Nuhe E Zẹẹmẹdo Nado Yiwanna Kọmẹnu Mítọn
“Hiẹ, na yiwanna kọmẹnu towe di dewe.”—MATIU 22:39.
1. Nawẹ mí nọ dohia gbọn dọ mí yiwanna Jiwheyẹwhe?
ETẸWẸ Jehovah biọ to mẹhe to sinsẹ̀n ẹn lẹ si? Po hogbe kleun he siso taun lẹ po, Jesu basi bladopọ gblọndo lọ tọn. E dọ dọ gbedide he klohugan lọ wẹ nado yí ahun, alindọn, ayiha po huhlọn mítọn lẹpo po do yiwanna Jehovah. (Matiu 22:37; Malku 12:30) Dile mí ko mọ do to hosọ he jẹnukọn mẹ, owanyi na Jiwheyẹwhe bẹ tonusisena ẹn po gbedide etọn lẹ yìnyìn po hẹn to gbeyiyi mẹ hlan owanyi he ewọ lọsu ko dohia mí. Na mẹhe yiwanna Jiwheyẹwhe lẹ, ojlo etọn wiwà ma nọ yin nupẹnagbanmẹ gba; homẹhunnu wẹ e nọ yin na yé.—Psalm 40:8; 1 Johanu 5:2, 3.
2, 3. Naegbọn mí dona na ayidonugo gbedide lọ nado yiwanna kọmẹnu mítọn, podọ kanbiọ tẹlẹ wẹ fọndote?
2 Jesu dọ dọ gbedide awetọ he klohugan lọ tindo kanṣiṣa hẹ tintan lọ dọmọ: “Hiẹ, na yiwanna kọmẹnu towe di dewe.” (Matiu 22:39) Gbedide ehe wẹ mí na na ayidonugo todin, na whẹwhinwhẹ́n dagbe delẹ wutu. Ojlẹ he mẹ mí to gbẹnọ te yin hiadogona gbọn owanyi ṣejannabi tọn he nọ yin didohia to aliho agọ̀ mẹ de dali. To zẹẹmẹ he apọsteli Paulu basi to gbọdo glọ gando ‘azán godo tọn lẹ’ go mẹ, e wlan dọ kakati gbẹtọ lẹ nido yiwanna ode awetọ yetọn, yé na yiwanna yedelẹ, gọna akuẹ po gbẹdudu po. Mẹsusu na gbọagba “owanyi hẹnnumẹ tọn.” (2 Timoti 3:1-4) Jesu Klisti dọ dọdai dọ: “Mẹsusu . . . nasọ de yenọzo jo, bo nasọ gbẹwanna yenọzo. . . . Owanyi mẹsusu tọn na lẹzun mimiọn.”—Matiu 24:10, 12.
3 Nalete, doayi e go dọ Jesu ma dọ dọ owanyi mẹlẹpo tọn wẹ na miọn gba. Mẹhe nọ do owanyi wunmẹ he Jehovah nọ biọ bosọ jẹna lọ hia lẹ ko tin to ojlẹ he wayi lẹ mẹ bo nasọ tin kakadoi. Mẹhe yiwanna Jehovah nugbonugbo lẹ na dovivẹnu nado nọ pọ́n mẹdevo lẹ hlan kẹdẹdile ewọ nọ wà do. Ṣigba, mẹnu wẹ yin kọmẹnu mítọn he mí dona yiwanna lọ? Nawẹ mí dona nọ do owanyi hia kọmẹnu mítọn gbọn? Owe-wiwe sọgan gọalọna mí nado na gblọndo kanbiọ titengbe ehelẹ tọn.
Mẹnu Wẹ Yin Kọmẹnu Ṣie?
