ eyin takuẹ lọ lẹ tlẹ yiaga bọ yè ma kẹalọyi alọpa he mẹ akuẹ takuẹ lọ tọn lẹ nọ yin zinzan do. Mọga, osẹ́n ahọlu tọn lẹ dona yin nusetonuna. (Lomunu lẹ 13:1, 7; Titu 3:1) Adavo dopo he sọgan tin hlan ehe wẹ na yin whenuena tonusise na osẹ́n lọ na hẹn mẹde vẹtoli na osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn. To whẹho mọnkọtọn mẹ, dile na Pita po apọsteli devo lẹ po dọ do, “Míwlẹ ma ha nọ ma setonuna Jiwheyẹwhe hú gbẹtọ.”—Owalọ lẹ 5:29.
14. Nawẹ mí sọgan dohia gbọn dọ nukun hetọn Jiwheyẹwhe do to pinpọn nuhọakuẹ-yinyin ogbẹ̀ tọn wẹ mílọsu do to pinpọn ẹn?
14 Ogbẹ̀ yin nuhọakuẹ talala na Jiwheyẹwhe. Enẹnọ lẹ he jlo na lẹzun mẹjidugando gandudu etọn tọn lẹ dona mọnukunnujẹ ehe lọ mẹ. Na dandan tọn, mẹhùhù jẹagọdo osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn. Ṣigba, wangbẹnamẹ wẹ nọ saba planmẹ biọ mẹhùhù mẹ, podọ eyin mẹde tlẹ to nukọnyi nado gbẹwanna gbẹtọ hatọ etọn e ma sọgan yin mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn tọn de gba. (1 Johanu 3:15) Nujọnu de wẹ e yin, to whelọnu lo, nado yi nuhe yin didọ to Biblu mẹ to Isaia 2:4 mẹ zan dogbọn ma nado yí awhanfunnu lẹ zan do hù kọmẹnu mítọn lẹ dali. Oho Jiwheyẹwhe tọn dohia dọ ogbẹ̀ ovi he ma ko yin jiji lọsu to onọ etọn sin adọ mẹ yin nuhọakuẹ na Jehovah. (Eksọdusi 21:22, 23; Psalm 127:3) Etomọṣo livi livi ohòdide lẹ tọn wẹ nọ yin bibasi to whemẹwhemẹ. Vasudo ogbẹ̀ tọn ehe yin nuhe jẹagọdo osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn, do gbẹtọ lọ he tin to onọ etọn sin adọ mẹ yin gbẹtọ he to ogbẹ̀ de podọ e ma sọ jẹ na hùsudo.
15. Gbedide Ahọlu Jiwheyẹwhe tọn tẹlẹ wẹ mẹjidugando Ahọluduta lọ tọn lẹpo dona setonuna?
15 Ṣogan, onu su humọ wẹ yè biọ to enẹnọ lẹ si he na wá lẹzun mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn, hugan ma nado wà onu he ylan kavi fẹnnuwiwa. Ye sọ dona yi vivẹnu tangan de zan nado nọ wa homẹdagbe sin onu lẹ po ehe ma yin ṣejannabi tọn po na mẹdevo lẹ. Ye dona nọgbẹ̀ gbọn nunọwhinnusẹ́n jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn lọ dali he yin nina gbọn Ahọlu lọ dali, Jesu Klisti: “Enẹwutu, onu depope mìwlẹ jlo gbẹtọ ni wà hlan mì, mọkẹdẹ wẹ mì ni wà hlan ye.” (Matiu 7:12) Klisti ze apajlẹ lọ dai to dido owanyi hia hlan mẹdevo lẹ mẹ. E tlẹ ze ogbẹ̀ etọn jo na gbẹtọvi lẹ, bo sọ degbena hodotọ etọn lẹ dọ: “Mì ni yiwanna mìnọzo; dile yẹn yiwanna mì.” (Johanu 13:34; 1 Johanu 3:16) Owanyi matin ṣejannabi mọnkọtọn po mẹdevo tọn linlẹnpọn po wẹ na hẹn gbẹ̀ninọ yin nuvivinamẹ de to gandudu ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn tọn glọ.—Jakobu 2:8.
16, 17. (a) Nujikudo dagbe tẹlẹ wẹ tin to finẹ na diọdo lẹ bibasi to gbẹ̀zan mítọn mẹ nado sọgan tindo nubiọtomẹsi Jiwheyẹwhe tọn lẹ? (b) Naegbọn mí do sọgan tin to jide mẹ dọ mí sọgan basi diọdo depope he jẹ?
16 Biblu dohia dọ gbẹtọ lẹ dona basi diọdo lẹ to gbẹzan yetọn mẹ nado sọgan jẹ nubiọtomẹsi lọ lẹ kọn na lilẹzun mẹjidugando lẹ na gandudu Jiwheyẹwhe tọn. (Efesunu lẹ 4:20-24) Be hiẹ to azọnwa nado basi diọdo helẹ ya? Na jide tọn vivẹnu depope wẹ jẹ nado basi mọ! Naegbọn e do yin mọ? E ma na zẹẹmẹdo dọ hiẹ na tindo gbẹ̀ninọ pọntehu de poun wẹ gba na owhe vude de poun to gandudu gbẹtọ tọn delẹ glọ. Lala, ṣigba hiẹ na mọ ogbẹ̀ madopodo yí to agbasalilo pipe mẹ to aigba paladisi tọn de ji to gandudu de glọ he ye dugan deji gbọn Jiwheyẹwhe dali!
