Enọku Zinzọnlin hẹ Jiwheyẹwhe to Aihọn Ylankan de Mẹ
LẸGBA ko dọnnu dọ emi sọgan gọkọna gbẹtọ lẹpo sọn Jiwheyẹwhe dè, podọ e sọgan nọ taidi dọ e to kọdetọn dagbe tindo to whedelẹnu. Na diblayi owhe 500 to okú Abẹli tọn godo, mẹdepope ma do ede hia taidi devizọnwatọ nugbonọ Jehovah tọn gba. Kakatimọ, ylanwiwa po kanyinylan po gbayipe taun.
To ojlẹ he gblezọn to gbigbọ-liho enẹ whenu wẹ Enọku nọgbẹ̀ to aigba ji. Todohukanji ojlẹ hihia Biblu tọn dohia dọ e yin jiji to owhe 3404 J.W.M. To ma taidi mẹhe nọgbẹ̀ to ojlẹ etọn mẹ lẹ mẹ, Jiwheyẹwhe kẹalọyi Enọku. Apọsteli Paulu hia ẹ dogọ devizọnwatọ Jehovah tọn he yise yetọn yin apajlẹ de na Klistiani lẹ nado hodo lẹ mẹ. Omẹ alọpa tẹwẹ Enọku yin? Avùnnukundiọsọmẹ tẹlẹ wẹ e dona pannukọn? Nawẹ e duto yé ji gbọn? Etẹwẹ míwlẹ sọgan plọn sọn tenọgligo-hinhẹn etọn mẹ?
To azán Enọṣi tọn lẹ mẹ, to nudi owhe fowe jẹnukọnna ojlẹ Enọku tọn mẹ wẹ “gbẹtọ lẹ ṣẹ nado to avaleyan oyín OKLUNỌ tọn.” (Gẹnẹsisi 4:26) Yè ko to oyín sọn olọn mẹ wá lọ yizan sọn bẹjẹeji whenuho gbẹtọvi tọn gbọ́n. Enẹwutu, e họnwun dọ nuhe bẹjẹeji to whenuena Enọṣi tin togbẹ̀ mayin yinkọ Jehovah tọn yiylọ to nugbo po sinsẹ̀n-bibasi wiwe ṣeke po mẹ gba. Weyọnẹntọ Heblu tọn delẹ dọ dọ Gẹnẹsisi 4:26 dona hia dọ “ṣẹ masin-kọndego ji” kavi “whenẹnu wẹ masin-kinkọndego bẹjẹeji.” Gbẹtọ lẹ sọgan ko dó yinkọ Jehovah tọn na yede kavi na gbẹtọvi devo lẹ he gblamẹ yé dọ dọ yé nọ dọnsẹpọ Jiwheyẹwhe to sinsẹ̀n-bibasi mẹ. Kavi vlavo yé dó yinkọ etọn na boṣiọ lẹ.
‘Enọku Zinzọnlin hẹ Jiwheyẹwhe Nugbo Lọ’
Dile etlẹ yindọ ylanwiwa lẹdo Enọku pé, e “zinzọnlin hẹ Jiwheyẹwhe [nugbo lọ],” yèdọ Jehovah. Biblu ma dọ dọ tọgbo etọn lẹ—Ṣẹti, Enọṣi, Kenani, Mahalaleli, po Jalẹdi po—zinzọnlin hẹ Jiwheyẹwhe gba. E whè gbau yé ma wàmọ jẹ obá dopolọ mẹ taidi Enọku, mẹhe gbẹzan etọn blebu hẹn ẹn gbọnvona yewlẹ gba.—Gẹnẹsisi 5:3-27.
Zọnlinzinzin hẹ Jehovah zẹẹmẹdo akọjijẹ hẹ po haṣinṣan pẹkipẹki de tintindo hẹ Jiwheyẹwhe po. Ehe yọnbasi na Enọku nọgbẹ̀ sọgbe hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn wutu. Jehovah kẹalọyi mẹdezejo Enọku tọn. Na nugbo tọn, Septante Glẹki tọn dọ dọ Jiwheyẹwhe “hùnhomẹ do Enọku go,” kẹdẹdile apọsteli Paulu lọsu dohia do.—Gẹnẹsisi 5:22; Heblu lẹ 11:5.
Yise Enọku tọn wẹ yin dodonu lọ na haṣinṣan dagbe tintindo etọn hẹ Jehovah. E dona ko do yise hia to “okún” dopagbe “yọnnu” Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Eyin e yọ́n Adam nukun-sọ-nukun, Enọku sọgan ko penugo nado mọ nudọnamẹ delẹ yí gando lehe Jiwheyẹwhe yinuwa hẹ asu po asi po tintan to Edẹni mẹ do go. Oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn he Enọku tindo hẹn ẹn yin gbẹtọ wunmẹ ‘he yí sọwhiwhe do to Jiwheyẹwhe dín’ de.—Gẹnẹsisi 3:15; Heblu lẹ 11:6, 13.