4. Sọgbe hẹ Levitiku weta 19, mẹnu lẹ wẹ Ju lẹ dona nọ do owanyi hia?
4 To whenuena Jesu dọna Falesi lọ dọ gbedide awetọ he klohugan lọ wẹ nado yiwanna kọmẹnu mítọn di míde, osẹ́n tangan he yin nina Islaeli de wẹ e to alọdlẹndo. Osẹ́n ehe yin kinkàndai to Levitiku 19:18 mẹ. To weta enẹ dopolọ mẹ, Ju lẹ yin didọna dọ gbọnvona Islaelivi hatọ yetọn lẹ, yé dona nọ pọ́n mẹdevo lẹ hlan taidi kọmẹnu yetọn. Wefọ 34 dọmọ: “Jonọ he wáwáṣi to mì dè lọ na tin hlan mì di owhé-vi lọ to mì ṣẹnṣẹn, hiẹ nasọ yiwanna ẹn di dewe; na mìwlẹ ko yin jonọ to aigba Egipti tọn lọ mẹ.” Gbọnmọ dali, mẹhe ma tlẹ yin Ju lẹ, titengbe mẹdiọzun Ju lẹ, dona nọ yin nuyiwahẹ po owanyi po.
5. Etẹwẹ yin nukunnumọjẹnumẹ Ju lẹ tọn gando owanyi kọmẹnu tọn go?
5 Ṣigba, pọndohlan devo pete wẹ nukọntọ Ju lẹ tọn tindo to azán Jesu tọn gbè. Delẹ to yé mẹ plọnmẹ dọ Ju lẹ kẹdẹ wẹ hogbe lọ lẹ “họntọn” po “kọmẹnu” po dlẹnalọdo. Mẹhe ma yin Ju lẹ dona nọ yin wangbẹna. Mẹplọntọ ehelẹ dọ̀nnu dọ Jiwheyẹwhe sẹ̀ntọ lẹ ma dona nọ hia mayisenọ lẹ gọ́ nude. Owe alọdlẹndonu tọn de dọ dọ, “to ninọmẹ mọnkọtọn mẹ, wangbẹna ma sọgan hán. Nususu tin to finẹ nado fọ́n ẹn dote.”
6. Nuagokun awe tẹlẹ wẹ Jesu hẹn họnwun to whenuena e to hodọ gando owanyi kọmẹnu tọn go?
6 To Yẹwhehodidọ Osó ji tọn etọn mẹ, Jesu dọhodo whẹho ehe ji, bo do omẹ nankọtọn he dona nọ yin nuyiwahẹ po owanyi po hia hezeheze. E dọmọ: “Mì ko sè dọ yè dọ, dọmọ, Hiẹ ni yiwanna [kọmẹnu, NW ] towe, bo gbẹwanna kẹntọ towe. Ṣigba yẹn dọhlan mì, Mì yiwanna kẹntọ mìtọn lẹ, bosọ hodẹ̀ na mẹhe to vivlẹ mì kò, bosọ to homẹkẹndo mì lẹ; na mì nido yin ovi Otọ́ mìtọn he tin to olọn mẹ tọn: na e hẹn owhè etọn vẹ́ do mẹylankan lẹ ji, podọ do omẹ dagbe lẹ ji, bosọ [hẹn] jikun ja do dodonọ lẹ ji, podọ do mawadodonọ lẹ ji.” (Matiu 5:43-45) Jesu hẹn nuagokun awe họnwun tofi. Tintan, Jehovah yin alọtlútọ podọ homẹdagbenọ hlan mẹdagbe po mẹylankan po. Awetọ, mí dona hodo apajlẹ etọn.
7. Etẹwẹ mí plọn sọn oló Jesu tọn mẹ gando Samalianu he yin kọmẹnu dagbe lọ go?
7 To nujijọ devo whenu, Ju he yọ́n Osẹ́n lọ ganji de kanse Jesu dọmọ: “Mẹnu ka wẹ kọmẹnu ṣie?” Jesu na ẹn gblọndo gbọn oló de dali he basi zẹẹmẹ Samalianu de tọn he dukosọ hẹ Ju de, he ajotọ lẹ gbò e bo fìn nutindo etọn lẹ. Dile etlẹ yindọ to paa mẹ Ju lẹ ma nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n Samalianu lẹ, Samalianu lọ blá apà dawe lọ tọn lẹ bo plan ẹn yì hihọ́tẹn to dòhọ de mẹ, fie e sọgan gọ̀ jẹgangan te. Etẹwẹ yin nuplọnmẹ lọ? Owanyi kọmẹnu tọn mítọn dona dlẹnkan jẹ mẹdevo lẹ dè kakati nido yin hagbẹ akọ̀, akọta, kavi sinsẹ̀n mítọn tọn lẹ kẹdẹ.—Luku 10:25, 29, 30, 33-37.
