Be Hiẹ Ko Mọ Sinsẹ̀n Nugbo lọ Ya?

“Sinsẹ̀n wiwe magble to Jiwheyẹwhe Otọ́ nukọn wẹ ehe.”—JAKOBU 1:27.

 1, 2. (a) To lẹnpọn mẹsusu tọn mẹ, etẹwẹ nọ dohia vlavo eyin yetọn wẹ yin sinsẹ̀n nugbo lọ? (b) Etẹwẹ dona yin nulẹnpọndeji taun to whẹdidana sinsẹ̀n mẹ?

MÍ TO gbẹ̀nọ to ojlẹ de mẹ to whenuena susu gbẹtọ lẹ tọn ma tindo pekọ nado yí sinsẹ̀n do do nujọnu sọmọ to ada apadewhe gbẹzan yetọn tọn depope mẹ. Yé sọgan nọ yì delẹ to nuwiwa sinsẹ̀n tọn lẹ tẹnmẹ, ṣigba omẹ vude wẹ nọ wà mọ to gbesisọmẹ. Suhugan gbẹtọ lẹ tọn ma tindo pọndohlan lọ dọ sinsẹ̀n lẹpo wẹ yin lalo bọ yetọn yin nugbo gba. Yé sọgan tindo numọtolanmẹ lọ poun dọ sinsẹ̀n yetọn wẹ yin nugbo na yé.

² To pọndohlanmẹ na ehe, be kanbiọ lọ heyin, Be hiẹ ko mọ sinsẹ̀n nugbo lọ ya? he zẹẹmẹdo poun dọ, Be hiẹ ko mọ sinsẹ̀n he hiẹ yiwanna ya? Etẹwẹ nọ do nujikudo nuhe hiẹ yiwanna tọn hia? Be whẹndo towe wẹ ya? Gbẹdohẹmẹtọ towe lẹ? Numọtolanmẹ dewetiti tọn lẹ? Nawẹ hiẹ ko lẹnnupọndo pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn do whẹho lọ ji sisosiso do gbọn?

Nawẹ Mí Sọgan Yọn Pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn Gbọn?

 3. (a) Eyin mí na yọn pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn, etẹwẹ dona tin to aimẹ na mí? (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí dona kanse gando nuhewutu mí lọsu do yise dọ Biblu wá sọn Jiwheyẹwhe dè?

³ Eyin mí na yọn nuhe Jiwheyẹwhe lọsu nọ lẹn, whelọnu lo osọhia delẹ dona tin sọn ede. Biblu yin owe hohowhenu tọn hugan de he sọalọakọn nado yin gbigbọdo sọn Jiwheyẹwhe dè. (2 Timoti 3:16, 17) Ṣigba be e sọgan yin didọ po nugbo po dọ owe ehe, to vogbingbọnmẹ na devo lẹpo, bẹ́ owẹ̀n Jiwheyẹwhe tọn na gbẹtọvi lẹpo hẹn ya? Nawẹ hiẹ sọgan na gblọndo kanbiọ enẹ tọn gbọn, podọ etẹwutu? Be na mẹjitọ towe lẹ tindo pọndohlan enẹ wutu wẹ ya? Be walọyizan gbẹdohẹmẹtọ towe lẹ tọn wutu wẹ ya? Be hiẹ lọsu ko gbadopọnna kunnudenu lọ na dewe ya? Naegbọn hiẹ ma nado wà mọ todin, to yíyí kunnudenu ẹnẹ he wleawuna nudọnamẹ he bọdego helẹ zan?

