Nuhewutu Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ do to Ali Họ́
“Mì nọ [họ́ali, NW]: na mì ma yọn azán he gbe Oklunọ mìtọn ja.”—MATIU 24: 42.
1. Mẹnu lẹ go wẹ tudohomẹnamẹ lọ nado nọ “họ́ali” gando?
HLAN devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo— vlavo jọja wẹo kavi mẹho, vlavo mẹhe ṣẹṣẹ klan ede do wiwe wẹo kavi dehe tindo kandai sinsẹ̀nzọn whenu dindẹn tọn de—go wẹ avase Biblu tọn lọ gando he dọmọ: “Mì nọ to ali họ́”! (Matiu 24:42) Naegbọn ehe do yin onu titengbe?
2, 3. (a) Zẹẹmẹ ohia tẹ tọn wẹ Jesu basi hezeheze, podọ etẹwẹ hẹndi dọdai tọn ko dohia? (b) Ninọmẹ he yin alọdlẹndo to Matiu 24:42 mẹ tẹlẹ wẹ whle nujọnu-yinyin yise mítọn tọn pọn, podọ gbọnna?
2 Sẹpọ vivọnu lizọnyizọn etọn tọn to aigba ji, Jesu dọ dọdai ohia tintin tofi mayinukundomọ etọn tọn to huhlọn Ahọluduta tọn mẹ. (Matiu, weta 24 po 25 po) E basi zẹẹmẹ ojlẹ tintin tofi gigonọ etọn enẹ hezeheze—podọ hẹndi nujijọ dọdai lẹ tọn dohia dọ ewọ yin zizedo ofìn ji taidi Ahọlu to olọn lẹ mẹ to 1914. E sọ dlẹnalọdo ninọmẹ he na whle nujọnu-yinyin yise mítọn tọn pọn to whenẹnu. Ehe yin alọdlẹndomẹ hlan ojlẹ lọ to whenuena e na jẹazọ́nji taidi Whẹdida-hẹnṣẹtọ nado và titonu ylankan dintọn sudo to nukunbibia daho lọ whenu ehe Jesu dọ gando e go dọmọ: “Ṣigba azán nẹ po ojlẹ po tọn, mẹde ma yọnẹn, lala, e ma yin angẹli olọn tọn lẹ, [kavi Visunnu, NW] adavo Otọ́ ṣie dopo akan.” Podọ po enẹ po to ayiha mẹ wẹ e do dọmọ: “Enẹwutu mì nọ [họ́ali, NW]: na mì ma yọn azán he gbè Oklunọ mìtọn ja.”—Matiu 24:36, 42.
3 To mayọn azán po ganhiho lọ po to whenuena nukunbibia daho lọ na bẹjẹeji biọ dọ eyin mí sọalọakọn nado yin Klistiani lẹ, mí dona nọgbẹ̀ taidi Klistiani nugbo lẹ to egbesọ egbesọ. Be aliho he mẹ hiẹ to gbẹzan towe zan te na dekọtọn do alọkẹyi Oklunọ tọn mẹ to whenuena nukunbibia lọ na wá ya? Kavi eyin e dekọtọn do okú mẹ tintan, be e na flin hiẹ taidi dopo to mẹhe ko sẹ̀n Jehovah po nugbonọ-yinyin po kaka jẹ vivọnu gbẹzan towe dintọn ya?—Matiu 24:13; Osọhia 2:10.
Devi Fliflimẹ Tọn lẹ Dovivẹnu Nado Nọ Họ́ali
4. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ ali hihọ́ gbigbọmẹ tọn Jesu tọn mẹ?
