‘Ayajẹnọ Wẹ Omẹ lọ He Ko Mọ Nuyọnẹn’

EYIN ohó milomilo-kàntọ de, yẹdenanutọ họgbigbá tọn de, ahọlu de. Po akuẹ he nọ biọ họmẹ to owhe dopo mẹ he hugan dọla livi 200 po, ewọ yin adọkunnọ hugan ahọlu devo depope to aigba ji. Dawe lọ sọ diyin na nuyọnẹn etọn ga. Ahọsi he basi dlapọn de yin nuyiwadeji sọmọ bọ e lá dọmọ: “Doayi e go, yè ma ko dọ odaa na mi gba: nuyọnẹn towe po nuyọnnamẹ po hugan linlin he yẹn sè.” (1 Ahọlu lẹ 10:​4-9) Ninọmẹ mọnkọtọn mẹ wẹ Ahọlu Sọlọmọni Islaeli hohowhenu tọn tin te.

Sọlọmọni tindo adọkun po nuyọnẹn po. Podọ enẹlẹ hẹn ẹn pegan na taun tọn nado basi nudide detẹ to awe lọ lẹ mẹ wẹ yin dandannu nugbonugbo. E wlan dọmọ: ‘Ayajẹnọ wẹ omẹ lọ he mọ nuyọnẹn, po mẹhe duale wuntuntun tọn po. Na ale etọn hú ale fataka tọn, ale etọn hú sika dagbedagbe tọn. E họakuẹ hú ayọ̀n: podọ nuhe hiẹ sọgan jlo lẹpo, nude matin bọ yè sọgan sọ jlẹ do e go.’​—Howhinwhẹn lẹ 3:​13-15.

Nalete, fie wẹ yè sọgan mọ nuyọnẹn te? Naegbọn e do họakuẹ taun hugan adọkunnu lẹ? Etẹlẹ wẹ yin adà mẹdọndogo tọn etọn lẹ? Weta 8tọ owe Biblu tọn heyin Howhinwhẹn lẹ tọn, heyin kinkàn gbọn Sọlọmọni dali, na gblọndo na kanbiọ ehelẹ to aliho ojlofọndotenamẹ tọn de mẹ. To finẹ nuyọnẹn yin hinhẹn nado sọawuhia taidi gbẹtọ, taidi dọ e sọgan dọho bosọ yinuwa nkọtọn. Podọ nuyọnẹn lọsu na edetiti de mẹdọndogo etọn hia gọna nuhọakuẹ etọn lẹ.

‘E to Awhádo Ogbè Lélé’

Weta 8tọ Howhinwhẹn lẹ tọn bẹjẹeji po kanbiọ ahun mẹ dinpọn tọn de po dọmọ: “Be nuyọnẹn ma to awhádo? Be [wuntuntun] ma ze ogbè etọn daga?”a Mọwẹ, nuyọnẹn po wuntuntun po to awhádo jẹgbonu, ṣigba e họnwun dọ e ma taidi yọnnu fẹnnuwatọ he nọ whlá do nọtẹn he dozinvlu mẹ bo nọ depá ohó oklọ tọn lẹ do tómẹ na jọja he ewọ ṣokẹdẹ to yìyì bo ma tindo numimọ de nkọtọn gba. (Howhinwhẹn lẹ 7:12) “E nọte to aga ofi he dite tọn, to aliho tó, to omọ́ nẹlẹ ji. E to awhádo to họngbó ji, to dokọnu otò tọn, to họntonu bibiọ mẹ.” (Howhinwhẹn lẹ 8:​1-3) Ogbè lélé po adọgbigbo tọn po tọn nuyọnẹn tọn yin sisè hezeheze bosọ họnwun to nọtẹn gbangba tọn lẹ​—to họngbó ji, to ali kinklan lẹ ji, to họntonu tòdaho de tọn. Gbẹtọ lẹ sọgan sè ogbè enẹ po awubibọ po bo yinuwa.