Nuhe E Zẹẹmẹdo Nado Yiwanna Kọmẹnu Mítọn
8. Etẹwẹ Levitiku weta 19 dọ gando lehe owanyi dona nọ yin didohia do go?
8 Taidi owanyi na Jiwheyẹwhe, owanyi kọmẹnu tọn ma yin numọtolanmẹ de poun gba; e nọ bẹ nuyiwa hẹn. Alọgọnamẹnu wẹ e na yin nado lẹnnupọn yinukọn dogọ do lẹdo hodidọ gbedide he yin kinkàndai to Levitiku 19 mẹ lọ tọn ji, he dotuhomẹna omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nado nọ yiwanna kọmẹnu yetọn di yede. Mí hia to finẹ dọ Islaelivi lẹ dona nọ na dotẹnmẹ wamọnọ lẹ po jonọ lẹ po nado tindo mahẹ to jibẹwawhé ogle yetọn tọn mẹ. Osẹ́n yin didó sọta ajojijẹ, mẹkiklọ, po nuyiwa nugbomadọ tọn po. To whẹho whẹdida tọn lẹ mẹ, Islaelivi lẹ ma dona nọ homẹnukuntapọ́n. Dile etlẹ yindọ yé sọgan gbẹnunamẹ eyin e biọ domọ, yé yin gbedena tlọlọ dọmọ: “Hiẹ ma na gbẹwanna nọvisunnu towe to ayiha towe mẹ gba.” Gbedide ehelẹ po susu devo lẹ po yin bibladopọ to hogbe helẹ mẹ dọmọ: “Hiẹ na yiwanna kọmẹnu towe di dewe.”—Levitiku 19:9-11, 15, 17, 18.
9. Naegbọn Jehovah do degbè na Islaelivi lẹ nado nọla na akọta devo lẹ?
9 Dile etlẹ yindọ Islaelivi lẹ dona nọ do owanyi hia mẹdevo lẹ, yé dona nọla na mẹhe nọ sẹ̀n yẹwhe lalo lẹ. Jehovah na avase gando owù po nugbajẹmẹji ogbẹ́ ylankan dido tọn lẹ po go. Di apajlẹ, gando akọta he Islaelivi lẹ dona hò aigba yetọn yí lẹ go, Jehovah degbè dọmọ: “Hiẹ ma na basi alọwle lẹ po yé po gba; hiẹ ma na yí viyọnnu towe na hlan visunnu etọn gba, kavi na yí viyọnnu etọn hlan visunnu towe gba. Na ewọ na gọ̀ visunnu towe sẹ̀ sọn hihodo mi mẹ, na yé nido nọ sẹ̀n yẹwhe devo lẹ; mọwẹ yè na hẹn adi OKLUNỌ lọ tọn jimiyọ́n do mì ji.”—Deutelonomi 7:3, 4.
10. Etẹwẹ mí dona họ́ míde sọta?
10 Mọdopolọ, Klistiani lẹ nọ họ́ yede sọta gbẹdido hẹ mẹhe sọgan hẹn yise yetọn gbọjọ lẹ. (1 Kọlintinu lẹ 15:33) Mí yin tudohomẹna dọmọ: “Mì yin omẹ yè yí gbemasọ do dopokle dopọ po mayisenọ lẹ po blo,” yèdọ mẹhe ma yin apadewhe agun Klistiani tọn lẹ. (2 Kọlintinu lẹ 6:14) Humọ, ayinamẹ yin nina Klistiani lẹ nado nọ wlealọ “to Oklunọ mẹ kẹdẹ.” (1 Kọlintinu lẹ 7:39) Etomọṣo, mí ma dona vlẹ mẹhe ma kẹalọyi yise mítọn to Jehovah mẹ lẹ gbede. Klisti kú do ylandonọ lẹ tamẹ, podọ mẹsusu he ko nọ wà nuylankan dai lẹ diọ gbẹzan yetọn bo gbọwhẹ hẹ Jiwheyẹwhe.—Lomunu lẹ 5:8; 1 Kọlintinu lẹ 6:9-11.