4 Jesu Klisti lọsu zé apajlẹ dagbe alihihọ́ gbigbọmẹ tọn dai. E hodẹ̀ pludopludo po zohunhun po hlan Otọ́ etọn. (Luku 6:12; 22:42- 44) To whenuena e pannukọn whlepọn lẹ, e ganjẹ anademẹ he tin to Owe wiwe lẹ mẹ go pete. (Matiu 4: 3-10; 26:52-54) E ma na ede dotẹnmẹ nado yin ayihafẹsẹna sọn azọ́n he Jehovah ko dè na ẹn kọ̀n gba. (Luku 4: 40- 44; Johanu 6:15) Be mẹhe pọn yedelẹ hlan taidi hodotọ Jesu tọn lẹ na yin alihọ́tọ poun wẹ ya?
5. (a) Naegbọn apọsteli Jesu tọn lẹ do tindo nuhahun to hinhẹn jlẹkaji gbigbọmẹ tọn go? (b) Alọgọ tẹwẹ Jesu na apọsteli etọn lẹ to fọnsọnkú etọn godo?
5 To ojlẹ delẹ mẹ, apọsteli Jesu tọn lẹ lọsu tlẹ yin hinhẹn dahli. Na kọdetọn jejejininọ glanglan po linlẹn agọ lẹ po tọn wutu, yé dona doakọnna flumẹjijẹ lẹ. (Luku 19:11; Owalọ lẹ 1:6) Whẹpo yé do plọn nado ganjẹ Jehovah go to gigọmẹ, whlepọn ajijimẹ tọn lẹ hẹn yé flu. Gbọnmọ, to whenuena Jesu yin wiwle, apọsteli etọn lẹ dotagbé. Enẹgodo to ozan enẹ mẹ, Pita, na obú wutu, gbẹ́ pludopludo dọ emi ma tlẹ yọn Jesu gba. Apọsteli lọ lẹ ma ko yí ayinamẹ Jesu tọn lọ he dọmọ: “Mì nọ họ́ali, bo sọ nọ hodẹ̀” do ayihamẹ gba. (Matiu 26:41, 55, 56, 69-75) To fọnsọnku etọn godo, Jesu yí Owe wiwe lẹ zan nado hẹn yise yetọn lodo. (Luku 24: 44-48) Podọ to whenuena e sọawuhia dọ delẹ to yé mẹ sọgan zé lizọnyizọn he ko yin zize do alọmẹ na yé do otẹn tintan mẹ, Jesu yí huhlọn do whàn yé nado penukundo azọ́n titengbe hugan lọ ji ganji.—Johanu 21: 15-17.
6. Omọ̀ awe tẹlẹ wẹ Jesu ko gbẹnuna devi etọn lẹ sọta?
6 Jẹnukọnna ojlẹ ehe, Jesu ko gbẹnuna devi etọn lẹ dọ yé ma dona yin apadewhe aihọn tọn gba. (Johanu 15:19) E ko sọ na yé ayinamẹ ma nado dugan do ode awetọ yetọn ji ṣigba nado wà sinsẹ̀nzọn dopọ taidi mẹmẹsunnu lẹ. (Matiu 20:25-27; 23: 8-12) Be yé hodo ayinamẹ etọn ya? Be yé zé azọ́n he e na yé lọ do otẹn tintan mẹ ya?
7, 8. (a) Nawẹ kandai he yin bibasi gbọn Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ dali dohia gbọn dọ yé yí avase Jesu tọn do ayihamẹ? (b) Naegbọn ali hihọ́ zọnmii gbigbọmẹ tọn do yin nujọnu?
7 Dile e na dẹnsọ bọ apọsteli etọn lẹ na gbẹ́ pò to ogbẹ̀, yé basi hihọ́ na agun lọ. Whenuho dekunnuna dọ Klistiani fliflimẹ tọn lẹ ma doalọ to whẹho tonudidọ Ahọluigba Lomu tọn mẹ gba podọ yé ma tindo otẹn yiaga ogbẹ́ sinsẹ̀ngan tọn gba. To alọ devo mẹ, lilátọ zohunhunnọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe Tọn wẹ yé yin. To vivọnu owhe kanweko tintan tọn mẹ, yé ko dekunnu lẹdo Ahọluigba Lomu tọn lẹ po pé, bo to devi lẹ basi to Asie, Europe, po Agewaji Aflika tọn po.—Kọlọsinu lẹ 1:23.
8 Ṣigba, wàdotana enẹlẹ to yẹwhehodidọ mẹ ma zẹẹmẹdo dọ nuhudo ma sọ tin ba nado to ali họ́ to gbigbọmẹ gba. Dọdai wiwá Jesu tọn gbẹ́ pò to aliho ji ja to sọgodo dindẹn de mẹ. Podọ dile agun lọ biọ owhe kanweko awetọ W.M. tọn mẹ, ninọmẹ lẹ fọndote he zé tintin to gbigbọmẹ Klistiani lẹ tọn do owu mẹ. Naegbọn e do yinmọ?
Mẹhe Doalọte to Ali Hihọ́ mẹ Lẹ
9, 10. (a) Bọdo okú apọsteli etọn lẹ tọn go, ninọmẹ tẹlẹ wẹ wá aimẹ he dohia dọ susu mẹhe ylọ yede dọ Klistiani lẹ tọn ma to alihọ́? (b) Wefọ he yin dide do hukan ehe mẹ tẹlẹ wẹ sọgan ko gọalọna mẹhe ylọ yede dọ Klistiani lẹ nado gbọṣi lilodo mẹ to gbigbọmẹ?
9 Delẹ to mẹhe wá agun lọ mẹ lẹ jẹ yise yetọn lẹ dohia to aliho tamẹnuplọnmẹ Glẹki tọn mẹ ji, nado sọgan hẹn nuhe yé to yẹwheho etọn dọ yin alọkẹyi hugan hlan gbẹtọ aihọnmẹ tọn lẹ. Vudevude, sinsẹ̀n-nuplọnmẹ kosi tọn lẹ, taidi Atọ̀n-to-dopomẹ po jọmaku-yinyin alindọn tọn lọ po, lẹzun apadewhe ninọmẹ flusọ sinsẹ̀n Klistiani tọn. Ehe dekọtọn do kọgbigbẹ́ todido gandudu owhe fọtọ́n Klisti tọn go. Etẹwutu? Mẹhe kẹalọyi yise to jọmaku-yinyin alindọn tọn mẹ lẹ wá tadona lọ kọ̀n dọ dona gandudu Klisti tọn lẹpo na yin mimọyi to lẹdo gbigbọ tọn mẹ gbọn alindọn he na lùn agbasa gbẹtọvi tọn tọ́n lọ dali. Enẹwutu yé ma mọ nuhudo depope nado to ali họ́ na tintin tofi Klisti tọn to huhlọn wiwá Ahọluduta tọn mẹ gba.—Yijlẹdo Galatianu lẹ 5:7-9; Kọlọsinu lẹ 2:8; 1 Tẹsalonikanu lẹ 5:21 go.
10 Ninọmẹ ehe yin nuzindeji gbọn awuwle devo lẹ dali. Mẹdelẹ he sọalọakọn nado yin nugopọntọ Klistiani tọn lẹ zindo agun yetọn lẹ yizan ji taidi aliho de nado mọ yínkọ he yiaga yí na yede. Yé yí ayiha wintinwintin do zé linlẹn yetọn titi po nuplọnmẹ lẹ po dai nado yin nuhọakuẹ dopolọ po Owe wiwe lẹ po kavi he tlẹ sọ yiaga hugan ehelẹ. To whenuena dotẹnmẹ hundote na yé, ṣọṣi agọjẹdoklistigotọ ehe tlẹ hẹn ede tin to aimẹ nado wàzọn na ojlo ayimatẹn tonudidọ tọn.—Owalọ lẹ 20:30; 2 Pita 2:1, 3.
Kọdetọn Jideji Alihihọ́ Tọn Lẹ
11, 12. Naegbọn Vọjlado bibasi sinsẹ̀n Plọtẹstant tọn ma do yin ohia gigọwá sinsẹ̀n nugbo mẹ tọn?
11 To owhe kanweko huhlọn ṣizan to ada Ṣọṣi Katholiki Lomu tọn godo, Vọjlado-basitọ delẹ dọho jẹgbonu to owhe kanweko 16tọ tọn mẹ. Ṣigba ehe ma dohiagona lilẹkọ wá sinsẹ̀n bibasi nugbo kọ̀n gba. Etẹwutu e ma do yin mọ?
12 Dile e tlẹ yindọ pipli Plọtẹstan tọn voovo lẹ klan sọn huhlọn Lomu tọn glọ, yé bẹ́ susu nuplọnmẹ dòdonu tọn lẹ po nuwiwa agọjẹdoklisti tọn lẹ po hẹn po yé po—linlẹn sinsẹ̀ngan-yinyin tọn, yé sọ tindo yise to Atọ̀n-to-dopomẹ, jọmaku-yinyin alindọn tọn, po yasanamẹ madopodo to okú godo po. Podọ, taidi Ṣọṣi Katholiki Lomu tọn, yé zindonukọn nado to apadewhe aihọn lọ tọn yin, bo kọ̀n yede dopọ pẹkipẹki hẹ nugonu tonudidọ tọn lẹ. Enẹwutu yé sọawuhia nado gbẹ́ nukundido depope gando wiwá Klisti tọn go taidi Ahọlu dai.
13. (a) Etẹwẹ dohia dọ sunnu delẹ yọn nuhọakuẹ-yinyin Ohó Jiwheyẹwhe tọn na taun tọn? (b) To owhe kanweko 19tọ gblamẹ, nujijọ tẹwẹ wa yin ojlo vonọtaun tọn na delẹ to mẹhe ylọ yede dọ Klistiani lẹ mẹ? (c) Naegbọn mẹsusu do tindo numimọ flumẹjijẹ tọn?
13 Ṣogan, Jesu ko dọdai dọ bọdo okú apọsteli lẹ tọn go, whédutọ nujọnu Ahọluduta lọ tọn lẹ (he é yijlẹdo likun go) na zindonukọn nado to whinwhẹn to pọmẹ po Klistiani yẹblẹ tọn lẹ po (kavi, ogbé) kaka jẹ ojlẹ jìbẹwawhé tọn whenu. (Matiu 13:29, 30) Mí ma sọgan basi todohukanji po nujikudo po mẹhe Ogán lọ pọndohlan taidi likun lẹ to egbehe gba. Ṣigba e jẹ na ayidonugo dọ to owhe kanweko 14tọ, 15tọ po 16tọ lẹ po whenu, sunnu delẹ tin he zé ogbẹ̀ yetọn po mẹdekannujẹ yetọn titi po do owu mẹ, nado diọ Biblu do ogbè gbẹtọ paa lẹ tọn mẹ. Mẹdevo lẹ e ma yindọ yé kẹalọyi Biblu lọ taidi Ohó Jiwheyẹwhe tọn kẹdẹ gba ṣigba sọ gbẹ́ Atọ̀n-to-dopomẹ dai taidi nuhe ma sọgbe hẹ Owe wiwe. Mẹdelẹ gbẹ́ yise tintindo to jọmaku-yinyin alindọn tọn po yasanamẹ to olọnzomẹ tọn po dai taidi nuhe ma tin to gbesisọ depope mẹ hẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn. Humọ, to owhe kanweko 19tọ whenu, taidi kọdetọn jideji oplọn Biblu tọn de, pipli lẹ to États-Unis, Allemangne, Angleterre, po Russie po jẹ nujikudo dohia ji dọ ojlẹ lilẹgọwa Klisti tọn tin to yakẹ. Ṣigba suhugan nukundido yetọn tọn dekọtọn do flumẹjijẹ mẹ. Etẹwutu? Jẹ oba he yiaga de mẹ, eyin na yé dotudo gbẹtọ lẹ go hugan podọ bo ma yin do Owe wiwe lẹ go taun wutu.
Lehe Ehelẹ Do Yedelẹ Hia Nado to Alihọ́ Do
14. Basi zẹẹmẹ aliho he C.T. Russell po gbẹdohẹmẹtọ etọn lẹ po gbọn do plọn Biblu?
14 Enẹgodo, to 1870, Charles Taze Russell po delẹ to gbẹdohẹmẹtọ etọn lẹ mẹ po wleawuna pipli de na oplọn Biblu tọn to Allegheny, Pennsylvanie. Yé ma yin omẹ tintan lọ lẹ nado tindo wuntuntun susu nugbo Biblu tọn he yé kẹalọyi lẹ gba, ṣigba to whenuena yé to nuplọn, yé hẹn ẹn zun nuwiwa aṣa tọn de nado nọ gbadopọnna Owe wiwe lẹ po sọwhiwhe po do kanbiọ tangan de ji.a Yanwle yetọn ma yin, nado dín wefọ he dekunnu na linlẹn he tin to ayiha yetọn mẹ gba, ṣigba nado tindo nujikudo dọ yé wá tadona he tin to gbesisọmẹ hẹ nuhe Biblu dọ lẹpo do whẹho lọ ji kọ̀n.
15. (a) Etẹwẹ mẹdevo lẹ gbọnvona Mẹmẹsunnu Russell wá mọnukunnujẹemẹ? (b) Etẹwẹ dohiagona Nuplọntọ Biblu tọn lọ lẹ taidi mẹhe gbọnvona ehelẹ?
15 Vude to mẹdevo lẹ mẹ jẹnukọnna yé ko doayi e go dọ Klisti na lẹkọwá to mayọnmọ yèdọ taidi gbigbọ de. Mẹdelẹ ko mọdọ yanwle lilẹkọwá Klisti tọn ma yin, nado fiọ aigba lọ bo và ogbẹ̀ gbẹtọvi tọn lẹpo sudo gba, ṣigba, kakatimọ, nado dona whẹndo aigba ji tọn lẹpo. Omẹ vude lẹ tlẹ sọ tin he ko doayi e go dọ owhe lọ 1914 na dohiagona vivọnu Ojlẹ Kosi lẹ tọn. Ṣigba hlan Nuplọntọ Biblu tọn lẹ he kọnawudopọ hẹ Mẹmẹsunnu Russell, ehelẹ hugan onu agokun hodọdopọ sinsẹ̀n-nuplọnmẹ tọn tọn de poun. Yé hẹn gbẹ̀zan yetọn lẹ lodo do nugbo helẹ ji bo lá yé lẹdope gbọn otò lẹpo mẹ jẹ oba he ma ko jọ pọ́n to ojlẹ enẹ mẹ.
16. To owhe 1914 mẹ, naegbọn Mẹmẹsunnu Russell wlan dọmọ: “Ojlẹ whlepọn tọn mẹ wẹ mí tin te”?
16 Etomọṣo, yé tindo nuhudo nado to ali họ́. Etẹwutu? Taidi apajlẹ de, dile e tlẹ yindọ yé yọnẹn dọ 1914 yin hiadogona gbọn dọdai Biblu tọn dali do sọ, yé ma yọn nuhe na jọ taun to owhe enẹ mẹ gba. Ehe zé whlepọn de donukọnna yé. To Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn [Glẹnsigbe] heyin 1er novembre 1914 mẹ, Mẹmẹsunnu Russell wlan dọmọ: “Mì gbọ mí ni flin dọ ojlẹ whlepọn tọn mẹ wẹ mí tin te .... Eyin whẹwhinwhẹn depope tin na mẹdepope nado dovọ́na yise tintindo to Oklunọ po Nugbo Etọn po mẹ podọ nado doalọtena avọsinsan na Aliho Oklunọ tọn hihodo, to whelọnu lo é ma yin owanyi Jiwheyẹwhe tọn he tin to ahún mẹ heyin fin_fọndaga gbọn ojlo to Oklunọ mẹ kẹdẹ wẹ gba, ṣigba onu devo de; vlavo todido lọ dọ ojlẹ lọ whègli; nuwiwa mẹdezejo tọn lọ yin na ojlẹ tangan de tọn kẹdẹ.”
