“Yẹn Yise”

 1. Numọtolanmẹ tẹwẹ Malta tindo, podọ etẹwutu?

MALTA ma sọgan wọn yọdò nọvisunnu etọn tọn, yèdọ oslò de he yè yí zannu do sú onù etọn. Awufiẹsa sinsinyẹn mẹ wẹ e te. E ma sọgan yise dọ nọvisunnu yiwanna etọn Lazalọsi kú. Sọn azán ẹnẹ die he nọvisunnu etọn kú, avi, awubla po nudọdomẹ jonọ lẹ tọn po ma ko doalọte.

2, 3. (a) Numọtolanmẹ tẹwẹ Malta na ko tindo to whenue e mọ Jesu? (b) Etẹwẹ hodidọ ayidego tọn Malta tọn dohia gando ewọ go?

² Todin, dawe he Lazalọsi yiwanna hugan lọ wá tin to Malta nukọn. Awufiẹsa Malta tọn na ko sọ sinyẹn deji to whenue e mọ Jesu, na ewọ wẹ omẹ dopo gee he sọgan whlẹn nọvisunnu etọn. Etomọṣo, Malta yin homẹmiọnna jẹ obá de mẹ to whenue e wá Jesu dè to gbonu tòpẹvi Bẹtani tọn, ehe tin to adà osó de tọn mẹ. To ojlẹ kleun de he yé yizan dopọ mẹ, homẹdagbe po awuvẹmẹ he Jesu dohia ẹ po miọnhomẹna ẹn bosọ na ẹn tuli. Jesu kàn kanbiọ delẹ sè e he gọalọna ẹn nado ze ayidonugo etọn do yise etọn ji, podọ do nuyise etọn gando fọnsọnku go ji. To hodọdopọ enẹ whenu wẹ Malta dọ hodidọ ayidego tọn hugan etọn te dọmọ: “Mọwẹ, Oklunọ; yẹn yise dọ hiẹ wẹ Klisti lọ, Visunnu Jiwheyẹwhe tọn, Omẹ lọ he dona wá aihọn mẹ.”—Joh. 11:27.

³ Dile hogbe enẹlẹ dohia do, Malta yin yọnnu de he tindo yise ayidego tọn. Onú vude he Biblu dọ gando ewọ go lẹ bẹ nuplọnmẹ susu hẹn, ehe sọgan gọalọna mí nado hẹn yise mítọn lodo. Mì gbọ mí ni gbadopọnna kandai tintan he mẹ Biblu donù Malta go te.

 4. Mẹnu lẹ wẹ whẹndo Malta tọn bẹhẹn, podọ kanṣiṣa tẹwẹ Jesu tindo hẹ whẹndo enẹ?

⁴ Osun delẹ jẹnukọnna nujijọ enẹ, Lazalọsi to ogbẹ̀ bosọ tindo agbasalilo. Jonọ titengbe hugan de ja owhé etọn gbè to Bẹtani, jonọ lọ wẹ Jesu Klisti. Owhé dopolọ gbè wẹ Lazalọsi, Malia po Malta po nọ nọ̀, yèdọ nọvi-nọvi atọ̀n he ko whẹ́n mẹho. Dodinnanutọ delẹ dọ dọ Malta wẹ na ko yin mẹho to yé omẹ atọ̀n lẹ mẹ, na e taidi dọ ewọ wẹ yí jonọ Jesu tọn, podọ to whedelẹnu ewọ wẹ nọ yin nùdego jẹnukọn. (Joh. 11:5) Mí ma yọnẹn eyin depope to yé omẹ atọ̀n lẹ mẹ wlealọ pọ́n. Depope he whẹho lọ yin, yé wá lẹzun họntọn vivẹ́ Jesu tọn lẹ. To lizọnyizọn Jesu tọn whenu to Jude, fie e pehẹ homẹkẹn po kanyinylan po te, Jesu nọ nọ̀ owhé yetọn gbè. Ayihaawe ma tin dọ Jesu mọ jijọho po godonọnamẹ po to finẹ bosọ yọ́n pinpẹn etọn.

5, 6. (a) Naegbọn Malta do hẹn alọnu ján taun to dlapọn Jesu tọn ehe whenu? (b) Nawẹ Malia yí dotẹnmẹ he dlapọn Jesu tọn hundote na ẹn zan gbọn?