11. Etẹwẹ yin aliho dagbe hugan lọ nado do owanyi hia mẹhe ma to Jehovah sẹ̀n lẹ, podọ etẹwutu?
11 Aliho dagbe devo de ma tin nado do owanyi hia mẹhe ma to Jiwheyẹwhe sẹ̀n lẹ hugan nado hodo apajlẹ Jehovah lọsu titi tọn. Dile etlẹ yindọ e gbẹwanna kanyinylan, e nọ do dagbewanyi hia mẹlẹpo gbọn dotẹnmẹ hunhundote na yé nado lẹkọ sọn aliho ylankan yetọn lẹ ji bo mọ ogbẹ̀ madopodo yí dali. (Ezekiẹli 18:23) Jehovah jlo dọ “omẹ popo ni wá lẹnvọjọ kọ̀n.” (2 Pita 3:9) Ojlo etọn wẹ yindọ “yè ni whlẹn omẹ popo gán, podọ na yé ni wá oyọnẹn nugbo tọn kọ̀n.” (1 Timoti 2:4) Nuhe zọ́n niyẹn bọ Jesu degbena hodotọ etọn lẹ nado dọyẹwheho bo plọnmẹ bosọ “hẹn akọta lẹpo zun nuplọntọ.” (Matiu 28:19, 20) Gbọn mahẹ tintindo to azọ́n ehe mẹ dali, mí nọ dohia dọ mí yiwanna Jiwheyẹwhe po kọmẹnu mítọn po, yèdọ kakajẹ kẹntọ mítọn lẹ ji ga!
Owanyi Na Mẹmẹsunnu Mítọn Lẹ
12. Etẹwẹ apọsteli Johanu wlan gando wanyina mẹmẹsunnu mítọn go?
12 Apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Mì gbọ mí ni nọ wà dagbe hlan omẹ popo, humọ hlan yé he yin yise whédo tọn lẹ.” (Galatianu lẹ 6:10) Taidi Klistiani lẹ, dandannu wẹ e yin na mí nado nọ do owanyi hia mẹhe gando mí go to yise mẹ lẹ—enẹ wẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ po. Nawẹ owanyi ehe yin nujọnu sọ? Nado hẹn nuagokun tangan ehe họnwun, apọsteli Johanu wlan dọmọ: “Mẹdepope he gbẹwanna mẹmẹsunnu etọn mẹhutọ de wẹ; . . . Eyin mẹde dọ, Yẹn yiwanna Jiwheyẹwhe, bo gbẹwanna mẹmẹsunnu etọn, lalonọ wẹ ewọ: na ewọ he ma yiwanna mẹmẹsunnu etọn he e mọ, nawẹ e na yiwanna Jiwheyẹwhe mẹhe e ma mọ do?” (1 Johanu 3:15; 4:20) Hogbe ehelẹ dohuhlọn taun. Jesu Klisti yí hogbe lọ lẹ “hlọnhutọ” kavi mẹhutọ po “lalonọ” po zan na Satani Lẹgba. (Johanu 8:44) Mí ma na jlo gbede dọ hogbe enẹlẹ ni yin yiyizan gando mí go!
13. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mí sọgan do owanyi hia yisenọ hatọ lẹ te?
