Họnhungan lẹ Na Hodọdopọ hẹ Alọwlemẹ Towe

‘N’MA dona ko dọ mọ.’ ‘N’ma dọho sọn homẹ ganji.’ Be hiẹ ko tindo numọtolanmẹ mọnkọtọn pọ́n to whenuena a ko tẹnpọn nado dọhodopọ hẹ alọwlemẹ towe pó godo ya? Hodọdopọ tin taidi anàzọ́n de he dona yin awuwlena. Taidi anàzọ́n devo lẹ, pinplọn etọn nọ yawu pà mẹdelẹ hú mẹdevo lẹ. Ṣogan, eyin hiẹ tlẹ tin to mẹhe e ma nọ yawu pà lẹ mẹ, e yọnbasi dọ hiẹ ni plọn nado nọ dọ linlẹn towe lẹ tọ́n to aliho dagbe mẹ, nado dọhodopọ po kọdetọn dagbe po.

To whedelẹnu, aṣa lẹdo mẹtọn tọn lẹ nọ yinuwado gbẹtọ lẹ ji nado yinuwa hẹ alọwlemẹ yetọn to aliho delẹ mẹ. To aṣa delẹ mẹ, sunnu lẹ sọgan ko yin didọna dọ, ‘Sunnu-jọ-sunnu ma dona nọ dọho susu.’ Sunnu he nọ dọho glanglan lẹ sọgan nọ yin pinpọnhlan di omẹ fúsa po nuvọ́nọ po. Nugbo wẹ dọ, Biblu dọ dọ: “Omẹ dopodopo ni nọ yawu nado sè, ni whleawu nado gblọn.” (Jakobu 1:19) Ṣigba, ayinamẹ ehe ma yin nina sunnu lẹ kẹdẹ gba, e tin na yọnnu lẹ ga podọ e sọ dohia dọ hodọdopọ bẹ nususu hẹn hú hodidọ poun. Omẹ awe sọgan to hodọna ode awetọ na ganhiho susu, ṣigba eyin yé gboawupo nado dotoaina ode awetọ lo? Vlavo, hodọdopọ dagbe de ma na tin. Adà tangan hodọdopọ dagbe de tọn wẹ nado dotoai ganji, dile wefọ he yin nùdego to aga lọ dohia do.

Hodọdopọ Matin Hodidọ

To otò delẹ mẹ, asi lẹ ma nọ yin nukundo nado dọ pọndohlan yetọn lẹ tọ́n gba. Asu lẹ ma dona nọ ṣinyan-gbẹ́ to whẹndo lọ mẹ paali. To lẹdo mọnkọtọn lẹ mẹ, asu po asi po ma nọ yọ́n nuhe alọwlemẹ yetọn jlo to ninọmẹ tangan de mẹ gba. Asi delẹ nọ wá lẹzun azọ́nyọnẹntọ to ayidido nuhudo asu yetọn tọn lẹ go mẹ bo nọ yinuwa po awuyiya po nado hẹn pekọwa na yé. To ninọmẹ mọnkọtọn lẹ mẹ, hodọdopọ matin hodidọ nọ tin to asu po asi po lọ ṣẹnṣẹn to aliho de mẹ. Ṣigba, na taun tọn, hodọdopọ ehe nọ wá sọn adà dopo poun ji. To whenuena asi lọ sọgan plọn nado doayi nuhudo kavi numọtolanmẹ asu etọn tọn lẹ go, asu lọ ma nọ saba yin nukundo nado wleawuna azọ́nyinyọnẹn dopolọ nado nọ doayi numọtolanmẹ asi etọn tọn lẹ go gba.

Nugbo wẹ dọ, to aṣa lẹdo delẹ tọn mẹ, sunnu lẹ nọ doayi nuhudo numọtolanmẹ tọn yọnnu lẹ tọn go bo nọ tẹnpọn nado hẹn pekọwa na yé. Ṣigba, etlẹ yin to aṣa mọnkọtọn lẹ mẹ, alọwle susu na mọaleyi sọn hodọdopọ dagbe hugan mẹ.

Hodọdopọ Yin Dandannu

Hodọdopọ sọn ahun mẹ wá sọgan glọnalina dẹ́sọ-dẹ́mẹ po nukunnumamọjẹnumẹ lẹ po. To bẹjẹeji whenuho Islaelivi lẹ tọn, whẹndo Leubẹni, Gadi, po whẹndo daa Manassẹ tọn lẹ po he nọ nọ̀ whèzẹtẹn-waji Otọ̀ Jọdani tọn basi “agbà daho de” to Jọdani tó. Whẹndo he pò lẹ tindo nukunnumọjẹnumẹ agọ̀ gando nuyiwa yetọn lẹ go. Na yé lẹndọ nọvisunnu yetọn he tin to Jọdani godo dọ́n lẹ ko basi nuyiwa atẹṣiṣi tọn de wutu, whẹndo he tin to whèyihọ-waji lẹ wleawu nado yì funawhàn hẹ “atẹṣitọ” lọ lẹ. Ṣigba, whẹpo yé nido yì funawhàn hẹ yé, afọzedaitọ lẹ yin didohlan nado dọhodopọ hẹ whẹndo he to whèzẹtẹn-waji lọ lẹ. Lehe ehe yin afọdide nuyọnẹn tọn do sọ! Yé mọdọ agbà lọ ma yin awuwlena na avọ́nunina mimẹ̀ kavi avọ́sinsan he ma sọgbe lẹ gba. Kakatimọ, budi wẹ whẹndo whèzẹtẹn tọn lẹ te dọ whẹndo devo lẹ sọgan wá dọna yé to sọgodo dọ: “[Mìwlẹ] ma tindo mimá de to OKLUNỌ mẹ gba.” Agbà lọ na yin kunnudenu de dọ yelọsu yin sinsẹ̀ntọ Jehovah tọn lẹ ga. (Jọṣua 22:10-29) Yé ylọ agbà lọ dọ Kunnudenu, vlavo na e yinuwa taidi kunnudenu de na yé dọ Jehovah wẹ yin Jiwheyẹwhe nugbo lọ wutu.—Jọṣua 22:34, pọ́n nudọnamẹ odò tọn.

Zẹẹmẹ he yé basi lọ duto whẹndo diẹ lẹ ji bọ yé diọ linlẹn he yé tindo dai nado funawhàn sọta whẹndo awe daa lọ lẹ. Mọwẹ, hodọdopọ tlọlọ sọn ahun mẹ wá glọnalina awhànfunfun. To godo mẹ, whenuena Islaeli ṣiatẹ sọta Jehovah Jiwheyẹwhe, he yin asu yetọn to yẹhiadonu-liho, e dọna yé dọ emi na gbọn lẹblanu dali ‘dọho hlan ahun yetọn.’ (Hosea 2:14) Apajlẹ dagbe nankọ die na mẹhe ko wlealọ lẹ! Mọwẹ, nọ dovivẹnu nado jẹ ahun alọwlemẹ towe tọn mẹ na ewọ nido sọgan mọnukunnujẹ numọtolanmẹ towe lẹ mẹ. Ehe yin nujọnu, titengbe to whenuena whẹho lọ yin dehe sọgan fọ́n homẹgble sinsinyẹn dote. Pattie Mihalik he yin linlin-kantọ États-Unis tọn de dọ dọ: “Yè ma nọ yí akuẹ do họ̀ hogbe lẹ, wẹ mẹdelẹ dọ, ṣigba hogbe lẹ sọgan sọ họakuẹ hú nuhe akuẹ sọgan họ̀. Podọ dile e tlẹ sọgan nọ vẹawu na mẹdelẹ nado dọ numọtolanmẹ yetọn tọ́n, kọdetọn lọ sọgan hẹn ale susu wá hú akuẹ tintindo to akuẹsẹdotẹn.”

Awuwiwlena Anàzọ́n Hodọdopọ Tọn Lẹ

‘Alọwle mítọn ko gboawupo sọn bẹjẹeji gbọ́n,’ wẹ mẹdelẹ sọgan dọ. Mẹdevo lẹ nọ wá tadona lọ kọ̀n dọ, ‘Alọwle ehe ma sọgan yin whinwhlẹngán ba.’ Yé sọgan lẹndọ nudepope ma sọgan yin wiwà nado hẹn hodọdopọ yetọn pọnte to alọwle godo gba. Eyọn, lẹnnupọndo mẹhe nọ nọ̀ awà he ji tito alọwle tọn nọ yin awuwlena gbọn hẹnnumẹ lẹ dali te lẹ ji. Susu mẹhe nọ nọ̀ awà mọnkọtọn ji lẹ tọn nọ wleawuna kanṣiṣa hodọdopọ tọn dagbe de to alọwle yetọn mẹ.

Asu po asi po de yin kinkọndopọ to alọwle mọnkọtọn mẹ to otò Whèzẹtẹn tọn de mẹ. Afọzedaitọ de wẹ yin didọna nado yì fidindẹn de nado yì dín asi na dawe lọ. Ṣogan, asu po asi po lọ, he nọgbẹ̀ to nudi owhe 4 000 die, do azọ́nyinyọnẹn ayidego tọn hia to hodọdopọ yetọn mẹ. Sunnu lọ, Isaki, yì pé afọzedaitọ lọ po asi sọgodo tọn etọn po to danji. Dawe he yin afọzedaitọ lọ “sọ dọ nuhe e ko wà lẹpo na Isaki.” Kandai Biblu tọn lọ zindonukọn gando alọwle ehe go dọmọ: “Isaki sọ hẹn ẹn [Lebeka] wá gohọ̀ Sala onọ̀ etọn tọn mẹ [afọdide ehe nọtena alọwle lọ lọsu bibasi], bosọ yí Lebeka, bọ ewọ sọ lẹzun asi etọn: e yiwanna ẹn.”—Gẹnẹsisi 24:62-67.

Doayi e go dọ Isaki dotoaina linlin lọ whẹ́, enẹgodo wẹ e “sọ” yí Lebeka nado lẹzun asi etọn. Afọzedaitọ lọ yin devizọnwatọ dejidego de he ze ede jo na Jehovah Jiwheyẹwhe, he Isaki nọ sẹ̀n. Enẹwutu owhẹ̀ Isaki tọn whẹ́n nado dejido dawe ehe go. Enẹgodo, Isaki “yiwanna” Lebeka, mẹhe e ko wlealọhẹ.

Be Isaki po Lebeka po wleawuna anàzọ́n hodọdopọ dagbe tọn ya? To whenuena visunnu yetọn Esau dà viyọnnu Heti tọn awe, nuhahun whẹndo tọn sinsinyẹn de fọ́n. Lebeka “sọ dọ hlan” Isaki pludopludo dọmọ: “Onú ogbẹ̀ ṣie tọn dikọna mi, na viyọnnu Heti tọn lẹ wutu: eyin Jakobu [visunnu pẹvi yetọn] yí asi to viyọnnu Heti tọn lẹ mẹ . . ., dagbe tẹwẹ ogbẹ̀ ṣie na wà na mi?” (Gẹnẹsisi 26:34; 27:46) Matin ayihaawe, e dọ ahunmẹdunamẹnu etọn tọ́n to aliho he họnwun de mẹ.

Isaki dọna Jakobu, nọvisunnu ahoho Esau tọn, ma nado dà asi sọn viyọnnu Kenani tọn lẹ mẹ. (Gẹnẹsisi 28:1, 2) Lebeka ko hẹn numọtolanmẹ etọn zun yinyọnẹn. Asu po asi po ehe dọhodopọ do whẹho whẹndo tọn he ma bọawu de ji po kọdetọn dagbe po, bo gbọnmọ dali ze apajlẹ dagbe dai na mi to egbehe. Eyin asu po asi po lẹ ma kọngbedopọ do whẹho de ji lo? Etẹwẹ sọgan yin wiwà?

To Whenuena Gbemanọpọ de Wá Aimẹ

Eyin hiẹ po alọwlemẹ towe po tindo gbemanọpọ sinsinyẹn de, a sánkanna hodọdopọ hẹ alọwlemẹ towe blo. Enẹ na dohia hezeheze dọ: A ma tindo ayajẹ, podọ a masọ jlo dọ alọwlemẹ towe lọsu ni tindo ayajẹ. Ṣogan, alọwlemẹ towe tlẹ sọgan nọma mọnukunnujẹ ojlo po numọtolanmẹ towe lẹ po mẹ to gigọ́mẹ.

Vlavo hiẹ po alọwlemẹ towe po dona dọhodo whẹho lọ ji. Eyin whẹho lọ yin dehe sọgan yawu fọ́n homẹgble dote, e sọgan vẹawu nado duto mẹdetiti ji. Mẹjitọ Isaki tọn lẹ, Ablaham po Sala po, pehẹ ninọmẹ sinsinyẹn de to ojlẹ de mẹ. Na Sala yin wẹnsinọ wutu, e hodo aṣa whenẹnu tọn bo na deviyọnnu etọn, Hagali hlan asu etọn taidi asi nado jivi na ẹn. Hagali ji visunnu de, Iṣmaeli na Ablaham. Ṣigba, Sala lọsu mọhò to godo mẹ, bo ji visunnu de, yèdọ Isaki na Ablaham. To whenuena yè jlo na dèanọ́ na Isaki, Sala doayi e go dọ Iṣmaeli to visunnu etọn vlẹko. Enẹwutu, na Sala mọ owù hlan nukọn na visunnu etọn wutu, e vẹ̀ Ablaham nado yàn deviyọnnu lọ po Iṣmaeli po sọn whégbè. Mọwẹ, Sala dọ numọtolanmẹ etọn to aliho tlọlọ de mẹ. Ṣigba nuhe e biọ lọ sọawuhia nado yin adinú tlala to Ablaham nukunmẹ.

Nawẹ gbemanọpọ lọ yin dididẹ gbọn? Kandai Biblu tọn lọ hia dọmọ: “Jiwheyẹwhe sọ dọ hlan Ablaham, dọmọ, A dike e yin adinú to nukun towe mẹ na visunnu lọ tọn wutu blo, podọ na yọnnu mẹglọnọ towe wutu blo; to ehe Sala dọ lẹpo mẹ doto ogbè etọn; na Isaki mẹ wẹ yè na ylọ okún towe te.” Ablaham dotoaina anademẹ Jehovah Jiwheyẹwhe tọn bo yinuwa sọgbe hẹ ẹ.—Gẹnẹsisi 16:1-4; 21:1-14.

Hiẹ sọgan dọ dọ, ‘eyin Jiwheyẹwhe lọsu sọgan dọhona mí sọn olọn mẹ, mí na kọngbedopọ po awubibọ po!’ Enẹ hẹn mí wá họnhungan devo he sọgan gọalọ nado didẹ dẹsọ́-dẹ́mẹ lẹ to alọwle mẹ ji. Asu po asi po lẹ sọgan dotoaina ogbè Jiwheyẹwhe tọn. Gbọnna? Gbọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn hihia dopọ bo kẹalọyi nuhe e dọ lẹ taidi anademẹ Jiwheyẹwhe tọn dali.—1 Tẹsalonikanu lẹ 2:13.

Asi numimọnọ Klistiani de dọmọ: “Whlasusu, to whenuena yọnnu jọja de wá dè e na ayinamẹ gando alọwle etọn go, n’nọ kanse e eyin ewọ po asu etọn po nọ hia Biblu dopọ. Suhugan mẹhe tindo nuhahun to alọwle yetọn mẹ lẹ tọn wẹ ma nọ tindo tito enẹ.” (Titu 2:3-5) Mímẹpo sọgan mọaleyi sọn ayidonugo etọn mẹ. Nọ hia Ohó Jiwheyẹwhe tọn hẹ alọwlemẹ towe to gbesisọ mẹ. Gbọnmọ dali, hiẹ na nọ “sè” ohó Jiwheyẹwhe tọn lẹ he na dọna we lehe hiẹ na yinuwa gbọn egbesọegbesọ. (Isaia 30:21) Ṣigba hẹn ehe do ayiha mẹ: Ma nọ yí Biblu zan taidi obá de nado nọ hò alọwlemẹ towe bo nọ to alọdlẹndo wefọ he a lẹndọ alọwlemẹ towe to awugbopo nado yí do yizan mẹ lẹ to whepoponu blo. Kakatimọ, tẹnpọn nado nọ pọ́n lehe mì omẹ awe lẹ sọgan yí nuhe mì hia lẹ do yizan mẹ gbọn.

Eyin mì to tintẹnpọn nado didẹ nuhahun sinsinyẹn de, naegbọn mì ma na dindona ahunmẹdunamẹnu mìtọn to Index des Publications Watch Towera mẹ? Vlavo mì to nukunpedo mẹjitọ yọnhonọ lẹ go, bọ enẹ wẹ to nuhahun lẹ fọndote to alọwle mìtọn mẹ. Kakati nado nọ to núdọ̀n gando nuhe alọwlemẹ towe dona wà po nuhe e ma dona wà lẹ po ji, naegbọn mì ma na sinai bo dindona Index dopọ? Tintan whẹ́, dín “Parents” [Mẹjitọ lẹ] to hosọ tangan lẹ mẹ. Mì sọgan pọ́n alọdlẹndonu lẹ he tin to hóvila lọ lẹ, taidi “prendre soin de ses parents âgés” [nukunpipedo mẹjitọ yọnhonọ lẹ go] mẹ. Mì hia hosọ he yin alọdlẹndo lọ lẹ dopọ sọn zinjẹgbonu Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn mẹ. E sọgan paṣa we lehe hiẹ po alọwlemẹ towe po sọgan mọaleyi sọn nudọnamẹ sinai do Biblu ji lẹ mẹ do, ehe ko gọalọna Klistiani ahundoponọ susu.

Dodindinna alọdlẹndonu enẹlẹ bo hia nudọnamẹ lọ lẹ dopọ na gọalọna mì nado tindo pọndohlan he sọgbe gando nuhahun mìtọn go. Mì na mọ hoyidọ sọn Owe-wiwe mẹ lẹ po wefọ he yin dide lẹ po he na do pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn gando whẹho lọ go hia. Mì hùn wefọ lọ lẹ to Biblu mẹ, bo hia yé dopọ. Gbọnmọ dali, mì na sè nuhe Jiwheyẹwhe dọ gando nuhahun he mì pannukọn lọ go!

Mì Hùn Aliho Hodọdopọ Tọn lẹ Dote

Be a ko tẹnpọn nado hùn ohọ̀n he ma ko yin hùnhùn na ojlẹ dindẹn de pọ́n ya? Aṣígbè he ko jẹkò lẹ nọ dọnú dile ohọ̀n lọ jẹ hùnhùn ji vudevude. Ṣigba eyin ohọ̀n lọ ko nọ yin hùnhùn gbọzangbọzan bọ amì nọ yin didó na aṣígbè lọ lẹ ganji lo? E na hùn po awubibọ po. Onú dopolọ wẹ gando ohọ̀n hodọdopọ tọn go. Eyin mì hẹn hodọdopọ zun aṣa bo nọ do owanyi Klistiani tọn hia to hodọdopọ mìtọn mẹ dile amì nọ yin didó na aṣígbè ohọ̀n tọn lẹ do, mì sọgan penugo nado dọ linlẹn mìtọn lẹ po awubibọ po eyin gbemanọpọ sinsinyẹn lẹ tlẹ tin.

Ṣigba, fide janwẹ mì dona bẹsọn whẹ́. Dile etlẹ yindọ hodọdopọ sọgan biọ vivẹnudido susu to bẹjẹeji, mì ma gbọjọ blo. Gbọnmọ dali, mì sọgan duvivi kanṣiṣa he bọawu de tọn hẹ alọwlemẹ mìtọn to godo mẹ, bọ e na dekọtọn do gbekọndopọ he dẹn-to-aimẹ de mẹ.

[Nudọnamẹ Odò Tọn]

[Yẹdide to weda 7]

Eyin gbemanọpọ de wá aimẹ, be mì na dín anademẹ Jiwheyẹwhe tọn ya?