“Mì Yí Oylan Do Yiahọsu Oylan Tọn to Mẹde Go Blo”
“Mì yí oylan do yiahọsu oylan tọn to mẹde go blo. Mì nọ wleawu nuhe yọ́n lẹ tọn dai to gbẹtọ lẹpo nukọn.”—LOMUNU LẸ 12:17.
1. Gbigbọ wunmẹ tẹwẹ gbayipe to egbehe?
EYIN yọpọvu de yin sisisẹ gbọn nọvi etọn de dali, to paa mẹ nuyiwa etọn tintan wẹ nọ yin nado sisẹ́ omẹ diẹ lọsu. E blawu dọ gbigbọ ‘a basi na mi n’na basi na we’ tọn ehe ma nọte do yọpọvu lẹ kẹdẹ ji gba. Susu mẹhe ko whẹ́n mẹho lẹ tọn wẹ nọ wàmọ ga. Eyin mẹde ṣinuwa do yé, yé nọ jlo nado yiahọsu. Nugbo wẹ dọ, suhugan mẹhomẹ lẹ tọn ma na sisẹ́ omẹ awetọ tlọlọ gba, ṣigba susu to yé mẹ wẹ na dín aliho gigẹdẹ lẹ nado wàmọ. Vlavo yé sọgan hẹn mẹnudidọ ylankan gbayipe gando mẹlọ go kavi dín aliho lẹ nado glọnalina ẹn ma nado yinukọn. Mahopọnna aliho depope he yin yiyizan, yanwle dopolọ wẹ—yèdọ nado víhlọ̀n kavi yiahọsu.
2. (a) Naegbọn Klistiani nugbo lẹ nọ nọavunte sọta ayilinlẹn lọ nado yiahọsu? (b) Kanbiọ tẹlẹ po weta Biblu tọn tẹ po wẹ mí na gbadopọnna?
2 Dile etlẹ yindọ ayilinlẹn lọ nado yiahọsu ko doadọ̀do taun to gbẹtọ lẹ ṣẹnṣẹn, Klistiani nugbo lẹ nọ nọavunte sọta ẹ. To vogbingbọn mẹ, yé nọ dovivẹnu nado yinuwa sọgbe hẹ tudohomẹnamẹ apọsteli Paulu tọn dọmọ: “Mì yí oylan do yiahọsu oylan tọn to mẹde go blo.” (Lomunu lẹ 12:17) Etẹwẹ na whàn mí nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo yiaga enẹ? Mẹnu na taun tọn go wẹ mí ma dona yiahọsu te? Eyin mí dapana ahọsuyíyí, ale tẹlẹ wẹ e na hẹnwa? Nado na gblọndo kanbiọ enẹlẹ tọn, mì gbọ mí ni gbadopọnna lẹdo hodidọ Paulu tọn bo pọ́n lehe Lomunu lẹ weta 12 dohia do dọ aliho he sọgbe podọ aliho owanyi po whiwhẹ po tọn wẹ e yin ma nado yiahọsu. Mí na gbadopọnna adà atọ̀n ehelẹ debọdo-dego.
‘Enẹwutu Yẹn Vẹ̀ Mì’
3, 4. (a) Bẹsọn Lomunu lẹ weta 12, etẹ ji wẹ Paulu dọhodo, podọ etẹwẹ hogbe lọ “enẹwutu” he e yizan zẹẹmẹdo? (b) Nawẹ lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn dona ko yinuwado Klistiani Lomu tọn lẹ ji gbọn?