 4. Na nuhe du tintin to aimẹ, etẹwẹ nọ dohia dọ Biblu, gbọnvo na owe devo lẹ, wá sọn Jiwheyẹwhe dè gbọn?

⁴ Tintin to aimẹ: Wẹndomẹ de he wá sọn Jiwheyẹwhe dè nugbo nugbo podọ he tin na whẹndo gbẹtọvi tọn pete dona tin to aimẹ na yé. Be enẹ yin nugbo dogbọn Biblu dali ya? Lẹnnupọn do ehe ji: Biblu, blebu etọn kavi apadewhe etọn, wẹ ko yin zinzinjẹgbonu todin to nuhugan ogbè 2 000 lẹ mẹ. Sọgbe hẹ nuhe Ogbẹ́ Biblu Amérique tọn lọ dọ, diblayi owhe ao die wayi sọha ogbè he mẹ Biblu yin zinzinjẹgbonu te mẹ lẹ ko hẹn ẹn zun nuhe tin to aimẹ na gbẹtọ 98 to kanweko ji mẹhe tin to aihọn mẹ lẹpo tọn. Dile e yin didohia gbọn owe Livre Guinness des records dali do, matin ayihaawe depope Biblu wẹ “owe he tindo mimá he gbayipe hugan to owe aihọn tọn lẹ mẹ.” Ehe wẹ nuhe mí na donukun sọn owẹ̀n he wá sọn Jiwheyẹwhe dè he tin na gbẹtọ akọ po akọta lẹpo gọna ogbè lẹpo tọn. (Yijlẹdo Osọhia 14:6 go.) Owe devo de matin to aihọn mẹ he tindo kandai depope he taidi etọn gba.

 5. Naegbọn dodonu whenuho Biblu tọn do yin nujọnu?

⁵ Nugbo-yinyin whenuho tọn: Dogbapọnna linlin he tin to Biblu mẹ lẹ po sọwhiwhe po do aliho devo hia he mẹ Biblu gbọnvo na owe devo he sọalọakọn nado yin wiwe lẹ. Biblu bẹ whenuho nugbo lẹ hẹn, e ma yin otangblo he yè ma kẹalọyi lẹ gba. Irwin Linton, mẹhe e ko yin aṣa etọn taidi whẹyidọtọ de nado nọ gbadopọnna nuhe yin nubiọtomẹsi taidi kunnudenu to whẹ̀dọhọsa, wlan dọmọ: “To whenuena e yindọ azọ́n wekinkan tọn, otangblo po kunnudide lalo tọn po nọ payi ede go nado namẹ nujijọ he wá aimẹ to nọtẹn he dẹn po ojlẹ he yè ma yọnẹn de tọn po mẹ, ... linlin Biblu tọn lẹ nọ na mí azán po nọtẹn he nuhe yin linlin etọn na te po jọ te po gbesisọ taun po.” (Di apajlẹ, pọn 1 Ahọlu lẹ 14:25; Isaia 36:1; Luku 3:1, 2.) Ehe yin onu titengbe de nado lẹnnupọn deji, na gbẹtọ he nọ lẹhlan sinsẹ̀n na nugbo ṣigba e ma yin nado họngan sọn nujọnu-yinyin mẹ gba.

 6. (a) Nawẹ Biblu nọ gọalọna mẹde na taun tọn po nuhahun gbẹ̀mẹ tọn lẹ po gbọn? (b) To aliho atọ̀n tẹlẹ mẹ wẹ Biblu nọ gọalọna mẹde nado pehẹ ninọmẹ sinsinyẹn lẹ?

⁶ Yọn-na-yizan: Mẹhe gbadopọnna Biblu taun lẹ wá mọnukunnujẹemẹ to madẹnmẹ dọ gbedide po nunọwhinnusẹ́n etọn lẹ po ma yin awuwlena nado hò yé du gba. Kakatimọ, gbedide po nunọwhinnusẹ́n lọ lẹ po hùn aliho gbẹzan he nọ hẹn alemọyinu wá dote na mẹhe nọ hodo yé pẹkipẹki lẹ. (Isaia 48:17, 18) Homẹmiọnnamẹ he e nọ na mẹhe tin to ayimajai mẹ lẹ ma yin oklọ tọn, he sinai do tamẹnuplọnmẹ ovọ́ lẹ ji gba. Kakatimọ, e nọ gọalọna gbẹtọ lẹ nado pehẹ ninọmẹ sinsinyẹn gbẹ̀mẹ tọn lẹ. Gbọnna? To aliho atọ̀n mẹ: (1) gbọn ayinamẹ he sọgbe nina do lehe yè sọgan pehẹ awusinyẹnnamẹnu lẹ ji dali, (2) gbọn zẹẹmẹ bibasi do lehe yè sọgan mọ godonọnamẹ owanyinọ he Jiwheyẹwhe nọ na devizọnwatọ etọn lẹ todin ji dali, podọ (3) gbọn dido sọgodo gigonọ he Jiwheyẹwhe tindo to sẹdotẹnmẹ na mẹhe nọ sẹ̀n ẹn lẹ hia dali, to nina yé whẹwhinwhẹ́n he sọgbe lẹ na adọgbigbo tintindo to opagbe etọn lẹ mẹ.

