Gboadọ Jehovah Tin po Hiẹ Po!

1, 2. (a) Jẹhẹnu tẹlẹ wẹ na gọalọna mí nado pehẹ whlepọn lẹ? (b) Nawẹ hiẹ sọgan basi zẹẹmẹ yise tọn gbọn?

SINSẸ̀NZỌN Jehovah tọn nọ hẹn ayajẹ wá na mí. Etomọṣo, mí nọ pehẹ whlepọn he gbẹtọvi lẹ nọ pehẹ to paa mẹ lẹ, podọ mí sọgan “jiya na dodowiwa wutu.” (1 Pita 3:14; 5:8, 9; 1 Kọl. 10:13) Nado pehẹ whlepọn enẹlẹ po kọdetọn dagbe po, mí tindo nuhudo yise po adọgbigbo po tọn.

² Etẹwẹ yise zẹẹmẹdo? Apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Yise wẹ yin nukundido dejidego nuhe mí to todo lẹ tọn, yèdọ kunnudenu he họnwun onú tangan lẹ tọn, mahopọnna dọ yé ma ko yin mimọ.” (Heb. 11:1) Hogbe Glẹki tọn he yin lilẹdo “nukundido dejidego” nọ saba sọawuhia to wema ajọwiwa tọn lẹ mẹ bo nọ bẹ linlẹn jidide tintindo nado mọ nude yí to sọgodo tọn hẹn. Mọdopolọ, eyin mẹde tindo yise dọ Jiwheyẹwhe na hẹn opagbe etọn lẹ di, e nọ tindo jidide dọ emi na mọ nuhe emi to nukundo lẹ yí. Mí kudeji mlẹnmlẹn dọ opagbe Jiwheyẹwhe tọn lẹ na mọ hẹndi podọ nuhe e dọna mí to Ohó etọn mẹ lẹpo yin nugbo, etlẹ yin dehe mí ma sọgan mọ lẹ.

3, 4. (a) Etẹwẹ adọgbigbo zẹẹmẹdo? (b) Etẹwẹ yin aliho dopo nado hẹn yise mítọn lodo bo yidogọna adọgbigbo mítọn?

³ Wezẹhomẹ de basi zẹẹmẹ adọgbigbo tọn taidi “huhlọn tintindo to gbigbọ-liho, to numọtolanmẹ-liho podọ to walọyizan-liho nado dọho bo yinuwa madibu to whenue mí pannukọn aliglọnnamẹnu po owù lẹ po.” (The New Interpreter’s Dictionary of the Bible) Eyin mí tindo adọgbigbo, mí nọ tindo huhlọn bo tlẹ nọ yinuwa po jintli po to whedelẹnu.—Malku 6:49, 50; 2 Tim. 1:7.

⁴ Yise po adọgbigbo po yin jẹhẹnu titengbe he mí dona tindo lẹ. Ṣigba, e sọgan jọ bọ mí na tindo numọtolanmẹ dọ mí dona yidogọna yise po adọgbigbo mítọn po. To kandai Biblu tọn mẹ, omẹ fọtọ́n susu lẹ wẹ ko do jẹhẹnu ehelẹ hia. Enẹwutu, aliho dopo nado hẹn yise mítọn lodo bo yidogọna adọgbigbo mítọn wẹ nado gbadopọnna delẹ to apajlẹ ehelẹ mẹ.

 5. Eyin Jọṣua na tindo kọdetọn dagbe to azọ́ndenamẹ etọn mẹ, nuhudo etẹ tọn wẹ e tindo?

⁵ Mì gbọ mí ni pọ́n nujijọ he wá aimẹ to nudi owhe 3 500 die wayi. Owhe 40 ko juwayi sọn whenue Jehovah whlẹn Islaelivi livi susu lẹ sọn kanlinmọgbenu to Egipti. Yẹwhegán Mose wẹ deanana yé. Todin he ewọ tindo owhe 120, e mọ Aigba Pagbe tọn lọ hlan sọn Osó Nebo ji bosọ kú to finẹ. Mẹjẹmẹtẹnmẹ etọn wẹ Jọṣua, mẹhe “yin gigọ́ na gbigbọ nuyọnẹn tọn.” (Deut. 34:1-9) Islaelivi lẹ ko wleawufo nado yí aigba Kenani tọn. Eyin Jọṣua na tindo kọdetọn dagbe, e tindo nuhudo nuyọnẹn he Jiwheyẹwhe nọ namẹ tọn. Ewọ sọ dona do yise hia to Jehovah mẹ bo yin adọgbotọ bosọ yin huhlọnnọ.—Deut. 31:22, 23.