17 Yedọ todin, gbọn yìnyìn nubiọtomẹsi Jiwheyẹwhe tọn lẹ dali, hiẹ na duvivi gbẹ̀ninọ ayajẹnọ humọ tọn de. Ṣigba e sọgan yin nuhe jẹ dọ hiẹ ni basi didọdo lẹ. Eyọn, yedọ susu talala gbẹtọ lẹ tọn he ko yin wangbẹnamẹtọ lẹ kavi nukunkẹnnọ ko diọ. Mọga, ogalọtọ lẹ po ayọdetọ lẹ po, sunnu he nọ dọ sunnu de kavi yọnnu he nọ dọ yọnnu de lẹ, ahannumunọ lẹ, mẹhùtọ lẹ, ajotọ lẹ, mẹhe amasin adinọ ko gbatana lẹ po tabanutọ lẹ po wẹ ko diọ aliho gbẹzan tọn yetọn. Ye ko basi mọ gbọn vivẹnudido talala po alọgọ Jiwheyẹwhe tọn po dali. (1 Kọlintinu lẹ 6:9-11; Kọlọsinu lẹ 3:5-9) Enẹwutu eyin a tindo diọdo sinsinyẹn lẹ nado basi nado sọgan jẹ nubiọtomẹsi Jiwheyẹwhe tọn lẹ kọn, a jogbe blo. A sọgan pe e go!
NUGBONỌ-YINYIN DOHLAN GANDUDU JIWHEYẸWHE TỌN
18. To aliho titengbe tẹ mẹ wẹ Jiwheyẹwhe to nukundo dọ mí ni do godonọnamẹ nugbonọ tọn mítọn hia na ahọluduta etọn te?
18 Dọ Jehovah Jiwheyẹwhe na biọ to mẹjidugando etọn lẹ si nado gbọn nugbonọ-yinyin dali do nọgodona Ahọluduta etọn sin gandudu ma dona yin nupaṣamẹ gba. Gandudu gbẹtọ tọn lẹ nọ biọ onu dopolọ to tòvi yetọn lẹ si. Ṣigba to aliho titengbe tẹ mẹ wẹ Jiwheyẹwhe to godonọnamẹ nugbonọ tọn din te? Be e ma yin gbọn yiyi awhanfunnu lẹ hẹn bo hoavun na ahọluduta etọn wẹ ya? Lala. Kakati mọ, taidi Jesu Klisti po hodotọ etọn fliflimẹ tọn lẹ po, ye dona yin hoyidọtọ nugbonọ lẹ kavi lilatọ ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹ. (Matiu 4:17; 10:5-7; 24:14) Ojlo Jehovah tọn wẹ e yin dọ mẹlẹpo ni yọn nuhe ahọluduta etọn yin podọ lehe e na didẹ nuhahunnamẹ gbẹtọvi lẹ tọn do. Be hiẹ ko má nuhe hiẹ ko plọn sọn Oho Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ hẹ hẹnnumẹ lẹ, họntọn lẹ po mẹdevo lẹ po ya? Ojlo Jiwheyẹwhe tọn wẹ e yin dọ hiẹ ni wà mọ.—Lomunu lẹ 10:10; 1 Pita 3:15.
19. (a) Naegbọn mí sọgan to nukundo nukundiọsọmẹ to whenue mí to oho dọ na mẹdevo lẹ dogbọn ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn dali? (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ hiẹ dona yigbe etọn?
19 Klisti po hodotọ etọn fliflimẹ tọn lẹ po tindo nuhudo tuli tọn nado sọgan dọho na mẹdevo lẹ dogbọn Ahọluduta lọ dali, na whlasusu wẹ ye pehẹ nukundiọsọmẹ. (Owalọ lẹ 5:41, 42) Dopolọ yin nugbo to egbehe. Aihọn paṣẹna gbọn Lẹgba dali ehe ma jlo wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn gba. Enẹwutu kanbiọ lọ lẹ wẹ yindọ: Fie wẹ hiẹ nọte do? Be hiẹ na nọgodona ẹn gbọn nugbonọ-yinyin dali? Ojlo etọn wẹ yindọ kunnudide daho Ahọluduta tọn de ni yin bibasi whẹpo opodo nido wá. Be hiẹ na tindo mahẹ to kunnu lọ dide mẹ?
[Yẹdide to weda 128]
Enẹnọ lẹ he lẹzun mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn tọn lẹ dona tindo oyọnẹn dogbọn dali etọn
[Yẹdide to weda 131]
Mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn tọn lẹ dona gbẹkọ nuyiwa he Jiwheyẹwhe gblewhẹdo lẹ go
[Yẹdide to weda 133]
Mẹjidugando gandudu Jiwheyẹwhe tọn tọn lẹ dona dọ na mẹdevo lẹ dogbọn dali etọn