‘Azán Daho Jehovah Tọn Ko Sẹpọ’
“Azán daho OKLUNỌ tọn tin sẹpọ, e tin sẹpọ bosọ to unklẹn susu.”—ZẸFANIA 1:14.
1, 2. (a) Azán vonọtaun tẹwẹ Klistiani lẹ to tenọpọn? (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí dona kanse míde, podọ etẹwutu?
AWHLI ayajẹnọ de nọ yí jejejininọ do nọtepọn azán alọwle etọn tọn. Hohonọ de nọ yí ayajẹ do pọnnukọnhlan ojlẹ he mẹ viyẹyẹ etọn na yin jiji te. Azọ́nwatọ he nuṣikọna pete de nọ tindo ojlo vẹkuvẹku nado bẹ gbọjẹ he e to nukundo sọn ojlẹ dindẹn die jẹeji. Etẹwẹ yé tindo to kọndopọ mẹ? Yemẹpo wẹ to nukundo azán vonọtaun de—yèdọ azán de he na yinuwado gbẹzan yetọn ji. Yé tindo numọtolanmẹ sinsinyẹn he gbọnvo lẹ. Azán he yé to nukundo lọ na wá to gbèdopo, podọ eyin e wá, yé dona ko wleawudai.
2 Mọdopolọ to egbehe, Klistiani nugbo lẹ yí jejejininọ do to tenọpọn azán vonọtaun de. ‘Azán daho Jehovah tọn’ wẹ. (Isaia 13:9; Joẹli 2:1; 2 Pita 3:12) Etẹwẹ ‘azán Jehovah tọn’ he ja ehe yin, podọ nawẹ wiwá etọn na yinuwado gbẹtọvi lẹ ji gbọn? Humọ, nawẹ mí sọgan hẹn ẹn diun dọ mí ko wleawudai na azán lọ gbọn? Dandannu wẹ e yin dọ mí ni dín gblọndo na kanbiọ ehelẹ todin na kunnudenu do nugbo-yinyin ohó Biblu tọn lẹ tọn hia dọmọ: “Azán daho OKLUNỌ tọn tin sẹpọ, e tin sẹpọ bosọ to unklẹn susu.”—Zẹfania 1:14.
‘Azán Daho Jehovah Tọn’
3. Etẹwẹ ‘azán daho Jehovah tọn’ yin?
3 Etẹwẹ ‘azán daho Jehovah tọn’ yin? To Owe-wiwe mẹ, azán Jehovah tọn nọ dlẹnalọdo ojlẹ tangan he mẹ Jehovah hẹn whẹdida ṣẹ do kẹntọ etọn lẹ ji bo pagigona oyín etọn te lẹ. ‘Azán Jehovah tọn’ wá akọta tolivẹtọ Juda po Jelusalẹm po tọn gọna tòmẹnu kọgbidinamẹtọ Babilọni po Egipti po tọn lẹ ji to whenuena Jehovah hẹn whẹdida etọn ṣẹ do yé ji. (Isaia 2:1, 10-12; 13:1-6; Jẹlemia 46:7-10) Ṣigba, azán daho hugan Jehovah tọn gbẹ́ tin to nukọn ja. “Azán” he ji whẹdida Jehovah tọn na yin hinhẹnṣẹ do mẹhe kọnmasin do yinkọ etọn go lẹ ji wẹ e yin. E na bẹjẹeji po vasudo “Babilọni Daho” lọ, yèdọ ahọluigba aihọn tọn heyin sinsẹ̀n lalo tọn po, bo na wá vivọnu po vasudo pipotọ aihọn ylankan ehe tọn po to awhàn Amagẹdọni tọn whenu.—Osọhia 16:14, 16; 17:5, 15-17; 19:11-21.
4. Naegbọn suhugan gbẹtọvi lẹ tọn dona dibusi azán Jehovah tọn he to unklẹn lọ?
4 Suhugan gbẹtọvi lẹ tọn dona dibusi azán he to unklẹn ehe eyin yé kẹalọyi kavi lala. Etẹwutu? Jehovah na gblọndo gbọn yẹwhegán Zẹfania gblamẹ dọmọ: “Azán homẹgble tọn de wẹ azán nẹ, azán tukla po nukunbia po tọn de, azán hẹngu po ovọ́jẹ po tọn de, azán zinvlu po avivi po tọn de, azán aslọ lẹ po zinvlu titli po tọn de.” Azán dobu nankọ die! Humọ, yẹwhegán lọ dọmọ: “Yẹn na hẹn nukunbia wá yé ji . . . na yé ko waylando do OKLUNỌ go wutu.”—Zẹfania 1:15, 17.
