Dejido Jehovah, Gànmẹjinọtọ Daho lọ Go
“E sọ nọ diọ ojlẹ lẹ po osaa lẹ po: e nọ diọtẹnna ahọlu lẹ sẹ̀, bosọ nọ ze ahọlu lẹ daga.”—DAN. 2:21.
NAWẸ HIẸ NA NA GBLỌNDO GBỌN?
Nawẹ nudida lẹ po dọdai he mọ hẹndi lẹ po dohia dọ Jehovah wẹ Gànmẹjinọtọ Daho lọ gbọn?
Eyin mí mọnukunnujẹemẹ dọ Jehovah wẹ Jiwheyẹwhe “ojlẹ lẹ po osaa lẹ po” tọn, etẹwẹ e na whàn mí nado wà?
Naegbọn nujijọ aihọn tọn lẹ po tito gbẹtọvi lẹ tọn po ma nọ yinuwado tito Jehovah tọn lẹ ji?
1, 2. Etẹwẹ dohia dọ Jehovah yọ́n nuhe ojlẹ lẹ kavi gànmẹ yin to gigọ́ mẹ?
OJLẸ dindẹn whẹpo Jehovah Jiwheyẹwhe do dá gbẹtọ, e basi asisa hinhọ́n tọn lẹ nado nọ yọ́n ojlẹ lẹ kavi gànmẹ. To azán nudida tọn ẹnẹtọ gbè, Jiwheyẹwhe dọmọ: “Gbọ hinhọ́n lẹ ni tin to dovlomẹ olọn tọn mẹ, nado klan okle sọn ozán go: bo gbọ yé ni tin na ohia lẹ, na osaa lẹ, na azán lẹ, podọ na owhe lẹ.” (Gẹn. 1:14, 19, 26) Na nugbo tọn, nuhe jọ pẹpẹ niyẹn sọgbe hẹ ojlo Jehovah tọn.
2 Ṣigba kakajẹ din, lẹnunnuyọnẹntọ lẹ ma ko penugo nado basi zẹẹmẹ lehe nulẹ nọ nọ̀ gànmẹ ji do tọn. Otànwe de dọmọ: “Gànmẹ yin dopo to nuhe dabla hugan to aihọn lọ mẹ lẹ mẹ. Mẹdepope ma sọgan dọ nuhe e yin taun.” Ṣigba, Jehovah yọ́n nuhe gànmẹ yin to gigọ́ mẹ. To popolẹpo mẹ, ewọ wẹ ‘dá olọn lẹ yèdọ mẹhe dá aihọn, bosọ basi i.’ Jehovah sọ wẹ mẹhe “dọho pòdo tọn sọn whẹwhẹwhenu, podọ sọn hohowhenu nuhe ma ko jọ jẹ dinvie.” (Isa. 45:18; 46:10) Nado hẹn yise mítọn to ewọ po Ohó etọn Biblu po mẹ lodo, mì gbọ mí ni gbadopọnna lehe nudida lẹ po dọdai he mọ hẹndi lẹ po dohia dọ Jehovah wẹ Gànmẹjinọtọ Daho lọ do.
NUDIDA LẸ NỌ HẸN MÍ TINDO YISE TO GÀNMẸJINỌTỌ DAHO LỌ MẸ
3. Etẹwẹ yin delẹ to nudida he nọ nọ̀ gànmẹ ji lẹ mẹ?
3 Susu nudida he tin to wẹkẹ lọ mẹ lẹ tọn, yèdọ dehe mí sọgan yinukundomọ po dehe mí ma sọgan yinukundomọ lẹ po wẹ nọ nọ̀ gànmẹ ji. Di apajlẹ, nugonu flinflin he whè hugan lẹ nọ to whinwhàn to aliho de mẹ he ma nọ diọ pọ́n gbede. Ogàn vonọtaun de he nọ zan nugonu flinflin he whè hugan lẹ do nọ wazọ́n nọ nọ̀ gànmẹ ji po gbesisọ po sọmọ bọ yé ma sọgan gbọwhenu, etlẹ yin to owhe livi 80 godo. Planẹti lẹ po sunwhlẹvu lẹ lọsu po nọ nọ̀ gànmẹ ji to lilẹpe yetọn mẹ sọmọ bọ mí sọgan yọ́n fie yé na tin te pẹpẹ to ojlẹ dopodopo mẹ jẹnukọn. Enẹ yinyọnẹn ko gọalọna gbẹtọ lẹ nado yọ́n osaa lẹ bo ko sọ gọalọna gbejizọnlinzintọ lẹ nado yọ́n awà he ji yé na pànta. Na Jehovah wẹ dá onú enẹlẹ wutu, ewọ “sinyẹn to huhlọn mẹ” bo jẹna pipà mítọn.—Hia Isaia 40:26.