Mẹnu wẹ sọgan gbẹ́ dọ nuyọnẹn jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn heyin kinkàndai to Ohó Jiwheyẹwhe tọn yèdọ Biblu mẹ, tin-to-aimẹ na diblayin mẹlẹpo he tin to aigba ji he jlo na tindo e lẹ? “Biblu wẹ yin owe he ko yin hihia gbayipe hugan to whenuho mẹ,” wẹ The World Book Encyclopedia dọ. E yidogọ dọmọ: “Vọkan susu Biblu tọn ko yin mimá hugan owe devo depope. Biblu ko sọ yin lilẹdogbedevomẹ whlà susu hugan, podọ do ogbè susu dogọ mẹ, hugan owe devo depope.” Po tintin-to-aimẹ Biblu blebu tọn kavi apadewhe etọn to ogbè gọna akọgbè he hugan 2 100 po mẹ, e whè gbau hugan 90 to kanweko ji whẹndo gbẹtọvi tọn wẹ tindo Ohó Jiwheyẹwhe tọn to ogbè yedetiti tọn mẹ.

Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ to owẹ̀n Biblu tọn lá to gbangba to filẹpo. To aigba 235 ji, yé to yẹwheho wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn dọ bosọ to nugbo lẹ heyin mimọ to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ plọn gbẹtọ lẹ. Linlinnamẹwe sinai do Biblu ji yetọn Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn, he nọ yin zinzinjẹgbonu to ogbè 140 mẹ, po Réveillez-vous! po, he nọ yin zinzinjẹgbonu to ogbè 83 mẹ, tindo mimape he dopodopo yetọn hugan livi 20 tọn. Na nugbo tọn nuyọnẹn to awhádo ogbè lélé to nọtẹn gbangba tọn lẹ!

‘Ogbè Ṣie Yin Hlan Ovi Gbẹtọ Tọn Lẹ’

Nuyọnẹn heyin didohia taidi gbẹtọ jẹ hodọ ji, dọmọ: “Mì gbẹtọ [lẹ] wẹ yẹn to awhádo ylọ; ogbè ṣie sọ to awhádo hlan ovi gbẹtọ tọn lẹ. Mì wunvinọ emi, mì tunwun nuyọnẹn: nulunọ, na mì ni yin ayiha zìnzìnnọ.”​—Howhinwhẹn lẹ 8:​4, 5.

Oylọ basinamẹ nuyọnẹn tọn yin lẹdo aihọn pé. E dlẹnkan na oylọ basinamẹ etọn hlan gbẹtọvi lẹpo. Yèdọ wunvinọ lẹ lọsu yin oylọ basina nado tindo nuyọnẹn, kavi zìnzìn, podọ nulunọ lẹ, nukunnumọjẹnumẹ. Na nugbo tọn, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ yise dọ Biblu yin owe de na gbẹtọ lẹpo bosọ nọ dovivẹnu matin mẹnukuntahopọn nado na tuli mẹhe yé dukosọ hẹ lẹpo nado pọ́n e mẹ nado mọ ohó nuyọnẹn tọn he e bẹhẹn lẹ.

‘Nugbo Wẹ Nùflo Ṣie Nọ Dọ’

To kandlẹnna tudohomẹnamẹ etọn mẹ, nuyọnẹn zindonukọn dọmọ: “Mì sè: na yẹn na dọho onú whanpẹnọ gbau tọn; hùnhùn nùflo ṣie tọn yin onú jijlọ. Na onù ṣie na dọho nugbo; kanyinylan sọ wẹ osùnú de hlan nùflo ṣie. Dodo mẹ wẹ ohó onù ṣie mẹ tọn lẹpo te; oklọ de ma tin kavi yẹwiwa de to yé mẹ.” Mọwẹ, nuplọnmẹ nuyọnẹn tọn lẹ yin dehe yọ́n hugan bosọ yin dodo, nugbo po dodonọ po. Onú ylankan kavi yẹwiwa depope matin to yé mẹ gba. “Yemẹpo wẹ to gbangba na ewọ he zìn, e sọ jlọ na yé he to nuyọnẹn dín.”​—Howhinwhẹn lẹ 8:​6-9.

Po gbesisọ po, nuyọnẹn dotuhomẹnamẹ dọmọ: “Yí oplọn ṣie, e ma yin fataka; yí nuyọnẹn hú sika dagbedagbe.” Ovẹvivẹ ehe sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe, “na nuyọnẹn [ yọ́n] hú ayọ̀n; onú he yè sọgan jlo, ode matin bọ yè sọgan do jlẹ ẹ.” (Howhinwhẹn lẹ 8:​10, 11) Ṣigba etẹwutu wẹ? Etẹwẹ hẹn nuyọnẹn nado họakuẹ hugan adọkunnu lẹ?