To whẹho Enọku po míwlẹ tọn po mẹ, haṣinṣan dagbe de tintindo hẹ Jehovah nọ biọ nususu hugan oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn tintindo poun. Eyin mí nọ yí nukun nuhọakuẹ tọn do pọ́n haṣinṣan mítọn hẹ mẹde, be e mayin nugbo wẹ dọ pọndohlan omẹ lọ tọn nọ yinuwado linlẹn po nuyiwa mítọn lẹ po ji ya? Mí nọ dapana hogbe po nuyiwa he na hẹn họntọnjiji enẹ gble lẹ po. Podọ eyin mí to nulẹnpọndo vọjlado delẹ bibasi to ninọmẹ mídetiti tọn lẹ mẹ ji, be mí masọ nọ lẹnnupọndo lehe e na yinuwado haṣinṣan enẹ ji do go ya?
Mọdopolọ wẹ ojlo lọ nado tindo haṣinṣan pẹkipẹki de hẹ Jiwheyẹwhe nọ yinuwado nuhe mí to wiwà lẹ ji do niyẹn. Dandannu dopo wẹ oyọnẹn he pegan nuhe e kẹalọyi po dehe e gbẹdai lẹ tọn po. Enẹgodo oyọnẹn enẹ dona to anadena mí, bọ mí dona to vivẹnudo nado hẹn homẹ etọn hùn to linlẹn po nuyiwa po mẹ.
Mọwẹ, mí dona zinzọnlin hẹ Jiwheyẹwhe whẹpo do hẹn homẹ etọn hùn. Enẹwẹ yin nuhe Enọku wà na owhe kanweko susu. Na nugbo tọn, wunmẹ hogbe nuyiwa tọn Heblu tọn he dohia dọ Enọku “zinzọnlin” hẹ Jiwheyẹwhe, do nuyiwa pludopludo tọn, he to nukọnzindo de hia. Sunnu nugbonọ devo he ‘zinzọnlin hẹ Jiwheyẹwhe’ wẹ Noa.—Gẹnẹsisi 6:9.
Tatọ́ whẹndo tọn de wẹ Enọku yin bo tindo asi gọna “visunnu po viyọnnu po.” Mẹtusẹla yin dopo to visunnu etọn lẹ mẹ. (Gẹnẹsisi 5: 21, 22) Matin ayihaawe, Enọku dona ko wà nuhe go e pé lẹpo nado pé whédo etọn ji to aliho dagbe de mẹ. Ṣigba, na mẹylankan lẹ lẹdo e pé wutu, e ma bọawuna ẹn nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe gba. Lẹmẹki, heyin otọ́ Noa tọn, sọgan ko yin omẹ dopo akàn he tindo yise to Jehovah mẹ he nọgbẹ̀ to ojlẹ dopolọ mẹ hẹ Enọku. (Gẹnẹsisi 5:28, 29) Etomọṣo, Enọku yí adọgbigbo do basi sinsẹ̀n nugbo.
Etẹwẹ gọalọna Enọku nado gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ hlan Jiwheyẹwhe? E họnwun dọ, e ma nọ dogbẹ́ hẹ mẹhe nọ kọnmasin do yinkọ Jehovah tọn go lẹ kavi mẹhe e ma sọgbe dọ sinsẹ̀n-basitọ Jiwheyẹwhe tọn de ni dogbẹ́ hẹ lẹ. Alọgọ Jehovah tọn dindin to odẹ̀ mẹ dona ko sọ hẹn gbemima Enọku tọn lodo nado dapana nudepope he na hẹn homẹgblena Mẹdatọ etọn.
Dọdai Didọ Sọta Mẹylankan Lẹ
E nọ sinyẹnawu taun nado hẹn nujinọtedo he yiaga go to whenuena mẹylankan lẹ lẹdo mí pé. Ṣigba Enọku sọ lá owẹ̀n sinsinyẹn whẹdida sọta mẹylankan lẹ tọn de ga. Na Enọku yin anadena gbọn gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn dali wutu, e lá dọmọ: “Doayi e go, Oklunọ ja po sọha daho gedegede mẹwiwe etọn lẹ tọn po, nado hẹn whẹdida ṣẹ to omẹ popo ji, podọ nado gblewhẹdo yé heyin mẹylankan lẹpo to yé ṣẹnṣẹn, na walọ ylankan yetọn he yé ko yí kanyinylan do wà po ohó logbologbo yetọn po, he mẹylankan ylandonọ lẹ ko dọ do e go.”—Juda 14, 15.