 6. (a) Sọgbe hẹ Jọṣua 23:6, etẹwẹ mí tindo nuhudo adọgbigbo tọn nado wà? (b) Etẹwẹ mí plọn sọn Owalọ lẹ 4:18-20 po Owalọ 5:29 po mẹ?

⁶ Nuyọnẹn, adọgbigbo, po yise he Jọṣua dohia po na ko na tuli Islaelivi lẹ to owhe susu he yé yizan nado funawhàn bo yí aigba Kenani tọn lẹ gblamẹ. Ṣigba, gbọnvona dọ yé dona yin adọgbotọ to awhàngbenu, yé sọ tindo nuhudo jẹhẹnu ehe tọn nado sọgan wà nuhe Jọṣua degbena yé nado wà lẹ. To vivọnu gbẹzan etọn tọn, e dọ to hodidọ godo tọn etọn mẹ dọmọ: “Mì ni yin tudotọ tlala [kavi adọgbotọ] nado yìn podọ nado wà enẹ he yè wlan do owe osẹ́n Mose tọn tọn mẹ lẹpo, dọ mì lẹ́ do apadopo sọn finẹ hlan adusilọ mẹ kavi hlan amiyọn blo.” (Jọṣ. 23:6) Mílọsu tindo nuhudo adọgbigbo tọn nado nọ setonuna Jehovah to whelẹponu, titengbe to whenue gbẹtọvi tata lẹ biọ dọ mí ni yinuwa jẹagọdo ojlo Jiwheyẹwhe tọn. (Hia Owalọ lẹ 4:18-20; 5:29.) Eyin mí nọ dejido Jehovah go bo nọ biọ anademẹ etọn to odẹ̀ mẹ, ewọ na gọalọna mí nado do adọgbigbo mọnkọtọn hia.

 7. Nado yinuwa po adọgbigbo po bo tindo kọdetọn dagbe, etẹwẹ Jọṣua dona nọ wà?

⁷ Nado wleawuna adọgbigbo he mí tindo nuhudo etọn nado wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn, mí dona nọ plọn Ohó etọn bo nọ yí nuhe mí plọn lẹ do yizan mẹ. Nudopolọ wẹ Jọṣua dona wà to whenue e jẹ otẹn Mose tọn mẹ. Jehovah dọna ẹn dọmọ: “Yin huhlọnnọ ṣokẹdẹ tudotọ susu, nado payi nado nọ wà kẹdẹdi osẹ́n lẹpo, ehe Mose mẹmẹsi ṣie degbena we . . . Owe osẹ́n lọ tọn he ma na yì sọn onù towe gba, ṣigba hiẹ na nọ lẹnayihamẹpọn to e mẹ finẹ to okle po ozán po, na hiẹ nido payi nado nọ wà kẹdẹdi enẹ he yè wlan do e mẹ finẹ lẹpo: na whenẹnu wẹ hiẹ na hẹn aliho towe yin nuyọnnanọ, podọ whenẹnu hiẹ na tindo nuwadotana dagbe.” (Jọṣ. 1:7, 8) Jọṣua hodo ayinamẹ enẹ bo tindo kọdetọn dagbe. Eyin mílọsu wàmọ, mí na tindo adọgbigbo dogọ bo tindo kọdetọn dagbe to sinsẹ̀nzọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ.