3 Bẹsọn weta 12tọ ji, Paulu dọhodo whẹho ẹnẹ ji he gando gbẹzan Klistiani de tọn go. E basi zẹẹmẹ do haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah, hẹ yisenọ hatọ lẹ, hẹ mayisenọ lẹ podọ hẹ aṣẹpatọ lẹ ji. Paulu dohia dọ whẹwhinwhẹ́n tangan de tin nado nọavunte sọta ayilinlẹn ylankan lẹ, gọna ayilinlẹn lọ nado yiahọsu, to whenuena e dọmọ: ‘Enẹwutu yẹn yí lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn lẹ do vẹ̀ mì, mẹmẹsunnu emi.’ (Lomunu lẹ 12:1) Doayi hogbe lọ “enẹwutu” go, he zẹẹmẹdo “to pọndohlan mẹ na nuhe jẹnukọn lẹ.” Na taun tọn, nuhe dọ Paulu te wẹ yindọ, ‘to pọndohlan mẹ na nuhe n’ṣẹṣẹ basi zẹẹmẹ etọn na mì lẹ, yẹn vẹ̀ mì nado wà nuhe n’na dọna mì bọdego din lẹ.’ Zẹẹmẹ etẹ tọn wẹ Paulu basi na Klistiani Lomu tọn lẹ?
4 To weta 11 tintan wekanhlanmẹ etọn tọn lẹ mẹ, Paulu dọhodo dotẹnmẹ jiawu he hundote na Juvi lẹ po Kosi lẹ po nado lẹzun gandutọ hẹ Klisti to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn mẹ ji, yèdọ todido de he Islaeli agbasalan tọn gboawupo nado kẹalọyi. (Lomunu lẹ 11:13-36) Dotẹnmẹ hundote họakuẹ enẹ yin hinhẹn yọnbasi kiki gbọn “lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn lẹ” gblamẹ. Nawẹ Klistiani lẹ dona yinuwa hlan nukundagbe majẹhẹ daho Jiwheyẹwhe tọn ehe gbọn? Ahun yetọn lẹ dona gọ́ na pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn sọmọ bọ yé na yin whinwhàn nado wà nuhe Paulu dọ bọdego dọmọ: “Mì ni yí agbasa mìtọn do basi avọ́sannu ogbẹ̀nọ, wiwe, alọkẹyi hlan Jiwheyẹwhe, he yin sinsẹ̀n mìtọn gbigbọnọ.” (Lomunu lẹ 12:1) Ṣigba, nawẹ Klistiani enẹlẹ sọgan yí yede do basi “avọ́sannu” de hlan Jiwheyẹwhe gbọn?
5. (a) Nawẹ mẹde sọgan yí ede do basi “avọ́sannu” de hlan Jiwheyẹwhe gbọn? (b) Nunọwhinnusẹ́n tẹwẹ dona nọ deanana walọyizan Klistiani de tọn?
5 Paulu zindonukọn to zẹẹmẹ etọn mẹ dọmọ: “Mì yin mẹkọndopọ hlan aihọn he blo; ṣigba mì ni yin mẹdiọadana gbọn hinhẹn jẹ yọyọ ayiha mìtọn tọn dali, na mì nido mọdona nuhe ojlo Jiwheyẹwhe tọn he yọ́n, alọkẹyi, bosọ sọgbe nẹ yin.” (Lomunu lẹ 12:2) Kakati nado dike gbigbọ aihọn tọn ni yinuwado nulẹnpọn yetọn ji, yé dona hẹn ayiha yetọn sọgbe hẹ aliho nulẹnpọn Klisti tọn. (1 Kọlintinu lẹ 2:16; Filippinu lẹ 2:5) Nunọwhinnusẹ́n enẹ dona nọ deanana walọyizan egbesọegbesọ Klistiani nugbo lẹpo tọn, kakajẹ mílọsu ji to egbehe.