‘Sinsẹ́n Ṣie Yọ́n Hugan Sika’

Onú lẹ he nuyọnẹn nọ na mẹhe dotoaina ẹn lẹ họakuẹ hugan fataka, sika, kavi ayọ̀n. To sislẹ́ nuhe nunina ehelẹ yin mẹ, nuyọnẹn dọmọ: “Yẹn, nuyọnẹn wẹ nọ nọ̀ hẹ zìnzìntọ, yẹn sọ mọ [oyọnẹn nugopipe nulẹnpọn tọn lẹ] Osi OKLUNỌ tọn wẹ wangbẹna oylan, goyiyi, ayisinsinyẹn, aliho ylankan, podọ onù yẹwiwa tọn wẹ yẹn gbẹwanna.”​—Howhinwhẹn lẹ 8:​12, 13.

Nuyọnẹn nọ na zìnzìn po nugopipe nulẹnpọn tọn lẹ po mẹhe tindo e lẹ. Mẹhe tindo nuyọnẹn jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn sọ nọ tindo obu gbégbònamẹ Jiwheyẹwhe tọn, to whenuena e yindọ ‘obu Jehovah tọn wẹ bẹjẹeji nuyọnẹn tọn.’ (Howhinwhẹn lẹ 9:10) Enẹwutu, e nọ gbẹwanna nuhe Jehovah gbẹwanna. Goyiyi, sakla, walọyizan mawé tọn, po hogbe gbigble po ma nọ yin mimọ to ewọ mẹ gba. Wangbẹna nuhe ylan lẹ etọn nọ basi hihọ́na ẹn sọn nugandomẹgo mẹhẹngble huhlọn tọn si. Lehe e yin nujọnu do sọ dọ mẹhe tin to otẹn azọngban tọn mẹ to agun Klistiani tọn mẹ lẹ, gọna tatọ́ whẹndo tọn lẹ, ni dín nuyọnẹn!

“Yẹn [tindo ayinamẹ po nuyọnẹn yọn-na-yizan po],” wẹ nuyọnẹn dọ yinukọn dogọ. “Yẹn wẹ nukunnumọjẹnumẹ; yẹn tindo huhlọn. Gbọn dali ṣie wẹ ahọlu lẹ nọ duahọlu, bọ [ogán daho daho] lẹ nọ dèali whẹdida tọn. Gbọn dali ṣie wẹ ahọvi lẹ nọ dugán, aglosu lẹ, yèdọ whẹdatọ aigba tọn lẹpo.” (Howhinwhẹn lẹ 8:​14-16) Sinsẹ́n nuyọnẹn tọn lẹ bẹ wuntuntun, nukunnumọjẹnumẹ, po huhlọn po hẹn​—yèdọ jẹhẹnu he togán lẹ, ogán daho daho lẹ, po aglosu lẹ po tindo nuhudo etọn tlala lẹ. Nuyọnẹn yin dandannu na mẹhe tin to otẹn aṣẹpipa tọn mẹ po mẹhe nọ na ayinamẹ mẹdevo lẹ po.

Nuyọnẹn nugbo tọn tin-to-aimẹ na mẹlẹpo, ṣigba e mayin mẹlẹpo wẹ nọ tindo e gba. Mẹdelẹ nọ gbẹ́ ẹ dai kavi dapana ẹn, yèdọ etlẹ yin to whenuena e tin to nukọn yetọn tlọlọ. “Yẹn yiwanna yé he yiwanna mi lẹ,” wẹ nuyọnẹn dọ, “mẹhe sọ dín mi mẹwhenu na mọ mi.” (Howhinwhẹn lẹ 8:17) Nuyọnẹn nọ yin mimọ gbọn mẹhe dín in vẹkuvẹku lẹ kẹdẹ dali.

Aliho nuyọnẹn tọn lẹ yin jijlọ po dodo tọn po. E nọ na ale mẹhe dín in lẹ. Nuyọnẹn dọmọ: “Adọkun po yẹyi po tin to dè e; yèdọ adọkun dagbedagbe po dodo po. Ale ṣie [  yọ́n] hugan sika, nugbo, hú sika dagbedagbe; adọkun ṣie hú fataka deṣinyan. Yẹn to zọnlinzin to aliho dodo tọn ji, to omọ́ whẹdida tọn ṣẹnṣẹn. Na yẹn nido hẹn enẹlẹ he yiwanna mi dugu agbàn ṣie tọn; yẹn nasọ dè dogọ́ adọkunnu yetọn.”​—Howhinwhẹn lẹ 8:​18-21.