 7. (a) To wefọ he yin dide to nudọnamẹ odò tọn lẹ yiyizan mẹ, basi zẹẹmẹ gblọndo Biblu tọn dopo do whẹho titengbe he nọ duahunmẹna gbẹtọ lẹ to egbehe ji. (b) Do lehe ayinamẹ Biblu tọn nọ họ́ mí kavi gọalọna mí nado pehẹ ninọmẹ he sọgan hẹn kọgbidinamẹnu wá gbọn.

⁷ Dile e tlẹ yindọ ayinamẹ Biblu tọn lẹ ma nọ saba diyin to mẹhe nọ gbẹkọ gbedide go bo nọ doafọna gbẹzan pekọhẹnwana mẹdetiti tọn lẹ ṣẹnṣẹn, mẹsusu ko wá mọnukunnujẹemẹ dọ gbẹzan mọnkọtọn ma ko hẹn ayajẹ nujọnu tọn wá na yé gba. (Galatianu lẹ 6:7, 8) Biblu na gblọndo tlọlọ lẹ hlan kanbiọ lẹ gando hodide, gbẹdai, po zanhẹmẹ sunnu po sunnu po tọn dali. Ayinamẹ etọn lẹ yin hihọ́ de sọta amasin adínọ po ahàn sinsinyẹn ṣiṣizan po dali podọ sọta SIDA bibẹ gbọn ohùn he yin hinhẹnflu kavi fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn lẹ dali. E dohia mí lehe yè sọgan tindo whẹndo ayajẹnọ lẹ do. E nọ wleawu gblọndo he nọ hẹn mẹde penugo nado pehẹ ninọmẹ kọgbidinamẹnu hugan tọn lẹ to gbẹzan mẹ, gọna kọgbẹ́mẹgo gbọn hagbẹ whẹndo mẹtọn he sẹpọ mẹ hugan lẹ, azọ̀n-jẹ-magbọ, po okú mẹyiwanna de tọn po dali. E nọ gọalọna mí nado yí wuntuntun do yọn nuhe na tin to otẹn tintan mẹ na gbẹzan mítọn nido sọgan gọna zẹẹmẹ kakati nido yin dehe na hẹn awubla wá.a

 8, 9. (a) Dọdai tẹwẹ yinuwado hiẹ lọsu titi ji sisosiso taidi kunnudenu yinyin gbigbọdo Biblu tọn? (b) Kunnudenu tẹwẹ dọdai he tin to Biblu mẹ lẹ dohia na nuhe du asisa yetọn?

⁸ Dọdai: Biblu gbọnvo pete taidi owe dọdai tọn de, owe de he dọ nuhe na jọ to sọgodo, podọ e wà mọ to gigọmẹ. E dọ dọdai vasudo Tile hohowhenu tọn, aijijẹ Babilọni tọn, vivọgbá Jelusalẹm tọn, finfọ́n po aijijẹ ahọlu Medo-Pẹlsia po Glẹki tọn lẹ po, po nujijọ voovo lẹ po to gbẹzan Jesu Klisti tọn mẹ. E sọ dọ dọdai ninọmẹ aihọn tọn lẹ he ko wleawu to owhe kanweko ehe whenu tọn to gigọmẹ, bo basi zẹẹmẹ nujọnu-yinyin yetọn lẹ tọn. E do lehe yè sọgan didẹ̀ nuhahun he ṣinyọn gbẹtọvi gandutọ lẹ ji do, podọ e dlẹnalọdo Gandutọ lọ he na hẹn jijọho madopodo po hihọ́ nugbo po wá na gbẹtọvi lẹ.b—Isaia 9:6, 7; 11:1-5, 9; 53:4-6.