5. Pọndohlan dagbe tẹwẹ omẹ livi susu lẹ tindo gando azán Jehovah tọn go, podọ etẹwutu?
5 Ṣigba, gbẹtọ livi susu devo lẹ yí jejejininọ do to tenọpọn azán Jehovah tọn. Etẹwutu? Yé yọnẹn dọ ojlẹ whlẹngán po tundote tọn po wẹ e yin na dodonọ lẹ, yèdọ azán de he mẹ Jehovah na yin zizedaga bọ yinkọ gigonọ etọn na yin kinklandowiwe. (Joẹli 3:16, 17; Zẹfania 3:12-17) Nuhe gbẹtọ lẹ to wiwà to gbẹzan yetọn mẹ todin wẹ na dohia eyin yé dona dibu na azán enẹ kavi nọtepọn ẹn po jejejininọ po. Etẹwẹ yin pọndohlan towe dile azán enẹ to dindọnsẹpọ? Be hiẹ ko wleawufo na azán lọ ya? Be nugbo lọ dọ azán Jehovah tọn ko sẹpọ nọ yinuwado gbẹzan towe egbesọegbesọ tọn ji todin ya?
“Mẹvlẹtọ lẹ Na Wá po Ovlẹ Po”
6. Nawẹ suhugan gbẹtọ lẹ tọn nọ pọ́n ‘azán Jehovah tọn’ hlan gbọn, podọ naegbọn ehe ma paṣa Klistiani nugbo lẹ?
6 ‘Azán Jehovah tọn’ ma nọ duahunmẹna suhugan gbẹtọ lẹ tọn mahopọnna niyaniya-yinyin ninọmẹ lọ tọn. Yé nọ vlẹ mẹhe to avase na yé dọ azán lọ ko sẹpọ lẹ. Ehe ma paṣa Klistiani nugbo lẹ gba. Yé flin avase he apọsteli Pita wlan dọmọ: “Mì nisọ yọ́n ehe whẹ́, dọ, mẹvlẹtọ lẹ na wá po ovlẹ po to azán godo tọn mẹ, bo na to zọnlinzin to ojlo yede tọn mẹ, bo na to didọmọ, Fie wẹ opagbe gigọwa etọn tọn te? Na sọn whenuena otọ́ mítọn lẹ ko damlọn, doponẹ wẹ onú popo te sọn whẹwhẹwhenu nudida tọn gbọ́n.”—2 Pita 3:3, 4.
7. Etẹwẹ na gọalọna mí nado hẹn linlẹn niyaniya-yinyin tọn mítọn go?
7 Etẹwẹ na gọalọna mí nado nọavunte sọta nulẹnpọn agọ̀ mọnkọtọn bo hẹn linlẹn niyaniya-yinyin tọn mítọn go? Pita dọna mí dọmọ: “Yẹn to homẹ wiwe [kavi nugopipe nulẹnpọn tọn] mìtọn fọ́n daga gbọn oflin tọn dali: na mì nido nọ flin ohó he yè dọ sọn onù yẹwhegán wiwe lẹ tọn mẹ jẹnukọn, podọ osẹ́n . . . Oklunọ Whlẹngantọ tọn” he yin nina gbọn apọsteli lẹ dali. (2 Pita 3:1, 2) Ayipipa ohó avase tọn lẹ go na gọalọna mí nado ‘fọ́n nugopipe nulẹnpọn tọn mítọn daga.’ Mí sọgan ko sè nuflinmẹ ehelẹ whlasusu, ṣigba onú titengbe wẹ e yin todin, hugan gbede pọ́n, dọ mí ni zindonukọn nado nọ payi avase enẹlẹ go.—Isaia 34:1-4; Luku 21:34-36.
