Yise Nọ Whàn Mí Hlan Nuyiwa Kọ̀n!
“Hiẹ mọ le yise [Ablaham tọn] nọ basi po azọ́n etọn lẹ po do, podọ gbọn azọ́n dali wẹ yè hẹn yise sọgbe.”—JAKOBU 2:22.
1, 2. Nawẹ mí na yinuwa gbọn eyin mí tindo yise?
MẸSUSU dọ dọ yé tindo yise to Jiwheyẹwhe mẹ. Etomọṣo, mẹhe yí onù tata do dọ dọ emi tindo yise taidi nuhe ma tin to ogbẹ̀ yèdọ oṣiọ de. “Yise, eyin e ma tindo azọ́n, yin oṣiọ to ede mẹ,” wẹ devi Jakobu wlan. E sọ dọ dọ Ablaham budisi Jiwheyẹwhe tọ́ tindo yise he ‘zọnpọ po azọ́n etọn lẹ po.’ (Jakobu 2:17, 22) Nujọnu-yinyin tẹwẹ ohó mọnkọtọn lẹ tindo na mí?
2 Eyin mí tindo yise nugbo, mí ma na yí nuhe mí sè to opli Klistiani tọn lẹ tẹnmẹ se poun gba. Mí na do kunnudenu yise tọn hia na mí yin Kunnudetọ Jehovah tọn zohunhunnọ lẹ wutu. Mọwẹ, yise na whàn mí nado yí Ohó Jiwheyẹwhe Tọn zan to gbẹzan mẹ bo na whàn mí hlan nuyiwa kọ̀n.
Mẹnukuntahopọn E Mayin Gbesisọ to Yise mẹ Gba
3, 4. Nawẹ yise dona yinuwa do aliho he mẹ mí nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ ji gbọn?
3 Eyin mí tindo yise nujọnu tọn to Jiwheyẹwhe po Klisti po mẹ, mí ma na do mẹnukuntahopọn hia gba. (Jakobu 2:1-4) Delẹ to mẹhe Jakobu kanwe hlan lẹ mẹ ma nọ do mẹnukuntamahopọn heyin bibiọ to Klistiani nugbo lẹ si hia gba. (Lomunu lẹ 2:11) Enẹwutu, Jakobu kanse dọmọ: “Mì yí mẹhòpọ́n gbẹtọ tọn do tindo yise Jesu Klisti Oklunọ mítọn, Oklunọ gigo tọn, blo.” Eyin adọkunnọ mayisenọ de he do alọkẹ́ sika tọn po tewu whanpẹnọ lẹ po wá opli de bọ ‘wamọnọ he to avọ̀ kija mẹ’ wá, yemẹpo dona yin kuavọdona, ṣigba ayidonugo vonọtaun to yinyin didohia adọkunnọ lọ. Yé nọ yin aisinnu na “to otẹn dagbe mẹ,” to whenuena wamọnọ mayisenọ lẹ nọ yin didọna nado nọte kavi nado sinai do aigba to afọ̀ mẹde tọn ji.
4 Jehovah wleawu avọ́sinsan ofligọ Jesu Klisti tọn na adọkunnọ po wamọnọ lẹ lọsu po. (2 Kọlintinu lẹ 5:14) Enẹwutu, eyin mí dona do mẹnukuntahopọn hia adọkunnọ lẹ, mí na to agọjo sọn yise Klisti tọn lọ mẹ, mẹhe ‘lẹzun agbátọnọ na mí nido sọgan lẹzun adọkunnọ gbọn ohẹn etọn dali.’ (2 Kọlintinu lẹ 8:9) Mì gbọ mí ni ma pọ́n gbẹtọ lẹ to aliho mọnkọtọn mẹ gbede blo—yèdọ po mẹwhinwhan agọ̀ gbégbigbòna gbẹtọ lẹ tọn po. Jiwheyẹwhe mayin mẹnukuntahopọntọ gba, ṣigba eyin mí do mẹnukuntahopọn hia, mí na to nudide ‘kanyinylan tọn lẹ basi.’ (Job 34:19) Po ojlo nado hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn po, na jide tọn mí ma na joawuna mẹtẹnpọn nado do mẹnukuntahopọn hia kavi nado ‘nọ to mẹhòpọ́n gbẹtọ lẹ tọn dohia na alè mítọn titi wutu gba.’—Juda 4, 16.