 8. Wefọ tẹ mẹ wẹ hosọ owhe 2013 tọn yin didesọn, podọ nawẹ a mọdọ hogbe enẹlẹ sọgan gọalọna we gbọn?

⁸ Jọṣua na ko yin hinhẹn lodo dogọ to whenue e sè nuhe Jehovah dọna ẹn bọdego dọmọ: ‘Gboadọ bo yin huhlọnnọ; a yin avosatọ blo, a sọ yin butọnọ blo: na Jehovah Jiwheyẹwhe towe tin po hiẹ po to fidepope he hiẹ na yì.’ (Jọṣ. 1:9) Jehovah tin po mílọsu po ga. Enẹwutu, mahopọnna whlepọn depope he mí na pehẹ, mì dike mí ‘yin avosatọ kavi butọnọ blo.’ Hodidọ he jẹ na ayidego hugan to wefọ enẹ mẹ wẹ ‘Gboadọ bo yin huhlọnnọ; Jehovah Jiwheyẹwhe towe tin po hiẹ po.’ Hogbe Jọṣua 1:9 tọn enẹlẹ wẹ yin dide taidi hosọ owhe 2013 tọn. Na jide tọn, hogbe enẹlẹ gọna apajlẹ mẹhe do yise po adọgbigbo po hia devo lẹ tọn na hẹn mí lodo to osun he ja lẹ mẹ.

 9. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Lahabi do yise po adọgbigbo po hia te?

⁹ To whenue Jọṣua do amẹ́ awe hlan nado yì bẹ̀ aigba Kenani tọn pọ́n, Lahabi galọtọ lọ whlá yé bo na nudọnamẹ agọ̀ kẹntọ yetọn lẹ. Na nuyiwa yise po adọgbigbo tọn etọn po wutu, ewọ po whédo etọn po mọ whlẹngán to whenue tòdaho Jẹliko tọn jai jẹ alọ Islaelivi lẹ tọn mẹ. (Heb. 11:30, 31; Jak. 2:25) E họnwun dọ Lahabi jo gbẹzan fẹnnuwiwa tọn do nado sọgan hẹn homẹ Jehovah tọn hùn. Mẹdelẹ he lẹzun Klistiani ko wleawuna yise, adọgbigbo, po walọ dagbe po bo diọ gbẹzan yetọn nado sọgan hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn.

10. Ninọmẹ tẹ mẹ wẹ Luti basi dide nado sẹ̀n Jehovah te, podọ dona tẹlẹ wẹ e mọyi?

¹⁰ To okú Jọṣua tọn godo, Luti Moabinu lọ yí adọgbigbo do basi dide nado sẹ̀n Jehovah. Na asu etọn he ko kú yin Islaelivi de wutu, e yọnbasi dọ e na ko sèhó gando Jehovah go. Asu-nọ̀ etọn Naomi he yin asuṣiọsi de nọ nọ̀ Moabi, ṣigba e wá basi dide nado lẹkọyi tòpẹvi Bẹtlẹhẹm tọn mẹ to Islaeli. To whenue yé tin to aliji, Naomi dotuhomẹna Luti nado lẹkọ do omẹ etọn lẹ dè, ṣigba Luti Moabinu lọ gblọn dọmọ: “A doalọtún mi nado jo we do blo, podọ nado lẹ́ sọn hihodo we mẹ . . . omẹ towe lẹ wẹ na yin omẹ ṣie lẹ, Jiwheyẹwhe towe Jiwheyẹwhe ṣie.” (Luti 1:16) Luti yinuwa sọgbe hẹ nuhe e dọ enẹ. To nukọn mẹ, hẹnnumẹ Naomi tọn de he yin Boazi wlealọ hẹ Luti he ji visunnu de bo lẹzun onọ̀-daho Davidi po Jesu po tọn. E họnwun dọ Jehovah nọ dona mẹhe nọ do yise po adọgbigbo po hia lẹ.—Luti 2:12; 4:17-22; Mat. 1:1-6.

