Nọ Yọ́n Pinpẹn Nunina Mẹdekannujẹ Nudide Bibasi Tọn Towe

1, 2. (a) Pọndohlan voovo tẹlẹ wẹ gbẹtọ lẹ nọ tindo gando mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn go? (b) Etẹwẹ Biblu plọn mí gando mẹdekannujẹ he mí tindo nado basi nudide go, podọ kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna?

TO WHENUE nawe de jlo na basi nudide mẹdetiti tọn de, e dọna họntọn etọn sunnu de dọmọ: “N’ma jlo na lẹnnupọn susu; dọ nue n’na wà na mi poun. Enẹ na pọnte hú.” Nawe lọ jlo dọ mẹdevo ni dọ nuhe ewọ na wà na ẹn, kakati nado yí nunina họakuẹ he Mẹdatọ etọn na ẹn lọ zan, yèdọ mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn. Bọ hiẹ lo? Be a nọ basi nudide towe titi lẹ ya, kavi a nọ jlo dọ mẹdevo lẹ ni basi nudide do asi na we? Nukun tẹwẹ a nọ yí do pọ́n mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn?

² Gbẹtọvi lẹ ko dọnnu gando whẹho ehe go na owhe kanweko susu. Mẹdelẹ nọ dọ dọ mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn de ma tin—dọ Jiwheyẹwhe ko kàn nuhe mí nọ wà lẹpo do mí ji. Mẹdevo lẹ nọ dọ dọ whẹpo mí na tindo mẹdekannujẹ nujọnu tọn, be e dona yin mẹdekannujẹ he madodogbó. Ṣigba, nado mọnukunnujẹ whẹho ehe mẹ ganji, mí dona lẹhlan Ohó Jiwheyẹwhe tọn Biblu. Etẹwutu? Biblu dohia dọ Jehovah dá mí po mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn po; enẹ wẹ nugopipe lọ po mẹdekannujẹ lọ po nado nọ yí nuyọnẹn do basi nudide mítọn titi lẹ. (Hia Jọṣua 24:15.) Biblu sọ na gblọndo kanbiọ delẹ tọn taidi: Nawẹ mẹdekannujẹ mítọn nado basi nudide dona nọ yin yiyizan gbọn? Be e tindo dogbó ya? Nawẹ aliho he mẹ mí nọ yí mẹdekannujẹ mítọn zan te nọ do obá he mẹ owanyi mítọn na Jehovah siso jẹ hia gbọn? Nawẹ mí sọgan nọ na sisi nudide mẹdevo lẹ tọn gbọn?

 3. Apajlẹ tẹwẹ Jehovah zedai na nuhe dù mẹdekannujẹ etọn yiyizan?

³ Jehovah kẹdẹ wẹ tindo mẹdekannujẹ he madodogbó, amọ́ aliho he mẹ ewọ nọ yí i zan te yin apajlẹ de na mí. Di apajlẹ, e basi dide nado de akọta Islaeli tọn taidi akọta de na oyín etọn, yèdọ “nutindo vonọtaun etọn.” (Deut. 7:6-8) Jehovah ma pọ́n jẹhọn mẹ poun bo basi nudide ehe gba. Opagbe he ewọ do na họntọn etọn Ablaham to owhe kanweko delẹ die wẹ e hẹndi. (Jen. 22:15-18) Humọ, Jehovah nọ do owanyi po whẹdida dodo po hia to whedepopenu he e to mẹdekannujẹ etọn yizan. Ehe sọawuhia hezeheze to aliho he mẹ e wọhẹ Islaelivi lẹ te mẹ, yèdọ mẹhe gbẹkọ sinsẹ̀n-bibasi nugbo lọ go pludopludo lẹ. To whenue yé do lẹnvọjọ ahundopo tọn hia, Jehovah desọn ojlo mẹ bo do owanyi po lẹblanu po hia yé, po hogbe ehelẹ po dọ: “Yẹn na hẹnazọ̀ngbọna nugbonọ-mayin yetọn. Yẹn na yiwanna yé sọn ojlo mẹ wá.” (Hos. 14:4) Apajlẹ dagbe nankọ die na nuhe dù mẹdekannujẹ etọn yiyizan na dagbe mẹdevo lẹ tọn!