5. Mẹnu wẹ Jiwheyẹwhe ko dè nado yin ‘adọkunnọ to yise mẹ,’ podọ nawẹ adọkun agbasanu lẹ tọn nọ saba yinuwa gbọn?
5 Jakobu basi zẹẹmẹ adọkun nujọnu tọn bo dotuhomẹnamẹ dọ owanyi ni yin didohia mẹlẹpo matin mẹnukuntahopọn. (Jakobu 2:5-9) ‘Jiwheyẹwhe ko dè wamọnọ lẹ nado yin adọkunnọ to yise mẹ po whédutọgbẹ́ ahọluduta lọ tọn po.’ Ehe yin mọ na wamọnọ lẹ nọ saba yigbe hlan wẹndagbe lọ. (1 Kọlintinu lẹ 1:26-29) Taidi ogbẹ́ de, adọkunnọ lẹ nọ gbidikọna mẹdevo lẹ na nuhe gando ahọ́, ahọsumẹ, po nuyiwa sọgbe hẹ osẹ́n lẹ po go. Yé nọ dọho ylankan gando Klisti go bo nọ do homẹkẹn mí na mí kẹalọyi oyín etọn wutu. Ṣigba mì gbọ ni yin gbemima mítọn nado setonuna “tado osẹ́n tọn lọ,” ehe biọ owanyi kọmẹnu tọn—yèdọ nado tindo owanyi dopolọ hlan adọkunnọ po wamọnọ po. (Levitiku 19:18; Matiu 22:37-40) To whenuena e yindọ Jiwheyẹwhe nọ biọ ehe, mẹnukuntahopọn yin ‘azọ́n ylando tọn wiwà.’
‘Lẹblanu Doawagun Do Whẹdida Ji’
6. Nawẹ mí na yin sẹ́nhẹngbatọ lẹ gbọn eyin mí ma yinuwa hẹ mẹdevo lẹ po lẹblanu po?
6 Eyin mí gbọn lẹblanu matindo dali do mẹnukuntahopọn hia, osẹ́nhẹngbatọ wẹ mí yin. (Jakobu 2:10-13) Gbọn afọdide lalo tọn zize to whẹho ehe mẹ dali, mí lẹzun whẹhutọ sọta osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹpo. Islaelivi he ma deayọ ṣigba he yin ajotọ lẹ lẹzun whẹhutọ Osẹ́n Mose Tọn. Taidi Klistiani lẹ, mí yin whẹdana gbọn “osẹ́n mẹdekannujẹ tọn”—yèdọ Islaeli gbigbọ mẹ tọn to alẹnu yọyọ lọ mẹ dali, bo tindo osẹ́n etọn to ahun yetọn mẹ.—Jẹlemia 31:31-33.
7. Naegbọn mẹhe sọgan to nukọnzindo nado to mẹnukuntahopọn dohia lẹ ma na donukun lẹblanu sọn Jiwheyẹwhe dè?
7 Eyin mí sọalọakọn nado tindo yise ṣigba gbọṣi mẹnukuntahopọn didohia mẹ, mí tin to owù mẹ. Mẹhe ma tindo owanyi po lẹblanu po lẹ na mọ whẹdida yetọn yí matin lẹblanu. (Matiu 7:1, 2) Jakobu dọmọ: “Lẹblanu sọ to awagundo to whẹdida ji.” Eyin mí kẹalọyi anademẹ gbigbọ wiwe Jehovah tọn gbọn lẹblanu didohia to nuyiwa mítọn lẹpo mẹ dali, mí ma na yin whẹgbledo to whenuena mí yin whẹdana. Kakatimọ, mí na tindo numimọ lẹblanu tọn bo na gbọnmọ dali gbawhàn whẹdida dodo tọn kavi ma na yin gbigbẹdai gba.