Nugandomẹgo tẹwẹ owẹ̀n enẹ tindo do mayisenọ he ko gblezọn lẹ ji? E sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado yise dọ hogbe whánsọmẹ tọn mọnkọtọn lẹ hẹn Enọku ma nado diyin, vlavo na tlẹ fọ́n ovlẹ, mẹṣanko, po budonamẹ po dote. Mẹdelẹ na tlẹ ko jlo nado hù i. Ṣigba, Enọku ma dibu gba. E yọ́n nuhe ko jọ do Abẹli dodonọ go, podọ taidi Abẹli, ewọ lọsu ko magbe nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe, mahopọnna nuhe sọgan jọ.
“Jiwheyẹwhe Yí I”
E họnwun dọ Enọku tin to owù sinsinyẹn mẹ to whenuena “Jiwheyẹwhe yí i.” (Gẹnẹsisi 5:24) Jehovah ma dike yẹwhegán nugbonọ etọn ni jiya to alọ kẹntọ ahun sinsinyẹnnọ lẹ tọn mẹ gba. Sọgbe hẹ apọsteli Paulu, “Yè diọtẹnna Enọku, bọ e ma nado mọ okú.” (Heblu lẹ 11:5) Mẹsusu dọ dọ Enọku ma kú gba, ṣigba dọ Jiwheyẹwhe ze e yì olọn mẹ, fie e to gbẹnọ zọnmii te. Ṣigba, Jesu dọ hezeheze dọmọ: “Mẹde ma hẹ́ aga yì olọn, adavo mẹhe jẹte sọn olọn, yèdọ Ovi gbẹtọ tọn.” Jesu wẹ yin “nukọntọ” mẹhe yì olọn mẹ lẹpo tọn.—Johanu 3:13; Heblu lẹ 6:19, 20.
Enẹwutu, etẹwẹ jọ do Enọku go? Yinyin ‘tẹndiọna ma nado mọ okú etọn’ sọgan zẹẹmẹdo dọ Jiwheyẹwhe hẹn ẹn biọ ninọmẹ numimọ sisosiso tọn de mẹ bosọ hẹn ogbẹ̀ etọn wá vivọnu to ninọmẹ enẹ mẹ. To ninọmẹ mọnkọtọn lẹ glọ, Enọku ma na mọ awufiẹsa okú tọn gba. Enẹgodo “yè ma sọ mọ ẹn ba,” na e họnwun dọ Jehovah di agbasa etọn, kẹdẹdile e di agbasa Mose tọn do.—Deutelonomi 34:5, 6.
Enọku nọgbẹ̀ na owhe 365, he ma tlẹ sẹpọ suhugan owhe mẹhe nọgbẹ̀ to ojlẹ dopolọ mẹ hẹ ẹ lẹ tọn. Ṣigba Jehovah sinsẹ̀n po nugbonọ-yinyin po kakajẹ vivọnu gbẹzan yetọn tọn wẹ yin nujọnu na mẹhe yiwanna Jehovah lẹ. Mí yọnẹn dọ Enọku wàmọ na “jẹnukọnna tẹndidiọ etọn e tindo kunnude he dọ, e hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn.” Owe-wiwe ma dọna mí lehe Jehovah dọ ehe na Enọku gbọn gba. Ṣigba, whẹpo Enọku do kú, e yin nina jide dọ e tindo alọkẹyi Jiwheyẹwhe tọn, podọ mí sọgan deji dọ Jehovah na flin in to fọnsọnku mẹ.
Hodo Apajlẹ Yise Enọku Tọn
Mí sọgan gbọn gbesisọ dali hodo apajlẹ yise mẹhe ze yede jo na Jiwheyẹwhe lẹ tọn. (Heblu lẹ 13:7) Gbọn yise dali wẹ Enọku wà sinsẹ̀nzọn taidi yẹwhegán nugbonọ tintan Jiwheyẹwhe tọn. Azán mítọn lẹ taidi azán Enọku tọn lẹ, bo gọna danuwiwa, masinkọndomẹgo, po mẹylankan lẹ po. Ṣigba, Enọku gbọnvo. E tindo yise nugbo bosọ ze apajlẹ dagbe dai to ede zizejo hlan Jiwheyẹwhe mẹ. Mọwẹ, Jehovah na ẹn owẹ̀n nujọnu tọn de nado lá, ṣigba Jiwheyẹwhe sọ na ẹn huhlọn nado lá ẹ ga. Enọku yí adọgbigbo do hẹn azọ́ndenamẹ etọn di, podọ Jiwheyẹwhe sọ penukundo ewọ go to nukundiọsọmẹ kẹntọ tọn nukọn.
