Johẹmẹ Nọ Hẹn Ayajẹ Wá​—Mí Do Nuhudo Etọn Taun!

 1. Ninọmẹ tẹlẹ wẹ Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ pehẹ?

TO OJLẸ de mẹ to gblagbla owhe 62 po 64 W.M. po tọn mẹ, apọsteli Pita kanwehlan “gbéjinọtọ ojlẹ gli tọn he gbàpe gbọn Pọntu, Galatia, Kapadokia, Asia po Bitinia po lẹ.” (1 Pita 1:1) Agun Asia Pẹvi tọn ehelẹ he bẹ gbẹtọ he wá sọn aṣa voovo mẹ lẹ hẹn do nuhudo tulinamẹ po anademẹ po tọn. Yé to oyà nukundiọsọmẹ tọn ji, bosọ nọ pehẹ mẹzunzun. Yé pannukọn “whlepọn sinsinyẹn he taidi miyọ́n” lẹ. Podọ, yé nọgbẹ̀ to ojlẹ awusinyẹn tọn de mẹ. Apọsteli Pita wlan dọmọ: “Opodo nulẹpo tọn ko sẹpọ.” Mọwẹ, opodo ylankan titonu Ju lẹ tọn lọ tọn na wá to nuhe ma pé owhe ao godo. Etẹwẹ sọgan gọalọna Klistiani lẹ to filẹpo nado doakọnna ojlẹ ayimajai tọn enẹlẹ?—1 Pita 4:4, 7, 12.

2, 3. Naegbọn Pita do na tuli mẹmẹsunnu etọn lẹ nado nọ do johẹmẹ hia? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

² To onú voovo he go Pita na tuli yé gando lẹ mẹ, e biọ to yé si nado “nọ hẹjó ode awetọ matin hùnhlún.” (1 Pita 4:9) Zẹẹmẹ tlọlọ hogbe lọ “johẹmẹ” tọn to Glẹkigbe mẹ wẹ “nado yiwanna jonọ lẹ, kavi nado do homẹdagbe hia yé.” Ṣigba, doayi e go dọ Pita na tuli mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu etọn lẹ po nado nọ hẹjó “ode awetọ,” enẹ wẹ mẹhe yé ko yọnẹn bo ko nọ dogbẹ́ hẹ lẹ. Nawẹ gbigbọ johẹmẹ tọn didohia na gọalọna yé gbọn?

³ E na dọ̀n yé sẹpọ ode awetọ. Lẹnnupọndo numimọ towe titi ji. Be a ko tindo lẹblanulọkẹyi lọ nado yin oylọ-basina yì owhé mẹde tọn gbè pọ́n ya? Be a ma gbẹ́ nọ flin ojlẹ ayajẹ tọn he sin vivi a dù to gbenẹgbe lẹ wá? Whenue a hẹjó hagbẹ agun towe tọn delẹ, be enẹ ma hẹn họntọnjiji mìtọn sinyẹn deji ya? Johẹmẹ nọ gọalọ nado yọ́n mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ dopodopo po dogọ hú lehe e sọgan ko yindo to ninọmẹ devo lẹ mẹ. To ojlẹ Pita tọn mẹ, e biọ dọ Klistiani lẹ ni dọnsẹpọ ode awetọ hugan gbede pọ́n dile ninọmẹ nulẹ tọn to yinylan deji. Nudopolọ wẹ e yin na Klistiani lẹ to “azán godo tọn” ehelẹ mẹ.—2 Tim. 3:1.

 4. Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

⁴ Dotẹnmẹ hundote tẹlẹ wẹ mí tindo nado nọ hẹjó “ode awetọ”? Nawẹ mí sọgan duto nuhe sọgan glọnalinamẹ nado hẹjómẹ lẹ ji gbọn? Etẹwẹ sọgan gọalọna mí nado yin jonọ dagbe lẹ?