13 Klistiani nugbo lẹ ‘ko yin pinplọn sọn Jiwheyẹwhe dè nado nọ yiwanna yenọzo.’ (1 Tẹsalonikanu lẹ 4:9) Mí dona yiwannamẹ, e ma yin ‘po onù tata po kavi po odẹ́ po gba, adavo to wiwà po nugbo po mẹ.’ (1 Johanu 3:18) Owanyi mítọn dona tin “matin yẹnuwiwa.” (Lomunu lẹ 12:9) Owanyi nọ whàn mí nado jọmẹ, vẹawumẹ, jonamẹ, sinyẹnlin, bo dapana nuvẹun, goyiyi, kikla, kavi ṣejannabi. (1 Kọlintinu lẹ 13:4, 5; Efesunu lẹ 4:32) E nọ whàn mí nado “yin mẹmẹglọ hlan [mínọzo].” (Galatianu lẹ 5:13) Jesu dọna devi etọn lẹ nado yiwanna yedelẹ dile ewọ lọsu yiwanna yé do. (Johanu 13:34) Enẹwutu, Klistiani de dona tindo ojlo nado kú do ota yisenọ hatọ etọn lẹ tọn mẹ eyin e biọ domọ.
14. Nawẹ mí sọgan do owanyi hia to whẹndo mẹ gbọn?
14 Na taun tọn, owanyi dona nọ yin didohia to whẹndo Klistiani tọn mẹ podọ titengbe to asu po asi po ṣẹnṣẹn. Haṣinṣan alọwle tọn sinyẹn sọmọ bọ Paulu dọmọ: “Asu lẹ ni nọ yiwanna asi yetọn lẹ kẹdẹdi agbasa yede tọn.” E yidogọ dọmọ: “Mẹhe yiwanna asi etọn, e yiwanna ede.” (Efesunu lẹ 5:28) Paulu sọ vọ́ nùzindo tudohomẹnamẹ ehe ji to wefọ atọ́n he bọdego lẹ godo. Asu he yiwanna asi etọn ma na hodo apajlẹ Islaelivi azán Malaki gbè tọn lẹ tọn he yinuwa hẹ alọwlemẹ yetọn lẹ to aliho oklọ tọn mẹ gba. (Malaki 2:14) Kakatimọ, e na nọ wlebòna ẹn bo yiwanna ẹn dile Klisti yiwanna agun lọ do. Mọdopolọ, owanyi na whàn asi de nado nọ do sisi hia asu etọn.—Efesunu lẹ 5:25, 29-33.
15. Etẹwẹ mẹdelẹ yin whinwhàn nado dọ podọ nado wà to whenuena yé mọ nuyiwa owanyi mẹmẹsunnu tọn?
15 E họnwun dọ, owanyi wunmẹ ehe wẹ nọ dohiagona Klistiani nugbo lẹ. Jesu dọmọ: “Gbọn ehe dali wẹ gbẹtọ lẹpo na yọnẹn dọ nuplọntọ ṣie wẹ mì, eyin mìwlẹ tindo owanyi hlan mìnọzo.” (Johanu 13:35) Owanyi he mí tindo na ode awetọ nọ dọ̀n gbẹtọ lẹ wá Jiwheyẹwhe he mí yiwanna bosọ to afọ etọn zedai lọ dè. Di apajlẹ, linlin de die sọn Mozambique gando whẹndo Kunnudetọ tọn de go. “Mí ma ko mọ onú mọnkọtọn pọ́n gbede. To whèmẹ dopo, yujẹhọn de jẹ yìnyìn ji, bọ jikun daho de bẹ po kẹnjikun po. Yujẹhọn lọ hẹn owhé mítọn he yin gbigbá po ofán po gble bo klọ́n panu sẹ̀ sọn ohọ̀ lọ ta. To whenuena mẹmẹsunnu mítọn he tin to agun he to lẹdo lọ mẹ lẹ wá nado gọalọ to ohọ̀ mítọn vivọgbá mẹ, e paṣa kọmẹnu mítọn lẹ bọ yé dọmọ: ‘Sinsẹ̀n mìtọn yọ́n taun. Mí ma ko mọ alọgọ ehe nkọ yí sọn ṣọṣi mítọn mẹ pọ́n gbede.’ Mí hùn Biblu bo do Johanu 13:34, 35 hia yé. Susu to kọmẹnu mítọn lẹ mẹ wẹ to Biblu plọn todin.”