⁹ Po nujọnu-yinyin po, Biblu zé nugopipe lọ nado dọ dọdai sọgodo tọn to aliho he sọgbe mẹ taidi kunnudenu yinyin Jiwheyẹwhe tọn donukọnnamẹ. (Isaia 41:1–46:13) Mẹhe sọgan basi i kavi he sọgan gbọdo mẹdevo lẹ nado basi i mayin boṣiọ tata he ma tindo gbọfufu de gba. Ewọ mayin gbẹtọ he sinsẹ̀n nọ duahunmẹ na de kẹdẹ gba. Ewọ wẹ yin Jiwheyẹwhe nugbo lọ, podọ owe he bẹ́ dọdai mọnkọtọn hẹn wẹ Ohó etọn.—1 Tẹsalonikanu lẹ 2:13.

Be Mẹhe Nọ Yí Biblu Zan Lẹpo Wẹ to Sinsẹ̀n Nugbo lọ Plọnmẹ Ya?

10, 11. Dile e yin didohia gbọn Jesu dali do, dile e tlẹ yindọ sinsẹ̀ngan de sọgan nọ yí Biblu zan, etẹwẹ hẹn sinsẹ̀n he e nọ nọgodona lọ zùn nuvọ?

¹⁰ To whelọnu lo, be e sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe—bo yin onu titengbe hugan, be e sọgbe hẹ Owe wiwe—nado wá tadona lọ kọn dọ pipli sinsẹ̀n tọn lẹpo he sọalọakọn nado nọ yí Biblu zan wẹ nọ plọnmẹ sinsẹ̀n nugbo lọ ya? Be mẹhe nọ zé kavi nọ yihodọ sọn Biblu mẹ lẹpo wẹ to sinsẹ̀n nugbo lọ basi ya?

¹¹ Suhugan sinsẹ̀ngan lẹ tọn, dile e tlẹ yindọ yé tindo Biblu, nọ yí sinsẹ̀n zan taidi aliho de nado pagigona yedelẹ. Yé dọ̀n nugbo wiwe ṣeke lẹ wlù dopọ po aṣa lẹ po gọna tamẹnuplọnmẹ gbẹtọvi lẹ tọn. Be Jiwheyẹwhe kẹalọyi sinsẹ̀n yetọn ya? Hlan sinsẹ̀ngan owhe kanweko tintan whenu Jelusalẹm tọn lẹ he to onu mọnkọtọn pẹpẹ wà lẹ, Jesu Klisti to aliho he jẹ de mẹ yí nulilá Jiwheyẹwhe tọn gbọn yẹwhegan Isaia dali zán na yé, bo dọmọ: “Omẹ he lẹ yí nùflo yetọn lẹ do to gbégbòna mi; Ṣigba ayiha yetọn tin dẹn sọn dee. Ṣigba ovọ́ mẹ wẹ yé to taliaina mi, bo sọ to ogbedai gbẹtọ lẹ tọn lẹ plọnmẹ di nuplọnmẹ yetọn lẹ.” (Matiu 15:8, 9; 23:5-10) E họnwun dọ, sinsẹ̀n mọnkọtọn ma yin sinsẹ̀n nugbo lọ gba.

12, 13. (a) Nawẹ walọyizan hagbẹ ṣọṣi lẹ tọn sọgan gọalọna mẹde nado yọn vlavo eyin yetọn wẹ yin sinsẹ̀n nugbo lọ gbọn? (b) Nukun tẹwẹ Jiwheyẹwhe nado pọ́n sinsẹ̀n mítọn eyin mí basi dide nado dogbẹ́ hẹ mẹhe e gbẹdai lẹ? (2 Otannugbo lẹ 19:2)

