Kanbiọ lẹ sọn Wehiatọ lẹ Dè
Whetẹnu wẹ oylọ Klistiani lẹ tọn hlan todido olọn mẹ tọn doalọte?
Biblu ma na gblọndo tangan de na kanbiọ enẹ gba. Nuhe mí yọnẹn wẹ yindọ owhe 33 W.M. mẹ wẹ devi Jesu tọn lẹ jẹ yinyin yiyiamisisadode ji nado mọ ogú olọn mẹ tọn yetọn yí. (Owalọ lẹ 2:1-4) Mí sọ yọnẹn dọ to okú apọsteli lẹ tọn godo, “likun” he nọtena Klistiani yiamisisadode nugbo lẹ wá “whẹ́n dopọ” hẹ “ogbé ylankan” he yin Klistiani lalonọ lẹ. (Matiu 13:24-30) Enẹgodo, bẹsọn vivọnu owhe 1800 lẹ tọn, Klistiani yiamisisadode lẹ gọ̀ jẹ nuyiwa ji po zohunhun po to aliho ayidego tọn mẹ. To 1919, “ojì aigba tọn,” he bẹ bibẹpli adà godo tọn mẹyiamisisadode lẹ tọn hẹn, jẹ yinyin gbingbẹ̀n ji.—Osọhia 14:15, 16.
Sọn vivọnu owhe 1800 lẹ tọn kakajẹ 1931, lẹndai tintan azọ́n yẹwhehodidọ lọ tọn wẹ nado bẹ pipotọ hagbẹ agbasa Klisti tọn lẹ tọn pli. To 1931 Biblu Plọntọ lẹ kẹalọyi yinkọ sinai do Biblu ji lọ he yin Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, podọ to zinjẹgbonu 15 novembre 1933 [Glẹnsigbe] Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn mẹ, linlẹn lọ yin didetọn dọ yinkọ vonọtaun ehe nọtena “abọgankuẹ” he yin alọdlẹndo to oló Jesu tọn he yin kinkàndai to Matiu 20:1-16 mẹ. Linlẹn lọ wẹ yindọ ganhiho 12 he yin nùdego to oló lọ mẹ lẹ nọtena owhe 12 he juwayi sọn 1919 jẹ 1931. Na owhe susu to enẹgodo, nuyise lọ wẹ yindọ oylọ Ahọluduta olọn mẹ tọn lọ wá vivọnu to 1931, podọ dọ mẹhe yin yiylọ nado yin whédutọgbẹ́ hẹ Klisti to gblagbla 1930 po 1931 po tọn mẹ lẹ wẹ yin mẹhe yin yiylọ “gbọngodo” lẹ. (Matiu 20:6-8) Ṣigba, to 1966 nukunnumọjẹnumẹ mítọn gando oló enẹ go yin vivọjlado, bọ e wá họnwun dọ e ma tindo kanṣiṣa depope hẹ vivọnu oylọ mẹyiamisisadode lẹ tọn.
To 1935 “gbẹtọ susugege” Osọhia 7:9-15 tọn yin nukunnumọjẹemẹ nado bẹ “lẹngbọ devo” lẹ hẹn, yèdọ Klistiani he tindo todido aigba ji tọn lẹ, he na sọawuhia to aigba ji to ‘azán godo tọn lẹ’ mẹ bo nasọ lùn Amagẹdọni tọ́n taidi pipli de. (Johanu 10:16; 2 Timoti 3:1; Osọhia 21:3, 4) To owhe enẹ godo, lẹndai tintan azọ́n mẹhẹnzun-devi tọn lọ wá yin nado bẹ gbẹtọ susugege lọ pli. Enẹwutu, titengbe to 1966 godo nuyise lọ wẹ yindọ oylọ olọn mẹ tọn lọ doalọte to 1935. Ehe jlo na taidi nuhe mọ kunnudenu yí dogọ to whenuena e yindọ diblayin mẹhe yí baptẹm to 1935 godo lẹpo wẹ yise dọ todido aigba ji tọn wẹ emi tindo. Enẹgodo, mẹdepope he yin yiylọ hlan todido olọn mẹ tọn nọ yin pinpọnhlan taidi mẹhe diọtẹnna Klistiani yiamisisadode he ko gboawupo nado yin nugbonọ lẹ.