4, 5. (a) Mẹnu wẹ yin omẹ tintan he mọ nunina mẹdekannujẹ tọn yí, podọ nawẹ e yí i zan gbọn? (b) Kanbiọ tẹwẹ dopodopo mítọn dona kanse ede?

⁴ To whenue Jehovah bẹ azọ́n nudida tọn etọn lẹ jẹeji, e gbọn owanyi dali na nudida nuyọnẹntọ etọn lẹ mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn. Omẹ tintan he mọ nunina ehe yí wẹ Visunnu plọnji etọn, yèdọ “apajlẹ Jiwheyẹwhe mayinukundomọ lọ tọn.” (Kol. 1:15) Whẹpo Jesu tlẹ do wá aigba ji, e de nado yin nugbonọ na Otọ́ etọn bo ma kọnawudopọ hẹ Satani to atẹṣiṣi etọn mẹ. To nukọn mẹ, whenue Jesu to aigba ji, e yí mẹdekannujẹ etọn zan nado gbẹ́ mẹtẹnpọn Kẹntọgán lọ tọn lẹ dai. (Mat. 4:10) To odẹ̀ sinsinyẹn he Jesu hò to ozán he jẹnukọnna okú etọn mẹ, e vọ́ gbemima etọn nado wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn dohia. E dọmọ: “Otọ́, eyin hiẹ jlo, de kọfo ehe sọn dè e. Ṣogan, a dike e yin ojlo ṣie blo, ṣigba towe ni yin wiwà.” (Luku 22:42) Mì gbọ mí ni hodo apajlẹ Jesu tọn bo nọ yí mẹdekannujẹ mítọn zan nado gbògbéna Jehovah bo wà ojlo etọn! Be enẹ yọnbasi nugbonugbo ya?

⁵ Gbau, mí sọgan hodo apajlẹ Jesu tọn, na mílọsu yin didá to apajlẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ wutu. (Jen. 1:26) Ṣigba, mí tindo dogbó. Mẹdekannujẹ he mí tindo ma taidi Jehovah tọn nkọ he madodogbó. Ohó Jiwheyẹwhe tọn basi zẹẹmẹ dọ mẹdekannujẹ mítọn tindo dogbó podọ mí dona nọ yí i zan sọgbe hẹ dogbó he Jehovah zedai na mí lẹ. Humọ, asi lẹ dona nọ litaina asu yetọn lẹ, bọ ovi lẹ na nọ wà nudopolọ na mẹjitọ yetọn lẹ. (Efe. 5:22; 6:1) Nawẹ dogbó ehelẹ nọ yinuwado aliho he mẹ mí nọ zan mẹdekannujẹ mítọn te ji gbọn? Gblọndo kanbiọ enẹ tọn sọgan yinuwado sọgodo madopodo mítọn ji.

 6. Basi zẹẹmẹ nuhewutu e do sọgbe dọ mẹdekannujẹ mítọn ni tindo dogbó tọn.

⁶ Be mẹdekannujẹ mítọn he tindo dogbó yin mẹdekannujẹ nujọnu tọn de ya? Gbau! Naegbọn mí sọgan dọ mọ? Dogbó he yin zizedai na mẹdekannujẹ gbẹtọvi tọn lẹ sọgan basi hihọ́na yé. Di apajlẹ, mí sọgan de nado kùn mọto yì fidindẹn de. Ṣigba, be mí na tin to hihọ́ glọ eyin mí kùnhún gbọn alihogbó he ji osẹ́n aliji tọn lẹ ma tin te, bọ mẹdepope sọgan họ̀nwezun dile e jlo do kavi kùnhún gbọn fidepope he jlo e ya? E na vẹawu. Dogbó lẹ yin dandan nado sọgan duvivi dona he mẹdekannujẹ nujọnu tọn nọ hẹnwa lẹ tọn. Nado dohia yinukọn dogọ dọ nuyọnẹnnu wẹ e yin nado nọ yí mẹdekannujẹ mítọn zan sọgbe hẹ dogbó he Jehovah zedai lẹ, mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ Biblu tọn delẹ.

 7. (a) Nawẹ nunina mẹdekannujẹ tọn he Adam tindo hẹn ẹn gbọnvona nudida he pò to Edẹni mẹ lẹ gbọn? (b) Dọ dopo to aliho he mẹ Adam yí mẹdekannujẹ etọn zan te lẹ mẹ.