4. Nawẹ nugbo lọ dọ gànmẹ ji ninọ nọ sọawuhia to nuyiwa nutogbẹ̀ lẹ tọn mẹ do nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn hia gbọn?
4 Gànmẹ ji ninọ nọ sọawuhia to nuyiwa nutogbẹ̀ lẹ tọn mẹ. Ogbé, atin po kanlin lẹ po nọ yin anadena gbọn ogàn mayinukundomọ jọwamọ tọn he tin to yé mẹ de dali. Enẹwutu to jọwamọ-liho, ohẹ̀ susu nọ yọ́n whenue yé na bẹ gbejizọnlin yetọn jẹeji. (Jel. 8:7) Gànmẹ ji ninọ nọ sọawuhia to nuyiwa gbẹtọ lẹ lọsu tọn mẹ. Di apajlẹ, agbasa mítọn nọ yọnẹn eyin mí tin to okle kavi zánmẹ. Eyin mí do agahun yì adà aigba lọ tọn devo ji bọ gànmẹ he nọ yin hihodo to finẹ gbọnvo pete na fie mí wá sọn tọn, e sọgan biọ azán vude whẹpo agbasa mítọn nido diọada sọgbe hẹ gànmẹ yọyọ lọ. Na nugbo tọn, apajlẹ gànmẹ ji ninọ tọn he nọ sọawuhia to nudida lẹ mẹ do huhlọn gọna nuyọnẹn Jiwheyẹwhe “ojlẹ lẹ po osaa lẹ po” tọn hia. (Hia Psalm 104:24.) Mọwẹ, nuyọnẹn po huhlọn Gànmẹjinọtọ Daho lọ po tọn ma tindo dogbó. Mí sọgan tindo yise dọ ewọ penugo nado hẹn lẹndai etọn lẹ di!
DỌDAI HE MỌ HẸNDI TO OJLẸ SISỌ MẸ LẸ NỌ HẸN YISE MÍTỌN LODO
5. (a) Aliho dopo gee tẹ mẹ wẹ mí sọgan yọ́n sọgodo gbẹtọvi lẹ tọn te? (b) Naegbọn Jehovah sọgan dọ dọdai nujijọ lẹ po ojlẹ he mẹ yé na mọ hẹndi te po tọn?
5 Nudida lẹ plọn nususu mí gando “jẹhẹnu mayinukundomọ” Jehovah tọn lẹ go, ṣigba yé ma na gblọndo kanbiọ titengbe delẹ tọn taidi, Etẹwẹ sọgodo gbẹtọvi lẹ tọn bẹhẹn? (Lom. 1:20) Nado mọ gblọndo kanbiọ ehe tọn, mí dona gbadopọnna nuhe Jiwheyẹwhe dọ to Ohó etọn Biblu mẹ. Eyin mí wàmọ, mí na mọdọ dọdai susu wẹ ko mọ hẹndi to ojlẹ sisọ mẹ! Jehovah sọgan dọ nuhe na wá jọ to nukọn mẹ, na ewọ sọgan mọnú hlan sọgodo po gbesisọ po wutu. Humọ, dọdai Owe-wiwe tọn lẹ nọ mọ hẹndi to ojlẹ sisọ mẹ, na Jehovah Jiwheyẹwhe sọgan hẹn nujijọ lẹ wá aimẹ sọgbe hẹ lẹndai po ojlẹ dide etọn po.