6. Sọgbe hẹ hoyijlẹdohogo Paulu tọn he tin to Lomunu lẹ 12:1, 2 mẹ, etẹwẹ nọ whàn mí nado dapana ahọsuyíyí?
6 Nawẹ mí sọgan mọaleyi sọn hoyijlẹdohogo Paulu tọn he tin to Lomunu lẹ 12:1, 2 mẹ gbọn? Taidi Klistiani he yin dide gbọn gbigbọ dali enẹlẹ to Lomu, mí yọ́n pinpẹn lẹblanu he Jiwheyẹwhe ko dohia mí bosọ zindonukọn nado to didohia mí to aliho voovo lẹ mẹ to gbẹzan egbesọegbesọ tọn mítọn mẹ tlala. Enẹwutu, ahun mítọn he gọ́ na pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn nọ whàn mí nado yí huhlọn, nutindo po nugopipe mítọn lẹpo po do sẹ̀n Jiwheyẹwhe. Ojlo ahundopo tọn enẹ sọ nọ whàn mí nado wà nuhe go mí pé lẹpo nado nọ lẹnnupọn, e ma yin taidi aihọn gba, ṣigba taidi Klisti. Podọ ayiha Klisti tọn tintindo nọ yinuwado lehe mí nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ do ji—yèdọ yisenọ hatọ lẹ po mayisenọ lẹ po. (Galatianu lẹ 5:25) Di apajlẹ: Eyin mí nọ lẹnnupọn taidi Klisti, mí na yin whinwhàn nado nọavunte sọta ayilinlẹn lọ nado yiahọsu.—1 Pita 2:21-23.
“Mì Gbọ Owanyi Ni Tin Matin Yẹnuwiwa”
7. Owanyi wunmẹ tẹwẹ yin hodọdeji to Lomunu lẹ weta 12 mẹ?
7 Mí nọ dapana oylan yíyí do yiahọsu oylan tọn, e ma yin na e sọgbe nado wàmọ wutu poun wẹ gba ṣigba na e yin aliho owanyi tọn ga. Pọ́n lehe apọsteli Paulu dọhodo mẹwhinwhàn owanyi tọn ji bọdego do. To owe Lomunu lẹ tọn mẹ, Paulu nọ yí hogbe lọ “owanyi” (a·gaʹpe to Glẹkigbe mẹ) zan whlasusu nado dlẹnalọdo owanyi Jiwheyẹwhe tọn po Klisti tọn po. (Lomunu lẹ 5:5, 8; 8:35, 39) Ṣigba, to weta 12tọ mẹ, Paulu yí a·gaʹpe zan to aliho devo mẹ—to hodidọ gando owanyi he nọ yin didohia gbẹtọvi hatọ lẹ go mẹ. To whenuena Paulu ko dọ dọ nunina gbigbọmẹ tọn voovo wẹ tin he yisenọ delẹ tindo, e donù jẹhẹnu de go he Klistiani lẹpo dona wleawuna. E dọmọ: “Mì gbọ owanyi ni tin matin yẹnuwiwa.” (Lomunu lẹ 12:4-9) Owanyi didohia mẹdevo lẹ wẹ yin ohia tangan Klistiani nugbo lẹ tọn. (Malku 12:28-31) Paulu dotuhomẹna mí nado hẹn ẹn diun dọ owanyi he mí nọ dohia taidi Klistiani lẹ wá sọn ahun mẹ.
8. Nawẹ mí sọgan do owanyi matin yẹnuwiwa hia gbọn?
8 Humọ, Paulu donù lehe owanyi matin yẹnuwiwa nọ yin didohia do go dọmọ: “Mì nọ gbẹwanna nuhe ylan: bo joawuna ehe yin dagbe.” (Lomunu lẹ 12:9) “Gbẹwanna” po “joawuna” po yin hogbe sinsinyẹn lẹ. “Gbẹwanna” sọ sọgan zẹẹmẹdo nado “tindo wangbẹna sinsinyẹn na nude.” E ma yin kọdetọn oylan tọn lẹ kẹdẹ wẹ mí dona gbẹwanna gba ṣigba oylan lọsu na ede. (Psalm 97:10) Hogbe lọ “joawuna” yin lẹdogbedevomẹ hogbe Glẹki tọn de he zẹẹmẹdo to paa mẹ “nado tẹdo nude go.” Klistiani he tindo owanyi nujọnu tọn nọ tẹdo jẹhẹnu dagbewiwa tọn go gligli sọmọ bọ e nọ lẹzun apadewhe gbẹtọ-yinyin etọn tọn.