Owanyi Didohia Mẹdopodopo
16. Vogbingbọn tẹwẹ tin to owanyi na pipli de po owanyi na mẹdopodopo tlọlọ po ṣẹnṣẹn?
16 E ma nọ vẹawu nado yiwanna kọmẹnu mítọn lẹ to pọmẹ, taidi pipli de. Ṣigba, onú devo wẹ e nọ yin nado yiwanna mẹdopodopo tlọlọ. Di apajlẹ, aliho he mẹ mẹdelẹ nọ do owanyi kọmẹnu tọn hia te ma nọ hugan nado na nunina do tito nunamẹ homẹdagbe tọn de tamẹ. Na nugbo tọn, e bọawu tlala nado dọ dọ mí yiwanna kọmẹnu mítọn hugan nado yiwanna azọ́nwatọgbẹ́ de he ma nọ hò mítọn pọ́n sọmọ, mẹhe ma fẹ́awu ganji de he nọ nọ̀ owhé mítọn pá, kavi họntọn de he hẹn mí jẹflumẹ.
17, 18. Nawẹ Jesu do owanyi hia mẹdopodopo gbọn, podọ etẹwẹ whàn ẹn nado wàmọ?
17 To whẹho owanyi didohia mẹdopodopo tọn ehe mẹ, mí sọgan plọnnu sọn Jesu dè, mẹhe do jẹhẹnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ hia to aliho pipé mẹ. Dile etlẹ yindọ e wá aigba ji nado de ylando sẹ̀ sọn aihọn mẹ, e do owanyi hia mẹdopodopo delẹ—taidi nawe awutunọ de, pòtọnọ de, gọna ovi de. (Matiu 9:20-22; Malku 1:40-42; 7:26, 29, 30; Johanu 1:29) Mọdopolọ, mí nọ do owanyi kọmẹnu tọn hia gbọn aliho he mẹ mí nọ yinuwa hẹ mẹdopodopo he mí nọ dukosọ hẹ egbesọegbesọ lẹ te dali.
18 Nalete, mí ma dona wọn gbede dọ owanyi na kọmẹnu mítọn tindo kanṣiṣa hẹ owanyi na Jiwheyẹwhe. Dile etlẹ yindọ Jesu gọalọna wamọnọ lẹ, hẹnazọ̀ngbọna awutunọ lẹ, bosọ na núdùdù huvẹtọnọ lẹ, mẹwhinwhàn etọn to ehe lẹpo wiwà mẹ podọ to nupinplọn gbẹtọgun lẹ mẹ wẹ nado gọalọna gbẹtọ lẹ nado gbọwhẹ hẹ Jehovah. (2 Kọlintinu lẹ 5:19) Jesu wà ehe lẹpo na gigo Jiwheyẹwhe tọn, bo ma wọnji gbede dọ ewọ yin afọzedaitọ Jiwheyẹwhe he e yiwanna bosọ to jẹhẹnu etọn dehia lọ tọn. (1 Kọlintinu lẹ 10:31) Gbọn apajlẹ Jesu tọn hihodo dali, mílọsu sọgan do owanyi nujọnu tọn hia na kọmẹnu mítọn bosọ nọ̀ kada na aihọn gbẹtọvi ylankan lẹ tọn ehe to ojlẹ dopolọ mẹ.
Nawẹ Mí Nọ Yiwanna Kọmẹnu Mítọn Di Míde Gbọn?
19, 20. Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado yiwanna kọmẹnu mítọn di míde?
19 Jesu dọmọ: “Hiẹ, na yiwanna kọmẹnu towe di dewe.” Jọwamọnu wẹ e yin nado yiwanna míde podọ nado tindo sisi mẹdetiti tọn jẹ obá he sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe mẹ. Eyin e ma yinmọ, gbedide lọ ma na tindo zẹẹmẹ sọmọ gba. Owanyi mẹdetiti tọn he sọgbe ehe ma dona yin pinpọnhlan taidi nudopolọ hẹ owanyi ṣejannabi tọn he apọsteli Paulu donù e go to 2 Timoti 3:2 mẹ gba. Kakatimọ, e zẹẹmẹdo nado yọ́n nujọnu-yinyin mẹdetiti tọn to aliho he sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe mẹ. Weyọnẹntọ Biblu tọn de basi zẹẹmẹ etọn taidi ‘owanyi mẹdetiti tọn he tin to jlẹkaji, ehe ma zẹjlẹgo taidi dọ míwlẹ wẹ yiaga hugan kavi ehe ma yìdo gbau taidi dọ mí ma tlẹ gọ́ nude pò wẹ nkọtọn.’
20 Nado yiwanna mẹdevo dile mí yiwanna míde do zẹẹmẹdo dọ mí nọ pọ́n mẹdevo lẹ hlan dile mí jlo nado yin pinpọnhlan do bosọ nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ dile mí na jlo dọ yé ni yinuwa hẹ mí do. Jesu dọmọ: “Enẹwutu onú depope mìwlẹ jlo gbẹtọ ni wà hlan mì, mọkẹdẹ wẹ mì ni wà hlan yé.” (Matiu 7:12) Doayi e go dọ Jesu ma dọ dọ mí ni nọ lẹnnupọndo nuhe mẹdevo lẹ ko wà na mí to ojlẹ he wayi lẹ mẹ ji bo wá yí homẹdagbe do suahọ etọn yé to godo mẹ gba. Kakatimọ, mí dona nọ lẹnnupọndo lehe mí na jlo nado yin nuyiwahẹ do ji bo yinuwa domọ hẹ mẹdevo lẹ. Sọ doayi e go dọ, Jesu ma dọ dọ họntọn lẹ po mẹmẹsunnu lẹ po kẹdẹ go wẹ hodidọ etọn lẹ gando gba. E yí hogbe lọ “gbẹtọ” zan, vlavo nado dohia dọ mí dona nọ yinuwa to aliho ehe mẹ hẹ mẹlẹpo, yèdọ mẹdepope he mí dukosọ hẹ.
21. Gbọn wanyina mẹdevo lẹ dali, etẹwẹ mí na dohia?
21 Owanyi na kọmẹnu mítọn na basi hihọ́na mí sọn ylanwiwa mẹ. Apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Na ehe, Hiẹ ma na deayọ, Hiẹ ma na hùmẹ, Hiẹ ma na fìnnuyi, Hiẹ ma na dekunnu lalo tọn, Hiẹ ma na donukunkẹn; podọ eyin osẹ́n devo de sọ tin, madogana kaka, yè hò e hú do dopo to ohó he mẹ, dọ, Hiẹ na yiwanna kọmẹnu towe di dewe. Owanyi ma nọ wazọ́n gbigble hlan kọmẹnu etọn.” (Lomunu lẹ 13:9, 10) Owanyi na whàn mí nado nọ dín aliho he mẹ mí sọgan wà dagbe na mẹdevo lẹ te. Gbọn wanyina gbẹtọvi hatọ mítọn lẹ dali, mí na dohia dọ mí yiwanna mẹlọ he dá gbẹtọ to apajlẹ etọn mẹ, yèdọ Jehovah Jiwheyẹwhe.—Gẹnẹsisi 1:26.
Etẹwẹ Na Yin Gblọndo Towe?
• Mẹnu lẹ wẹ mí dona do owanyi hia, podọ etẹwutu?
• Nawẹ mí sọgan do owanyi hia mẹhe ma to Jehovah sẹ̀n lẹ gbọn?
• Nawẹ Biblu basi zẹẹmẹ owanyi he mí dona tindo na mẹmẹsunnu mítọn lẹ tọn gbọn?
• Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado yiwanna kọmẹnu mítọn di míde?
[Yẹdide to weda 26]
“Mẹnu ka wẹ kọmẹnu ṣie?”
[Yẹdide to weda 29]
Owanyi Jesu tọn dlẹnkan jẹ mẹdopodopo dè