⁷ To whenue Jiwheyẹwhe dá gbẹtọvi tintan lọ Adam, e na ẹn nunina dopolọ he ewọ ko na nudida nuyọnẹntọ etọn lẹ to olọn mẹ, yèdọ mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn. Ehe hẹn Adam gbọnvona kanlin lẹ, na yewlẹ ma nọ lẹnnupọn whẹpo do yinuwa. Pọ́n apajlẹ dopo he do lehe Adam yí mẹdekannujẹ etọn zan to aliho he sọgbe mẹ do hia. Kanlin lẹ yin didá jẹnukọnna gbẹtọ. Ṣigba, Jehovah hlá ayajẹ lọ nado do yinkọ na nudida enẹlẹ dai na visunnu tintan aigba ji tọn etọn. Jiwheyẹwhe “hẹn yé wá sunnu lọ dè nado pọ́n lehe ewọ na ylọ dopodopo yetọn dọ.” To whenue Adam ko pọ́n kanlin dopodopo bo na ẹn yinkọ he jẹ godo, Jehovah ma dademẹ bo vọ́ nudide he Adam basi lẹ diọ gba. Kakatimọ, “oyín depope he e do na nudida gbẹ̀te dopodopo, enẹ wẹ nọ lẹzun oyín etọn.”—Jen. 2:19.

 8. Nawẹ Adam ṣì mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn etọn zan gbọn, podọ etẹwẹ yin kọdetọn lọ?

⁸ E blawu dọ, Adam ma tindo pekọ to azọ́n he Jiwheyẹwhe dena ẹn taidi glesi podọ nukunpedonugotọ aigba he yin paladisi lọ tọn mẹ. Ewọ ma tindo pekọ to mẹdekannujẹ daho he Jiwheyẹwhe na ẹn nado wà azọ́n vonọtaun he e dena ẹn lọ mẹ, to whenue e dọna ẹn dọ: “Mì yin sinsẹ́nnọ bo sudeji bosọ gọ́ aigba ji bo dugán do e ji, podọ mì dugán do whèvi . . . , nudida he nọ zlọn . . . lẹ po nudida he nọ sẹtẹn to aigba ji lẹpo po ji.” (Jen. 1:28) Kakatimọ, Adam de nado dasá dogbó he Jiwheyẹwhe zedai na ẹn lẹ gbọn atin-sinsẹ́n he yè dosẹ́n etọn lọ dùdù dali. Aliho ylankan he mẹ Adam yí mẹdekannujẹ etọn zan te dekọtọn do yajiji po awufiẹsa po mẹ na kúnkan etọn sọn owhe fọtọ́n susu lẹ die. (Lom. 5:12) Kọdetọn nudide Adam tọn lẹ tọn yinyọnẹn na whàn mí nado nọ yí mẹdekannujẹ mítọn zan po nuyọnẹn po, podọ sọgbe hẹ dogbó he Jehovah zedai lẹ.

 9. Nudide tẹwẹ Jehovah biọ to akọta etọn Islaeli si nado basi, podọ nawẹ akọta lọ yinuwa gbọn?

⁹ Kúnkan Adam po Evi po tọn lẹ dugu mape po okú po tọn sọn mẹjitọ tolivẹtọ yetọn lẹ dè. Etomọṣo, kúnkan yetọn gbẹ́ tindo jlọjẹ lọ nado nọ yí mẹdekannujẹ yetọn zan. Ehe sọawuhia to aliho he mẹ Jiwheyẹwhe yinuwa hẹ akọta Islaeli tọn te mẹ. Gbọn devizọnwatọ etọn Mose gblamẹ, Jehovah biọ to akọta lọ si nado basi nudide vlavo nado kẹalọyi kavi gbẹ́ lẹblanulọkẹyi lọ nado lẹzun nutindo vonọtaun Etọn. (Eks. 19:3-6) Nawẹ yé yinuwa gbọn? Yé desọn ojlo mẹ nado setonuna nubiọtomẹsi lọ lẹ nado lẹzun akọta de na oyín Jiwheyẹwhe tọn bosọ yigbe to kọndopọ mẹ dọmọ: “Nuhe Jehovah ko dọ lẹpo wẹ míwlẹ wleawufo nado wà.” (Eks. 19:8) E blawu dọ, to ojlẹ de godo akọta lọ ṣì mẹdekannujẹ etọn zan bo ma yinuwa sọgbe hẹ opà he e do. Mì gbọ apajlẹ ehe ni yin avase de na mí, podọ mí ni nọ yọ́n pinpẹn nunina mẹdekannujẹ tọn mítọn to whepoponu, gbọn titẹdo Jehovah go po tonusisena nubiọtomẹsi dodo tọn etọn lẹ po zọnmii dali.—1 Kọl. 10:11.