9. Tudohomẹnamẹ tẹwẹ Paulu na pludopludo?
9 Paulu donù dohia owanyi tọn tangan dopo go pludopludo. E dọmọ: “Mì nọ dona mẹhe to homẹkẹndo mì lẹ; mì nọ dona, mì hodẹ̀domẹ blo.” “Mì yí oylan do yiahọsu oylan tọn to mẹde go blo.” “Mẹvivẹ ṣie emi, mì yiahọsu mìde tọn blo.” ‘A dike yè yí oylan do gbawhàn to jiwe blo, ṣigba nọ yí dagbe do gbawhàn oylan tọn.’ (Lomunu lẹ 12:14, 17-19, 21) Hogbe Paulu tọn lẹ dohia hezeheze lehe mí dona nọ yinuwa hẹ mayisenọ lẹ do, etlẹ yin mẹhe nọ diọnukunsọ mí lẹ.
“Mì Nọ Dona Mẹhe to Homẹkẹndo Mì Lẹ”
10. Aliho tẹ mẹ wẹ mí sọgan dona homẹkẹndomẹtọ mítọn lẹ te?
10 Nawẹ mí nọ yinuwa sọgbe hẹ tudohomẹnamẹ Paulu tọn he yin: “Mì nọ dona mẹhe to homẹkẹndo mì lẹ” gbọn? (Lomunu lẹ 12:14) Jesu dọna hodotọ etọn lẹ dọmọ: “Mì yiwanna kẹntọ mìtọn lẹ, bosọ hodẹ̀ na mẹhe . . . to homẹkẹndo mì lẹ.” (Matiu 5:44; Luku 6:27, 28) Enẹwutu, aliho dopo he mẹ mí nọ dona homẹkẹndomẹtọ lẹ te wẹ nado nọ hodẹ̀ na yé, bo vẹvẹna Jiwheyẹwhe dọ eyin depope to yé mẹ to nukundiọsọ mí to wunvi mẹ, Jehovah ni hùn nukun yetọn lẹ hlan nugbo lọ. (2 Kọlintinu lẹ 4:4) Nugbo wẹ dọ, e sọgan taidi nupaṣamẹ nado biọ to Jiwheyẹwhe si dọ e ni dona homẹkẹndomẹtọ de. Ṣigba, lehe nulẹnpọn mítọn sọgbe hẹ aliho nulẹnpọn Klisti tọn sọ, mọ wẹ mí na penugo nado do owanyi hia kẹntọ mítọn lẹ do niyẹn. (Luku 23:34) Etẹwẹ sọgan dekọtọn sọn owanyi mọnkọtọn didohia mẹ?
11. (a) Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ Stefani tọn mẹ? (b) Dile gbẹzan Paulu tọn dohia do, diọdo tẹwẹ homẹkẹndomẹtọ delẹ sọgan basi?
11 Dopo to mẹhe hodẹ̀ na homẹkẹndomẹtọ etọn lẹ mẹ wẹ Stefani, podọ odẹ̀ etọn ma yin to ovọ́ mẹ gba. Ojlẹ vude to Pẹntikọsti 33 W.M. godo, nukundiọsọmẹtọ agun Klistiani tọn lẹ wle Stefani, dọ̀n ẹn jẹgbonu sọn Jelusalẹm, bosọ dlanzannu do e. Whẹpo Stefani do kú, e dawhá dọmọ: “[Jehovah], a lẹn ylando he dokọna yé blo.” (Owalọ lẹ 7:58–8:1) Dopo to dawe he Stefani hodẹ̀ na to gbenẹgbe lẹ mẹ wẹ Saulu, mẹhe yí nukun etọn do mọ bosọ nọgodona hùhù Stefani tọn. To godo mẹ, Jesu he yin finfọnsọnku lọ sọawuhia Saulu. Homẹkẹndomẹtọ dai tọn enẹ lẹzun hodotọ Klisti tọn kaka bo wá yin apọsteli Paulu, yèdọ mẹhe wlan wekanhlanmẹ lọ hlan Lomunu lẹ. (Owalọ lẹ 26:12-18) To kọndopọ mẹ hẹ odẹ̀ he Stefani hò, e họnwun dọ Jehovah jona Paulu na ylando he e wà taidi homẹkẹndomẹtọ. (1 Timoti 1:12-16) Abajọ Paulu dotuhomẹna Klistiani lẹ dọmọ: “Mì nọ dona mẹhe to homẹkẹndo mì lẹ”! Sọn numimọ etọn titi mẹ, e yọnẹn dọ homẹkẹndomẹtọ delẹ sọgan wá lẹzun devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn. Mọdopolọ to egbehe, homẹkẹndomẹtọ delẹ ko lẹzun yisenọ na walọ jijọho dindin devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ tọn wutu.