Yise Nọ Wleawuna Azọ́n Dagbe Lẹ
8. Etẹwẹ yin ninọmẹ mẹhe dọ emi tindo yise ṣigba gbọ̀agba azọ́n lẹ tọn?
8 Gbọnvona hinhẹn mí yin owanyinọ po lẹblanunọ po, yise nọ wleawuna azọ́n dagbe devo lẹ. (Jakobu 2:14-26) Nugbo wẹ dọ, yise he ma tindo azọ́n tintindo ma na whlẹn mí gán gba. Na nugbo tọn, mí ma sọgan tindo teninọ dodonọ tọn hẹ Jiwheyẹwhe gbọn azọ́n Osẹ́n tọn lẹ dali gba. (Lomunu lẹ 4:2-5) Jakobu to hodọ dogbọn azọ́n he nọ whanmẹ dali, e mayin gbọn todohukanji osẹ́n tọn de dali gba, ṣigba gbọn yise po owanyi po dali. Eyin mí yin whinwhan gbọn jẹhẹnu mọnkọtọn lẹ dali, mí ma na nọ basi dohia ojlo dagbe tọn lẹ na sinsẹ̀n-basitọ hatọ mẹtọn nuhudonọ de poun gba. Mí na na alọgọ agbasanu tọn hlan mẹmẹsunnu kavi mẹmẹyọnnu he tin to nuhudo avọ̀dido kavi núdùdù tọn mẹ lẹ. Jakobu kanse dọmọ: ‘Eyin hiẹ dọ na mẹmẹsunnu he tin to nuhudo mẹ de dọmọ: “Yì jijọho, awutu mìtọn ni hunmiyọn, na mì ni gọ́hò” ṣigba bo ma wleawuna onú mananọmatindo lẹ, alemọyi tẹwẹ enẹ yin?’ Depope. (Job 31:16-22) Oṣiọ wẹ “yise” mọnkọtọn!
9. Etẹwẹ nọ dohia dọ mí tindo yise?
9 Mí sọgan to awukọndopọ hẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ jẹ obá de mẹ, ṣigba azọ́n po ayiha lẹpo po kẹdẹ wẹ sọgan nọgodona alọsọakọn mítọn dọ mí tindo yise. Onú dagbe wẹ eyin mí ko gbẹ́ sinsẹ̀n-nuplọnmẹ Atọ̀n-to-dopomẹ dai bo yise dọ Jiwheyẹwhe nugbo dopo wẹ tin. Etomọṣo, yise mọmọ poun mayin yise gba. “Aovi lẹ yise,” bosọ “sisọ” to obu mẹ na vasudo to tenọpọn yé wutu. Eyin mí tindo yise nugbonugbo, e na whàn mí nado de azọ́n mọnkọtọn lẹ tọ́n taidi wẹndagbe lilá po awuwlena núdùdù po avọ̀dido po na yisenọ hatọ he tin to nuhudo mẹ lẹ. Jakobu kanse dọmọ: “Hiẹ, omẹ vọnu [mayin gigọ́ po nuyọnẹn he pegan Jiwheyẹwhe tọn po], jlo na yọnẹn dọ, yise matin azọ́n e kú?” Mọwẹ, yise biọ nuyiwa.