6. Etẹwẹ dohia dọ Jehovah jlo dọ mí ni mọnukunnujẹ hẹndi dọdai Biblu tọn lẹ tọn mẹ?
6 Jehovah jlo dọ sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ ni mọnukunnujẹ dọdai Owe-wiwe tọn lẹ mẹ bo mọaleyi sọn yé mẹ. Dile etlẹ yindọ pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn gando gànmẹ go gbọnvo na mítọn, eyin e dọ na mí dọ nude na jọ to ojlẹ tangan de mẹ, e nọ yí hogbe he mẹ mí sọgan mọnukunnujẹ lẹ zan. (Hia Psalm 90:4.) Di apajlẹ, owe Osọhia tọn dọho gando “angẹli ẹnẹ” go he “yè ko wleawuna na gànhiho, azán, osun podọ na owhe” nado hù mado atọ̀ntọ gbẹtọ lẹ tọn. Taidi gbẹtọvi lẹ, mí sọgan mọnukunnujẹ sọha ojlẹ tọn enẹlẹ mẹ. (Osọ. 9:14, 15) Nukunnumimọjẹ lehe dọdai lẹ mọ hẹndi to ojlẹ sisọ mẹ do mẹ dona hẹn yise mítọn lodo dogọ to Jiwheyẹwhe “ojlẹ lẹ po osaa lẹ po” tọn mẹ podọ to Ohó etọn mẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ delẹ.
7. Nawẹ hẹndi dọdai Jelemia tọn gando Jelusalẹm po Juda po go dohia dọ Jehovah wẹ Gànmẹjinọtọ Daho lọ gbọn?
7 Jẹnukọn whẹ́, mì gbọ mí ni flin nuhe jọ to owhe kanweko ṣinawetọ J.W.M. mẹ. “To owhe ẹnẹtọ Jehọiakimi visunnu Josia tọn ahọlu Juda tọn tọn lẹ mẹ,” ohó Gànmẹjinọtọ Daho lọ tọn “wá Jelemia dè gbọn gbẹtọ Juda tọn lẹpo tọn dali.” (Jel. 25:1) Jehovah dọ dọdai dọ Jelusalẹm na yin vivasudo bọ Ju lẹ na yin bibẹ sọn aigba Juda tọn ji yì Babilọni. To finẹ, yé na “sẹ̀n ahọlu Babilọni tọn họ̀ owhe kandegbàn.” Awhànfuntọ Babilọni tọn lẹ và Jelusalẹm sudo to 607 J.W.M. nugbo, bọ Ju lẹ yin bibẹ sọn Juda yì Babilọni. Ṣigba, etẹwẹ dona jọ to vivọnu owhe 70 lọ tọn? Jelemia dọ dọdai dọmọ: “Na le wẹ OKLUNỌ dọ, Godo yè hẹn owhe kandegbàn pé na Babilọni, yẹn na dla mì pọ́n, bosọ yí ohó dagbe ṣie basi hlan mì dali, to hinhẹn mì nado lẹgọ mẹ do otẹn he mẹ.” (Jel. 25:11, 12; 29:10) Dọdai ehe mọ hẹndi to ojlẹ sisọ mẹ to 537 J.W.M. to whenue Medianu lẹ po Pẹlsianu lẹ po tún Ju lẹ dote sọn Babilọni godo.
8, 9. Nawẹ dọdai Daniẹli tọn lẹ gando wiwá Mẹsia lọ tọn po bẹjẹeji Ahọluduta olọn tọn po go dohia dọ Jehovah wẹ Jiwheyẹwhe “ojlẹ lẹ po osaa lẹ po” tọn gbọn?
8 Lẹnnupọndo dọdai devo he gando omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ go to hohowhenu ji. Nudi owhe awe whẹpo Ju lẹ do lẹkọ sọn Babilọni, Jiwheyẹwhe dọ dọdai gbọn yẹwhegán Daniẹli gblamẹ dọ Mẹsia lọ na sọawuhia to owhe 483 to whenue gbedide lọ nado vọ́ Jelusalẹm gbá na yin nina godo. Ahọlu gandudu Medo-Pẹlsia tọn na gbedide enẹ to owhe 455 J.W.M. To whenue owhe 483 lọ pé pẹpẹ—to 29 W.M.—Jesu Nazalẹti tọn yin amisisadode gbọn gbigbọ wiwe dali to baptẹm etọn whenu bo gbọnmọ dali lẹzun Mẹsia lọ.a—Nẹh. 2:1, 5-8; Dan. 9:24, 25; Luku 3:1, 2, 21, 22.