Eyin mí tindo yise dile Enọku wà do, Jehovah na na huhlọn mí nado lá owẹ̀n etọn to azán godo tọn ehelẹ mẹ. E na gọalọna mí nado yí adọgbigbo do pannukọn nukundiọsọmẹ, podọ mẹdezejo hlan Jiwheyẹwhe mítọn na hẹn mí gbọnvo na mẹylankan lẹ taun. Yise na gọalọna mí nado to zọnlinzin hẹ Jiwheyẹwhe bo nasọ to nuyiwa to aliho de he na hẹn ahun etọn jaya mẹ. (Howhinwhẹn lẹ 27:11) Gbọn yise dali, Enọku dodonọ tindo kọdetọn dagbe to zọnlinzinzin hẹ Jehovah to aihọn ylankan de mẹ, podọ mílọsu sọgan wàmọ.
[Apotin to weda 30]
Be Biblu Yihodọ sọn Owe Enọku Tọn Mẹ Wẹ Ya?
Owe Enọku tọn yin owe lalo tọn de po dehe yè ma yọ́n asisa etọn po. Gbẹtọ lẹ gbọn lalo dali dọ dọ Enọku wẹ kàn ẹn. Bẹdopọ otangblo po hopàdọ he ma sọgbe hẹ whenuho Juvi lẹ tọn po, heyin kinkàn to owhe kanweko awetọ po tintan J.W.M. whenu po mẹ gando alọdlẹndonu kleun he Gẹnẹsisi basi hlan Enọku go de wẹ e yin. Ehe kẹdẹ tlẹ ko pé na mẹhe yiwanna Ohó gbọdo Jiwheyẹwhe tọn lẹ nado gbẹ́ ẹ dai.
To Biblu mẹ, owe Juda tọn kẹdẹ wẹ do hogbe dọdai Enọku tọn hia dọmọ: “Doayi e go, Oklunọ ja po sọha daho gedegede mẹwiwe etọn lẹ tọn po, nado hẹn whẹdida ṣẹ to omẹ popo ji, podọ nado gblewhẹdo yé he yin mẹylankan lẹpo to yé ṣẹnṣẹn, na walọ ylankan yetọn he yé ko yí kanyinylan do wà po ohó logbologbo yetọn po, he mẹylankan ylandonọ lẹ ko dọ do e go.” (Juda 14, 15) Weyọnẹntọ susu dọnnu dọ dọdai Enọku tọn sọta mẹylankan he nọgbẹ̀ to ojlẹ dopolọ mẹ hẹ ẹ lẹ mẹ wẹ Juda yihodọ sọn tlọlọ. Be e yọnbasi dọ Juda ni yí owe he mayin apadewhe Biblu tọn he go yè ma sọgan dejido de zan taidi asisa de ya?
Owe-wiwe ma do lehe Juda yọ́n dọdai Enọku tọn gbọn hia gba. E sọgan ko yihodọ sọn asisa he gbayipe de mẹ poun, yèdọ aṣa de he ko tin-to-aimẹ sọn ojlẹ hohowhenu tọn mẹ. E họnwun dọ Paulu lọsu wà onú mọnkọtọn de to whenuena e dọ dọ Janne po Jambele po wẹ yin nujlẹtọ he yè ma dọ yinkọ yetọn he diọnukunsọ Mose to họ̀nmẹ Falo tọn mẹ lẹ. Eyin mẹhe kàn Owe Enọku tọn tindo asisa nudọnamẹ hohowhenu tọn mọnkọtọn de, naegbọn mí nado gbẹ́ dọ Juda lọsu ma sọgan tindo e?a—Eksọdusi 7:11, 22; 2 Timoti 3:8.
Whẹho pẹvi de poun wẹ lehe Juda mọ wẹndomẹ he Enọku dọna mẹylankan lẹ yí gbọn yin. Nugbo lọ dọ Juda kàn ẹn to anademẹ Jiwheyẹwhe tọn glọ dohia dọ mí sọgan dejidego. (2 Timoti 3:16) Gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn deanana ẹn ma nado dọ nudepope heyin lalo.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Devi Stefani lọsu wleawuna nudọnamẹ de he mayin mimọ to fidevo depope to Owe-wiwe Heblu tọn mẹ. E gando wepinplọn Egipti tọn he Mose mọyi, owhe 40 tintindo to whenuena e họ̀n sọn Egipti, Midiani ninọ na owhe 40 etọn, po azọngban he angẹli lẹ yiwà to Osẹn Mose tọn didọna ẹn po mẹ go.—Owalọ lẹ 7:22, 23, 30, 38.
[Yẹdide to weda 31]
Enọku yí adọgbigbo do lá owẹ̀n Jehovah tọn