8. Naegbọn mẹsusu nọ gbẹkọ nuflinmẹ Biblu tọn lẹ go?
8 Naegbọn mẹdelẹ nọ gbẹkọ nuflinmẹ ehelẹ go? Pita zindonukọn dọmọ: ‘Ehe wẹ yé yí ojlo do wọn, dọ gbọn ohó Jiwheyẹwhe tọn dali wẹ olọn lẹ do tin to hohowhenu, bọ aigba do mlin dopọ sọn osin mẹ, bosọ nọte to osin mẹ. Gbọn ehe tọn dali aihọn he tin to whenẹnu, le yè yí osin do gọ́ ẹ, e sudo.’ (2 Pita 3:5, 6) Mọwẹ, mẹdelẹ ma jlo dọ azán Jehovah tọn ni wá gba. Yé ma jlo dọ nudepope ni hẹnalọdotena nuyiwa egbesọegbesọ tọn yetọn lẹ. Yé ma jlo dọ yé ni yin hinhẹn nado dogbè gbẹninọ ṣejannabi tọn yetọn na Jehovah! Dile Pita dọ do, yé to gbẹnọ “to ojlo yede tọn mẹ.”
9. Nawẹ gbẹtọ lẹ yinuwa gbọn to azán Noa po Lọti po tọn lẹ gbè?
9 Na “ojlo” yetọn wutu, mẹvlẹtọ ehelẹ de nado miyọnnukundo nugbo lọ dọ Jehovah ko dádo whẹho gbẹtọvi lẹ tọn mẹ to hohowhenu. Jesu Klisti po apọsteli Pita po dọhodo nujijọ mọnkọtọn awe ji—yèdọ “azán Noa tọn lẹ” po “azán Lọti tọn lẹ” po. (Luku 17:26-30; 2 Pita 2:5-9) Jẹnukọnna Singigọ lọ, gbẹtọ lẹ ma payi avase he Noa na lẹ go. Mọdopolọ, jẹnukọnna vasudo Sọdọmi po Gọmọla po tọn, Lọti “di mẹhe to aslan yìn” to nukun yọ́nwhẹn etọn lẹ tọn mẹ.—Gẹnẹsisi 19:14, NW.
10. Linlẹn tẹwẹ Jehovah tindo gando mẹhe dovọ́na nuflinmẹ etọn lẹ go?
10 Nudopolọ wẹ to jijọ to egbehe. Ṣogan, doayi linlẹn he Jehovah tindo gando mẹhe dovọ́na nuflinmẹ etọn lẹ go: “Yẹn bo nasọ dlapọn to mẹhe yè hẹn tli to owhà yetọn lẹ ji, he didọ to ayiha yetọn mẹ dọ, OKLUNỌ ma to dagbe na wà, mọ e masọ to oylan na wà gba. Podọ nuyọ́nnamẹ yetọn na lẹzun ogblànnu de, podọ owhé yetọn lẹ ojẹvọ́ de: mọwẹ, yé na do ohọ̀ lẹ, ṣigba ma na nọ̀ yé mẹ gba; podọ yé na dó vẹngle lẹ, ṣigba ma na nù ovẹn etọn gba.” (Zẹfania 1:12, 13) Gbẹtọ lẹ sọgan zindonukọn po nuwiwa “paa” egbesọegbesọ tọn yetọn lẹ po, ṣigba yé ma na mọ ale dẹn-to-aimẹ depope yí sọn tuklajijẹ yetọn mẹ gba. Etẹwutu? Na azán Jehovah tọn na wá to ajiji mẹ, podọ adọkunnu depope he yé sọgan ko bẹpli ma na whlẹn yé gba.—Zẹfania 1:18.
“Nọtepọn Ẹn”
11. Tudohomẹnamẹ tẹwẹ mí dona hẹn do ayiha mẹ?
11 To vogbingbọn mẹ na mẹylankan he lẹdo mí lẹ, mí dona flin tudohomẹnamẹ he yẹwhegán Habbakuk wlan dọmọ: “Numimọ lọ gbẹsọ tin na ojlẹ dide lọ, podọ e to unklẹn hlan opodo lọ dali, bo ma na dolalo: yin e tlẹ dọngbàn, nọtepọn ẹn; na e ma na nọma wá wutu, e ma na gọ̀n gba.” (Habbakuk 2:3) Eyin azán enẹ tlẹ taidi nuhe dọngbàn to pọndohlan mapenọ mítọn mẹ, mí dona flin dọ Jehovah ma na gbọwhenu gba. Azán etọn na wá do ganmẹ pẹpẹ, to ojlẹ he mẹ gbẹtọvi lẹ ma donukun.—Malku 13:33; 2 Pita 3:9, 10.