⁵ Malta dona wà nususu na ninọmẹ owhé lọ gbè tọn nido tin to jlẹkaji bo dọnmẹdogo. Na ewọ yin azọ́n sinsinyẹnwatọ wutu, alọnu etọn nọ saba ján to whepoponu. Podọ dlapọn Jesu tọn ehe zọ́n bọ alọnu etọn ján taun. E yawu basi tito nado dà núdùdù dagbe de na jonọ vonọtaun etọn, podọ vlavo na mẹhe hodo e lẹ. To ojlẹ enẹ mẹ, onú titengbe wẹ e yin nado nọ hẹjómẹ. Eyin jonọ de wá, whétọ lọ nọ donùnùgo na ẹn, nọ de afọpa sọn afọ na ẹn, nọ klọ́ afọ etọn lẹ, bosọ nọ sá amì owán gblingblinnọ lẹ do ota na ẹn. (Hia Luku 7:44-47.) E sọ nọ wleawu adọtẹn po núdùdù dagbe po tọn na ẹn.

⁶ Malta po Malia po hẹn alọnu yetọn ján bo to awuwledaina dlapọn Jesu tọn. Matin ayihaawe, Malia he mẹdelẹ lẹndọ e tindo ojlo nado nọ plọnnu bosọ nọ lẹnnupọn sisosiso, na ko gọalọna mẹdaho yọnnu etọn to tintan whenu. Ṣigba nuyiwa etọn diọ, to whenue Jesu wá. Jesu yí dotẹnmẹ hundote ehe zan nado plọnnu mẹhe tin to finẹ lẹ! To vogbingbọn mẹ na sinsẹ̀ngán ojlẹ enẹ mẹ tọn lẹ, Jesu nọ na sisi yọnnu lẹ bosọ nọ plọnnu yé gando Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go, yèdọ hosọ lizọnyizọn etọn tọn. Malia sin homẹ hùn na dotẹnmẹ hundote ehe, enẹwutu e sinai to afọ etọn kọ̀n bo to todoai po sọwhiwhe po.

7, 8. Naegbọn Malta do jẹ homẹgble ji, podọ nawẹ e wá do ehe hia gbọn?

⁷ Yí nukun homẹ tọn do pọ́n Malta dile ewọ jẹ homẹgble ji. Na núdùdù he e dona dà gọna whégbè-zọ́n he e dona wà nado penukundo jonọ etọn lẹ go po wutu, homẹgble etọn jẹ sinsinyẹn ji bọ e sọ jẹ adidu ji. Dile e to yìyì bo to gigọ̀ bo mọ nọviyọnnu etọn sinai bo ma to nudepope wà nado gọalọna ẹn, be nuyiwa etọn do flumẹjijẹ hia wẹ ya? Eyin e tlẹ wàmọ, enẹ ma yin nupaṣamẹ. Ewọ ṣo ma sọgan wà azọ́n lọ lẹpo!

⁸ To godo mẹ, Malta ma sọgan dava flumẹjijẹ etọn ba. E gbòhódonù na Jesu, bo dọna ẹn tlọlọ dọmọ: “Oklunọ, be hiẹ ma hòpọn dọ nọviyọnnu ṣie jo yẹn dopo do nado to nukunpedo onú lẹ go ya? Enẹwutu, dọna ẹn nado gọalọna mi.” (Luku 10:40) Hogbe sinsinyẹn nankọ die! Lẹdogbedevomẹ delẹ lilẹ́ kanbiọ etọn dole: “Oklunọ, be a ma mọdọ . . . ?” Enẹgodo, e dọna Jesu nado dọ hójọhó na Malia, enẹ wẹ nado degbena ẹn dọ ni lẹkọ do azọ́n kọ̀n.

9, 10. (a) Nawẹ Jesu gblọnhona Malta gbọn? (b) Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ Jesu ma yí nukunpẹvi do pọ́n azọ́n sinsinyẹn Malta tọn?

⁹ Gblọndo Jesu tọn sọgan ko paṣa Malta dile e paṣa Biblu hiatọ susu sọn whenẹnu do. Jesu dọ po homẹdagbe po dọmọ: “Malta, Malta, hiẹ yin magbọjẹnọ bo to tuklajẹ na onú susu. Nalete, onú vude wẹ nuhudo tin na, kavi onú dopo poun. Na Malia tọn, ewọ ko de adà he yọ́n hugan, podọ e ma na yin yíyí sọn e si.” (Luku 10:41, 42) Etẹ na dọ wẹ Jesu te? Be didọ e te dọ Malta yiwanna agbasanu hugan Jiwheyẹwhe wẹ ya? Be e yí nukunpẹvi do pọ́n azọ́n sinsinyẹn he wà e te nado dà núdùdù dagbe de wẹ ya?