 5. Nawẹ mí sọgan nọ do johẹmẹ hia to opli Klistiani tọn mítọn lẹ ji gbọn?

⁵ To opli lẹ ji: Mí nọ yí mẹhe wá opli Klistiani tọn mítọn lẹpo ganji, bo nọ mọ yé taidi jonọ hatọ he yin oylọ-basina wá núdùdù gbigbọmẹ tọn de tẹnmẹ lẹ. Jehovah po titobasinanu etọn po wẹ jonọyitọ mítọn lẹ. (Lom. 15:7) Eyin mẹyọyọ lẹ wá, mílọsu nọ yinuwa taidi jonọyitọ hatọ lẹ to linlẹn de mẹ. Naegbọn a ma na ze afọdide tintan lọ nado dokuavọna mẹyọyọ enẹlẹ, mahopọnna aliho he mẹ yé sọgan ko doaṣọ́ kavi sọnú te? (Jak. 2:1-4) Eyin mẹde ma ko to nukunpedo jonọ de go, be a sọgan basi oylọna ẹn nado wá sin apá na we ya? Ewọ sọgan yọ́n pinpẹn etọn eyin a gọalọna ẹn nado hodo tito-to-whinnu lọ podọ vlavo nado mọ wefọ he to yinyin hihia lẹ. Ehe na yin dotẹnmẹ hundote dagbe de nado “hodo aliho johẹmẹ tọn.”—Lom. 12:13.

 6. Mẹnu lẹ wẹ omẹ tintan he mí dona nọ ylọ wá owhé mítọn gbè?

⁶ Oylọ-basinamẹ nado wá dùnú: To ojlẹ Biblu tọn lẹ mẹ, johẹmẹ nọ saba bẹ oylọ-bibasina mẹde nado wá dùnú to owhé mẹtọn gbè hẹn. (Jen. 18:1-8; Whẹ. 13:15; Luku 24:28-30) Oylọ-basinamẹ nado dùnú dopọ nọ yin aliho de nado jihọntọn podọ nado dín jijọho. Mẹnu lẹ wẹ omẹ tintan he mí dona nọ basi oylọna? Mẹhe mí nọ wanu dopọ hẹ whẹwhẹ lẹ wẹ, yèdọ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu po he to agun mítọn mẹ lẹ. Eyin ojlẹ awusinyẹn tọn lẹ wá, be mí ma na do hudo ode awetọ tọn ya? Mí dona jihọntọn nugbo lẹ bosọ dona tin to jijọho mẹ hẹ yemẹpo. E jẹna ayidego dọ to 2011, Hagbẹ Anademẹtọ lọ diọ ogàn he mẹ whẹndo Bẹtẹli États-Unis tọn nọ basi oplọn Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn te sọn 6:45 whèjai do 6:15 mẹ whèjai. Etẹwutu? Nulila lọ dohia dọ mẹsusu na penugo nado do johẹmẹ hia ode awetọ, podọ nado kẹalọyi oylọ-basinamẹ hagbẹ whẹndo Bẹtẹli tọn lẹ tọn eyin opli lọ yawu fó. Wekantẹn alahọ tọn devo lẹ hodo tito ehe ga. Tito ehe ko dọ̀n hagbẹ whẹndo Bẹtẹli tọn lẹ sẹpọ ode awetọ hugan gbede pọ́n.

7, 8. Nawẹ mí sọgan do johẹmẹ hia afọzedaitọ titobasinanu Jehovah tọn lẹ tọn gbọn?

⁷ Dlapọn hodọtọ he wá sọn agun devo mẹ lẹ tọn, gọna dlapọn nugopọntọ lẹdo tọn lẹ podọ to whedelẹnu afọzedaitọ he wá sọn alahọ mítọn mẹ lẹ tọn nọ hùn dotẹnmẹ dote na mí nado do johẹmẹ hia. (Hia 3 Johanu 5-8.) Aliho dagbe dopo nado wà ehe wẹ nado namẹ kọfanamẹnu kavi núdùdù de. Be a sọgan yí adà de wà ya?

⁸ Mẹmẹyọnnu de to États-Unis flin dọmọ: “To owhe lẹ gblamẹ, yẹn po asu ṣie po ko tindo lẹblanulọkẹyi lọ nado hẹjó hodọtọ susu po asi yetọn po to owhé mítọn gbè. Ojlẹ enẹ lẹpo wẹ nọ gọ́ na awuvivi po aslan-yinyin po, podọ hú popolẹpo, e nọ jlọ mí dote to gbigbọ-liho. E ma vẹna mí pọ́n gbede.”

9, 10. (a) Mẹnu lẹ wẹ e sọgan biọ dọ mí ni yí do whégbè na ojlẹ dindẹn? (b) Be mẹhe tindo owhé he ma yọnwhanpẹ sọmọ lẹ lọsu sọgan gọalọ ya? Na apajlẹ de.