12. Avase tẹwẹ Jesu na, podọ nawẹ nuyiwa hodotọ nugbonọ etọn lẹ tọn gbọnvo na hodidọ avase lọ tọn lẹ gbọn?
12 Nado do nujọnu-yinyin teninọpọn azán Jehovah tọn tọn hia, Jesu na avase dọ mẹhe tlẹ yin hodotọ etọn delẹ na hẹn linlẹn niyaniya-yinyin tọn yetọn bu. E dọ dọdai gando yé go dọmọ: “Eyin afanumẹ ylankan nẹ dọ to ayiha etọn mẹ, dọ, Klunọ ṣie dọ̀n gigọ̀ etọn do godo; bo ṣẹ nuli devi hatọ etọn lẹ, bosọ to dùdù, bo to ahànnumu; klunọ afanumẹ nẹ tọn na wá to azán de mẹ whenuena e ma donukun in, podọ to ojlẹ he e ma yọnẹn de mẹ, bo nasọ hò e susu.” (Matiu 24:48-51) To vogbingbọn mẹ, afanumẹ nugbonọ nuyọnẹntọ lọ yí nugbonọ-yinyin do hẹn linlẹn niyaniya-yinyin tọn etọn go. Afanumẹ lọ ko to alihọ́ bo dohia dọ emi ko wleawufo. Jesu ko de e ‘do nuhe e tindo’ to aigba ji lẹpo ji.—Matiu 24:42-47.
Nuhudo lọ Nado Yinuwa to Niyaniya Mẹ
13. Nawẹ Jesu zinnudo nuhudo lọ ji nado yinuwa to niyaniya mẹ gbọn?
13 Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ tin to dandannu glọ nado yinuwa to niyaniya mẹ. Yé dona họ̀n sọn Jelusalẹm tlolo eyin yé mọ bọ “yè yí awhàn lẹdo” tòdaho lọ. (Luku 21:20, 21) Enẹ jọ to owhe 66 W.M. Doayi lehe Jesu zinnudo nuhudo lọ ji na Klistiani whenẹnu tọn lẹ nado yinuwa to niyaniya mẹ do go: “Na mẹhe tin to ohọta jẹte wá nado bẹ nuhe tin to ohọ̀ etọn mẹ jẹgbonu blo. Na mẹhe tin to dàngbo lẹgọwa godo nado yí avọ̀ ṣinṣinyọn etọn blo.” (Matiu 24:17, 18) To whenuena e yindọ whenuho dohia dọ Jelusalẹm ma yin vivasudo kakajẹ owhe ẹnẹ godo, naegbọn Klistiani lẹ dona setonuna ohó Jesu tọn to niyaniya mẹ sọmọ to owhe 66 W.M.?
14, 15. Naegbọn Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ dona yinuwa madọngban dile yé mọ awhànfuntọ lẹ lẹdo Jelusalẹm?
14 Dile etlẹ yindọ awhànfuntọ Lomu tọn lẹ ma và Jelusalẹm sudo kakajẹ owhe 70 W.M., owhe ẹnẹ he jẹnukọnna vasudo lọ lẹ ma vò sọn nuhahun si gba. Na nugbo tọn, ninọmẹ lọ dẹn do jijọho! Owhe enẹlẹ gọ́ na danuwiwa po hùnsọndai po. Whenuho-kàntọ de basi zẹẹmẹ ninọmẹ he tin to Jelusalẹm to whenẹnu tọn taidi “tòwhan dobu hùnsọndai tọn he bẹ nuyiwa kanyinylan awuhiọ tọn lẹ hẹn.” Dẹpẹ lẹ nọ yin ṣinṣinyan nado basi hihọ́na otò lọ dogọ, nado yí awhànfunnu lẹ zan, bo lẹzun awhànfuntọ. Yé nọ plọn afọdide po nuyiwa awhàn tọn lẹ po egbesọegbesọ. Mẹhe ma hodo anademẹ sinsinyẹn he yin nina lẹ nọ yin pinpọnhlan taidi mẹdehiatọ. Eyin Klistiani lẹ ko gbọṣi tòdaho lọ mẹ wẹ, yé na ko mọ yede to ninọmẹ he gọ́ na owù susu lẹ mẹ.—Matiu 26:52; Malku 12:17.