To pọmẹ hẹ jẹhẹnu po jijọ whanpẹnọ mọnkọtọn lẹ po taidi zìnzìn, nugopipe nulẹnpọn tọn, whiwhẹ, wuntuntun, nuyọnẹn yọn-na-yizan, gọna nukunnumọjẹnumẹ, ale nuyọnẹn tọn lẹ bẹ adọkun po yẹyi po hẹn. Gbẹtọ nuyọnẹntọ de sọgan tindo adọkun gbọn aliho dodo tọn lẹ ji, podọ ewọ na tindo kọdetọn dagbe to gbigbọ-liho. (3 Johanu 2) Nuyọnẹn sọ nọ hẹn yẹyi wá namẹ. Humọ, e nọ duale pekọ tọn sọn nuhe e tindo lẹ mẹ, podọ e nọ tindo jijọho ayiha mẹ tọn po ayihadawhẹnamẹnu madodiho de po hlan Jiwheyẹwhe. Mọwẹ, ayajẹnọ wẹ mẹhe ko mọ nuyọnẹn yí. Sinsẹ́n nuyọnẹn tọn lẹ yọ́n hugan sika kinkọ̀n po fataka dagbedagbe lẹ po na nugbo tọn.

Lehe ayinamẹ ehe wá do ganmẹ do na, to whenuena e yindọ mí to gbẹnọ to aihọn he nọ to afọdona agbasanu bibẹpli to fie nùzindonuji lọ nọ yin do lilẹzun adọkunnọ to aliho depope mẹ podọ mahopọnna nuhe e sọgan biọ mẹ lẹ do sọ! Na mí ni ma hẹn pọndohlan lehe nuyọnẹn họakuẹ sọ tọn bu kavi lẹhlan aliho mawadodo tọn lẹ ji na adọkun tintindo blo. Mì gbọ mí ni ma gbẹkọ awuwledainanu taun he nọ namẹ nuyọnẹn lẹ go​—yèdọ opli Klistiani tọn mítọn lẹ gọna oplọn mẹdetiti tọn mítọn he nọ yin bibasi to Biblu po owe heyin awuwlena gbọn “afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ” lọ dali lẹ po mẹ—na adọkun tintindo poun wutu blo.​—Matiu 24:​45-47.

‘Sọn Hohowhenu Wẹ Yẹn Ko Yin Didoai’

Nuyọnẹn didohia taidi gbẹtọ he mí mọ to weta 8tọ Howhinwhẹn lẹ tọn mẹ mayin aliho de nado basi zẹẹmẹ walọyizan jẹhẹnu hodidọ tọn de tọn poun gba. E sọ gbọn yẹhiadonu dali dlẹnalọdo nudida titengbe hugan Jehovah tọn ga. Nuyọnẹn zindonukọn nado dọmọ: “OKLUNỌ ko tindo mi di to whẹwhẹwhenu aliho etọn tọn, jẹnukọnna azọ́n etọn hohowhenu tọn. Yè ko dè mi sọn madopodo, sọn whẹwhẹwhenu, kavi whẹpo aigba do jọ. Whenuena osédò lẹ ma ko tin, yè ko ji mi, whenuena asisa ma ko tin, ehe gọ́ na osin susu. Whẹpo yè do yí osó lẹ hẹnai, whẹpo okọ́ta lẹ do jọ, yè ko ji mi. Whenuena e ma ko dá aigba, kavi danji, kavi ofi he yiaga tlala kọ́gudu aihọn tọn.”​—Howhinwhẹn lẹ 8:​22-26.

Lehe zẹẹmẹ bibasi nuyọnẹn heyin didohia taidi gbẹtọ de sọgbe pẹpẹ hẹ nuhe yin didọ gando “Ohó lọ” go to Owe-wiwe mẹ do sọ! “To whẹwhẹwhenu wẹ Ohó lọ ko tin,” wẹ apọsteli Johanu wlan, “Ohó lọ tin po Jiwheyẹwhe po, Ohó lọ [yin yẹwhe de].” (Johanu 1:1) Nuyọnẹn heyin didohia taidi gbẹtọ gbọn yẹhiadonu dali nọtena Visunnu Jiwheyẹwhe tọn, yèdọ Jesu Klisti, to gbẹninọ jẹnukọnna gbẹtọvi-yinyin etọn whenu.b