9 Todin, pọ́n dọdai Owe-wiwe lẹ tọn gando Ahọluduta lọ go. Dọdai Biblu tọn dohia dọ Ahọluduta Mẹsia tọn na yin didoai to olọn mẹ to 1914. Di apajlẹ, Biblu dọ dọdai gando “ohia” tintin tofi Jesu tọn go, bo dọ dọ to ojlẹ enẹ mẹ nuhahun susu na tin to aigba ji na Satani na yin yinyan sọn olọn mẹ wutu. (Mat. 24:3-14; Osọ. 12:9, 12) Humọ, dọdai Biblu tọn dlẹnalọdo ojlẹ lọ pẹpẹ, enẹ wẹ 1914, to whenue “ojlẹ dide akọta lẹ tọn na wá” vivọnu bọ gandudu Ahọluduta lọ tọn na bẹjẹeji to olọn mẹ.—Luku 21:24; Dan. 4:10-17.b
10. Nujijọ tẹlẹ wẹ na wá aimẹ to ojlẹ sisọ mẹ?
10 To madẹnmẹ “nukunbibia daho” he Jesu dọ dọdai etọn lọ na bẹjẹeji. Gandudu Owhe Fọtọ́n tọn etọn na bọdego. Ayihaawe ma tin dọ nujijọ ehelẹ lọsu na wá aimẹ to ojlẹ dide yetọn mẹ. To whenue Jesu tin to aigba ji, Jehovah ko de “azán enẹ po gànmẹ lọ po” he mẹ nujijọ enẹlẹ na wá aimẹ te.—Mat. 24:21, 36; Osọ. 20:6.
“MÌ NỌ FLI OJLẸ HE JẸ LẸ”
11. Eyin mí yọnẹn dọ mí to gbẹnọ to azán godo tọn lẹ mẹ, nawẹ mí dona yinuwa gbọn?
11 To whenuena mí yọnẹn dọ gandudu Ahọluduta lọ tọn ko bẹjẹeji bọ mí sọ to gbẹnọ to “ojlẹ opodo lọ tọn” mẹ, nawẹ mí dona yinuwa gbọn? (Dan. 12:4) Mẹsusu nọ mọdọ ninọmẹ aihọn lọ tọn to yinylan dogọ, ṣigba bo ma nọ yọnẹn dọ nujijọ enẹlẹ yin hẹndi dọdai Biblu tọn lẹ tọn gando azán godo tọn lẹ go. Yé sọgan lẹndọ aihọn lọ na wá gble pete kavi yise dọ vivẹnudido gbẹtọvi lẹ tọn wẹ na hẹn “jijọho po hihọ́ po” wá. (1 Tẹs. 5:3) Ṣigba, etẹwẹ dogbọn míwlẹ dali? Eyin mí kẹalọyi dọ mí ko sẹyì nukọn taun to azán godo tọn aihọn Satani tọn lẹ mẹ, be e ma jẹ dọ mí ni nọ dovivẹnu nado yí ojlẹ he pò lọ zan nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe “ojlẹ lẹ po osaa lẹ po” tọn lọ bo gọalọna mẹdevo lẹ nado yọ́n ewọ ya? (2 Tim. 3:1) Mí dona basi nudide nuyọnẹn tọn lẹ gando lehe mí nọ yí whenu mítọn zan do go.—Hia Efesunu lẹ 5:15-17.
12. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn nuhe Jesu dọ gando azán Noa tọn gbè go mẹ?
12 E ma nọ bọawu nado “fli ojlẹ he jẹ lẹ” to aihọn he gọ́ na ayihafẹsẹnamẹnu ehe mẹ. Jesu na avase dọmọ: “Kẹdẹdile azán Noa tọn lẹ te do, mọ wẹ tintin tofi Visunnu gbẹtọ tọn na te.” Nawẹ nulẹ yì do to azán Noa tọn gbè? Jiwheyẹwhe ko dọna Noa dọ aihọn whenẹnu tọn na wá vivọnu. Mẹylankan lẹ na kú to singigọ lẹdo aihọn pé de mẹ. Taidi “yẹwhehodọtọ dodo tọn” de, Noa gbọn nugbonọ-yinyin dali lá owẹ̀n Jiwheyẹwhe tọn na omẹ azán etọn gbè tọn lẹ. (Mat. 24:37; 2 Pita 2:5) Ṣigba yé “to dùdù bosọ to nùnù, bọ sunnu lẹ to alọwle podọ yọnnu lẹ sọ to yinyin nina to alọwle mẹ, . . . bọ yé ma doayi e go kaka singigọ lọ do wá bo plọ́ yemẹpo yì.” Enẹwutu, Jesu na avase hodotọ etọn lẹ dọmọ: “Mì wleawudai, na ogàn he mẹ mì ma lẹn do wẹ Visunnu gbẹtọ tọn ja.” (Mat. 24:38, 39, 44) Mí dona yinuwa taidi Noa, e ma yin di omẹ azán etọn gbè tọn lẹ gba. Etẹwẹ na gọalọna mí nado wleawudai?