⁹ Mẹhe e sọgan biọ dọ mí ni yí do whégbè na ojlẹ dindẹn lẹ: To hohowhenu, johẹmẹ nọ saba bẹ adọtẹn dindin na jonọ he go yè dejido lẹ hẹn. (Jobu 31:32; File. 22) Nuhudo mọnkọtọn tin to egbehe ga. Nugopọntọ lẹdo tọn lẹ nọ saba tindo nuhudo adọtẹn tọn to whenue yé dla agun lẹ pọ́n. Wehọmẹvi he yì wehọmẹ yẹwhehọluduta tọn lẹ sọgan do hudo adọtẹn tọn, dile e sọgan yindo na mẹdezejotọ he to alọgọ to tito họ̀gbigbá tọn mẹ lẹ. Nugbajẹmẹji jọwamọ tọn lẹ sọgan zọ́n bọ whẹndo delẹ na hẹn owhé yetọn bu, bo na do nuhudo adọtẹn tọn kakajẹ whenue mẹhe nọ gọalọ to azọ́n kọgbọ tọn mẹ lẹ vọ́ owhé yetọn jlado. Mí ma dona nọ lẹndọ mẹhe do owhé whanpẹnọ lẹ kẹdẹ wẹ sọgan gọalọ; yewlẹ sọgan ko wàmọ whlasusu. Be a sọgan yí mẹ do owhé towe gbè eyin a ma tlẹ tindo alọnu sọmọ ya?

¹⁰ Mẹmẹsunnu de to Corée du Sud flin po ayajẹ po dọ emi yí wehọmẹvi he wá wehọmẹ yẹwhehọluduta tọn lẹ do owhé emitọn gbè to ojlẹ de mẹ wayi. E wlan dọmọ: “N’whleawu to tintan whenu, na mí ṣẹṣẹ wlealọ wẹ bo tin to owhé pẹvi de gbè. Amọ́, na nugbo tọn, ayajẹ daho wẹ e yin na mí nado yí wehọmẹvi lẹ do whégbè. Ehe zọ́n bọ taidi mẹhe ṣẹṣẹ wlealọ lẹ, mí mọ lehe asu po asi po de sọgan tindo ayajẹ do eyin yé to Jehovah sẹ̀n bosọ nọ doafọna yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ topọ mẹ.”

11. Naegbọn mẹhe ṣẹṣẹ sẹtẹn wá agun towe mẹ lẹ nọ do hudo johẹmẹ tọn?

¹¹ Mẹhe ṣẹṣẹ sẹtẹn wá agun lọ mẹ lẹ: Mẹmẹsunnu delẹ po whẹndo delẹ po sọgan sẹtẹn wá lẹdo mìtọn mẹ. Mẹdelẹ sọgan wá nado sẹ̀n to fie nuhudo sù te. Gbehosọnalitọ delẹ sọgan yin didohlan nado gọalọ to agun towe mẹ. To tintan whenu, yemẹpo wẹ nudelẹ nọ yin nuyọyọ na jẹ obá de mẹ—yèdọ lẹdo yọyọ de, agun yọyọ de podọ vlavo ogbè yọyọ kavi aṣa yọyọ de. Oylọ-bibasina yé nado wá fakọmẹ, dùnú dopọ kavi disa na zọ́n bọ yé na jihọntọn yọyọ lẹ bo jẹakọ hẹ ninọmẹ yọyọ yetọn.

12. Nujijọ tẹwẹ dohia dọ johẹmẹ ma nọ biọ nususu?

¹² Johẹmẹ ma nọ biọ nususu. (Hia Luku 10:41, 42.) To whenue mẹmẹsunnu de to otàn ojlẹ he mẹ e ṣẹṣẹ bẹ azọ́n mẹdehlan tọn jẹeji tọn pìn, e dọmọ: “Mí gbẹ́ yin jọja, bo ma tindo numimọ, podọ ajlù whégbè tọn nọ wle mí. To whèjai dopo, ajlù whégbè tọn wle asi ṣie taun, podọ vivẹnu he n’do nado gọalọna ẹn lẹ ma pà mi. Enẹgodo, to nudi ogàn 7:30 mẹ whèjai, mẹde húhúhọ̀n mítọn. Plọnmẹ Biblu de wẹ to ohọ̀n lọ ji bo hẹn yovozẹn atọ̀n wá na mí. E wá nado dokuavọna mẹdehlan yọyọ lẹ. Mí plan ẹn biọ họmẹ bo ba osin na ẹn. Enẹgodo, mí bayi tii gọna chocolat miyọ́nawu. Mí ma ko sè Swahili-gbè to whelọnu, podọ ewọ lọsu ma sè Glẹnsigbe. Ṣigba, nujijọ enẹ zọ́n bọ mí jẹ họntọnji hẹ mẹmẹsunnu lẹdo lọ tọn lẹ ji, podọ ehe hẹn ayajẹ daho wá na mí.”