10. Apajlẹ tẹlẹ wẹ dohia dọ gbẹtọvi mapenọ lẹ sọgan yí mẹdekannujẹ yetọn zan nado gbògbéna Jiwheyẹwhe? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

¹⁰ To Heblu lẹ weta 11tọ mẹ, mí mọ yinkọ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn 16 tọn he de nado yí mẹdekannujẹ yetọn zan sọgbe hẹ dogbó he Jehovah zedai lẹ. Taidi kọdetọn de, yé mọ dona susugege lẹ yí gọna todido dejidego de na sọgodo. Di apajlẹ, Noa do yise dolido de hia bosọ de nado setonuna anademẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nado gbá aki de nado whlẹn ogbẹ̀ whédo etọn po whẹndo gbẹtọvi tọn he ja lẹ po tọn gán. (Heb. 11:7) Ablaham po Sala po desọn ojlo mẹ nado hodo anademẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nado yì aigba pagbe tọn de ji. To whenue yé tlẹ ko bẹ gbejizọnlin gaa ehe jẹeji, yé gbẹ́ tindo “dotẹnmẹ hundote nado lẹkọyi” tòdaho adọkunnọ Uli tọn mẹ. Ṣigba, yé ze nukun yise tọn yetọn lẹ do “hẹndi opagbe [Jiwheyẹwhe tọn]” he ja to sọgodo lẹ ji; yé “to vivẹnudo na fihe yọ́n hugan de.” (Heb. 11:8, 13, 15, 16) Mose dogodo adọkun Egipti tọn lẹ, “bo de nado yin yasana po omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ po kakati nado dugbẹ ylando tọn na ojlẹ gli de.” (Heb. 11:24-26) Mì gbọ mí ni hodo apajlẹ yise omẹ hohowhenu tọn enẹlẹ tọn bo nọ yọ́n pinpẹn nunina mẹdekannujẹ tọn mítọn bosọ nọ yí i zan nado wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn.

11. (a) Etẹwẹ yin dopo to dona susugege he mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn nọ hẹnwa lẹ mẹ? (b) Etẹwẹ na whàn we nado nọ yí mẹdekannujẹ towe zan to aliho he sọgbe mẹ?

¹¹ Dile etlẹ sọgan taidi nuhe bọawu hugan nado dike mẹdevo ni basi nudide do otẹn mítọn mẹ, mọwiwà na glọnalina mí ma nado mọ dopo to dona susugege he mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn nọ hẹnwa lẹ mẹ yí. Dona ehe yin nùdego to Deutelonomi 30:19, 20 mẹ. (Hia.) Wefọ 19tọ basi zẹẹmẹ nudide he Jiwheyẹwhe biọ to Islaelivi lẹ si nado basi tọn. To wefọ 20tọ mẹ, mí mọdọ Jehovah na yé dotẹnmẹ hundote họakuẹ lọ nado do nuhe to ahun yetọn mẹ hia. Mílọsu sọgan basi dide nado sẹ̀n Jehovah. Whẹwhinwhẹ́n dagbe nankọ die nado nọ yí mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn he Jiwheyẹwhe na mí lọ zan nado do owanyi mítọn hia ẹ bosọ hẹn gbégbò po gigo po wá na ẹn!