11. Nawẹ Jehọiada po Jehoṣeba po do adọgbigbo hia gbọn, podọ etẹwẹ ehe hẹn yọnbasi?

¹¹ Eyin mí mọdọ Jiwheyẹwhe tin hẹ mẹhe ze ojlo etọn wiwà po dagbemẹninọ yisenọ hatọ yetọn lẹ tọn po donukọnna ahunmẹdunamẹnu yetọn titi lẹ, yise mítọn nọ lodo bọ mí nọ tindo adọgbigbo dogọ. Di apajlẹ, lẹnnupọndo Yẹwhenọ Daho Jehọiada po asi etọn Jehoṣeba po ji. To whenue Ahọlu Ahazia kú godo, onọ̀ etọn Atalia hù ahọvi lẹ, adavo Joaṣi bo hò ofìn lọ yí. Jehọiada po Jehoṣeba po wẹ ze ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ bo whlẹn Joaṣi visunnu Ahazia tọn bosọ ze e whlá na owhe ṣidopo. To owhe ṣinawetọ mẹ, Jehọiada yí Joaṣi do basi ahọlu bo degbe dọ Atalia ni yin hùhù. (2 Ahọ. 11:1-16) To godo mẹ, Jehọiada nọgodona Ahọlu Joaṣi nado vọ́ tẹmpli lọ jlado. To whenue Jehọiada kú to owhe 130 mẹho-yinyin mẹ, ewọ yin dìdì po ahọlu lẹ po “na e ko wà dagbe to Islaeli mẹ wutu, podọ hlan Jiwheyẹwhe po ohọ̀ etọn po.” (2 Otan. 24:15, 16) Nuyiwa adọgbigbo tọn Jehọiada po asi etọn po tọn zọ́n bọ hukan gandudu tọn sọn Davidi ji jẹ Mẹsia lọ ji yin hihọ́-basina.

12. Nawẹ Ebẹdi-melẹki yinuwa po adọgbigbo po gbọn?

¹² Ebẹdi-melẹki he yin ojọ̀ de to owhé Ahọlu Zedekia tọn gbè, ze ogbẹ̀ etọn do owù mẹ nado whlẹn Jelemia. Ahọvi Juda tọn lẹ dolalo dokọna Jelemia dọ e to gufọ́n podọ ahọlu lọ jo e do alọ yetọn mẹ bọ yé ze e dlan odò he mẹ ogbọ̀n sù te de mẹ, na e nido kú to finẹ. (Jel. 38:4-6) Ebẹdi-melẹki biọ to Ahọlu Zedekia si nado gọalọna yẹwhegán lọ dile etlẹ yindọ nuhe e biọ enẹ sọgan ze ogbẹ̀ etọn do owù mẹ, na mẹsusu wẹ gbẹwanna Jelemia wutu. Zedekia yigbe bo de sunnu 30 nado hodo Ebẹdi-melẹki nado yì whlẹn Jelemia gán. Jiwheyẹwhe na jide Ebẹdi-melẹki gbọn yẹwhegán lọ gblamẹ dọ ewọ ma na dọ̀n to whenue Babilọninu lẹ na và Jelusalẹm sudo. (Jel. 39:15-18) Ojlo Jiwheyẹwhe tọn wiwà po adọgbigbo po nọ hẹn ale wá.

13. Nawẹ Heblu atọ̀n lọ lẹ do adọgbigbo hia gbọn, podọ etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ yetọn mẹ?

¹³ To owhe kanweko ṣinawetọ J.W.M., devizọnwatọ Jehovah tọn Heblu atọ̀n delẹ mọ kunnudenu he dohia hezeheze dọ Jiwheyẹwhe nọ dona mẹhe do yise po adọgbigbo po hia lẹ. Ahọlu Nẹbukadnẹzali bẹ omẹ nukundeji Babilọni tọn lẹ pli bo degbe dọ yé ni basi sinsẹ̀n hlan boṣiọ sika tọn blibata de. Mẹdepope he ma litaina boṣiọ lọ na yin zizedlan zòhọ miyọ́n tọn de mẹ. Heblu atọ̀n lọ lẹ gbọn sisi dali dọna Nẹbukadnẹzali dọmọ: “Jiwheyẹwhe mítọn mẹhe míwlẹ to sinsẹ̀n tin sọgan nado whlẹn mí sọn zòhọ miyọ́n jiji lọ tọn mẹ; ewọ bo nasọ whlẹn mí sọn alọ towe mẹ, hiẹ ahọlu E. Ṣigba eyin lala, ahọlu E, e ni yin yinyọnẹn hlan we, dọ míwlẹ ma na sẹ̀n yẹwhe towe lẹ gba, mọ litaina boṣiọ sika tọn lọ he hiẹ ko zedaga gba.” (Dan. 3:16-18) Lehe Heblu atọ̀n ehelẹ yin whinwhlẹn to aliho jiawu de mẹ do yin zẹẹmẹ basina hezeheze to Daniẹli 3:19-30 mẹ. To egbehe, mí sọgan nọma pehẹ whlepọn he na biọ dọ mí ni yin zizedlan zòhọ miyọ́n tọn de mẹ, ṣigba mí na hẹn tenọgligo to ninọmẹ sinsinyẹn lẹ mẹ podọ mí sọgan deji dọ Jiwheyẹwhe na dona mí eyin mí do yise po adọgbigbo po hia.