13. Ale tẹlẹ wẹ johẹmẹ didohia nọ hẹnwa?

¹³ Be a ko whleawu pọ́n nado hẹjómẹ ya? Eyin mọ wẹ, be dotẹnmẹ hundote lẹ nado duvivi gbẹdido dagbe po họntọnjihẹmẹ he na dẹn-to-aimẹ lẹ po tọn sọgan ko gbọ gowe. Johẹmẹ yin dopo to afọdide dagbe hugan lẹ mẹ nado duto ṣokẹdẹninọ ji. Ṣigba, a sọgan kanse dewe dọ, ‘Naegbọn mẹde nado whleawu nado hẹjómẹ?’ Nususu wẹ sọgan zọ́n.

14. Etẹwẹ mí sọgan wà eyin mí ma tindo whenu po huhlọn po sọmọ nado kẹalọyi oylọ-basinamẹ de kavi nado hẹjómẹ?

¹⁴ Whenu po huhlọn po: Alọnu devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ tọn nọ ján taun, podọ yé nọ saba tindo azọngban susu. Mẹdelẹ sọgan nọ lẹn poun dọ emi ma do whenu kavi huhlọn nado hẹjómẹ. Eyin ninọmẹ towe niyẹn, e sọgan biọ dọ a ni vọ́ tito towe lẹ gbeje pọ́n. Be a sọgan basi vọjlado delẹ nado mọ whenu po huhlọn po nado kẹalọyi oylọ-basinamẹ de kavi nado hẹjómẹ ya? Owe-wiwe lẹ na tuli Klistiani lẹ nado nọ do johẹmẹ hia. (Heb. 13:2) E ma ylan nado nọ de whenu dovo na ehe; na nugbo tọn, nuhe sọgbe nado wà lọ niyẹn. E sọgan biọ dọ a ni desọn ojlo mẹ bo ze dogbó dai na nuwiwa he ma yin dandan tọn delẹ.

15. Etẹlẹ wẹ sọgan zọ́n bọ mẹdelẹ na nọ hanú nado hẹjómẹ?

¹⁵ Nuhe a nọ lẹn gando dewe go lẹ: Be a ko jlo nado hẹjómẹ pọ́n, bo mọdọ emi ma na pé e go ya? Mẹdelẹ nọ kuwinyan bo nọ dibu dọ hodọdopọ lọ ma na vivi kavi dọ jonọ lọ lẹ sọgan nọma duvivi pọninọ lọ tọn. Mẹdevo lẹ ma tindo alọnu sọmọ, bo nọ lẹndọ emi ma gán penugo gbede nado hẹjómẹ dile hagbẹ agun lọ tọn devo lẹ sọgan wà do. Flindọ, nuhe yin nujọnu hugan gando owhé de go ma yin whanpẹ etọn, ṣigba lehe e to titoji bo wé bosọ dọnmẹdogo do wẹ.

16, 17. Etẹwẹ sọgan de nuhiha towe gando jonọyiyi go pò?

¹⁶ Eyin a nọ hanú gando jonọyiyi go, yọnẹn dọ e ma yin hiẹ kẹdẹ. Mẹho agun tọn de to Grande-Bretagne yigbe dọmọ: “Awuwiwlena jonọyiyi de sọgan do magbọjẹ namẹ jẹ obá de mẹ. Ṣigba, dile e nọ yindo na nuhe gando sinsẹ̀n-bibasi hlan Jehovah go lẹpo, ale po pekọ he e nọ hẹnwa lẹ po sù taun yiyijlẹdo magbọjẹ depope he e sọgan ko do namẹ go. Homẹ ṣie nọ hùn nado sinai hẹ jonọ lẹ poun nado nù kafe bo dọhodopọ.” Flindọ, alenu wẹ e nọ yin to whelẹponu nado do ojlo hia to jonọ lẹ mẹ. (Flp. 2:4) Diblayin mẹlẹpo wẹ nọ jlo na má numimọ he yé tindo to gbẹ̀mẹ lẹ hẹ mẹdevo lẹ. Nuwiwa pọmẹ tọn lẹ sọgan yin dotẹnmẹ hundote dopo gee lọ na mẹdevo lẹ nado kanhose mí gando numimọ mítọn lẹ go. Mẹho agun tọn devo wlan dọmọ: “Họntọn he to agun ṣie mẹ lẹ yiylọ wá whégbè gọalọna mi nado yọ́n ninọmẹ yetọn dogọ, podọ enẹ nọ hùn dotẹnmẹ dote na mi nado yọ́n yé dogọ, titengbe lehe yé mọ nugbo do.” Ojlo ahundopo tọn didohia sọgan hẹn jonọyiyi depope yin awuvivinu.