10. Naegbọn Ablaham yin yiylọ dọ “otọ́ yé he yise lẹpo tọn”?
10 Yise tọgbo jijọ-di-Jiwheyẹwhe Ablaham tọn whàn ẹn nado yinuwa. Taidi “otọ́ yé he yise lẹpo tọn,” ewọ yin ‘lilá dodonọ gbọn azọ́n dali to whenue e ko na Isaki visunnu etọn do agbà ji godo.’ (Lomunu lẹ 4:11, 12; Gẹnẹsisi 22:1-14) Etẹwẹ eyin Ablaham matindo yise dọ Jiwheyẹwhe sọgan fọ́n Isaki sọnku bo hẹn opagbe Etọn gando okun de go di gbọn ewọ dali? Whenẹnu Ablaham ma na ko tẹnpọn gbede nado na visunnu etọn. (Heblu lẹ 11:19) Gbọn azọ́n tonusise Ablaham tọn dali wẹ ‘yise etọn yin pipé,’ kavi yin hinhẹn pé. Gbọnmọ dali, ‘wefọ [Gẹnẹsisi 15:6] tọn yin hinhẹndi dọ Ablaham yise to Jehovah mẹ, e sọ hia ẹ hlan ẹn na dodo.’ Azọ́n Ablaham tọn to tintẹnpọn nado yí Isaki do sanvọ́ do nulila jẹnukọn Jiwheyẹwhe tọn hia dọ Ablaham yin dodonọ. Gbọn azọ́n yise tọn dali, e do owanyi etọn hia na Jiwheyẹwhe bo wá yin yiylọ dọ “họntọn Jiwheyẹwhe tọn.”
11. Kunnudenu yise tọn tẹwẹ mí tindo to whẹho Lahabi tọn mẹ?
11 Ablaham dohia “le yè gbọn azọ́n dali suwhẹna gbẹtọ do, bọ e mayin gbọn yise dopokẹdẹ dali.” Enẹ sọ yin nugbo gando Lahabi go, ayọdetọ de to Jẹliko. Ewọ yin ‘lilá dodonọ gbọn azọ́n lẹ dali, to yíyí jonọ wẹnsagun Islaelivi lẹ tọn bo do yé hlan gbọn aliho devo’ na yé nido họngán sọn alọ kẹntọ Kananinu yetọn lẹ tọn mẹ. Whẹpo e do dukosọ hẹ amẹ́ Islaeli tọn lẹ, e ko yọ́n Jehovah taidi Jiwheyẹwhe nugbo lọ, podọ ohó etọn he bọdego lẹ po gbigbẹ́ ayọdide dai po do kunnudenu yise etọn tọn hia. (Jọṣua 2:9-11; Heblu lẹ 11:31) To apajlẹ awetọ yise tọn ehe didohia gbọn azọ́n lẹ dali godo, Jakobu dọmọ: “Na le agbasa matin gbigbọ yin oṣiọ, mọkẹdẹ wẹ yise matin azọ́n yin oṣiọ ga.” To whenuena mẹde kú, huhlọn ogbẹ̀ tọn depope ma sọ tin bà, kavi “gbigbọ,” to e mẹ, podọ e ma sọgan basi wadotana depope. Yise kẹdẹ tintindo taidi ogbẹ̀ matindo bo ma yọn-na-yizan taidi oṣiọ de. Nalete, eyin mí tindo yise nujọnu tọn, e na whàn mí hlan nuyiwa jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn kọ̀n.
Dava Odẹ́ Towe!
12. Etẹwẹ dona yin wiwà gbọn mẹho lẹ dali to agun lọ mẹ?
12 Hodidọ po mẹpinplọn po sọgan sọ wleawuna kunnudenu yise tọn ga, ṣigba nuhudo tin nado dava numọtolanmẹ mẹde tọn. (Jakobu 3:1-4) Taidi mẹplọntọ to agun mẹ, mẹho lẹ tindo azọngban he pẹnzin po gbedido titengbe po hlan Jiwheyẹwhe. Enẹwutu, yé dona yí whiwhẹ do gbadopọnna mẹwhinwhan yetọn po jẹhẹnu yetọn lẹ po. Gbọnvona oyọnẹn po nugopipe po, sunnu ehelẹ dona tindo owanyi sisosiso na Jiwheyẹwhe podọ na yisenọ hatọ lẹ. (Lomunu lẹ 12:3, 16; 1 Kọlintinu lẹ 13:3, 4) Mẹho lẹ dona ze ayinamẹ yetọn lẹ sinai do Owe wiwe lẹ ji. Eyin mẹho de dona wà oylan to mẹpinplọn etọn mẹ podọ ehe dekọtọn do nuhahun lẹ mẹ na mẹdevo lẹ, e na yin owhẹ̀ agọ̀ dana gbọn Jiwheyẹwhe dali gbọn Klisti gblamẹ. Enẹwutu mẹho lẹ dona yin whiwhẹnọ po nuplọntọ po, bo tẹdo Ohó Jiwheyẹwhe Tọn go po nugbonọ-yinyin po.
13. Naegbọn mí nọ waylan to ohó mẹ?
13 Etlẹ yin mẹplọntọ dagbe lẹ—na nugbo tọn, mímẹpo—‘to ylanwa whlasusu’ na mapenọ-yinyin wutu. Ylanwiwa to ohó mẹ yin dopo to onú he nọ saba jọ pludopludo lẹ mẹ bo nọ hẹn nuṣiwa he nọ hẹn awugble wá tọn yọnbasi. Jakobu dọmọ: “Eyin mẹde ma waylan to ohó mẹ, ewọ lọ wẹ sọgbe, ewọ wẹ sọgan dogànnuna agbasa lẹpo ga.” Gbọnvona Jesu Klisti, mí ma tindo anadenanu pipé odẹ́ tọn gba. E yin mí tindo e wẹ, mí sọgan deanana nugonu agbasa mítọn tọn devo lẹ. To popolẹpo mẹ, gandonuna po hihò po nọ hẹn osọ́ yì fie mí deanana ẹn yì, podọ gbọn azẹ̀ pẹvi de dali, yèdọ tọjihun daho he yin kùnkùn gbọn jẹhọn sinsinyẹn dali de sọgan yin anadena dile tọjihun-kuntọ de jlo do.
14. Nawẹ Jakobu zinnudo nuhudo lọ ji na vivẹnu nado sọgan dava odẹ́ gbọn?
14 Mímẹpo dona yigbe po nugbonọ-yinyin po dọ vivẹnu nujọnu tọn yin nuhudo nado dava odẹ́. (Jakobu 3:5-12) Yijlẹdo osọ́ de go, ogànkan de whè; mọwẹ azẹ̀ de to yijlẹdo bato de go te. Podọ to whenuena eyin jijlẹdo agbasa gbẹtọ tọn go, odẹ́ yin onú pẹvide “bosọ nọ sìnadan onú he klo tọn.” To whenuena Owe wiwe lẹ hẹn ẹn họnwun dọ goyiyi ma nọ hẹn homẹhun Jiwheyẹwhe, mì gbọ mí ni din alọgọ etọn nado joagọ sọn e kọ̀n. (Psalm 12:3, 4; 1 Kọlintinu lẹ 4:7) Mì gbọ mí ni sọ dava odẹ́ mítọn to whenuena mí yin homẹ hẹngblena, bo flin dọ miyọ́n pẹvide nọ fiọ zungbo daho de. Dile Jakobu dohia do, “odẹ́ miyọ́n de wẹ” po nugopipe po nado hẹn onú susu gble. (Howhinwhẹn lẹ 18:21) Etẹ, odẹ́ he mayin anadena de yin “aihọn ylanwa tọn”! Aliho ylankan aihọn jijọ-madi-Jiwheyẹwhe tọn ehe lẹpo tin to kọndopọmẹ hẹ odẹ́ he mayin anadena. E nọ tindo azọngban na onú hẹngble mọnkọtọn lẹ taidi mẹnudidọ mẹhẹngble tọn po nuplọnmẹ lalo tọn lẹ po. (Levitiku 19:16; 2 Pita 2:1) Etẹwẹ hiẹ lẹn? Be yise mítọn ma dona whàn mí nado wazọ́n sinsinyẹn na didava odẹ́ mítọn ya?