¹⁰ Lala. Jesu mọnukunnujẹemẹ hezeheze dọ owanyi wẹ whàn Malta podọ mẹwhinwhàn etọn sọgbe. Humọ, Jesu ma lẹndọ johẹmẹ kavi alọtútlú yin nuylankan gba. Ojlẹ vude jẹnukọnna enẹ, e desọn ojlo mẹ bo yì “hùnwhẹ jonọyiyi tọn daho de” he Matiu wleawuna do ota etọn mẹ. (Luku 5:29) E ma yin núdùdù Malta tọn wẹ yin whẹho lọ tofi; kakatimọ, nuhe tin to otẹn tintan mẹ na ẹn lẹ wẹ. E ze ayidonugo etọn do núdùdù vonọtaun etọn ji sọmọ bọ e ma doayi nuhe yin nujọnu hugan lọ go. Etẹwẹ yin nulọ?

11, 12. Nawẹ Jesu yí homẹdagbe do jla pọndohlan Malta tọn do gbọn?

¹¹ Jesu, yèdọ Visunnu detọ́n dopo akàn Jehovah Jiwheyẹwhe tọn wá owhé Malta tọn gbè nado plọnmẹ nugbo lọ. Nude masọ yin nujọnu hugan enẹ, etlẹ yin núdùdù dagbedagbe etọn. Ayihaawe ma tin dọ homẹ Jesu tọn ma hùn dọ Malta dike bọ dotẹnmẹ hundote vonọtaun he e tindo nado hẹn yise etọn lodo dogọ to gbigbọ e go, ṣogan Jesu jo e do nado basi nudide etọn.a Ṣigba, Malta ma tindo jlọjẹ nado biọ to Jesu si nado hẹn Malia po huhlọn po nado jo dotẹnmẹ hundote he e tindo nado plọnnu do.

¹² Enẹwutu, e yí homẹdagbe do jla pọndohlan Malta tọn do bo ylọ yinkọ etọn to aliho de mẹ nado fá ẹ, bosọ hẹn Malta deji dọ nuhudo ma tin dọ ewọ ni “yin magbọjẹnọ bo to tuklajẹ na onú susu.” Núdùdù agbán dopo kavi awe ko pé, titengbe to whenue núdùdù gbigbọmẹ tọn tin-to-aimẹ. Enẹwutu, ewọ ma na yí “adà he yọ́n hugan” he Malia ko de lọ sọn e si to aliho depope mẹ, enẹ wẹ nado plọnnu sọn Jesu dè!

13. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn nuhe Jesu dọna Malta mẹ?

¹³ Hodotọ Klisti tọn lẹ sọgan plọn nususu sọn nujijọ whégbè tọn enẹ mẹ to egbehe. Mí ma dona dike nudevo depope ni glọnalina mí ma nado hẹn pekọ wá na “nuhudo gbigbọmẹ tọn” mítọn pọ́n gbede. (Mat. 5:3) Dile etlẹ yindọ mí jlo na hodo apajlẹ johẹmẹ po azọ́n sinsinyẹn wiwà Malta tọn po, mí ma na jlo gbede nado “yin magbọjẹnọ bo to tuklajẹ” na adà johẹmẹ tọn he ma yin nujọnu sọmọ kaka bọ adà he yin nujọnu hugan lọ na gbọ mí go. Yanwle tintan he wutu mí nọ dla yisenọ hatọ mítọn lẹ pọ́n wẹ nado na tuli ode awetọ bo na ode awetọ nunina gbigbọ tọn, e ma yin nado namẹ núdùdù dojó lẹ kavi nado mọyi kẹdẹ gba. (Hia Lomunu lẹ 1:11, 12.) Eyin núdùdù kleun de wẹ mí tlẹ zedonukọnnamẹ, ninọmẹ lọ gbẹ́ sọgan yin tulinamẹnu.