13, 14. Etẹ finflin gando Jehovah go wẹ na gọalọna mí nado nọ sẹ̀n ẹn po nugbonọ-yinyin po dile mí to tenọpọn wiwá Visunnu gbẹtọ tọn?
13 Dile etlẹ yindọ ogàn he mí ma lẹn de mẹ wẹ Visunnu gbẹtọ tọn na wá te, mí dona flindọ Jehovah wẹ Gànmẹjinọtọ Daho lọ. Nujijọ aihọn tọn lẹ po tito gbẹtọvi lẹ tọn po ma nọ yinuwado tito etọn lẹ ji gba. Jehovah nọ deanana ojlẹ lẹ po nujijọ lẹ po nado sọgan hẹn ojlo etọn di. (Hia Daniẹli 2:21.) Na nugbo tọn, Howhinwhẹn lẹ 21:1 dọna mí dọmọ: “Ayiha ahọlu tọn tin to alọ OKLUNỌ tọn mẹ, di otọ̀ osin tọn: Ewọ sọ nọ lẹ́ ẹ hlan fidepope he jlo e.”
14 Jehovah sọgan deanana nujijọ lẹ nado hẹn lẹndai etọn di bo wàmọ to ojlẹ sisọ mẹ. Nujijọ ayidego tọn susu he nọ wá aimẹ to aihọn lọ mẹ lẹ yin hẹndi dọdai lẹ tọn, titengbe dehe gando yẹwheho wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lilá lẹdo aihọn pé go. Lẹnnupọndo aijijẹ gandudu Union soviétique tọn po kọdetọn etọn lẹ po ji. Mẹsusu ma lẹndọ diọdo gandudu tọn mọnkọtọn lẹ sọgan yawu wá aimẹ domọ. Ṣigba, diọdo ehelẹ zọ́n bọ wẹndagbe lọ to yinyin lilá to otò susu he mẹ azọ́n mítọn ko yin alọdotena te wayi lẹ mẹ. Enẹwutu, mì gbọ mí ni wà nuhe go mí pé lẹpo nado nọ fli ojlẹ he jẹ lẹ nado nọ sẹ̀n Jiwheyẹwhe “ojlẹ lẹ po osaa lẹ po” tọn lọ po nugbonọ-yinyin po.
DO YISE HIA TO OJLẸ DIDE JEHOVAH TỌN MẸ
15. Nawẹ mí sọgan do yise hia to whenue diọdo lẹ wá aimẹ to titobasinanu lọ mẹ gbọn?
15 E nọ biọ dọ mí ni tindo yise to ojlẹ dide Jehovah tọn mẹ nado sọgan zindonukọn to azọ́n yẹwhehodidọ Ahọluduta lọ tọn mẹ to azán godo tọn ehelẹ mẹ. Ninọmẹ aihọn tọn he fọ́n bo to didiọ sọgan biọ dọ diọdo delẹ ni wá aimẹ gando aliho he mẹ azọ́n mẹhẹnzun devi tọn lọ nọ yin wiwà te go. To whedelẹnu, titobasinanu lọ sọgan basi diọdo delẹ nado gọalọna mí nado sọgan tindo kọdetọn dagbe dogọ to wẹndagbe lọ lilá mẹ. Mí nọ dohia dọ mí tindo yise to Jiwheyẹwhe “ojlẹ lẹ po osaa lẹ po” tọn mẹ eyin mí kọngbedopọ mlẹnmlẹn hẹ diọdo mọnkọtọn lẹ bo yí nugbonọ-yinyin do sẹ̀n to anademẹ Visunnu etọn he yin “ota agun lọ tọn” glọ.—Efe. 5:23.
16. Naegbọn mí sọgan tindo yise dọ Jehovah na gọalọna mí to ojlẹ sisọ mẹ?
16 Jehovah jlo dọ mí ni nọ hodẹ̀ hlan emi po awuvivo po bo deji mlẹnmlẹn dọ emi penugo nado na mí “alọgọ to ojlẹ sisọ mẹ.” (Heb. 4:16) Be enẹ ma dohia dọ ewọ yiwanna dopodopo mítọn ya? (Mat. 6:8; 10:29-31) Mí nọ dohia dọ mí tindo yise to Jehovah Jiwheyẹwhe mẹ eyin mí nọ hodẹ̀ to gbesisọ mẹ nado biọ alọgọ etọn podọ eyin mí nọ yinuwa sọgbe hẹ odẹ̀ mítọn lẹ po anademẹ etọn po. Humọ, mí nọ flin nado hodẹ̀ do yisenọ hatọ lẹ tamẹ.