¹⁷ Mẹmẹyọnnu gbehosọnalitọ de he nọ yí jonọ wehọmẹvi he wá wehọmẹ yẹwhehọluduta tọn voovo lẹ tọn dọmọ: “N’hanú to tintan whenu, na ohọ̀ he n’do lẹ ma yọnwhanpẹ sọmọ podọ núzinzan zánpo lẹ wẹ to yé mẹ. Dopo to mẹplọntọ lọ lẹ mẹ sin asi hẹn mi voawu taun. E dọ dọ whenue emilẹ po asu emitọn po to azọ́n lẹdo tọn mẹ, osẹ he yé nọ yiwanna hugan lẹ wẹ osẹ he mẹ yé nọ owhé gbẹtọ gbigbọnọ de tọn gbè, mẹhe sọgan nọma tindo nude sọmọ, amọ́ bo tindo yanwle dopolọ hẹ yé, yèdọ nado sẹ̀n Jehovah bo zan gbẹzan he bọawu. Ehe flin mi nue onọ̀ ṣie nọ saba dọna míwu ovi etọn lẹ dọ: ‘E pọnte nado dù omá-nusọnu to fie owanyi tin te.’” (Howh. 15:17) Dike owanyi ni whàn we nado nọ do johẹmẹ hia, bo ma nọ hanú blo.

18, 19. Nawẹ johẹmẹ sọgan gọalọ nado duto numọtolanmẹ agọ̀ he mí tindo gando mẹdevo lẹ go ji gbọn?

¹⁸ Nuhe a nọ lẹn gando mẹdevo lẹ go: Be mẹde tin to agun towe mẹ he gbleawuna we to mayọnẹn mẹ ya? To tintan whenu, a sọgan tindo numọtolanmẹ agọ̀ gando mẹlọ go, podọ ehe sọgan nọ aimẹ dẹn eyin nude ma yin wiwà nado didẹ ninọmẹ lọ. Vogbingbọn gbẹtọ-yinyin tọn lẹ sọgan hù ojlo dagbe towe lẹ nado hẹjómẹ. Kavi mẹde sọgan ko gbleawuna we wayi bọ e vẹawuna we nado johodo.

¹⁹ Nado hẹn haṣinṣan mítọn pọnte, etlẹ yin hẹ kẹntọ mítọn lẹ, Biblu na mí tuli nado nọ do johẹmẹ hia. (Hia Howhinwhẹn lẹ 25:21, 22.) Johẹmẹ didohia mẹde sọgan dekanpona gbemanọpọ po homẹgble po. Enẹ sọgan zọ́n bọ a na mọ jẹhẹnu dagbe mẹlọ tọn lẹ, yèdọ jẹhẹnu he Jehovah mọ to e si bo do dọ̀n ẹn wá nugbo mẹ lẹ. (Joh. 6:44) Eyin owanyi whàn mí nado basi oylọna mẹde to whenue ewọ ma donukun etọn, enẹ sọgan yin bẹjẹeji haṣinṣan he gbọnvo pete de tọn hẹ mẹlọ. Nawẹ a sọgan hẹn ẹn diun dọ owanyi wẹ whàn we nugbonugbo gbọn? Aliho dopo wẹ nado hodo tulinamẹ he to Filipinu lẹ 2:3 mẹ he dọmọ: “Mì nọ gbọn whiwhẹ dali pọ́n mẹdevo lẹ dọ yé yiaga hú mì.” Nulinlẹnpọn do aliho he mẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po yiaga hú mí te lẹ ji—vlavo na nuhe dù yise yetọn, akọndonanu yetọn, kavi jẹhẹnu Klistiani tọn devo lẹ—na hẹn owanyi he mí tindo na yé siso dogọ, bo nasọ hẹn ẹn yọnbasi na mí nado do johẹmẹ nujọnu tọn hia yé, podọ ehe sọgan vọ́ haṣinṣan mítọn hẹ yé jlado.