12. Aliho tẹ mẹ wẹ mí ma dona yí nunina mẹdekannujẹ tọn mítọn zan te gbede?

¹² Mí ni dọ dọ a na họntọn de nunina họakuẹ de. Lehe e na ko vẹna we do sọ eyin a wá sè dọ ewọ ko ze nunina towe dlan ogbóji, kavi dehe tlẹ sọ ylan hugan lọ wẹ yindọ ewọ ko yí i zan nado hẹn awugblena mẹde! Todin, lẹnnupọndo numọtolanmẹ Jehovah tọn ji dile e to pinpọn bọ mẹsusu to mẹdekannujẹ yetọn yizan nado basi nudide he nọ hẹn awugblena mẹdevo lẹ. Na nugbo tọn, kẹdẹdile Biblu ko dọ dọdai etọn do, to “azán godo tọn lẹ” mẹ, gbẹtọ lẹ na yin “mayọndagbenọ” lẹ. (2 Tim. 3:1, 2) Mì gbọ mí ni ma ṣì nunina họakuẹ enẹ he Jehovah na mí zan kavi yí nukunpẹvi do pọ́n ẹn gbede blo. Ṣigba, nawẹ mí sọgan ṣì nunina mẹdekannujẹ tọn mítọn zan gbọn?

13. Etẹwẹ yin dopo to aliho he mẹ mí sọgan dapana mẹdekannujẹ Klistiani tọn mítọn ṣiṣizan te lẹ mẹ?

¹³ Mímẹpo wẹ tindo mẹdekannujẹ nado de mẹhe mí na dogbẹ́ hẹ, nusisọ́ po aṣọ́dido mítọn po, gọna ayidedai mítọn lẹ. Ṣigba, mẹdekannujẹ mítọn sọgan lẹzun “nukunmẹṣinyọnnu de na ylanwiwa” eyin mí de nado lẹzun afanumẹ na ojlo agbasalan tọn mítọn lẹ kavi eyin mí joawuna walọyizan po pọndohlan he huwinyan bo to zodu to aihọn lọ mẹ lẹ po. (Hia 1 Pita 2:16.) Kakati nado nọ yí mẹdekannujẹ mítọn zan “taidi dotẹnmẹ hundote de nado doafọna ojlo agbasalan tọn lẹ,” mí jlo na magbe nado nọ basi nudide he na gọalọna mí nado hodo tudohomẹnamẹ ehe dọmọ: “Mì nọ wà nulẹpo na gigo Jiwheyẹwhe tọn.”—Gal. 5:13; 1 Kọl. 10:31.

14. Nawẹ jidide do Jehovah go sọgan yinuwado mẹdekannujẹ mítọn yiyizan ji gbọn?

¹⁴ Aliho devo nado basi hihọ́na nunina mẹdekannujẹ tọn mítọn wẹ nado nọ dejido Jehovah go bo nọ dike ewọ ni deanana mí sọgbe hẹ dogbó hihọ́-basinamẹ tọn he ewọ ko zedai na mí lẹ. Ewọ kẹdẹ wẹ ‘Mẹhe nọ plọn mí nado zan gbẹzan he na hẹn ale wá na mí, Mẹhe nọ deanana mí to aliho he ji mí dona zinzọnlin gbọn.’ (Isa. 48:17) Mí dona yí whiwhẹ do kẹalọyi nugbo-yinyin ohó gbọdo ehelẹ tọn, he dọmọ: “Aliho gbẹtọ tọn ma tin to alọ edetiti tọn mẹ. E ma tin to huhlọn mẹhe to zọnlinzin tọn mẹ nado deanana afọdide etọn lẹ.” (Jel. 10:23) Mì dike mí jai jẹ omọ̀ lọ he yin nado nọ ganjẹ nukunnumọjẹnumẹ mítọn titi go mẹ, kẹdẹdile Adam po Islaelivi atẹṣitọ lẹ po wà do gbede blo. Kakatimọ, mì gbọ mí ni “nọ yí ahun [mítọn] lẹpo do dejido Jehovah go.”—Howh. 3:5.

15. Etẹwẹ nunọwhinnusẹ́n he tin to Galatianu lẹ 6:5 mẹ plọn mí?

¹⁵ Dopo to dogbó he mẹdekannujẹ mítọn tindo lẹ mẹ wẹ yindọ mí dona nọ na sisi jlọjẹ he mẹdevo lẹ tindo nado basi nudide yetọn titi lẹ to gbẹ̀mẹ. Etẹwutu? To whenuena e yindọ mímẹpo wẹ tindo nunina mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn, Klistiani awe ma sọgan nọ basi nudide dopolọ pẹẹ to whepoponu. Ehe yin nugbo etlẹ yin to whẹho he gando walọyizan po sinsẹ̀n-bibasi mítọn po go lẹ mẹ. Mì flin nunọwhinnusẹ́n he tin to Galatianu lẹ 6:5 mẹ. (Hia.) Eyin mí kẹalọyi dọ Klistiani dopodopo wẹ dona “hẹn agbàn edetiti tọn,” mí na nọ na sisi jlọjẹ he mẹdevo lẹ tindo nado yí nunina mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn yetọn zan.