“Mì Nọ Nọ̀ Jijọho hẹ Omẹ Popo”
12. Nawẹ hogbe tudohomẹnamẹ tọn he tin to Lomunu lẹ 12:9, 17 mẹ lẹ gando yedelẹ go gbọn?
12 Tudohomẹnamẹ he Paulu na bọdego gando aliho he mẹ mí dona yinuwa hẹ yisenọ lẹ po mayisenọ lẹ po go te wẹ yindọ: “Mì yí oylan do yiahọsu oylan tọn to mẹde go blo.” Hodidọ enẹ wá to jọwamọ-liho sọn nuhe e ko dọ jẹnukọn lẹ mẹ dọmọ: “Mì nọ gbẹwanna nuhe ylan.” To popolẹpo mẹ, nawẹ mẹde sọgan dọ dọ emi gbẹwanna oylan nugbonugbo gbọn eyin e nọ yí ylanwiwa zan nado yiahọsu to mẹdevo lẹ go? Mọwiwà na dohia dọ omẹ mọnkọtọn ma tindo owanyi “matin yẹnuwiwa.” Enẹwutu, Paulu dọmọ: “Mì nọ wleawu nuhe yọ́n lẹ tọn dai to gbẹtọ lẹpo nukọn.” (Lomunu lẹ 12:9, 17) Nawẹ mí sọgan yí hogbe ehelẹ zan gbọn?
13. Aliho tẹ mẹ wẹ mí to nuyiwa “to gbẹtọ lẹpo nukọn” te?
13 Jẹnukọn, to wekanhlanmẹ etọn hlan Kọlintinu lẹ mẹ, Paulu wlanwe gando homẹkẹn he apọsteli lẹ pehẹ go. E dọmọ: “Yè yí mí do basi omẹ pinpọn de hlan aihọn, podọ hlan angẹli lẹ, podọ hlan gbẹtọ lẹ. . . . Yè to mí vlẹko, míwlẹ to didona; yè to homẹkẹndo mí, mí to ota sisẹ́ do e mẹ: yè to mí depò, míwlẹ to vẹvẹ.” (1 Kọlintinu lẹ 4:9-13) Mọdopolọ, aihọn to Klistiani nugbo lẹ pọ́n to egbehe. Eyin mẹhe lẹdo mí pé lẹ doayi dagbe he wà mí te lẹ go etlẹ yin to whenue mí to pipehẹ nuyiwahẹmẹ agọ̀, yé sọgan yin whinwhàn nado kẹalọyi owẹ̀n Klistiani tọn mítọn.—1 Pita 2:12.
14. Obá tẹ mẹ wẹ mí dona yì jẹ nado dín jijọho?
14 Ṣigba, obá tẹ mẹ wẹ mí dona yì jẹ nado dín jijọho? Mí dona wàmọ to obá he mẹ e yọnbasi jẹ. Paulu dọna mẹmẹsunnu Klistiani etọn lẹ dọmọ: “Eyin e [yọnbasi, NW], le e te to huhlọn mẹ na mì, mì nọ nọ̀ jijọho hẹ omẹ popo.” (Lomunu lẹ 12:18) Hodidọ lọ lẹ “eyin e yọnbasi” podọ “le e te to huhlọn mẹ na mì” yin hogbe zẹẹmẹ bibasi tọn lẹ he dohia dọ jijọho dindin hẹ mẹdevo lẹ sọgan nọma yọnbasi to whepoponu. Di apajlẹ, mí ma na vẹtolina gbedide Jiwheyẹwhe tọn de kiki nado nọ̀ jijọho mẹ hẹ gbẹtọ gba. (Matiu 10:34-36; Heblu lẹ 12:14) Etomọṣo, mí nọ wà nuhe go mí pé lẹpo sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe—matin afọtùn nunọwhinnusẹ́n dodo tọn lẹ ji—nado dín jijọho “hẹ omẹ popo.”