17. Nawẹ A. H. Macmillan, po mẹdevo lẹ po taidi ewọ, hẹn jlẹkajininọ gbigbọmẹ tọn go gbọn?
17 Mẹdelẹ jó sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn dai to whenẹnu. Ṣigba A. H. Macmillan yin dopo to mẹhe ma wamọ lẹ mẹ. Owhe susu lẹ godo to nukọnmẹ, e yigbe po nugbodidọ po dọmọ: “To whedelẹnu nukundido mítọn lẹ na ojlẹ titengbe de hugan nuhe Owe wiwe lẹ kẹalọyi.” Etẹwẹ gọalọ na ẹn nado hẹn jlẹkajininọ gbigbọmẹ tọn go? E doayi e go, dile e dọ do, dọ “to whenuena nukundido enẹlẹ ma mọ hẹndi yí, enẹ ma diọ lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹ gba.” E yidogọ dọmọ: “Yẹn ko plọn dọ mí dona yigbena nuṣiwa mítọn lẹ bo zindonukọn to Ohó Jiwheyẹwhe tọn dindin mẹ na wuntuntun yinukọn dogọ.”b Po whiwhẹ po, Biblu plọntọ fliflimẹ tọn enẹlẹ gbọ na Ohó Jiwheyẹwhe ni vọ́ pọndohlan yetọn jlado.—2 Timoti 3:16,17.
18. Nawẹ ali hihọ́ Klistiani lẹ tọn hẹn alemọyinu he to nukọnzindo wá to aliho mayin apadewhe aihọn tọn mẹ gbọn?
18 To owhe he bọdego lẹ gblamẹ, nuhudo yetọn nado to ali họ́ ma depò gba. Na nugbo tọn yé yọnẹn dọ, Klistiani lẹ ma dona yin apadewhe aihọn tọn. (Johanu 17:14; Jakobu 4:4) To gbesisọmẹ po enẹ po, yé ma kọnawudopọ hẹ Mẹylọhodotọklisti nado doalọ wema Alẹnu Akọta lẹ tọn mẹ taidi dohia tonudidọ tọn de na Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn gba. Ṣigba to 1939 wẹ yé wá mọnukunnujẹ whẹho kadaninọ Klistiani tọn mẹ hezeheze.—Pọ́n Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn [Flansegbe]janvier 1940.
19. Na titobasinanu lọ to alihọ́ wutu alemọyinu tẹlẹ wẹ ko wá sọn nukunpedonugo agun tọn mẹ?
19 Yé ma tindo hagbẹ́ sinsẹ̀ngan tọn pọ́n gba, dile e tlẹ yindọ mẹho dide delẹ tin he tindo numọtolanmẹ dọ yẹwhehodidọ to agun mẹ wẹ yin nuhe dona yin nukundo sọn yé si lẹpo. Ṣigba, po ojlo zogbe lọ po nado yinuwa sọgbe hẹ Owe wiwe lẹ, titobasinanu lọ vọ́ dogbapọn basi na azọngban mẹho lẹ tọn to pọndohlan Owe wiwe lẹ tọn mẹ, bo to mọ basi sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ gbọn zinjẹgbonu Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn gblamẹ. Diọdo titobasinanu tọn lẹ yin bibasi to gbesisọmẹ hẹ nuhe Owe wiwe lẹ dohia.
20-22. Nawẹ titobasinanu lọ blebu to yinyin awuwlena dai to aliho nukọnzinzindo tọn mẹ nado basi wàdotana dọdai azọ́n Ahọluduta lọ tọn lilá lẹdo globu pe tọn gbọn?