15. Awugble tẹwẹ sọgan yin hinhẹnwa gbọn odẹ́ he yè ma dogàn de dali?
15 Odẹ́ he mayin gandonuna de ‘nọ dowinyan mí’ mlẹnmlẹn. Di dohia, eyin mí nọ yin wiwle gbọzangbọzan nado to lalo do, mí sọgan lẹzun yinyọnẹn taidi lalonọ. Ṣigba, nawẹ odẹ́ he mayin anadena de ‘nọ simiyọ́n gbẹ̀zọnlin jọwamọ tọn’ gbọn? Gbọn hinhẹn ogbẹ̀ taidi ninọmẹ ylankan de dali. Agun blebu de sọgan yin homẹ hẹngblena gbọn odẹ́ he mayin anadena dopo dali. Jakobu donu “Gẹhẹnna” go, Agbado Hinọmi tọn. He nọ yin yiyizan na avọ́sinsan ovi lẹ tọn to ojlẹ de mẹ dai, e lẹzun nọtẹn nujọnu tọn na ogboji Jelusalẹm tọn gbọn miyọ́n dali. (Jẹlemia 7:31) Enẹwutu Gẹhẹnna yin ohia vasudo mlẹnmlẹn tọn. To linlẹn de mẹ, huhlọn mẹvasudo Gẹhẹnna tọn ko yin jijlẹdo odẹ́ he mayin anadena go. Eyin mí ma dogàn odẹ́ mítọn, mí lọsu lẹ sọgan jiya kọdetọn ylankan odẹ́ he mayin anadena mítọn tọn. (Matiu 5:22) Mí tlẹ sọgan yin didesẹ sọn agun lọ mẹ na awuhẹngblena mẹde.—1 Kọlintinu lẹ 5:11-13.
16. To pọndohlan mẹ gando nuhẹngble he sọgan yin hinhẹnwa gbọn odẹ́ he yè ma dogàn de dali, etẹwẹ mí dona wà?
16 Dile hiẹ sọgan yọnẹn sọn hihia Ohó Jiwheyẹwhe Tọn mẹ do, Jehovah degbe dọ gbẹtọ dona dugán do nudida kanlin lẹ ji. (Gẹnẹsisi 1:28) Podọ wunmẹ nudida gbẹ̀te lẹpo tọn ko yin gandudeji. Di dohia, agàngàn he yè plọn azọ́n de ko yin yiyizan to gbeyinyan mẹ. ‘Onú he nọ lin lẹ’ he go Jakobu donù lẹ sọgan bẹ odàn he nọ yin anadena gbọn afinyọnnọnuwatọ odàn tọn lẹ dali hẹn. (Psalm 58:4, 5) Gbẹtọ tlẹ sọgan deanana awhá, ṣigba taidi gbẹtọvi ylandonọ lẹ mí ma sọgan dù to odẹ́ mítọn ji to gigọ́ mẹ gba. Etomọṣo, mí dona dapana mẹzunzun awugblenamẹ tọn lẹ, kavi ayidonugo whẹsadokọnamẹ tọn lẹ. Odẹ́ he tin to jlòkoko de sọgan yin azọ́nwanu owunu de. (Lomunu lẹ 3:13) E blawu dọ, odẹ́ mẹplọntọ lalonọ lẹ tọn lẹ́ Klistiani fliflimẹ tọn delẹ sọn Jiwheyẹwhe dè. Enẹwutu mì gbọ mí ni ma dike nado yin dududeji gbọn hodidọ awugblenamẹ atẹṣitọ lẹ tọn dali blo, vlavo gbọn hodidọ kavi kinkan dali.—1 Timoti 1:18-20; 2 Pita 2:1-3.
17, 18. Gbèmanọpọ tẹwẹ yin alọdlẹndo to Jakobu 3:9-13 mẹ, podọ etẹwẹ mí dona wà to whẹho ehe mẹ?