“Mì Yiahọsu Mìde Tọn Blo”
15. Whẹwhinwhẹ́n tẹwẹ yin nina to Lomunu lẹ 12:19 mẹ he wutu mí ma dona yiahọsu?
15 Paulu dohia dọ whẹwhinwhẹ́n titengbe devo he wutu mí ma dona yiahọsu wẹ yindọ nuyiwa whiwhẹ tọn wẹ enẹ yin. E dọmọ: “Mẹvivẹ ṣie emi, mì yiahọsu mìde tọn blo, ṣigba mì kuku gbọ bo jotẹn hlan homẹgble: na yè wlan ẹn dọ, Ahọsuyi wẹ ṣie; yẹn na suahọ, wẹ [Jehovah] dọ.” (Lomunu lẹ 12:19) Saklanọ wẹ Klistiani he nọ tẹnpọn nado yiahọsu, na e to azọngban Jiwheyẹwhe tọn hòyí. (Matiu 7:1) Humọ, gbọn tintẹnpọn nado didẹ whẹho lọ na ede dali, e to didohia dọ e ma tindo yise to jidenamẹ Jehovah tọn mẹ dọmọ: “Yẹn na suahọ.” To vogbingbọn mẹ, Klistiani nugbo lẹ nọ deji dọ Jehovah na “yiahọsu na mẹṣinyanṣinyan etọn lẹ.” (Luku 18:7, 8; 2 Tẹsalonikanu lẹ 1:6-8) Yé nọ gbọn whiwhẹ dali jo ahọsu oylan tọn yíyí do alọmẹ na Jiwheyẹwhe.—Jẹlemia 30:23, 24; Lomunu lẹ 1:18.
16, 17. (a) Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado “bẹ akán miyọ́n tọn pli” do ota mẹde tọn? (b) Be hiẹ lọsu na dewe ko mọ bọ homẹdagbe didohia hẹn mayisenọ de gọ̀ biọ ede mẹ pọ́n ya? Eyin mọ wẹ, na apajlẹ de.
16 E yọnbasi dọ ahọsuyíyí to kẹntọ de go ni hẹn ayiha etọn sinyẹn, ṣigba nuyiwa hẹ ẹ po homẹdagbe po sọgan hẹn ẹn gọ̀ biọ ede mẹ. Etẹwutu? Doayi nuhe Paulu dọna Klistiani Lomu tọn lẹ go. E dọmọ: “Eyin huvẹ hù kẹntọ towe, na núdùdù i; eyin nugbla hù i, na núnùnù in; na to mọwiwà mẹ hiẹ na bẹ akán miyọ́n tọn pli do ota etọn.” (Lomunu lẹ 12:20; Howhinwhẹn lẹ 25:21, 22) Etẹwẹ ehe zẹẹmẹdo?
17 Nado “bẹ akán miyọ́n tọn pli do ota etọn” yin hogbe nuyijlẹdonugo tọn de he wá sọn aliho he mẹ gànmú lẹ nọ yin yiyọ́ to ojlẹ Biblu tọn mẹ te. Sikamú nọ yin zizedo zòhọ de mẹ, podọ e ma yin oglọ etọn kẹdẹ wẹ akán nọ yin bibẹdo gba ṣigba to aga etọn lọsu ga. Akán míawu he yin bibẹdo aga lọ nọ yidogọna yozò lọ sọmọ bọ sikamú sinsinyẹn lọ nọ yọ́ bọ dihónu lẹ nọ wayi sọn adà dagbe lọ go. Mọdopolọ, gbọn homẹdagbe didohia nukundiọsọmẹtọ de dali, mí sọgan “yọ́” sinsinyẹn-yinyin ayiha etọn tọn bo de jẹhẹnu dagbe etọn lẹ tọ́n. (2 Ahọlu lẹ 6:14-23) Na nugbo tọn, susu hagbẹ agun Klistiani tọn lẹ wẹ yin dindọn wá sinsẹ̀n-bibasi nugbo mẹ to tintan whenu gbọn nuyiwa homẹdagbe tọn he devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ wà do ota yetọn mẹ lẹ dali.