15 Doayi e go dọ e ma yin mẹhe tin to Jelusalẹm lẹ kẹdẹ wẹ Jesu dọna nado họnyi gba ṣigba mẹhe “tin to Jude lẹ” ga. Ehe yin nujọnu, na to Jelusalẹm jijodo na osun vude godo, awhànpa Lomu tọn lẹ lẹkọwa bo bẹ awhàn jẹeji whladopo dogọ. Jẹnukọn whẹ́, Galili yin zinzindai to owhe 67 W.M., bọ Jude yin gbigbà hányán to owhe he bọdego mẹ. Ehe dekọtọn do awubla daho mẹ to otò lọ pete mẹ. E sọ lẹzun nuhe vẹawu dogọ na Ju depope nado họnyi sọn Jelusalẹm. Nuhọ́tọ lẹ tin to họngbo tòdaho lọ tọn lẹ ji, podọ mẹdepope he to tintẹnpọn nado họnyi nọ yin pinpọnhlan taidi mẹhe to godonọna Lomunu lẹ.
16. Etẹwẹ Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ dona wà nado sọgan lùn ojlẹ ayimajai whenẹnu tọn tọ́n?
16 Po ehe lẹpo po to ayiha mẹ, mí sọgan mọnukunnujẹ nuhewutu Jesu zinnudo niyaniya-yinyin ninọmẹ lọ tọn ji mẹ. Klistiani lẹ dona wleawufo nado basi avọ́sinsan lẹ bo ma dike nutindo agbasa tọn lẹ ni fẹayihasẹna yé. Yé dona tindo ojlo nado “gbẹ́ nuhe [yé] tindo lẹpo dai” nado sọgan setonuna avase Jesu tọn. (Luku 14:33) Mẹhe setonu bo yinuwa to afọdopolọji gbọn hinhọ̀n sọyi adà awetọ Jọdani tọn ji dali lẹ yin whinwhlẹngán.
Mílọsu Dona Yinuwa to Niyaniya Mẹ
17. Naegbọn mí dona na huhlọn linlẹn niyaniya-yinyin tọn mítọn?
17 Dọdai Biblu tọn lẹ dohia hezeheze dọ mí ko sẹyì nukọn taun to azán godo tọn lẹ mẹ. Mí dona na huhlọn linlẹn niyaniya-yinyin tọn mítọn todin hugan gbede pọ́n tọn. To ojlẹ jijọho tọn mẹ, awhànfuntọ de ma nọ tindo numọtolanmẹ ayimajai po owù awhàn-whenu tọn po gba. Etomọṣo, eyin ehe zọ́n bọ e ma mọ ẹn di dandannu nado gbọṣi nukle bo wá yin yiylọ to ajiji mẹ nado funawhàn, e sọgan nọma ko wleawufo, podọ ehe na hẹn kọdetọn ylankan lẹ wá. Nudopolọ wẹ nọ jọ to gbigbọ-liho. Eyin mí na dotẹnmẹ linlẹn niyaniya-yinyin tọn mítọn nado de huhlọn pò, mí sọgan nọma ko wleawufo nado nọavunte sọta mẹgbeyinyan he wá mí ji lẹ, podọ azán Jehovah tọn sọgan wá mí ji to ajiji mẹ. (Luku 21:36; 1 Tẹsalonikanu lẹ 5:4) Eyin mẹdepope ko ‘lẹkọ sọn Jehovah hihodo mẹ,’ ojlẹ lọ die na omẹ mọnkọtọn lẹ nado dín in mọ whladopo dogọ.—Zẹfania 1:3-6; 2 Tẹsalonikanu lẹ 1:8, 9.
18, 19. Etẹwẹ na gọalọna mí nado hẹn ‘wiwá azán Jehovah tọn’ tọn do ayiha mẹ?