14. Sọgbe hẹ Daniẹli weta 6, nawẹ Daniẹli do adọgbigbo hia gbọn, podọ etẹwẹ yin kọdetọn lọ?

¹⁴ Daniẹli lọsu do yise po adọgbigbo po hia to whenue kẹntọ etọn lẹ yinuwa do Ahọlu Daliusi ji nado de osẹ́n de tọ́n dọ “mẹdepope he na biọ onú-biọ de sọn yẹwhe depope si kavi gbẹtọ na azán gbàn, adavo sọn hiẹ si, ahọlu E, ewọ na yin zizedlan biọ odò kinnikinni lẹ tọn mẹ.” Tlolo he Daniẹli sè dọ ahọlu ko doalọ owe lọ mẹ, ewọ “yì biọ ohọ̀ etọn mẹ; (dinvie ovẹ́sẹ etọn lẹ tin hùnhùn to abò etọn mẹ hlan Jelusalẹm dali;) ewọ bosọ jẹklo to kligonu etọn lẹ ji whla atọ̀n to gbèdopo, bo hodẹ̀, bosọ na opẹ́ lẹ to Jiwheyẹwhe etọn nukọn, dole e nọ wà do daidai.” (Dan. 6:6-10) Daniẹli adọgbotọ lọ yin zizedlan odò kinnikinni lẹ tọn mẹ—ṣigba Jehovah whlẹn ẹn.—Dan. 6:16-23.

15. (a) Apajlẹ yise po adọgbigbo po tọn tẹwẹ Akuila po Pliskila po zedai? (b) Naegbọn gbedide Jesu tọn he tin to Johanu 13:34 mẹ do yin “yọyọ,” podọ nawẹ Klistiani susu ko do owanyi mọnkọtọn hia gbọn?

¹⁵ To ninọmẹ he go Biblu ma donù de mẹ, Akuila po Pliskila po ‘yí ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ na alindọn Paulu tọn wutu.’ (Owalọ 18:2; Lom. 16:3, 4) Yé yí adọgbigbo do yinuwa to kọndopọ mẹ hẹ hogbe Jesu tọn lẹ dọmọ: “Gbedide yọyọ de wẹ yẹn to nina mì, dọ mì ni yiwanna ode awetọ; kẹdẹdile yẹn ko yiwanna mì do, dọ mìlọsu ni yiwanna ode awetọ mìtọn.” (Joh. 13:34) Osẹ́n Mose tọn biọ dọ mẹde dona yiwanna kọmẹnu etọn di ede. (Lev. 19:18) Ṣigba, gbedide Jesu tọn yin “yọyọ,” na e dohia dọ mí dona tindo owanyi na mẹdevo lẹ jẹ obá lọ mẹ nado kú do ota yetọn mẹ, dile Jesu wà do. Klistiani susu lẹ ko do owanyi hia to whenue yé yí adọgbigbo do “yí ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ” ma nado de yisenọ hatọ lẹ hia kẹntọ yetọn he jlo na wadanu do yé kavi hù yé lẹ.—Hia 1 Johanu 3:16.

16, 17. Whlepọn yise tọn tẹwẹ hodotọ dowhenu tọn Klisti tọn delẹ pehẹ, podọ nawẹ nudopolọ jọ do Klistiani egbezangbe tọn delẹ go gbọn?

¹⁶ Taidi Jesu, Jehovah kẹdẹ wẹ Klistiani dowhenu tọn lẹ yí adọgbigbo do basi sinsẹ̀n hlan. (Mat. 4:8-10) Yé gbẹ́ nado mẹ̀ nuyọnwan nado gbògbéna ahọluigbagán Lomu tọn. (Pọ́n yẹdide he tin to weda 10.) Daniel P. Mannix wlan dọmọ: “Vude tlala to Klistiani lẹ mẹ wẹ jogbe, dile etlẹ yindọ agbà he ji miyọ́n to jiji te de nọ saba yin zizedo aihundatẹn lọ nado hẹn nulẹ bọawuna yé. Nuhe gàntọ de dona wà poun wẹ nado húnhún nuyọnwan vude do miyọ́n lọ mẹ podọ yè na na ẹn Gbedewema Avọ́sinsan tọn bọ e na yin tuntundote. Yè sọ nọ basi zẹẹmẹ na ẹn po sọwhiwhe po dọ ewọ ma to ahọluigbagán lọ sẹ̀n gba; ṣigba dọ e kẹalọyi poun dọ yẹwhe de wẹ ahọluigbagán Lomu tọn lọ yin. Etomọṣo, Klistiani ṣinṣinyan wẹ kẹalọyi dotẹnmẹ hundote ehe nado yin tuntundote.”—Those About to Die.