20 Titobasinanu lọ pete yin awuwlena nado hẹn azọ́n he Ohó Jiwheyẹwhe tọn ko basi todohunkanji etọn na azán mítọn diun do gigọmẹ. (Isaia 61:1, 2) Jẹ oba tẹmẹ wẹ wẹndagbe lọ dona yin lilá to azán mítọn gbè? Jesu dọmọ: “Yè ma sọgan nọ ma dọho wẹndagbe tọn pé akọta lẹpo ṣẹnṣẹn whẹ́.” (Malku 13:10) Sọn pọndohlan gbẹtọ tọn mẹ, azọ́ngbàn enẹ ko nọ saba sọawuhia nado yin nuhe ma yọnbasi.
21 Ṣogan, po adọgbigbo do Klisti go taidi Tatọ agun lọ tọn po, hagbẹ́ afanumẹ nugbonọ nuyọnẹntọ lọ ko zindonukọn. (Matiu 24:45) Po nugbonọ-yinyin po podọ po nuzindonuji po yé ko do azọ́n he dona yin wiwa lọ hia omẹ Jehovah tọn lẹ. Sọn 1919 sọyì, nuzindonuji yinukọn dogọ yin nina sinsẹ̀nzọn kunnudegbe tọn. Na mẹsusu, e ma bọawu nado yì sọn whédegbè jẹ whédegbè bo dọho hẹ jonọ lẹ gba. (Owalọ lẹ 20:20) Ṣigba hosọ he nọ yin pinplọn lẹ taidi “Donanọ Wẹ Adọgbotọ Lẹ” (to 1919) podọ “Yin Adọgbotọ Dagbe” (to 1921) gọalọna mẹdelẹ nado bẹ́ azọ́n lọ jẹeji, po tudido do Jehovah go po.
22 Oylọ lọ, to 1922, nado “lá, lá, lá, Ahọlu lọ po Ahọluduta etọn po” wleawuna zohunhun tọn nado na azọ́n ehe ayidonugo he jẹ. Sọn 1927 sọyi, mẹho he ma kẹalọyi azọgban Owe wiwe tọn enẹlẹ yin didesẹ. To nudi ojlẹ enẹ mẹ, nukunmọnu tomẹyitọ Ogbẹ́ tọn lẹ, gbejizọnlin-zintọ sinsẹ̀n tọn lẹ, yin azọndena nado yin anademẹtọ sinsẹ̀nzọn ayimatẹn tọn lẹ, bo nọ na ayinamẹ wẹnlatọ dopodopo to sinsẹ̀nzọn kunnudegbe tọn mẹ. E ma yin mẹlẹpo wẹ sọgan yin gbehosọnalitọ gba, Ṣigba to sẹfifo lẹ mẹsusu nọ klan azan blebu dopo dovo na sinsẹ̀nzọn lọ, bo nọ bẹjẹeji to afọnnu fuu, bo nọ doalọte kleun nado dù jlonu de poun, podọ to enẹgodo nọ zindonukọn to sinsẹ̀nzọn lọ mẹ kaka jẹ whèlẹkọ. Ojlẹ enẹlẹ yin ojlẹ titengbe whinwhẹn yẹwhehọluduta tọn lẹ, podọ mí nọ mọ alè susu yí gbọn dogbapọnna aliho he mẹ Jehovah to anademẹ omẹ etọn lẹ te. E zindonukọn nado to mọ wà. Po dona etọn po, azọ́n yẹwhehodidọ wẹndagbe Ahọluduta he ko yin zizedai lọ tọn na yin hinhẹnwá tadona kọdetọn dagbe tọn de kọ̀n.
Be Hiẹ to Ali Họ́ Ya?