Nuhewutu Mí Ma Nọ Yiahọsu
18. Naegbọn e do sọgbe bo yin nuyiwa owanyi po whiwhẹ po tọn ma nado yiahọsu?
18 To dogbapọn kleun Lomunu lẹ weta 12 tọn ehe mẹ, mí ko mọ whẹwhinwhẹ́n dolido susu he wutu mí ma dona “yí oylan do yiahọsu oylan tọn to mẹde go.” Tintan, aliho nuyiwa tọn he sọgbe wẹ e yin nado dapana ahọsuyíyí. To pọndohlanmẹ na lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn he yin didohia mí, e sọgbe bosọ yin lẹnpọn dagbenu dọ mí ni ze míde jona Jehovah bosọ yìn gbedide etọn lẹ sọn ojlo mẹ wá—gọna gbedide lọ nado yiwanna kẹntọ mítọn lẹ. Awetọ, nuyiwa owanyi tọn wẹ e yin ma nado yí oylan do yiahọsu oylan tọn. Eyin mí dapana ahọsuyíyí bo nọ dín jijọho, mí nọ gbọn owanyi dali jlo nado gọalọna mẹhe tlẹ yin nukundiọsọmẹtọ akonka lẹ nado wá lẹzun sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ. Atọ̀ntọ, nuyiwa whiwhẹ tọn wẹ e yin nado dapana oylan yíyí do yiahọsu. Dohia sakla tọn wẹ e na yin nado yiahọsu na míde, na Jehovah dọmọ: “Ahọsuyi wẹ ṣie.” Ohó Jiwheyẹwhe tọn sọ na avase dọ: “Whenuena sakla wá, whenẹnu wẹ winyan wá: ṣigba nuyọnẹn tin to whiwhẹnọ lẹ dè.” (Howhinwhẹn lẹ 11:2) Eyin mí gbọn nuyọnẹn dali jo ahọsu oylan tọn yíyí do alọmẹ na Jiwheyẹwhe, e nọ dohia dọ mí tindo whiwhẹ.
19. Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego mẹ?
19 Paulu basi bladopọ hodidọ etọn tọn gando lehe mí dona yinuwa hẹ mẹdevo lẹ do go. E dotuhomẹna Klistiani lẹ dọmọ: ‘Mì dike yè yí oylan do gbawhàn to mì ji blo, ṣigba mì nọ yí dagbe do gbawhàn oylan tọn.’ (Lomunu lẹ 12:21) Huhlọn ylankan tẹlẹ wẹ mí to ahidihẹ to egbehe? Nawẹ mí sọgan gbawhàn yetọn gbọn? Hosọ he bọdego na na gblọndo kanbiọ ehelẹ po devo he gando yé go lẹ po tọn.
Be Hiẹ Sọgan Basi Zẹẹmẹ Ya?
• Tudohomẹnamẹ tẹwẹ yin nina pludopludo to Lomunu lẹ weta 12 mẹ?
• Etẹwẹ na whàn mí ma nado yiahọsu?
• Eyin mí ma nọ “yí oylan do yiahọsu oylan tọn,” ale tẹlẹ wẹ e na hẹnwa na míwlẹ po mẹdevo lẹ po?
[Apotin to weda 22]
Lomunu lẹ weta 12 basi zẹẹmẹ haṣinṣan Klistiani de tọn hẹ
• Jehovah
• yisenọ hatọ lẹ
• mayisenọ lẹ
[Yẹdide to weda 23]
Wekanhlanmẹ Paulu tọn hlan Lomunu lẹ bẹ ayinamẹ yọ́n-na-yizan lẹ hẹn na Klistiani lẹ
[Yẹdide to weda 25]
Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ devi Stefani tọn mẹ?