14. Naegbọn mí sọgan deji dọ Malta ze apajlẹ dagbe dai na mí nado nọ kẹalọyi ayinamẹ lẹ?

¹⁴ Be Malta kẹalọyi ayinamẹ owanyinọ Jesu tọn bo plọnnu sọn e mẹ ya? Mọwẹ. To whenue apọsteli Johanu to kandai ojlofọndotenamẹ tọn etọn basi gando nọvisunnu Malta tọn go, e flin mí dọmọ: “Na taun tọn, Jesu yiwanna Malta po nọviyọnnu etọn po gọna Lazalọsi.” (Joh. 11:5) Osun susu ko juwayi sọn whenue Jesu dla whẹndo lọ pọ́n to Bẹtani dile mí dọ do wayi. Matin ayihaawe, Malta ma hẹn Jesu do homẹ bo dokẹ̀n ẹn, na ayinamẹ owanyi tọn he ewọ na ẹn lọ wutu. E kẹalọyi ayinamẹ lọ. To whẹho ehe lọsu mẹ, apajlẹ yise tọn dagbe de wẹ e zedai na mí, na mẹnu to mí mẹ wẹ ma nọ tindo nuhudo ayinamẹ tọn sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ?

15, 16. (a) Etẹwẹ Malta na ko wà to whenue nọvisunnu etọn to azọ̀njẹ? (b) Naegbọn todido Malta po Malia po tọn do lẹzun ovọ́?

¹⁵ To whenue nọvisunnu etọn to azọ̀njẹ, Malta na ko hẹn alọnu etọn ján nado penukundego. E wà nuhe go e pé lẹpo nado miọnhomẹna ẹn bosọ gọalọna ẹn nado jẹgangan. Etomọṣo, azọ̀n Lazalọsi tọn fọ́n bo to sinsinyẹn deji. To ojlẹ enẹ lẹpo mẹ, e tin to apá etọn nado penukundego. Lehe Malta na ko nọ pọ́n nukunmẹ he kúṣiọ nọvisunnu etọn tọn whẹwhẹ do sọ, bo nọ flin owhe susu he yé ko yizan to pọmẹ gọna awufiẹsa po ayajẹ he yé tindo lẹ po!

¹⁶ To whenue e taidi dọ todido depope masọ tin gando ninọmẹ Lazalọsi tọn go ba, Malta po Malia po dowẹn hlan Jesu. Ewọ to yẹwhehodọ to fihe dẹn do Bẹtani na gbejizọnlin azán awe tọn. Yé dọhlan ẹn poun dọmọ: “Oklunọ, pọ́n! mẹhe hiẹ yiwanna lọ to azọ̀njẹ.” (Joh. 11:1, 3) Yé yọnẹn dọ Jesu yiwanna nọvisunnu yetọn, podọ yé tindo yise dọ ewọ na wà nuhe go e pé lẹpo nado gọalọna họntọn etọn. Be yé donukun dọ Jesu sọgan wá whẹpo whenu nido fẹ́ wẹ ya? Eyin mọ wẹ, be todido yetọn lẹzun ovọ́ to whenue Lazalọsi kú.

17. Etẹwẹ na ko paṣa Malta, podọ nawẹ e yinuwa gbọn to whenue e sè dọ Jesu ko sẹpọ tòpẹvi lọ?

¹⁷ Malta po Malia po tin to aluẹmẹ na nọvisunnu yetọn tọn wutu bo to awuwle nado diṣiọ lọ, podọ jonọ susu lẹ wá dla yé pọ́n sọn Bẹtani po lẹdo etọn lẹ po mẹ. Ṣigba kakajẹ whenẹnu, Jesu ma ko wá. Dile ojlẹ to yìyì, enẹ na ko sọ paṣa Malta taun. To godo mẹ, yèdọ azán ẹnẹ to okú Lazalọsi tọn godo wẹ Malta sè dọ Jesu ko sẹpọ tòpẹvi lọ. Mahopọnna dọ Malta tin to awubla sinsinyẹn mẹ, e ma dọho de na Malia whẹpo do họ̀nwezun yì pé Jesu.—Hia Johanu 11:18-20.

18, 19. Todido tẹwẹ Malta tindo, podọ naegbọn yise etọn jẹna ayidego?

¹⁸ To whenue Malta mọ Oklunọ etọn, e dọ nuhe to ahunmẹduna ewọ po Malia po sọn azán susu die na Jesu dọmọ: “Oklunọ, eyin hiẹ ko tin tofi wẹ, nọvisunnu ṣie ma na ko kú.” Ṣigba, Malta gbẹ́ tindo todido po yise po. E yidogọ dọmọ: “Ṣogan, todin, yẹn yọnẹn dọ onú lẹpo he hiẹ biọ Jiwheyẹwhe, Jiwheyẹwhe na na we.” To afọdopolọji, Jesu dọ nuhe na hẹn yise etọn lodo de na ẹn dọmọ: “Nọvisunnu towe na fọ́n.”—Joh. 11:21-23.