17 Yise to Jiwheyẹwhe mẹ po ojlo po nado hẹn homẹ etọn hun sọgan whlá mí sọn atẹṣiṣi mẹ bo sọgan glọnalina mí sọn odẹ́ zinzan to aliho agọ̀ mẹ. To alọdlẹndo nugomape mẹdelẹ tọn, Jakobu dọ dọ ‘odẹ́ wẹ mí do nọ pà Jiwheyẹwhe, yèdọ Otọ́; ewọ lọ wẹ mí sọ do nọ zun gbẹtọ, he yè da to apajlẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ.’ (Gẹnẹsisi 1:26) Jehovah wẹ Otọ́ mítọn to enẹ mẹ dọ “ewọ wẹ yí ogbẹ̀ na omẹ pó, po gbọfufu po, po onú lẹpo po.” (Owalọ lẹ 17:24, 25) Ewọ sọ wẹ Otọ́ Klistiani yiamisisadode lẹ tọn to gbigbọ liho. Mímẹpo tin “to apajlẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ” taidi jẹhẹnu apọnmẹ po walọdagbe tọn lẹ po, gọna owanyi, whẹ̀dida dodo, po nuyọnẹn po he hẹn mí gbọnvo na kanlin lẹ. Enẹwutu, to whelọnu lo, nawẹ mí dona yinuwa gbọn eyin mí tindo yise to Jehovah mẹ?
18 Eyin mí dona zun gbẹtọ lẹ, enẹ na zẹẹmẹdo dọ mí na basi obiọ vẹkuvẹku, kavi nado doaṣẹ mẹ. To whenuena e yindọ mí ma yin yẹwhegan lẹ he tindo aṣẹ gbọdo sọn olọn mẹ wá nado donù mẹdepope, hogbe mọnkọtọn na yin kunnudenu wangbẹna tọn he na hẹn dona Jiwheyẹwhe tọn mítọn zun ovọ́. E ma sọgbe na “dona po dẹ̀hodo po” ni tọ́n sọn onú dopolọ mẹ. (Luku 6:27, 28; Lomunu lẹ 12:14, 17-21; Juda 9) Lehe e na yin ylando nado jihàn pipà tọn hlan Jiwheyẹwhe to opli lẹ tẹnmẹ podọ to enẹgodo dọ oylan yisenọ hatọ lẹ tọn do sọ! Osin vivi po vivẹ́ po ma sọgan ví sọn asisa dopolọ mẹ gba. Dile ‘ovotin ma sọgan de olivieli kavi ovẹn sinsẹ́n tọ́n,’ ojẹsin ma sọgan de osin vivi tọ́n gba. Nude ylan to gbigbọ liho eyin mí, he dona dọho nuhe yin dagbe lẹ tọn, gbọṣi hogbe awuhẹngblenamẹ tọn lẹ didọ mẹ. Eyin mí ko jai jẹ walọyizan enẹ mẹ, mì gbọ mí ni hodẹ̀ na alọgọ Jehovah tọn nado doalọtena hodidọ to aliho mọnkọtọn mẹ.—Psalm 39:1.