¹² Etẹwẹ lo eyin sinsẹ́n he nọ yin didetọn gbọn nuplọnmẹ sinsẹ̀n delẹ tọn dali, dile e sọawuhia do to gbẹzan hagbẹ etọn he tindo teninọ dagbe lẹ tọn mẹ, ka yin gbigble lo? To Yẹwhehodidọ Osó ji tọn etọn mẹ, Jesu na avase dọmọ: “Mì payi yẹwhegan lalonọ lẹ go. ... Mì na yọn yé gbọn sinsẹ́n yetọn mẹ. ... Atin dagbe lẹpo nọ hẹn sinsẹ́n dagbe jẹgbonu; ṣigba atin yìnyọ̀n lọ hẹn sinsẹ́n yinylan jẹgbonu.” (Matiu 7:15-17) Nugbo wẹ dọ mẹde sọgan wà nuhe jẹagọ bo tindo nuhudo vọjlado bibasi tọn. Ṣigba ninọmẹ lọ gbọnvo to whenuena hagbẹ ṣọṣi tọn lẹ, etlẹ yin sinsẹ̀ngan lẹ lọsu, doalọ to ayọdide, po galilọ po mẹ, avunhiho, ahannumu, nukunkẹn, lalodido, afinyọnnọnuwiwa, boṣiọ sinsẹ̀n—depope to onu ehelẹ mẹ kavi yémẹpo—ṣogan wọhẹ depope ma nọ yin nina, podọ mẹhe nọ zindonukọn to yanwle ehe mẹ lẹ mayin yinyan jẹgbonu sọn agun lọ mẹ gba. Biblu dọ hezeheze dọ mẹhe nọ doalọ to onu mọnkọtọn lẹ wiwà mẹ dona yin didesẹ sọn agun lọ mẹ; yé ma na tindo otẹn depope to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn mẹ gba. (Galatianu lẹ 5:19-21) Homẹ Jiwheyẹwhe tọn ma nọ hùn do sinsẹ̀n yetọn go gba, mọjanwẹ sinsẹ̀n-bibasi mítọn ma na hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn eyin mí basi dide nado nọ dogbẹ́ hẹ mẹhe e gbẹdai lẹ.—1 Kọlintinu lẹ 5:11-13; 6:9, 10; Osọhia 21:8.

¹³ E họnwun dọ e ma yin pipli he sọalọakọn nado nọ yí Biblu zan lẹpo wẹ nọ doalọ to sinsẹ̀n nugbo he e basi zẹẹmẹ etọn mẹ gba. To whelọnu lo, etẹwẹ Biblu basi todohukanji etọn taidi ohia he yè sọgan do yọn sinsẹ̀n nugbo lọ?

Ohia he Yè Sọgan Do Yọn Sinsẹ̀n Nugbo lọ Lẹ

14. (a) Etẹ ji wẹ nuplọnmẹ sinsẹ̀n nugbo lọ tọn lẹpo sinai do? (b) Be nuplọnmẹ Mẹylọhodotọklisti tọn gando Jiwheyẹwhe po alindọn po go tindo kọdetọn dagbe to mẹzẹnpọn ehe mẹ ya?