23. Na nuhe du owanyi Klistiani tọn po kinklandovo na aihọn po, nawẹ dopodopo mítọn sọgan dohia dọ mí to alihọ́ gbọn?
23 To gbeyina anademẹ Jehovah tọn, titobasinanu etọn zindonukọn nado to nuflin mí dogbọn nuyiwa lẹ po walọ he sọgan do mí hia taidi apadewhe aihọn tọn po lẹ dali, bo gbọnmọ dali do tin to owu jujuyi po e po tọn mẹ. (1 Johanu 2:17) Gbọnmọ, dopodopo mítọn dona to ali họ́ gbọn alọkẹyi anademẹ Jehovah tọn dali. Jehovah sọ nọ na mí nuplọnmẹ gando gbẹ̀ninọ po azọ́nwiwa to pọmẹ po go. Titobasinanu etọn ko gọalọna mí nado whẹ́n to pinpẹn nutọn yinyọnẹn mẹ na nuhe owanyi Klistiani tọn zẹẹmẹdo na taun tọn. (1 Pita 4:7, 8) Ali hihọ́ mítọn biọ dọ mí ni dovivẹnu vẹkuvẹku nado yí ayinamẹ ehe zan, mahopọnna mape-yinyin gbẹtọvi tọn.
24, 25. To aliho titengbe tẹlẹ mẹ wẹ mí dona to alihọ́ zọnmii te, po nukundido tẹ́ po?
24 To popolẹpo mẹ, afanumẹ nugbonọ nuyọnẹntọ lọ ko flinnu mí dọmọ: “Yí ayiha towe do dotudo Oklunọ go; a dẹ́ hlan dewe tọn dali blo.” (Howhinwhẹn lẹ 3:5) “Mì nọ hodẹ̀ magbọjẹ.” (1 Tẹsalonikanu lẹ 5:17) Mí ko yin ayinamẹ na nado plọn nado zé nudide mítọn lẹ sinai do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji, nado dike ohó ehe ni yin ‘miyọngban de na afọ mítọn podọ hinhọ́n de na omọ́liho mítọn.’ (Psalm 119:105) Po ayajẹ po, mí ko yin tulina nado zé wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn, yèdọ azọ́n he Jesu dọ dọdai etọn na azan mítọn do otẹn tintan to gbẹ̀zan mítọn lẹ mẹ.—Matiu 24:14.
25 Mọwẹ, afanumẹ nugbonọ nuyọnẹntọ lọ na taun tọn to alihọ́. Dopodopo mítọn dona to alihọ́ ga. Taidi kọdetọn mọwiwa tọn, na mí ni tin to mẹhe na yin alọkẹyi to nukọn Visunnu gbẹtọ tọn lẹ ṣẹnṣẹn to whenuena e na wá nado hẹn whẹdida ṣẹ.—Matiu 24:30; Luku 21:34-36.
[Nudọnamẹ odò tọn lẹ]
a Faith on the March, gbọn A. H. Macmillan, Prentice-Hall, Inc. dali, 1957, weda 19-22.
b Pọ́n Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn [Flansegbe] 15 septembre 1967, weda 566.
To Dogbapọn Mẹ
◻ Dile eyin didohia to Matiu 24:42 mẹ do, naegbọn mí dona to ali họ́?
◻ Nawẹ Jesu po hodotọ owhe kanweko tintan whenu etọn tọn lẹ po hẹn ali hihọ́ gbigbọmẹ tọn go gbọn?
◻ Sọn 1870 gbọ́n, ninọmẹ tẹlẹ wẹ ko wa aimẹ na devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ gbọṣi ali hihọ́ mẹ wutu?
◻ Etẹwẹ na namẹ kunnudenu dọ dopodopo mítọn to nukọnzindo to ali hihọ́ mẹ?
[Yẹdide to weda 23]
Jesu hẹn alọnu etọn jan to azọ́n he yin didena ẹn gbọn Otọ́ etọn dali. E sọ hodẹ̀ vivẹvivẹ
[Yẹdide to weda 24]
Charles Taze Russell to owhe godo tọn etọn lẹ mẹ
[Yẹdide to weda 25]
Hugan gbẹtọ 4 700 000 heyin lilátọ Ahọluduta lọ tọn lẹ yin zohunhunnọ to aigba lẹpo ji