¹⁷ Klistiani egbezangbe tọn he yin ginglọn do opá yasanamẹ Nazi tọn lẹ mẹ bo sọgan kú to whedepopenu lẹ mọ dotẹnmẹ hundote whlasusu nado yin tuntundote, eyin yé doalọ owe de mẹ he dohia dọ yé ko mọ́n Jehovah. Ṣigba vude poun to yé mẹ wẹ doalọ owe lọ mẹ. To agọe, Kunnudetọ Tutsi po Hutu po lẹ ze ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ nado basi hihọ́na ode awetọ to whenue awhàn de fọ́n to Rwanda. E nọ biọ adọgbigbo po yise po nado pehẹ whlepọn mọnkọtọn lẹ.

18, 19. Apajlẹ mẹhe do yise po adọgbigbo po hia to Biblu mẹ tẹlẹ tọn wẹ sọgan gọalọna mí nado zindonukọn to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mítọn mẹ?

¹⁸ Todin mí tindo lẹblanulọkẹyi lọ nado tindo mahẹ to azọ́n daho hugan he nkọ ma ko yin zizedo alọmẹ na devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ pọ́n lọ mẹ—yèdọ nado lá owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn bo hẹn gbẹtọ lẹ zun devi. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Mí yọ́n pinpẹn apajlẹ pipé he Jesu zedai na mí tọn taun. E “zingbejizọnlin sọn tòdaho de mẹ jẹ tòdaho de mẹ podọ sọn gbétatò de mẹ jẹ gbétatò de mẹ, bo to yẹwhehodọ bosọ to wẹndagbe ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lá.” (Luku 8:1) Taidi ewọ, mí tindo nuhudo yise po adọgbigbo po tọn nado sọgan lá owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn. Po alọgọ Jiwheyẹwhe tọn po, mí sọgan gboadọ taidi Noa, yèdọ “yẹwhehodọtọ dodo tọn” na “aihọn omẹ jijọ-madi-Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn de” he yin vivasudo to singigọ daho lọ whenu.—2 Pita 2:4, 5.

¹⁹ Odẹ̀ nọ gọalọna mí nado zindonukọn to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ. To whenue yè to homẹkẹndo delẹ to hodotọ Klisti tọn lẹ mẹ, yé hodẹ̀ bo biọ nado ‘dọ ohó Jiwheyẹwhe tọn po adọgbigbo po,’ podọ odẹ̀ yetọn mọ gblọndo. (Hia Owalọ lẹ 4:29-31.) Eyin yẹwhehodidọ sọn whédegbè jẹ whédegbè nọ dobuna we, biọ Jehovah nado tindo yise bo yidogọna adọgbigbo towe podọ ewọ na na gblọndo odẹ̀ towe lẹ.—Hia Psalm 66:19, 20.a

20. Godonọnamẹ mẹnu lẹ tọn wẹ devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ tindo?

²⁰ E ma nọ bọawu nado to ojlo Jiwheyẹwhe tọn wà to whenue mí to pipehẹ whlepọn lẹ to aihọn ylankan ehe mẹ. Etomọṣo, mí ma tin míde ṣo gba. Jiwheyẹwhe po Visunnu etọn he yin Ota agun lọ tọn po tin po mí po. Mí sọ tindo Kunnudetọ Jehovah tọn hatọ lẹ he hugan 7 000 000 lẹdo aihọn pé. Mì gbọ mímẹpo ni to yise dohia zọnmii bo to wẹndagbe lọ lá dile mí hẹn hosọ owhe 2013 tọn do ayiha mẹ dọmọ: ‘Gboadọ bo yin huhlọnnọ; Jehovah Jiwheyẹwhe towe tin po hiẹ po.’—Jọṣ. 1:9.