20. Naegbọn mí dona nọ siọ oylọ-basinamẹ de he mí kẹalọyi, podọ nawẹ mí dona wàmọ gbọn?

²⁰ Salmu-kantọ Davidi kanse dọmọ: “Jehovah E, mẹnu wẹ sọgan yin jonọ to gòhọ towe mẹ?” (Salm. 15:1) To kanbiọ enẹ godo, e dọhodo jẹhẹnu gbigbọmẹ tọn he Jiwheyẹwhe nọ donukun sọn jonọ etọn lẹ si lẹ ji. Dopo to jẹhẹnu enẹlẹ mẹ wẹ nado nọ yin nugbonọ na nuhe mí dọ: “E nọ de opà etọn lẹ, etlẹ yin to whenue enẹ sọgan hẹn awugble wá na ẹn.” (Salm. 15:4) Eyin mí kẹalọyi oylọ-basinamẹ de, mí ma dona nọ zẹhudo e ji matin whẹwhinwhẹ́n nujọnu tọn. Jonọyitọ mítọn sọgan ko wleawu taun bọ vivẹnudido etọn lẹpo sọgan yin ovọ́, eyin mí zẹhudo tito lọ ji domọ poun. (Mat. 5:37) Mẹdelẹ ko zẹhudo oylọ-basinamẹ he yé mọyi jẹnukọn de ji, nado kẹalọyi devo de he taidi nuhe pọnte hugan. Be enẹ do owanyi po sisi po hia ya? Kakatimọ, mí dona nọ kẹalọyi johẹmẹ bo nọ do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn nujọnu tọn hia na nudepope he jonọyitọ mítọn na mí. (Luku 10:7) Podọ, eyin ninọmẹ dandan tọn lẹ zọ́n nugbonugbo bọ mí dona zẹhudo tito lọ ji, owanyi po mẹtọnhopọn po na whàn mí nado dike jonọyitọ mítọn ni yọnẹn domẹwhenu.

21. Nawẹ sisi nina aṣa lẹdo de tọn lẹ na gọalọna mí nado yin jonọ dagbe lẹ gbọn?

²¹ Nujọnu wẹ e sọ yin nado nọ na sisi aṣa lẹdo lọ tọn lẹ. To aṣa delẹ mẹ, e ma nọ di nude na gbẹtọ lẹ nado yí jonọ madonukun lẹ; to devo lẹ mẹ gbẹtọ lẹ nọ yiwanna dọ yè ni basi tito hẹ yé jẹnukọn. To fidelẹ, jonọyitọ lẹ nọ wleawu nudagbe hugan he yé tindo lẹ tọn na jonọ lẹ, whẹpo do nọ wá dọ whẹndo lọ tọn; to fidevo lẹ, mẹlẹpo wẹ nọ má nuhe tin lẹ to pọmẹ. To awà delẹ ji, jonọ lẹ nọ saba hẹn nude wá nado gọalọ to jonọyiyi lọ mẹ; to awà devo lẹ ji, homẹ jonọyitọ lẹ tọn nọ hùn hugan eyin jonọ yetọn lẹ ma jẹtukla bo hẹn nude wá. Podọ to aṣa delẹ mẹ, jonọyitọ lẹ nọ donukun dọ mẹhe yé basi oylọna de ni yí sisi do gbẹ́ oylọ-basinamẹ tintan kavi awetọ; to devo lẹ mẹ, oylọ-basinamẹ lọ gbigbẹdai ma na hẹn homẹ jonọyitọ lọ tọn hùn. Mì gbọ mí ni wà nuhe go mí pé lẹpo nado dohia jonọyitọ mítọn lẹ dọ mí yọ́n pinpẹn oylọ-basinamẹ yetọn tọn.

22. Naegbọn e do yin nujọnu sọmọ nado “nọ hẹjó ode awetọ”?

²² To linlẹn he gbloada de mẹ, “opodo nulẹpo tọn ko sẹpọ” hugan gbede pọ́n. (1 Pita 4:7) Nukunbibia daho hugan he ma ko jọ pọ́n lọ to unklẹn. Dile nuhahun lẹ fọ́n bo to jijideji, mí na do nuhudo owanyi he siso taun tọn to míwlẹ po mẹmẹsunnu gọna mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po ṣẹnṣẹn. Hugan gbede pọ́n, ayinamẹ Pita tọn hlan Klistiani lẹ yọ́n-na-yizan taun, e dọmọ: “Mì nọ hẹjó ode awetọ matin hùnhlún,” yèdọ aliho ayajẹ tọn podọ dandan tọn de he ma na doalọte.—1 Pita 4:9.