18 Abajọ apọsteli Pita dotuhomẹna mí nado hẹn ‘wiwá azán Jehovah tọn’ tọn do ayiha mẹ! Nawẹ mí sọgan wà ehe gbọn? Aliho dopo wẹ nado hẹn alọnu ján ‘to nuwiwa walọ wiwe tọn lẹpo mẹ, to jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn mẹ.’ (2 Pita 3:11, 12) Alọnu hinhẹn ján to nuwiwa mọnkọtọn lẹ mẹ na gọalọna mí nado yí jejejininọ do nọtepọn wiwá ‘azán Jehovah tọn’ tọn. Na nugbo tọn, mí ma sọgan do mizọnmizọn na ojlẹ he pò na wiwá azán Jehovah tọn tọn gba. Ṣogan, dile mí to tenọpọn azán enẹ, whenu na taidi nuhe to yìyì po awuyiya po eyin mí hẹn alọnu ján to sinsẹ̀nzọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ.—1 Kọlintinu lẹ 15:58.
19 Mọdopolọ, ayihamẹlinlẹnpọn do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji po nulinlẹnpọn do nuflinmẹ he tin to e mẹ lẹ ji po na gọalọna mí nado wà ehe—“nado tindo ojlo vẹkuvẹku na (donukun bo do mizọnmizọn na) wiwá” azán enẹ tọn, mọwẹ, nado to “nukun[do e] to whepoponu.” (2 Pita 3:12, The Amplified Bible; The New Testament, by William Barclay) Nuflinmẹ ehelẹ bẹ dọdai susu hẹn he gando wiwá azán Jehovah tọn gọna dona susugege he na yin kinkọndo mẹhe ‘nọtepọn Jehovah’ lẹpo ji go.—Zẹfania 3:8.
20. Tudohomẹnamẹ tẹwẹ mí dona hẹn do ayiha mẹ?
20 Na nugbo tọn, ojlẹ he sọgbe hugan lọ die na mímẹpo nado hẹn tudohomẹnamẹ he yin nina gbọn yẹwhegán Zẹfania dali do ayiha mẹ dọmọ: “Whẹpo aṣẹ hẹn jẹgbonu wá, azán juyi di núyọ, whẹpo adi zogbe OKLUNỌ tọn wá mì ji, whẹpo azán adi OKLUNỌ tọn tọn wá mì ji. Mì dín OKLUNỌ, mì homẹmiọnnọ aigba lọ tọn lẹ, he ko basi whẹdida etọn; mì dín dodo, mì dín homẹmiọn: e sọgan yin mì na yin whiwhla to azán adi OKLUNỌ tọn tọn gbè.”—Zẹfania 2:2, 3.
21. Etẹwẹ na yin gbemima omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn to owhe 2007 gblamẹ?
21 Enẹwutu, lehe wefọ he yin dide na owhe 2007 wá do ganmẹ do sọ! Yèdọ ‘azán daho Jehovah tọn ko sẹpọ.’ Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tindo nujikudo dọ ‘e ko sẹpọ bosọ to unklẹn susu.’ (Zẹfania 1:14) “E ma na gọ̀n gba.” (Habbakuk 2:3) Enẹwutu, dile mí to tenọpọn azán enẹ, mì gbọ mí ni tin to nukle to whepoponu gando ojlẹ he mẹ mí to gbẹnọ te lẹ go, to yinyọnẹn mẹ dọ hẹndi mlẹnmlẹn dọdai ehelẹ tọn ko sẹpọ!
Be Hiẹ Sọgan Na Gblọndo Ya?
• Etẹwẹ ‘azán daho Jehovah tọn’ yin?
• Naegbọn niyaniya-yinyin ojlẹ mítọn tọn ma nọ duahunmẹna mẹsusu?
• Naegbọn Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ dona yinuwa to niyaniya mẹ?
• Nawẹ mí sọgan na huhlọn linlẹn niyaniya-yinyin tọn mítọn gbọn?
[Blurb to weda 19]
Wefọ owhe 2007 tọn na yin: ‘Azán daho Jehovah tọn ko sẹpọ.’—Zẹfania 1:14.
[Yẹdide to weda 16, 17]
Dile e yin do to azán Noa tọn gbè, azán Jehovah tọn na wá mẹvlẹtọ lẹ ji to ajiji mẹ
[Yẹdide to weda 18]
Klistiani lẹ dona yinuwa madọngban eyin yé mọ “awhàn lẹdo” Jelusalẹm