17, 18. (a) Etẹwẹ Jehovah na wà na kẹntọ etọn lẹ to madẹnmẹ? (b) Omọ̀ tẹwẹ mí dona dapana?
17 E ma yin ojlẹ lọ die nado “tindo ayihaawe to yise tintindo mẹ,” ojlẹ lọ die nado lẹzun huhlọnnọ gbọn yise dali. (Lom. 4:20) Kẹntọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ—Satani po gbẹ́gọ́nu etọn lẹ po—to tintẹnpọn nado doalọtena azọ́n he Jesu zedo alọmẹ na hodotọ Etọn lẹ he bẹ mílọsu hẹn ga. (Mat. 28:19, 20) Mahopọnna mẹgbeyinyan Lẹgba tọn lẹ, mí yọnẹn dọ “Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ lọ . . . mẹhe yin Mẹwhlẹngántọ gbẹtọ wunmẹ lẹpo tọn, titengbe nugbonọ lẹ tọn” wẹ Jehovah yin. E “yọ́n lehe e nọ whlẹn mẹhe ze yede jo na Jiwheyẹwhe lẹ sọn whlepọn mẹ do.”—1 Tim. 4:10; 2 Pita 2:9.
18 To madẹnmẹ, Jehovah na hẹn titonu ylankan ehe wá vivọnu. Dile etlẹ yindọ mí ma yọ́n nulẹpo gando lehe enẹ na jọ do po gànmẹ lọ pẹpẹ po go, mí yọnẹn dọ to ojlẹ sisọ mẹ, Klisti na và kẹntọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ sudo bọ nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn na yin whẹsuna. Enẹwutu, lehe e na yin nuṣiwa do sọ nado wọnji “ojlẹ lẹ po osaa lẹ po” he mẹ mí to gbẹnọ te go! Mì gbọ mí ni ma jai jẹ omọ̀ lọ mẹ gbede nado lẹndọ lehe ‘onú lẹpo te do sọn bẹjẹeji nudida tọn gbọ́n pẹpẹ wẹ yé gbẹ́ te’ blo.—1 Tẹs. 5:1; 2 Pita 3:3, 4.
“NỌTEPỌN JIWHEYẸWHE”
19, 20. Naegbọn mí dona nọtepọn Jehovah?
19 Lẹndai dowhenu tọn Jehovah Jiwheyẹwhe tọn na gbẹtọvi lẹ bẹ nupinplọn gando ewọ po nudida whanpẹnọ etọn lẹ po go kakadoi hẹn. Yẹwhehodọtọ 3:11 dọmọ: “[Jehovah] ko basi onú popo dagbedagbe to whenu etọn; e yí wẹkẹ do ayiha yetọn mẹ ga, mọ mẹde ma sọgan mọdona azọ́n he Jiwheyẹwhe to wiwà sọn [bẹjẹeji] kakajẹ opodo.”
20 Lehe mí gọ́ na ayajẹ dọ Jehovah ma ko diọ lẹndai etọn gando gbẹtọvi lẹ go do sọ! (Mal. 3:6) “Didiọ lilẹpe oyẹ̀ tọn de ma tin to [Jiwheyẹwhe] dè.” (Jak. 1:17) Oyẹ̀ nọ to didiọ na lilẹpe aigba tọn wutu, ṣigba Jehovah ma nọ diọ dile ojlẹ to yìyì. Ewọ wẹ “Ahọlu madopodo” lọ. (1 Tim. 1:17) Enẹwutu, mì gbọ mí ni “nọtepọn Jiwheyẹwhe whlẹngán [mítọn] tọn.” (Mika 7:7) Podọ, dile Biblu dọ do, “mì yin [adọgbotọ] bo gbọ ayiha mìtọn ni deji, mì he do todido to OKLUNỌ mẹ lẹpo.”—Ps. 31:24.
[Nudọnamẹ odò tọn]
[Yẹdide to weda 19]
Daniẹli tindo yise to hẹndi dọdai Jiwheyẹwhe tọn mẹ
[Yẹdide to weda 21]
Be hiẹ nọ yí whenu zan ganji nado wà ojlo Jehovah tọn ya?