¹⁴ Nuplọnmẹ etọn lẹ sinai taun do Owe wiwe gbọdo lẹ ji. “Owe wiwe lẹpo gbingbọ́n sọn Jiwheyẹwhe mẹ yin alenọ ga na mẹpinplọn, na wọ́hẹmẹ, na anademẹ.” (2 Timoti 3:16) Ṣigba fie wẹ Biblu Wiwe lọ dọho dogbọn Atọ̀n-to-dopomẹ Mẹylọhodotọklisti tọn dali te? Podọ dile sinsẹ̀ngan lẹ nọ dọ do, fie wẹ Biblu plọnmẹ te dọ gbẹtọvi lẹ tindo alindọn de he nọ lùn okú agbasalan tọn tọ́n te? Be hiẹ ko kanse sinsẹ̀ngan de pọn nado do nuplọnmẹ mọnkọtọn lẹ hia we to Biblu towe mẹ ya? Owe lọ Nouvelle Encyclopédie britannique dọmọ: “Depope to hogbe lọ Atọ̀n-to-dopomẹ kavi zẹẹmẹ he họnwun sinsẹ̀n-nuplọnmẹ lọ tọn ma sọawuhia to Alẹnu Yọyọ mẹ gba.” (1992, Micropædia, Bladopọ 11, weda 928) Podọ owe lọ Nouvelle Encyclopédie catholique yigbe dọmọ: “To Sinsẹ̀ngan owhe kanweko tintan kavi awetọ tọn lẹ ṣẹnṣẹn, nuhe tlẹ sẹpọ tamẹnuplọnmẹ mọnkọtọn de ma tin kavi yin nukunnumọjẹemẹ depope gba.” (1967, Bladopọ XIV, weda 299) Na nuhe dù linlẹn Mẹylọhodotọklisti tọn gando alindọn he nọ klan sọn agbasa go to okú godo, weyọnẹntọ ṣọṣi tọn lẹ yigbe dọ yé whé linlẹn lọ sọn tamẹnuplọnmẹ Glẹki tọn mẹ. Ṣigba, sinsẹ̀n nugbo ma nọ gbẹkọ nugbo Biblu tọn go na tamẹnuplọnmẹ gbẹtọvi tọn wutu gba.—Gẹnẹsisi 2:7; Deutelonomi 6:4; Ezekiẹli 18:4; Johanu 14:28.

15. (a) Nawẹ Biblu do Omẹ dopo akan lọ he dona yin sinsẹ̀n basina hia gbọn? (b) Numọtolanmẹ tẹwẹ sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ tindo dogbọn dindọnsẹpọ Jehovah dali?

¹⁵ Sinsẹ̀n nugbo lọ nọ nọgodona sinsẹ̀n-bibasi Jiwheyẹwhe nugbo dopo kẹdẹ lọ, yèdọ Jehovah tọn. (Deutelonomi 4:35; Johanu 17:3) To bladopọ nuhe tin to Deutelonomi 5:9 mẹ didọ to aliho devo mẹ, Jesu Klisti dọ po nuzindeji po dọmọ: “Hiẹ na litaina Oklunọ Jiwheyẹwhe towe, ewọ dopokẹdẹ wẹ hiẹ na nọ sẹ̀n.” (Matiu 4:10) To gbesisọmẹ po enẹ po, Jesu hẹn oyín Otọ́ etọn tọn zun yinyọnẹn hlan devi etọn lẹ. (Johanu 17:26) Be sinsẹ̀n towe ko plọn we nado sẹ̀n Jehovah ya? Be hiẹ ko wá yọn Omẹ lọ he yin didohia gbọn oyín enẹ dali—lẹndai etọn lẹ, nuwiwa etọn lẹ, jẹhẹnu etọn lẹ—bọ hiẹ sọgan do tindo numọtolanmẹ dọ hiẹ sọgan dọnsẹpọ ẹ ya? Eyin hiẹ tọn wẹ yin sinsẹ̀n nugbo lọ, gblọndo lọ yin mọwẹ.—Luku 10:22; 1 Johanu 5:14.

16. Etẹwẹ yise to Klisti mẹ zẹẹmẹdo na mẹhe nọ tindo mahẹ to sinsẹ̀n nugbo lọ mẹ lẹ?

¹⁶ Ada titengbe sinsẹ̀n-bibasi he nọ hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn wẹ yise to Visunnu etọn, yèdọ Jesu Klisti mẹ. (Johanu 3:36; Owalọ lẹ 4:12) Ehe ma zẹẹmẹdo yise tintindo poun dọ e ko nọgbẹ̀ pọ́n kavi dọ e yin omẹ titengbe de gba. E bẹ́ pinpẹn nutọn didohia na nuhe Biblu nọ plọnmẹ gando nuhọakuẹ-yinyin avọsinsan ogbẹ̀ gbẹtọvi pipe Jesu tọn po otẹn etọn yinyọnẹn po taidi Ahọlu olọn mẹ tọn to egbehe. (Psalm 2:6-8; Johanu 3:16; Osọhia 12:10) Eyin hiẹ nọ kọnawudopọ hẹ mẹhe nọ basi sinsẹ̀n nugbo lẹ, hiẹ na yọnẹn dọ to gbẹzan egbesọ tọn mẹ yé nọ dovivẹnu vẹkuvẹku nado setonuna Jesu, nado hodo apajlẹ etọn, podọ nado tindo mahẹ mẹdetiti tọn po zohunhun po to azọ́n he e dena devi etọn lẹ lọ mẹ. (Matiu 28:19, 20; Johanu 15:14; 1 Pita 2:21) Eyin enẹ ma yin nugbo po mẹhe hiẹ nọ basi sinsẹ̀n hẹ lẹ po, hiẹ dona pọ́n fidevo.