16, 17. (a) Nawẹ mẹdekannujẹ lọ nado basi nudide lẹzun whẹho sinsinyẹn de to Kọlinti gbọn? (b) Nawẹ Paulu didẹ whẹho lọ gbọn, podọ etẹwẹ ehe plọn mí gando jlọjẹ mẹdevo lẹ tọn go?

¹⁶ Na nuhe dù whẹho ayihadawhẹnamẹnu tọn lẹ, mì gbọ mí ni pọ́n apajlẹ Biblu tọn dopo, he do nuhewutu mí dona nọ na sisi mẹdekannujẹ he mẹmẹsunnu mítọn lẹ tindo nado nọ basi nudide yetọn titi lẹ hia. Kinklan wá Klistiani he to Kọlinti lẹ ṣẹnṣẹn gando whẹho olàn he sọgan ko yin yíyí do sanvọ́ na boṣiọ lẹ bo nọ wá yin sisà to ahimẹ lẹ dùdù go. Mẹdelẹ nọ lẹndọ: ‘To whenuena e yindọ boṣiọ ma yin nude, olàn lọ sọgan yin dùdù po ayihadawhẹnamẹnu dagbe de po.’ Ṣigba, mẹhe ko sẹ̀n boṣiọ enẹlẹ dai lẹ nọ mọdọ olàn mọnkọtọn dùdù yin nuyiwa sinsẹ̀n-bibasi tọn de. (1 Kọl. 8:4, 7) Whẹho sinsinyẹn de wẹ enẹ yin he jlo na hẹn kinklan wá agun lọ mẹ. Nawẹ Paulu gọalọna Klistiani he to Kọlinti lẹ nado tindo pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn gando whẹho lọ go gbọn?

¹⁷ Jẹnukọn whẹ́, Paulu flinnu pipli awe lẹ dọ núdùdù ma na hẹn yé dọnsẹpọ Jiwheyẹwhe dogọ. (1 Kọl. 8:8) Enẹgodo, e na yé avase ma nado dike “jlọjẹ [yetọn] nado basi nudide” ni lẹzun “zannu ahlida tọn . . . na mẹhe yin madogánnọ lẹ.” (1 Kọl. 8:9) E sọ wá na anademẹ mẹhe ayihadawhẹnamẹnu yetọn ma dogán sọmọ lẹ ma nado dawhẹna mẹhe nọ de nado dù olàn mọnkọtọn lẹ. (1 Kọl. 10:25, 29, 30) Enẹwutu, to whẹho titengbe he gando sinsẹ̀n-bibasi go ehe mẹ, Klistiani dopodopo wẹ dona basi nudide sọgbe hẹ ayihadawhẹnamẹnu etọn. Eyin mọ wẹ, be e ma jẹ dọ mí ni nọ na sisi jlọjẹ he mẹmẹsunnu mítọn lẹ tindo nado nọ basi nudide mẹdetiti tọn lẹ to whẹho he ma yin whẹho nujọnu tọn sọmọ lẹ mẹ ya?—1 Kọl. 10:32, 33.

18. Nawẹ a na dohia dọ a yọ́n pinpẹn nunina mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn towe gbọn?

¹⁸ Jehovah ko na mí nunina mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn gọna mẹdekannujẹ nujọnu tọn he e bẹhẹn. (2 Kọl. 3:17) Mí yọ́n pinpẹn nunina ehe tọn na e nọ na mí dotẹnmẹ nado basi nudide he nọ dohia Jehovah obá he mẹ mí yiwanna ẹn jẹ. Mì gbọ mí ni zindonukọn nado to didohia dọ mí yọ́n pinpẹn nunina họakuẹ ehe tọn gbọn yíyí i zan nado gbògbéna Jiwheyẹwhe dali podọ gbọn sisi nina aliho he mẹ mẹdevo lẹ nọ basi dide nado yí nunina yetọn zan te mẹ dali.