Ayihaawe ma tin dọ, eyin dopo to mẹyiamisisadode lẹ mẹ gbọn lẹnvọjọ matindo dali jai sọn nugbo mẹ, Jehovah nọ ylọ mẹdevo do otẹn etọn mẹ. (Lomunu lẹ 11:17-22) Ṣigba, e yọnbasi dọ sọha mẹyiamisisadode nugbonọ he ko jai lẹ tọn ma sù sọmọ. To alọ devo mẹ, dile ojlẹ to yìyì, Klistiani he yí baptẹm to 1935 godo delẹ ko mọ kunnudenu yí dọ yé tindo todido olọn mẹ tọn. (Lomunu lẹ 8:16, 17) Enẹwutu, e họnwun dọ mí ma sọgan dlẹnalọdo azán tangan de taidi ojlẹ he mẹ oylọ Klistiani lẹ tọn hlan todido olọn mẹ tọn doalọte.
Nukun tẹwẹ dona nọ yin yiyido pọ́n mẹde he mọ to ahun etọn mẹ dọ emi ko lẹzun mẹyiamisisadode todin bo jẹ mahẹ tindo to yẹhiadonu Oflin tọn lẹ mẹ ji? E ma dona yin whẹdana. Whẹho lọ tin to ewọ po Jehovah po ṣẹnṣẹn. (Lomunu lẹ 14:12) Ṣigba, Klistiani yiamisisadode nugbo lẹ ma nọ biọ dọ ayidonugo vonọtaun ni yin nina yé. Yé ma nọ lẹndọ mẹyiamisisadode he yé yin hẹn yé tindo “wuntuntun” vonọtaun hugan dehe hagbẹ numimọnọ gbẹtọ susugege lọ tọn delẹ tlẹ sọgan tindo gba. Yé ma nọ lẹndọ yé tindo gbigbọ wiwe susu hugan dehe gbẹdohẹmẹtọ yetọn he yin lẹngbọ devo lẹ tindo dandan gba, mọjanwẹ yé ma nọ donukun nuyiwahẹmẹ vonọtaun kavi sọalọakọ́n dọ mahẹ tintindo to yẹhiadonu lẹ mẹ ko zọ́n bọ yé yiaga hú mẹho he yin dide to agun mẹ lẹ do niyẹn. Yé nọ gbọn whiwhẹ dali flin dọ mẹyiamisisadode delẹ to owhe kanweko tintan whenu ma pegan nado sẹ̀n taidi mẹho agun tọn kavi devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn lẹ. (1 Timoti 3:1-10, 12, 13; Titu 1:5-9; Jakobu 3:1) Klistiani yiamisisadode delẹ tlẹ yin madogánnọ to gbigbọ-liho. (1 Tẹsalonikanu lẹ 5:14) Podọ mẹmẹyọnnu he tlẹ yin mẹyiamisisadode lẹ ma nọ plọnmẹ to agun mẹ.—1 Timoti 2:11, 12.
Enẹwutu, Klistiani yiamisisadode lẹ to pọmẹ hẹ gbẹdohẹmẹtọ yetọn he yin lẹngbọ devo lẹ nọ vánkan nado lodo to gbigbọmẹ, bo wleawuna sinsẹ́n gbigbọ tọn bosọ to azọ́nwa na jijọho agun lọ tọn. Klistiani lẹpo, vlavo yé yin mẹyiamisisadode kavi lẹngbọ devo lẹ, nọ wazọ́n sinsinyẹn nado lá wẹndagbe lọ bo hẹn gbẹtọ lẹ zun devi to anademẹ Hagbẹ Anademẹtọ lọ tọn glọ. Klistiani yiamisisadode lẹ nọ jaya nado wà ehe dile e na dẹnsọ bọ ojlo Jiwheyẹwhe tọn wẹ yindọ yé ni pò to aigba ji taidi devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ.