Be Hiẹ Ko Biọ Gbọjẹ Jiwheyẹwhe Tọn mẹ Ya?
“Mẹhe ko biọ gbọjẹ [Jiwheyẹwhe tọn] mẹ, ewọ ga ko dealọ sọn azọ́n etọn mẹ.”—HEBLU LẸ 4:10.
1. Naegbọn gbọjẹ yin nuhe yè nọ jlo sọmọ?
GBỌJẸ. Hogbe awuvivi po dehe yè yiwanna po nankọ die! Gbẹninọ to aihọn he to wezun ji bosọ gọna nuhahun sọmọ egbezangbe tọn mẹ, suhugan mítọn wẹ na yigbe dọ gbọjẹ kleun de nọ yin pinpẹn etọn yọnẹn taun. Mẹhomẹ kavi jọja, alọwlemẹ kavi tlẹnnọ, mí sọgan tindo numọtolanmẹ agbọ́pemẹ po apọṣimẹ tọn po sọn gbẹninọ egbesọegbesọ tọn mẹ poun. Na mẹhe tindo dogbo agbasalilo tọn kavi madogán tọn lẹ, azán dopodopo yin avùnnukundiọsọmẹnu de. Dile Owe-wiwe lẹ dọ do, “nudida lẹpo pete wẹ to winwẹn bosọ to ajipanu to awufiẹsa mẹ hẹ mí kakajẹ dinvie.” (Lomunu lẹ 8:22) Mẹhe to gbigbọjẹ de mayin adidọnọ na dandan tọn gba. Gbọjẹ yin nuhudo gbẹtọ tọn he dona yin pekọ na.
2. Sọn whetẹnu gbọ́n wẹ Jehovah ko to gbigbọjẹ?
2 Jehovah Jiwheyẹwhe lọsu ko to gbigbọjẹ. To owe Gẹnẹsisi tọn mẹ, mí hia dọmọ: “Le wẹ yè dotana olọn po aigba po, po awhànpa yetọn lẹpo po. To azán ṣinawetọ gbè Jiwheyẹwhe dotana azọ́n etọn he e basi; e sọ gbọjẹ to azán ṣinawetọ gbè sọn azọ́n etọn lẹpo mẹ he e ko basi.” Jehovah ze nujọnu-yinyin vonọtaun do “azán ṣinawetọ” ji, na kandai gbọdo lọ zindonukọn dọmọ: “Jiwheyẹwhe sọ dona azán ṣinawetọ bo sọ klan ẹn do wiwe.”—Gẹnẹsisi 2:1-3.
Jiwheyẹwhe Gbọjẹ sọn Azọ́n Etọn Mẹ
3. Etẹlẹ wẹ ma sọgan yin whẹwhinwhẹ́n he wutu Jiwheyẹwhe gbọjẹ?
3 Naegbọn Jiwheyẹwhe do gbọjẹ to “azán ṣinawetọ” gbè? Nugbo wẹ dọ, e ma gbọjẹ na nuṣikọna ẹn wutu gba. Jehovah nọ duvivi “kiklo huhlọn” tọn bo masọ “nọ yọ́n nudikọ mọ onú ma nọ dikọ na ẹn.” (Isaia 40:26, 28) Mọjanwẹ Jiwheyẹwhe ma nọ gbọjẹ na e tindo nuhudo gbọjẹ kavi kandidepo tọn de gba, na Jesu dọ na mí dọmọ: “Otọ́ ṣie wazọ́n kakajẹ dinvie, yẹn sọ wazọ́n.” (Johanu 5:17) To whẹho depope mẹ, “Gbigbọ wẹ Jiwheyẹwhe” podọ e ma tin to dandan glọ gbọn lilẹpe agbasalan po nuhudo nudida gbẹ̀te lẹ tọn po dali gba.—Johanu 4:24.
4. To aliho tẹmẹ wẹ “azán ṣinawetọ” gbọnvo na ‘azán’ ṣidopo he jẹnukọn lẹ gbọn?
4 Nawẹ míwlẹ sọgan mọ wuntuntun delẹ yí do whẹwhinwhẹ́n he wutu Jiwheyẹwhe gbọjẹ to “azán ṣinawetọ” gbè ji gbọn? Gbọn ayididego dọ, dile e yin homẹhunnọ sọ taun po nuhe e ko wadotana lẹ po to ojlẹ gaa ‘azán’ nudida tọn he to jujuyi ṣidopọ tọn mẹ do, Jiwheyẹwhe dona “azán ṣinawetọ” na vonọtaun tọn bosọ lá ẹ taidi “wiwe.” Concise Oxford Dictionary basi zẹẹmẹ “wiwe” tọn taidi “yinyin kinklandowiwe mlẹnmlẹn kavi dide dovo (hlan yẹwhe de kavi na lẹndai sinsẹ̀n tọn delẹ).” Gbọnmọ dali, didona “azán ṣinawetọ” Jehovah tọn po lila ẹ taidi wiwe po dohia dọ ewọ po “gbọjẹ” etọn po dona tindo kanṣiṣa delẹ hẹ ojlo po lẹndai wiwe etọn po kakati nido yin nuhudo lẹ to adà etọn mẹ. Etẹwẹ kanṣiṣa enẹ lọ yin?
5. Etẹwẹ Jiwheyẹwhe ze do nuyiwa mẹ to ‘azán’ nudida tọn ṣidopo tintan lẹ whenu?
5 To ‘azán’ ṣidopo nudida tọn he ko juwayi lẹ whenu, Jiwheyẹwhe ko basi bo ko sọ yí lilẹpe lẹpo po osẹ́n he na deanana nuyiwa aigba lọ tọn po gọna nulẹpo he lẹdo e lẹ do nuyiwa mẹ. Lẹnunnuyọnẹntọ lẹ to pinplọn lehe onú ehelẹ yin awuwlena to azọ́njiawu liho do todin. Sẹpọ vivọnu “azán ṣidopotọ” tọn, Jiwheyẹwhe dá gbẹtọ awe tintan lẹ bosọ yí yé do “ojipa de do whèzẹtẹn dali to Edẹni mẹ.” To tadona mẹ, Jiwheyẹwhe lá lẹndai etọn gando whẹndo gbẹtọvi tọn po aigba lọ po go to hodidọ dọdai tọn ehelẹ mẹ dọmọ: “Mì yin sinsẹ́nnọ, bo sudeji, bosọ gọ́ aigba ji, bo dugán do e ji: bo duahọlu to owhevi ohù tọn ji, podọ to ohẹ̀ aga tọn ji, po to onú he to ogbẹ̀ lẹpo ji he nọ lìn to aigba ji.”—Gẹnẹsisi 1:28, 31; 2:8.
6. (a) To vivọnu “azán ṣidopotọ” tọn, etẹwẹ yin numọtolanmẹ Jiwheyẹwhe tọn gando nulẹpo he e ko dá go? (b) To linlẹn tẹmẹ wẹ “azán ṣinawetọ” yin wiwe te?
6 Dile “azán ṣidopotọ” nudida tọn lọ wá vivọnu, linlin lọ dọna mí dọmọ: “Jiwheyẹwhe sọ mọ onú he e dá lẹpo, bo doayi e go e yọ́n tlala.” (Gẹnẹsisi 1:31) Jiwheyẹwhe tindo pekọ to nuhe e ko basi lẹpo mẹ. Gbọnmọ dali e gbọjẹ, kavi doalọte, sọn nukọnzinzindo to azọ́n nudida tọn mẹ gando aigba go. Ṣogan, dile ojipa paladisi tọn lọ yin pipé bosọ yọnwhanpẹ sọ to whenẹnu, lẹdo kleun de poun ji wẹ e tin te, podọ gbẹtọvi gbẹ̀te awe poun wẹ tin to aigba ji. E na yí whenu na aigba lọ po whẹndo gbẹtọvi tọn po nado jẹ ninọmẹ he Jiwheyẹwhe lẹndai lọ kọ̀n. Na whẹwhinwhẹ́n ehe wutu, e dè “azán ṣinawetọ” de he na na dotẹnmẹ nuhe e ko dá to ‘azán’ ṣidopo he jẹnukọn mẹ lẹpo nado sudeji to pọmẹ hẹ ojlo wiwe etọn. (Yijlẹdo Efesunu lẹ 1:11 go.) Dile “azán ṣinawetọ” to vivọnu etọn wá, aigba lọ na ko lẹzun paladisi globu tọn de he na yin ninọ e mẹ kakadoi gbọn whẹndo gbẹtọvi pipé lẹ tọn dali. (Isaia 45:18) “Azán ṣinawetọ” yin dide dovo, kavi kinklandowiwe hlan nuyiwa po ojlo Jiwheyẹwhe tọn hinhẹndi po gando aigba po gbẹtọvi lẹ po go. To linlẹn enẹ mẹ e yin “wiwe.”
7. (a) To linlẹn tẹmẹ wẹ Jiwheyẹwhe gbọjẹ to “azán ṣinawetọ” te? (b) Nawẹ nulẹpo na wá tin te to whenuena “azán ṣinawetọ” na wá vivọnu etọn?
7 Enẹwutu Jiwheyẹwhe gbọjẹ sọn azọ́n nudida tọn etọn mẹ to “azán ṣinawetọ.” E taidi dọ ewọ ko doalọte bosọ na dotẹnmẹ nuhe e ko ze do nuyiwa mẹ nado dotana nuwiwa etọn wẹ nkọtọn. E tindo jidide gigọ́ dọ to vivọnu “azán ṣinawetọ” tọn, nulẹpo na ko dekọtọn pẹpẹ dile ewọ ko lẹn ẹn dai do. Yèdọ eyin aliglọnnamẹnu lẹ na tlẹ tin, yé na ko yin dududeji. Gbẹtọvi tonusetọ lẹpo na mọaleyi to whenuena ojlo Jiwheyẹwhe tọn na lẹzun nugbo to gigọ́ mẹ. Nudepope ma na doalọtena ehe gba na dona Jiwheyẹwhe tọn tin to “azán ṣinawetọ” ji wutu, podọ e sọ hẹn ẹn yin “wiwe.” Nukundido gigonọ nankọ die na gbẹtọvi tonusetọ lẹ!
Islaeli Gboawupo Nado Biọ Gbọjẹ Jiwheyẹwhe Tọn Mẹ
8. Whetẹnu podọ nawẹ Islaelivi lẹ nọ payi Gbọjẹzan go gbọn?
8 Akọta Islaeli tọn mọaleyi sọn tito Jehovah tọn na azọ́n po gbọjẹ po mẹ. Etlẹ yin whẹpo Osẹ́n lọ do yin nina Islaelivi lẹ to Osó Sinai ji, Jiwheyẹwhe dọna yé gbọn Mose dali dọmọ: “Mọ, na ehe OKLUNỌ ko na ogbọjẹ lọ mì, enẹwutu wẹ e na mì to azán ṣidopotọ gbè akla azán awe tọn; dopodopo mìtọn ni nọ̀ otẹn etọn mẹ, dike mẹde tọ́n yì sọn otẹn etọn mẹ, to azán ṣinawetọ gbè blo.” Kọdetọn lọ wẹ yindọ “gbẹtọ lẹ gbọjẹ to azán ṣinawetọ gbè.”—Eksọdusi 16:22-30.
9. Matin ayihaawe naegbọn osẹ́n Gbọjẹzan tọn yin diọdo de heyin alọkẹyi gbọn Islaelivi lẹ dali?
9 Tito ehe yin onú yọyọ na Islaelivi lẹ, mẹhe ko ṣẹṣẹ yin whinwhlẹngan sọn kanlinmọgbenu to Egipti. Dile etlẹ yindọ Egiptinu lẹ po mẹdevo lẹ po nọ yí sọha na whenu to ojlẹ azán atọ́n jẹ ao tọn mẹ, e ma yọnbasi dọ Islaelivi heyin kanlinmọ lẹ ni yin nina azán gbọjẹ tọn de gba. (Yijlẹdo Eksọdusi 5:1-9 go.) Enẹwutu e yin nuhe sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado wá tadona lọ kọ̀n dọ omẹ Islaeli tọn lẹ kẹalọyi diọdo ehe. Kakati nado pọ́n nubiọtomẹsi Gbọjẹzan tọn hlan taidi agbàn pinpẹn kavi aliglọnnamẹnu de, yé dona ko yin homẹhunnọ nado hodo e. Na nugbo tọn, Jiwheyẹwhe to godo mẹ dọna yé dọ Gbọjẹzan na yinuwa taidi nuflinmẹ de na kanlinmọ-yinyin yetọn to Egipti po whinwhlẹn yé gán emitọn po.—Deutelonomi 5:15.
10, 11. (a) Dogbọn yinyin tonusetọ dali, etẹwẹ Islaelivi lẹ sọgan pọ́n nukọn hlan nado duvivi etọn? (b) Naegbọn Islaelivi lẹ gboawupo nado biọ gbọjẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ?
10 Eyin Islaelivi he tọ́n sọn Egipti hẹ Mose lẹ ko yin tonusetọ wẹ, yé dona ko tindo lẹblanulọkẹyi bibiọ “aigba he yí anọ́sin po owín po do to sisa” heyin opagbe etọn do lọ ji. (Eksọdusi 3:8) To finẹ yé na ko duvivi gbọjẹ nujọnu tọn, e mayin to Gbọjẹzan gbè kẹdẹ gba ṣigba to gbẹzan yetọn blebu mẹ. (Deutelonomi 12:9, 10) Ṣigba, enẹ ma sọawuhia nado yin whẹho lọ gba. Gando yé go, apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Na mẹdelẹ, whenuena yé sè vọ̀, yé doadihomẹnamẹ: ṣigba e mayin omẹ popo he gbọn Mose dali tọ́n sọn Egipti wẹ gba. Ṣigba mẹnu lẹ go wẹ homẹ etọn gble do owhe kande? E mayin mẹhe waylando lẹ wẹ, oṣiọ yé he tọn mlọnai to zungbo mẹ? Mẹnu lẹ wẹ e whlé hlan dọ, yé ma na biọ otẹn gbọjẹ etọn tọn mẹ, adavo hlan yé he ma yise lẹ? Mọwẹ, mí mọ dọ yé ma sọgan biọ e mẹ na mayise wutu.”—Heblu lẹ 3:16-19.
11 Nuplọnmẹ huhlọnnọ nankọ die na míwlẹ! Na yise matindo to Jehovah mẹ yetọn wutu, whẹndo enẹ ma mọale gbọjẹ he e ko dopagbe etọn hlan yé lọ tọn yí gba. Kakatimọ, yé sudo to zungbo mẹ. Yé gboawupo nado yọnẹn dọ taidi kúnkan Ablaham tọn lẹ, yé yin kinkọndopọ pẹkipẹki hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn to awuwiwlena dona lẹ na akọta aigba ji tọn lẹpo mẹ. (Gẹnẹsisi 17:7, 8; 22:18) Kakati nado wazọ́n to kọndopọmẹ hẹ ojlo sọn olọn mẹ wá lọ, yé yin ayihafẹsẹna mlẹnmlẹn gbọn ojlo po nujlomẹnu ṣejannabi tọn yetọn lẹ po dali. Na míwlẹ ni ma jai biọ nuwiwa mọnkọtọn mẹ pọ́n gbede blo!—1 Kọlintinu lẹ 10:6, 10.
Gbọjẹ de Gbẹsọ Pò
12. Nukundido tẹwẹ gbẹsọ tin-to-aimẹ na Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ, podọ nawẹ yé sọgan jẹ e kọ̀n gbọn?
12 To whenuena e ko dlẹnalọdo awugbopo Islaeli tọn nado biọ gbọjẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ na yise matindo wutu godo, Paulu lẹ́ ayidonugo etọn hlan hagbẹ yisenọ etọn lẹ. Dile e yin ayidego to Heblu lẹ 4:1-5 mẹ do, e vọ́ jide na yé dọ ‘opagbe bibiọ gbọjẹ [Jiwheyẹwhe] tọn mẹ tọn de gbẹ́ pò.’ Paulu dotuhomẹna yé nado tindo yise to “wẹndagbe” lọ mẹ, na “mí he yise lẹ to gbọjẹ mẹ biọ.” To whenuena e yindọ Osẹ́n lọ ko yin didesẹ sọn aimẹ gbọn avọ́sinsan ofligọ Jesu tọn dali, Paulu ma to alọdlẹndo gbọjẹ agbasalan tọn heyin awuwlena gbọn Gbọjẹzan lọ dali gba. (Kọlọsinu lẹ 2:13, 14) Gbọn hoyidọ sọn Gẹnẹsisi 2:2 po Psalm 95:11 po mẹ dali, Paulu to tudohomẹna Klistiani Heblu tọn lẹ nado biọ gbọjẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ.
13. To hoyidọ sọn Psalm 95 mẹ, naegbọn Paulu dọ̀n ayidonugo wá hogbe lọ “egbe” ji?
13 Yọnbasi lọ nado biọ gbọjẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ dona ko yin “wẹndagbe” de na Klistiani Heblu tọn lẹ, kẹdẹdile gbọjẹ Gbọjẹzan gbè tọn dona ko yin “wẹndagbe” de na Islaelivi he jẹnukọnna yé lẹ do. Enẹwutu, Paulu dotuhomẹna hagbẹ yisenọ etọn lẹ ma nado basi nuṣiwa dopolọ he Islaeli basi to zungbo mẹ. To nudido nuhe todin yin Psalm 95:7, 8 go mẹ, e dọ̀n ayidonugo wá hogbe lọ “egbe” ji, dile etlẹ yindọ e ko yin ojlẹ dindẹn taun sọn whenuena Jiwheyẹwhe ko gbọjẹ sọn nudida mẹ. (Heblu lẹ 4:6, 7) Etẹwẹ yin nuagokun Paulu tọn? “Azán ṣinawetọ” wẹ, ehe Jiwheyẹwhe ko klandovo nado dike na lẹndai etọn gando aigba po gbẹtọvi lẹ po go ni yin wiwadotana mlẹnmlẹn, he gbẹ́ pò to nukọnzindo. Enẹwutu, onú niyaniya tọn de wẹ e yin na Klistiani hatọ etọn lẹ nado wazọ́n to pọmẹ hẹ lẹndai enẹ kakati nado yin alọnuhẹnjanna po yanwle ṣejannabi tọn lẹ po. E sọ vọ́ ayinamẹ na whladopo dogọ dọmọ: ‘Mì hẹn ahun mìtọn lẹ sinyẹn blo.’
14. Nawẹ Paulu dohia gbọn dọ “gbọjẹ” Jiwheyẹwhe tọn gbẹsọ pò?
14 To yidogọ mẹ, Paulu dohia dọ “gbọjẹ” heyin opagbe etọn do lọ mayin whẹho jijẹ Aigba Pagbe tọn ji to nukọntọ-yinyin Jọṣua tọn glọ poun gba. (Jọṣua 21:44) “Na eyin Jọṣua ko na gbọjẹ yé,” wẹ Paulu yihojlẹdohogo dọ “be [Jiwheyẹwhe] ma do sọ dọho azán devo tọn to godo mẹ gba.” To pọndohlan enẹ tọn mẹ, Paulu yidogọ dọmọ: “Gbọjẹ de pò hlan omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ.” (Heblu lẹ 4:8, 9) Etẹwẹ “gbọjẹ” enẹ lọ yin?
Biọ Gbọjẹ Jiwheyẹwhe Tọn Mẹ
15, 16. (a) Etẹwẹ yin nujọnu-yinyin hogbe lọ “gbọjẹ” tọn? (b) Etẹwẹ e zẹẹmẹdo ‘nado gbọjẹ sọn azọ́n mítọn mẹ’?
15 Hogbe lọ “gbọjẹ” yin lilẹdogbedevomẹ sọn hogbe Glẹki tọn de mẹ he zẹẹmẹdo “gbigbọjẹ to gbọjẹzan gbè.” (Kingdom Interlinear) Mẹplọntọ wehọmẹ daho tọn William Lane dọmọ: “Hogbe lọ yí zẹẹmẹ whanpẹnọ etọn sọn anademẹ Gbọjẹzan tọn he wleawu to Sinsẹ̀n Ju lẹ tọn mẹ do dodonu Eks 20:8-10 tọn ji, fie e yin nùzindeji te dọ gbọjẹ po pipà po tin topọ . . . [E] zinnudo adà vonọtaun hùnwhẹ po ayajẹ po tọn ji, heyin didohia to gbégbigbò po pipà po nina Jiwheyẹwhe mẹ.” Enẹwutu, to whelọnu lo, gbọjẹ heyin opagbe etọn do lọ mayin didedote sọn azọ́nwiwa mẹ poun gba. E yin diọdo sọn azọ́nwiwa nuṣikọnamẹ tọn de, he ma tindo lẹndai de mẹ biọ sinsẹ̀nzọnwiwa ayajẹ tọn he nọ gbògbéna Jiwheyẹwhe mẹ.
16 Ehe yin kunnudena gbọn hodidọ Paulu tọn he bọdego lẹ dali dọmọ: “Na ewọ mẹhe ko biọ gbọjẹ [Jiwheyẹwhe tọn] mẹ, ewọ ga ko dealọ sọn azọ́n etọn mẹ, dile Jiwheyẹwhe dè sọn etọn mẹ do.” (Heblu lẹ 4:10) Jiwheyẹwhe ma gbọjẹ to azán nudida tọn ṣinawetọ gbè na nuṣikọnamẹ wutu gba. Kakatimọ, e dealọ sọn azọ́n nudida aigba ji tọn mẹ nado dike na alọnuzọn etọn ni wleawu bosọ wá gigo gigọ́ mẹ, hlan pipà po gbégbigbò etọn po. Taidi apadewhe nudida Jiwheyẹwhe tọn, mílọsu dona sọgbe to tito enẹ mẹ. Mí dona ‘gbọjẹ sọn azọ́n mítọn titi lẹ mẹ,’ enẹwẹ yin, mí dona doalọtena vivẹnudido nado suwhẹna mídelẹ to Jiwheyẹwhe nukọn to tintẹnpọn nado mọale whlẹngan tọn yí mẹ. Kakatimọ, mí dona tindo yise dọ whlẹngan mítọn sinai do avọ́sinsan ofligọ Jesu Klisti tọn ji, gbọn ehe dali nulẹpo nasọ yin hinhẹnwa kọndopọmẹ hẹ lẹndai Jiwheyẹwhe tọn whladopo dogọ.—Efesunu lẹ 1:8-14; Kọlọsinu lẹ 1:19, 20.
Ohó Jiwheyẹwhe Tọn Nọ Yí Huhlọn Zan
17. Aliho yanwle tọn he Islaeli agbasalan tọn doafọna tẹwẹ míwlẹ dona dapana?
17 Islaelivi lẹ gboawupo nado biọ gbọjẹ dopagbe Jiwheyẹwhe tọn mẹ na tolivivẹ po yise matindo yetọn po wutu. Enẹwutu, Paulu dotuhomẹna Klistiani Heblu tọn lẹ dọmọ: “Enẹwutu mì gbọ mí ni jẹtukla nado biọ gbọjẹ lọ mẹ, na mẹdepope jai kẹdẹdi ohia mayise tọn dopolọ blo.” (Heblu lẹ 4:11) Suhugan Juvi owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ ma tindo yise to Jesu mẹ gba, podọ susu yetọn jiya taun to whenuena titonu Ju lẹ tọn wá vivọnu etọn to owhe 70 W.M. Lehe e yin onú titengbe do sọ dọ míwlẹ ni tindo yise to ohó dọdai Jiwheyẹwhe tọn mẹ to egbehe!
18. (a) Whẹwhinwhẹ́n tẹlẹ wẹ Paulu na na yise tintindo to ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ? (b) Nawẹ ohó Jiwheyẹwhe tọn “dá hú ohi nùawenọ” gbọn?
18 Mí tindo whẹwhinwhẹ́n dolido lẹ nado yí yise zan to ohó Jehovah tọn mẹ. Paulu wlan dọmọ: “Ohó Jiwheyẹwhe tọn tin to ogbẹ̀, e dohuhlọn, bo dá hú ohi nùawenọ, e nọ sọ́ omẹ, yèdọ nado klán ayiha po gbigbọ po do voovo, agómẹ hupetẹn tọn po ojo ohú mẹ tọn po, ewọ sọ wẹ linlẹn ayiha tọn po ojlo ayiha tọn po yọnẹntọ.” (Heblu lẹ 4:12) Mọwẹ, ohó Jiwheyẹwhe tọn, kavi wẹndomẹ etọn, “dá hú ohi nùawenọ.” Klistiani Heblu tọn lẹ dona flin nuhe jọ do tọgbo yetọn lẹ go. Gbigbẹkọ whẹdida Jehovah tọn go to zungbo mẹ, yé tẹnpọn nado biọ Aigba Pagbe tọn ji. Ṣigba Mose na avase yé dọmọ: “Amalẹkinu lọ po Kananinu lọ po tin mì nukọn finẹ, mìwlẹ bo nasọ jai gbọn ohi lọ dali.” To whenuena Islaelivi lẹ gbọn tolivivẹ dali zindonukọn, “Amalẹkinu lọ jẹte wá, po Kananinu he nọnọ̀ osó nẹ ji lọ po, bo hò yé bo linu yé liai yèdọ jẹ Holma.” (Osọha lẹ 14:39-45) Ohó Jehovah tọn dá hú ohi nùawenọ depope, podọ mẹdepope he yí ojlo do gbẹkọ e go na jide tọn na gbẹ̀n kọdetọn lẹ.—Galatianu lẹ 6:7-9.
19. Nawẹ ohó Jiwheyẹwhe tọn nọ ‘sọ́ omẹ’ po huhlọn po sọ, podọ naegbọn míwlẹ dona kẹalọyi gbedidona Jiwheyẹwhe mítọn?
19 Lehe ohó Jiwheyẹwhe tọn nọ yí huhlọn do “sọ́ omẹ, yèdọ nado klán ayiha po gbigbọ po do voovo, agómẹ hupetẹn tọn po ojo ohú mẹ tọn po” do sọ! E nọ biọ linlẹn po mẹwhinwhan mẹdopodopo lẹ tọn po mẹ, to yẹhiadonu liho nọ sọ́ omẹ biọ ojo ohú tọn mẹ to ohú lẹ ṣẹnṣẹn! Dile etlẹ yindọ Islaelivi he jẹ mẹdekannu sọn kanlinmọgbenu Egipti tọn mẹ lẹ ko yigbe nado setonuna Osẹ́n lọ, Jehovah yọnẹn dọ to ahun yetọn lẹ mẹ dọ́n yé ma yọ́n pinpẹn awuwledainanu po nubiọtomẹsi emitọn lẹ po gba. (Psalm 95:7-11) Kakati nado wà ojlo etọn, yé yin ahunmẹduna po pekọ nina ojlo agbasa tọn yetọn lẹ po. Enẹwutu, yé ma biọ gbọjẹ dopagbe Jiwheyẹwhe tọn mẹ gba ṣigba dọ̀n to zungbo mẹ. Mí dona hẹn enẹ do ahun mẹ na “nudida he ma [sọawuhia] to nukọn [Jiwheyẹwhe tọn] de matin: mọ onú lẹpo wẹ to omẹ́ bosọ hùndonuvo to nukun etọn mẹ, mẹhe míwlẹ do onú nado wà hẹ.” (Heblu lẹ 4:13) Enẹwutu na míwlẹ ni hẹn klandowiwe mítọn hlan Jehovah di bo ma ‘joagọ yì godo hlan dindọn mẹ blo.’—Heblu lẹ 10:39.
20. Etẹwẹ tin to nukọn, podọ etẹwẹ míwlẹ dona wà todin nado biọ gbọjẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ?
20 Dile “azán ṣinawetọ”—yèdọ azán gbọjẹ Jiwheyẹwhe tọn—gbẹ́ pò to nukọnzindo, ewọ tin to aṣeji hlan hẹndi lẹndai etọn tọn gando aigba po gbẹtọvi lẹ po go. To madẹnmẹ, Ahọlu Mẹssia lọ, yèdọ Jesu Klisti, na yinuwa nado klọ́ aigba lọ wé sọn agọjẹdo ojlo Jiwheyẹwhe tọn tọ́ lẹ si, gọna Satani Lẹgba. To Gandudu Owhe Fọtọ́n Klisti tọn whenu, Jesu po ganduhẹmẹtọ 144 000 etọn lẹ po na hẹn aigba po gbẹtọvi lẹ po wá ninọmẹ pipé he Jehovah ko lẹndai lọ mẹ. (Osọhia 14:1; 20:1-6) Din wẹ ojlẹ lọ na míwlẹ nado dohia dọ ogbẹ̀ mítọn yin zize sinai lẹdo ojlo Jehovah Jiwheyẹwhe tọn. Kakati nado to díndín nado suwhẹna mídelẹ to Jiwheyẹwhe nukọn bo hẹn ojlo míde tọn lẹ jideji, din wẹ ojlẹ lọ na mí nado ‘gbọjẹ sọn azọ́n mítọn titi lẹ mẹ’ bo wadevizọn po ahundopo po na dagbenu Ahọluduta tọn lẹ. Gbọn enẹ wiwà dali podọ gbọn gbigbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ hlan Otọ́ olọn tọn mítọn, yèdọ Jehovah mẹ dali, míwlẹ na tindo lẹblanulọkẹyi nado duvivi alemọyi gbọjẹ Jiwheyẹwhe tọn todin podọ kakadoi.
Be Hiẹ Sọgan Na Gblọndo Ya?
● Na lẹndai tẹ tọn wutu wẹ Jiwheyẹwhe gbọjẹ to “azán ṣinawetọ”?
● Gbọjẹ tẹwẹ Islaelivi lẹ sọgan ko duvivi etọn, ṣigba naegbọn yé gboawupo nado biọ e mẹ?
● Etẹwẹ míwlẹ dona wà nado biọ gbọjẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ?
● Nawẹ ohó Jiwheyẹwhe tọn tin to ogbẹ̀, tindo huhlọn, bosọ dá hú ohi nùawenọ gbọn?
[Yẹdide to weda 16]
Islaelivi lẹ yìn Gbọjẹzan lọ, ṣigba yé ma biọ gbọjẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ gba. Be hiẹ yọ́n nuhewutu wẹ?