17. Naegbọn sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ tin to aṣeji ma nado yin hinhẹnflu gbọn aihọn dali, podọ etẹwẹ enẹ bẹhẹn?

¹⁷ Sinsẹ̀n nugbo lọ ma nọ yin hinhẹnflu gbọn mahẹ tintindo to tonudidọ po nudindọn aihọn mẹ tọn lẹ po mẹ gba. (Jakobu 1:27) Etẹwutu? Na Jesu dọ gando hodotọ etọn lẹ go dọmọ: “Yé ma yin aihọn tọn, yèdọ dile yẹn ma yin aihọn tọn do.” (Johanu 17:16) Jesu ma tindo ojlo to tonudidọ mẹ gba, podọ e hẹnalọdotena hodotọ etọn lẹ ma nado lẹhlan awhanfunnu agbasa tọn lẹ. (Matiu 26:52) Mẹhe yí nuhe Ohó Jiwheyẹwhe tọn dọ do ayiha mẹ lẹ ‘ma nọ plọn awhanfunfun ba.’ (Isaia 2:2-4) Eyin sinsẹ̀n depope he hiẹ ko tlẹ nọ kọnawudopọ hẹ to aliho míto-yémẹ tọn mẹ ma sọgbe hẹ dohia enẹ, ojlẹ lọ die nado sánkanna gbẹdido hẹ ẹ tọn.—Jakobu 4:4; Osọhia 18:4, 5.

18. (a) Etẹwẹ Johanu 13:35 dohia dọ e yin ohia titengbe he yè sọgan do yọn sinsẹ̀n nugbo lọ? (b) Nawẹ hiẹ sọgan gọalọna mẹde nado yọn pipli he sọgbe hẹ nuhe tin to Johanu 13:35 mẹ gbọn?

¹⁸ Sinsẹ̀n nugbo nọ plọnmẹ bo nọ yí owanyi matin ṣejannabi zan. (Johanu 13:35; 1 Johanu 3:10-12) Yè ma nọ dọho dogbọn owanyi enẹ dali gbọn yẹwhehodidọ kẹdẹ dali gba. E nọ dọ̀n gbẹtọ wunmẹ agbasa voovo tọn lẹpo, pipli ninọmẹ akuẹzinzan tọn lẹpo, ogbè lẹpo, akọta lẹpo biọ hagbẹ mẹmẹsunnu-yinyin nujọnu tọn de mẹ. (Osọhia 7:9, 10) E nọ klan Klistiani nugbo lẹ dovo sọn aihọn he lẹdo yé mẹ. Eyin hiẹ ma ko wà mọ todin, yì opli lẹ to Plitẹnhọ Ahọluduta lọ Tọn heyin Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ tọn mẹ, gọna plidopọ daho yetọn lẹ. Pọ́n dile yé nọ wazọ́n dopọ nado gbá dopo to Plitẹnhọ Ahọluduta yetọn lẹ mẹ. Doayi lehe yé nọ yinuwa hẹ mẹhomẹ lẹ (gọna asuṣiọsi lẹ) po jọja lẹ po (gọna mẹhe tindo mẹjitọ dopo kẹdẹ lẹ kavi he ma tindo lala) lẹpo. (Jakobu 1:27) Yí nuhe go hiẹ ko doayi jlẹdo nuhe hiẹ ko mọ to sinsẹ̀n devo depope mẹ go. Enẹgodo kanse dewe dọmọ, ‘Mẹnu lẹ wẹ to sinsẹ̀n nugbo lọ basi?’