Jesu Klisti yin “ovi plọnji to yé he yè dá lẹpo mẹ: na e dè wẹ yè gbọn dá onú lẹpo, ehe tin to olọn mẹ po ehe tin to aihọn mẹ po, ehe yè mọ po ehe yè ma mọ po.” (Kọlọsinu lẹ 1:​15, 16) Nuyọnẹn heyin didohia taidi gbẹtọ de zindonukọn dọmọ: “Whenuena e [ Jehovah] to awú olọn tọn wle, yẹn tin to finẹ: whenuena e ze ojlẹ dai do nukun dogbó tọn ji. Whenuena e dè aslọ dai to aga: whenuena e na huhlọn asisanu dogbó tọn. Whenuena e na osẹ́n etọn ohù, na osin etọn ma nado dasá osẹ́n etọn, podọ osẹ́n etọn na dodo aigba tọn. Whenẹnu yẹn tin to e dè di azọ́nwatọgan de: yẹn yin homẹhun etọn egbesọegbesọ, yẹn to ayajẹ whepoponu to nukọn etọn. Yẹn to ayajẹ to fininọ aigba etọn tọn mẹ; bọ homẹhunhun ṣie sọ tin to ovi gbẹtọ tọn lẹ dè.” (Howhinwhẹn lẹ 8:​27-31) Visunnu plọnji Jehovah tọn tin to adà Otọ́ etọn tọn mẹ, bo to azọ́nwa hẹ ẹ po zohunhun po​—yèdọ Mẹdatọ matin awetọ olọn lẹ po aigba po tọn. To whenuena Jehovah Jiwheyẹwhe dá gbẹtọvi tintan, Visunnu etọn tindo mahẹ to azọ́n lọ mẹ taidi Azọ́nwatọgan. (Gẹnẹsisi 1:26) Abajọ Visunnu Jiwheyẹwhe tọn do tindo ojlo tlala to, bo tlẹ sọ nọ hùnhomẹ to, gbẹtọvi mẹ!

‘Ayajẹnọ Wẹ Mẹhe to Todoaina Mi Lẹ’

Taidi nuyọnẹn heyin didohia taidi gbẹtọ, Visunnu Jiwheyẹwhe tọn dọmọ: “Be dinvie, mì sè ṣie, mì ovi emi: na [ayajẹnọ] wẹ yé he gbọn aliho ṣie ji lẹ. Mì sè oplọn, na mì nisọ yọnnuin, bosọ gbẹ́ ẹ blo. [Ayajẹnọ] wẹ gbẹtọ he sè ṣie, bosọ to ohọ̀n ṣie gboji họ́ egbesọegbesọ, bosọ nọ nọte to dòtin họngbó ṣie tọn go. Na mẹdepope he mọ mi e mọ ogbẹ̀, e nasọ mọ nukundagbe OKLUNỌ tọn. Ṣigba ewọ he waylan do ogo e, e waka do [alindọn] ede tọn go: yé he gbẹwanna mi lẹpo yiwanna okú.”​—Howhinwhẹn lẹ 8:​32-36.

Jesu Klisti wẹ yin omẹ lọ he tindo oyọnẹn taun Jiwheyẹwhe tọn. “Mẹhe mẹ yè yí adọkunnu nuyọnẹn po [oyọnẹn] lẹpo po tọn whlá do.” (Kọlọsinu lẹ 2:3) To whelọnu lo, mì gbọ mí ni nọ dotoaina ewọ po sọwhiwhe po bosọ hodo afọdòmẹ etọn lẹ pẹkipẹki. (1 Pita 2:21) Nado gbẹ́ ẹ dai na zẹẹmẹdo danuwiwa do alindọn mídetiti tọn go podọ nado yiwanna okú, na “whlẹngán masọ tin to mẹdevo dè.” (Owalọ lẹ 4:12) Na nugbo tọn, mì gbọ mí ni kẹalọyi Jesu taidi omẹ lọ he Jiwheyẹwhe ko wleawuna na whlẹngán mítọn. (Matiu 20:28; Johanu 3:16) Gbọnmọ dali mí na tindo numimọ ayajẹ he nọ wá sọn ‘ogbẹ̀ mimọ po homẹdagbe Jehovah tọn po mẹ tọn.’

[Nudọnamẹ Odò Tọn Lẹ]

[Yẹdide to weda 26]

Nuyọnẹn yin dandannu na mẹhe tin to otẹn azọngban tọn mẹ lẹ

[Yẹdide to weda 27]

Ma gbẹkọ awuwledainanu he nọ namẹ nuyọnẹn lẹ go blo