¹⁹ Na Malta lẹndọ Jesu to hodọ gando fọnsọnku sọgodo tọn lọ go wutu, e gblọnna ẹn dọmọ: “Yẹn yọnẹn dọ e na fọ́n to fọnsọnku whenu to azán godo tọn gbè.” (Joh. 11:24) Yise he e tindo to fọnsọnku mẹ jẹna ayidego taun. Sinsẹ̀ngán Ju lẹ tọn delẹ he nọ yin yiylọdọ Sadusi lẹ ma yise dọ fọnsọnku tin, dile etlẹ yindọ fọnsọnku yin nuplọnmẹ he sọawuhia hezeheze to Owe-wiwe gbọdo lẹ mẹ. (Dan. 12:13; Malku 12:18) Ṣigba, Malta yọnẹn dọ Jesu plọnmẹ dọ fọnsọnku na tin podọ e tlẹ fọ́n mẹdelẹ sọnku, dile etlẹ yindọ depope to yé mẹ ma yin oṣiọ na ojlẹ dindẹn sọ̀ Lazalọsi. Malta ma yọ́n nuhe to na jọ.

20. Etẹwẹ hodidọ ayidego tọn Jesu tọn he yin kinkandai to Johanu 11:25-27 mẹ po gblọndo Malta tọn po zẹẹmẹdo?

²⁰ To whenẹnu, Jesu dọho ayidego tọn ehe dọmọ: “Yẹn wẹ fọnsọnku po ogbẹ̀ po.” Na nugbo tọn, Jehovah Jiwheyẹwhe ko na aṣẹ Visunnu etọn nado fọ́n oṣiọ lẹ sọnku lẹdo aihọn pé to sọgodo. Jesu kanse Malta dọmọ: “Be hiẹ yí ehe sè ya?” Whenẹnu wẹ Malta na gblọndo he go mí donù to bẹjẹeji weta ehe tọn. E yise dọ Jesu wẹ Klisti kavi Mẹsia lọ, dọ ewọ wẹ Visunnu Jehovah Jiwheyẹwhe tọn, podọ ewọ wẹ omẹ lọ he yẹwhegán lẹ dọ dọdai dọ e na wá aihọn mẹ.—Joh. 5:28, 29; hia Johanu 11:25-27.

21, 22. (a) Nawẹ Jesu do numọtolanmẹ he e nọ tindo na mẹhe to aluẹmẹ lẹ hia gbọn? (b) Dọ lehe Lazalọsi yin finfọnsọnku gbọn.

²¹ Be Jehovah Jiwheyẹwhe po Visunnu etọn Jesu Klisti po yọ́n pinpẹn yise Malta tọn ya? Nuhe jọ bọdego to nukun Malta tọn mẹ lẹ na gblọndo lọ. Malta họ̀nwezun bo yì plan nọviyọnnu etọn. Enẹgodo, Malta doayi e go dọ Jesu blawu sinsinyẹn dile e to hodọna Malia po mẹsusu he to aluẹmẹ hẹ ẹ lẹ po. Malta mọ bọ Jesu kùn dasin dile e to awubla sisosiso na awufiẹsa sinsinyẹn he okú nọ hẹnwa wutu. E sè bọ Jesu degbe dọ zannu he tin to yọdò nọvisunnu etọn tọn nù lọ ni yin dide sẹ̀.—Joh. 11:28-39.

²² Ṣigba, Malta he nọ saba yin lẹnpọn dagbenọ gbẹ́ bo dọ dọ oṣiọ lọ na ko to wánlùn todin, na azán ẹnẹtọ to okú etọn godo wẹ. Jesu flinnu in dọmọ: “Be yẹn ma dọna we dọ eyin hiẹ yise, hiẹ na mọ gigo Jiwheyẹwhe tọn ya?” Na nugbo tọn, e yise, podọ e sọ mọ gigo Jehovah Jiwheyẹwhe tọn. To afọdopolọji, Jiwheyẹwhe na huhlọn Visunnu etọn nado gọ̀ Lazalọsi wá ogbẹ̀! Yí nukun homẹ tọn do pọ́n ojlẹ enẹ he na ko gbọṣi ayiha Malta tọn mẹ na pipotọ gbẹzan etọn tọn: Jesu degbe dọmọ: “Lazalọsi, tọ́njẹgbonu wá!”; nudidọ kleun de yin sisè sọn oslò he mẹ Lazalọsi yin dìdì do lọ, bọ dawe enẹ fọnṣite bo wá onù oslò lọ tọn, avọ̀ he yin biblá do e go lẹ gbẹ́ pò to e go bọ Jesu dọ dọ yè ni “tún in bo gbọ e ni yì,” podọ na jide tọn, Malta po Malia po jẹaglin bo họ̀nwezun yì gbò nọvisunnu yetọn fán. (Hia Johanu 11:40-44.) Awubla sinsinyẹn he mẹ Malta tin te busẹ!