19. (a) Pọngbọ hlan nuhahun gbẹtọvi lẹ tọn tẹwẹ sinsẹ̀n nugbo lọ nọ nọgodona? (b) Etẹwẹ hagbẹ pipli he tẹdo sinsẹ̀n nugbo lọ go dona nọ wà?

¹⁹ Sinsẹ̀n nugbo lọ nọ nọgodona Ahọluduta Jiwheyẹwhe Tọn taidi pọngbọ tẹgbẹ tọn lọ na nuhahun gbẹtọvi lẹ tọn. (Daniẹli 2:44; 7:13, 14; 2 Pita 3:13; Osọhia 21:4, 5) Be depope to sinsẹ̀n Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ mẹ nọ wà mọ ya? Whetẹnu wẹ hiẹ sè gbọngodo bọ sinsẹ̀ngan de basi zẹẹmẹ Ahọluduta Jiwheyẹwhe Tọn po wadotana nuhe Owe wiwe lẹ dohia dọ dọ e na basi tọn po? Be titobasinanu he mẹ hiẹ tin te nọ nawe tuli nado dọho na mẹdevo lẹ dogbọn Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn dali ya, podọ eyin mọwẹ, be hagbẹ etọn lẹpo pete nọ tindo mahẹ to mọbibasi mẹ ya? Jesu basi kunnudide mọnkọtọn; devi fliflimẹ etọn lẹ wà mọ. Hiẹ lọsu sọgan tindo lẹblanulọkẹyi mahẹ tintindo to nuwiwa ehe tọn mẹ. Azọ́n titengbe hugan lọ he to yinyin wiwa to nukunmẹ aigba ji tọn to egbehe wẹ e yin.—Matiu 24:14.

20. To yidogọmẹ na yinyọn sinsẹ̀n nugbo lọ, etẹwẹ mí dona wà?

²⁰ Dile e tlẹ yindọ fọtọ́n susu sinsẹ̀n lẹ tọn wẹ tin, Biblu gọalọna mí po awuyiya po nado dè bẹwlu lọ sẹ nado sọgan yọn dehe yin nugbo lọ. Ṣigba mí dona wà onu susu hugan yinyọnẹn poun. Onu titengbe wẹ e yin dọ mí ni basi i. Nuhe ehe zẹẹmẹdo na yin hodọdeji sisosiso to hosọ mítọn he na bọdego mẹ. (Pọ́n w-F 1/6/94, weda 8.)

[Nudọnamẹ odò tọn lẹ]

Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Do?

◻ To yinyọn sinsẹ̀n nugbo lọ, pọndohlan mẹnu tọn wẹ yin titengbe hugan?

◻ Kunnudenu ẹnẹ tẹlẹ wẹ dlẹnalọdo Biblu taidi Ohó Jiwheyẹwhe tọn?

◻ Naegbọn e mado yin sinsẹ̀n he nọ yí Biblu zan lẹpo wẹ Jiwheyẹwhe kẹalọyi?

◻ Ohia ṣidopo tẹlẹ wẹ mí sọgan do yọn sinsẹ̀n nugbo dopo lọ?

[Apotin to weda 10]

Kunnudetọ Jehovah Tọn Lẹ ...

◆ Nọ zé nuplọnmẹ yetọn lẹpo sinai do Biblu ji.

◆ Nọ sẹ̀n Jiwheyẹwhe nugbo dopo lọ, Jehovah.

◆ Nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ yise yetọn to Jesu Klisti mẹ.

◆ Ma nọ doalọ to tonudidọ po nudindọn aihọn tọn lẹ po mẹ gba.

◆ Nọ dín nado do owanyi matin ṣejannabi hia to gbẹzan egbesọ egbesọ tọn mẹ.

◆ Nọ nọgodona Ahọluduta Jiwheyẹwhe Tọn taidi pọngbọ tẹgbẹ tọn de na nuhahun gbẹtọvi lẹ tọn.

[Yẹdide to weda 9]

BIBLU—etẹwẹ dohia dọ e bẹ́ wẹndomẹ Jiwheyẹwhe tọn hẹn na gbẹtọvi lẹpo?