Yinuwa po Nuyọnẹn he Sọn Aga Wá Po
19. Eyin mí yin anadena gbọn nuyọnẹn sọn olọn mẹ wá dali, nawẹ mí sọgan yinuwa do mẹdevo lẹ ji gbọn?
19 Mímẹpo tindo nuhudo nuyọnẹn tọn nado dọ bo wà nuhe yin alenu na mẹhe tindo yise lẹ. (Jakobu 3:13-18) Eyin mí tindo obu gbégbigbò na Jiwheyẹwhe tọn, e nọ na mí nuyọnẹn sọn olọn mẹ wá, nugopipe lọ nado yí oyọnẹn zan ganji. (Howhinwhẹn lẹ 9:10; Heblu lẹ 5:14) Ohó etọn nọ plọn mí lehe yè na do ‘homẹmimiọn he tin to nuyọnẹn’ mẹ hia do. Podọ na mí yin homẹmimiọnnọ wutu, mí nọ ze jijọho agun tọn daga. (1 Kọlintinu lẹ 8:1, 2) Mẹdepope he yigo dogbọn mẹplọntọ dagbe yinyin gando yisenọ hatọ lẹ go dali to ‘lalo do sọta nugbo Klistiani tọn,’ ehe gblewhẹdo goyiyi yetọn. (Galatianu lẹ 5:26) “Nuyọnẹn” yetọn yin “aigba ji” tọn—walọyizan gbẹtọ ylandonọ he yì sọn Jiwheyẹwhe dè tọn. “Kanlin” wẹ e yin, yèdọ nudetọn ayilinlẹn agbasamẹ tọn lẹ. Etẹ, yèdọ e yin ‘aovinu wiwà,’ na gbigbọ ylankan lẹ nọ doawagun! (1 Timoti 3:6) Enẹwutu mì gbọ mí ni yinuwa po nuyọnẹn po gọna whiwhẹ na mí ni ma wà nudepope nado wleawuna lẹdo de fie ‘onú ylankan’ mọnkọtọn lẹ taidi mẹnudidọ mẹhẹngble tọn po mẹnukuntahopọn po sọgan whẹ́n te.
20. Nawẹ hiẹ na basi zẹẹmẹ nuyọnẹn olọn mẹ tọn gbọn?
20 “Nuyọnẹn he sọn aga whẹ́ wẹ wé,” nọ hẹn mí madodiho to walọdagbe po gbigbọ po liho. (2 Kọlintinu lẹ 7:11) E yin ‘jijọhonọ,’ bo nọ whàn mí nado doafọna jijọho. (Heblu lẹ 12:14) Nuyọnẹn olọn mẹ tọn nọ hẹn mí yin ‘lẹnpọn dagbenọ,’ mayin hẹngogonọ bo ma sinyẹnawu nado yinuwa hẹ gba. (Filippinu lẹ 4:5) Nuyọnẹn he sọn aga ‘wleawu nado setonu,’ nọ ze tonusise hlan nuplọnmẹ olọn mẹ tọn daga bo nọ kọngbedopọ hẹ titobasinanu Jehovah tọn. (Lomunu lẹ 6:17) Nuyọnẹn he sọn aga sọ nọ hẹn mí yin lẹblanunọ, awuvẹmẹtọ. (Juda 22, 23) Na yinyin gigọ́ na ‘sinsẹ́n dagbe lẹ,’ e nọ whàn tintin to lẹnpọn mẹ na mẹdevo lẹ po nuyiwa lẹ po to kọndopọmẹ hẹ dagbewà, dodowiwa, po nugbo po. (Efesunu lẹ 5:9) Taidi jijọho hẹnwatọ lẹ, mí nọ duvivi ‘sinsẹ́n dodowiwa tọn’ he nọ whẹ́n to ninọmẹ jijọho tọn lẹ mẹ.
21. Sọgbe hẹ Jakobu 2:1–3:18, hlan nuyiwa tẹ kọ̀n wẹ yise mítọn to Jiwheyẹwhe mẹ whàn mí hlan?
21 To whelọnu lo, e họnwun dọ yise nọ whàn mí nado yinuwa. E nọ hẹn mí ma nado yin mẹnukuntahopọntọ, bo yin lẹblanunọ, po zohunhunnọ to azọ́n dagbe lẹ po mẹ. Yise nọ gọalọna mí nado dava odẹ́ podọ nado yinuwa po nuyọnẹn sọn olọn mẹ wá po. Ṣigba e mayin nuhe mí sọgan plọn sọn wekanhlanmẹ ehe mẹ lẹpo niyẹn gba. Jakobu tindo ayinamẹ yinukọn dogọ he sọgan gọalọna mí nado yinuwa to aliho he jẹ na mẹhe tindo yise to Jehovah mẹ lẹ.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
◻ Etẹwẹ ylan to mẹnukuntahopọn didohia mẹ?
◻ Nawẹ yise po azọ́n lẹ po gando yéde go gbọn?
◻ Naegbọn e do yin onú titengbe sọmọ nado dava odẹ́?
◻ Etẹwẹ nuyọnẹn sọn olọn mẹ wá yin?