23. Etẹwẹ Jehovah po Jesu po jlo nado wà na we, podọ etẹwẹ a dona wà?

²³ Kandai ehe dohia dọ fọnsọnku oṣiọ lẹ tọn ma yin odlọ de poun gba; nuplọnmẹ Biblu tọn he miọnhomẹnamẹ de wẹ, podọ kunnudenu susu dohia dọ e ko jọ pọ́n to whenuho mẹ. (Job 14:14, 15) Jehovah po Visunnu etọn po jlo nado suahọ mẹhe do yise hia lẹ, kẹdẹdile yé wà do to whẹho Malta, Malia po Lazalọsi po tọn mẹ. Yé na suahọ hiẹ lọsu ga eyin a wleawuna yise dolido.

24. Etẹwẹ Biblu dọ gando Malta go gbọngodo?

²⁴ To nujijọ enẹ godo, whladopo gee wẹ Biblu donù Malta go. Osẹ dopo jẹnukọnna okú Jesu tọn wẹ. Na Jesu yọ́n whlepọn he to tepọn ẹn lẹ wutu, e de nado nọ owhé họntọn etọn lẹ tọn gbè to Bẹtani. Ewọ na zingbejizọnlin sọn finẹ na kilomẹtlu atọ̀n nado yì Jelusalẹm. Jesu po Lazalọsi po to núdùdù whèjai tọn dù to owhé Simọni pòtọnọ lọ tọn gbè to Bẹtani, podọ finẹ wẹ Biblu donù Malta go gbọngodo te dọmọ: “Malta sọ to lizọnyi.” (Joh. 12:2)

25. Naegbọn mẹmẹyọnnu he taidi Malta nkọ lẹ do yin dona de na agun Klistiani tọn lẹ to egbehe?

²⁵ Na nugbo tọn, yọnnu azọ́n sinsinyẹnwatọ de wẹ Malta yin! Whla tintan he Biblu donù e go, ewọ to azọ́nwa, podọ whla godo tọn he e dọho gandego, e gbẹ́ to azọ́nwa bo to nuhe go e pé lẹpo wà nado penukundo nuhudo mẹhe lẹdo e lẹ tọn go. To egbehe, mẹmẹyọnnu adọgbotọ po alọtlútọ po taidi Malta lẹ tin to agun Klistiani tọn lẹ mẹ, bo nọ do yise yetọn hia gbọn azọ́n sinsinyẹn wiwà na Jehovah po alọgigọna mẹdevo lẹ po dali. Be Malta zindonukọn nado to mọwà ya? E yọnbasi dọ ni wàmọ. Eyin mọ wẹ, be e yinuwa po nuyọnẹn po, na ewọ lọsu wá pehẹ nuhahun lẹ.

26. Etẹwẹ yise Malta tọn gọalọna ẹn nado wà?

²⁶ To azán delẹ godo, Malta mọ awufiẹsa sinsinyẹn to whenue Jesu, Oklunọ yiwanna etọn kú. Humọ, hlọnhutọ yẹnuwatọ he hù Jesu enẹlẹ ko magbe wayi nado hù Lazalọsi lọsu, na fọnsọnku etọn to mẹsusu lẹ whàn nado yise wutu. (Hia Johanu 12:9-11.) Podọ, ayihaawe ma tin dọ okú wá klan Malta po nọvi etọn lẹ po. Mí ma yọ́n lehe enẹ jọ gbọn kavi whenue e jọ, ṣigba nuhe họnwun wẹ yindọ, yise họakuẹ Malta tọn gọalọna ẹn nado doakọnnanu kakajẹ opodo. Nuhe zọ́n bọ Klistiani lẹpo dona hodo apajlẹ yise Malta tọn to egbehe niyẹn.