WETA WIAWE
Jiwheyẹwhe Etọn Miọnhomẹna Ẹn
1, 2. Etẹwẹ jọ to azán ayidego tọn hugan to gbẹzan Elija tọn mẹ gbè?
ELIJA to wezun ji to jikun lọ mẹ dile zinvlu to dido. Zọnlin gbẹ́ pò na ẹn taun whẹpo e nado jẹ Jezleẹli, podọ ewọ ma yin jọja de. Ṣogan, onú ma ṣikọna ẹn dile e to wezunhọ̀n, na “alọ OKLUNỌ tọn” tin to e ji wutu. Matin ayihaawe, ewọ ma ko tindo huhlọn sọmọ pọ́n to gbẹzan etọn mẹ. Etẹ nkọ, e ṣẹṣẹ zẹ̀ kẹkẹ Ahọlu Ahabi tọn he osọ́ lẹ to dindọn lọ go!—Hia 1 Ahọlu lẹ 18:46.
2 Todin, Elija to yìyì edeṣo to ali lọ ji podọ gbejizọnlin etọn gbẹ́ pò taun. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n Elija dile e to wezun ji, bo to jikun-sin súnsún sọn nukunmẹ bosọ to nulẹnpọn do nujijọ azán enẹ tọn lẹ ji, yèdọ azán ayidego tọn hugan to gbẹzan etọn mẹ. Na nugbo tọn, awhàngbigba daho de wẹ ehe yin na Jehovah, Jiwheyẹwhe Elija tọn podọ na sinsẹ̀n-bibasi nugbo. Elija ko dẹn do Osó Kalmẹli taun, yèdọ osó he ji Jehovah yí Elija zan te nado hẹn nugbajẹmẹji daho de wá sinsẹ̀n-bibasi Baali tọn ji to aliho he jiawu mẹ, podọ jikun lọ zọ́n bọ ewọ ma sọgan mọ osó ehe hlan ba. Yẹwhegán Baali tọn kanweko susu ko yin didegbà taidi lalonọ bosọ yin hùhù. Enẹgodo, Elija hodẹ̀ hlan Jehovah nado doalọtena akúdido he hẹn awubla wá otò lọ ji na owhe atọ̀n-daa. Podọ jikun sọ ja!—1 Ahọ. 18:18-45.
3, 4. (a) Naegbọn Elija sọgan ko tindo todido susu dile e to wezun ji jei Jezleẹli? (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna?
3 Dile Elija to wezun ji na nudi kilomẹtlu 30 he yì Jezleẹli to jikun nù, e na ko tindo todido susu. E sọgan ko lẹndọ diọdo lẹ na wá aimẹ todin. Ahabi dona lẹnvọjọ! Nuhe nukun etọn mọ to gbenẹgbe lẹ dona whàn ẹn nado dealọ sọn sinsẹ̀n-bibasi Baali tọn mẹ bo gbẹnuna ahọsi etọn Jezebẹli, podọ nado doalọtena nukundidiọsọ devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ.
4 To whenue e taidi dọ nulẹ to yìyì dile mí jlo do, jọwamọnu wẹ e nọ yin nado lẹndọ nulẹ na to yinyọ́n zọnmii. Mí sọgan lẹndọ ninọmẹ mítọn na fọ́n bo to tepọn, kavi tlẹ lẹndọ mí ko duto nuhahun he to tuklado mí hugan lẹ ji. Eyin nuhe Elija lẹn niyẹn, enẹ ma yin nupaṣamẹ, na “gbẹtọ he tindo numọtolanmẹ taidi mítọn lẹ nkọ wẹ” ewọ yin. (Jak. 5:17) Ṣigba, nado dọ hójọhó, nuhahun Elija tọn lẹ ma ko wá vivọnu. Na nugbo tọn, to gànhiho vude godo, Elija dibu bo jẹflumẹ sọmọ bọ e jlo nado kú. Etẹwẹ jọ? Podọ nawẹ Jehovah gọalọna yẹwhegán etọn nado hẹn yise etọn lodo bo yidogọna adọgbigbo etọn gbọn? Mì gbọ mí ni pọ́n.
Nujijọ Madonukun De
5. To nujijọ he wá aimẹ to Osó Kalmẹli ji lẹ godo, be Ahabi plọn nado nọ na sisi Jehovah dogọ ya, podọ nawẹ mí wagbọn do yọnẹn?
5 To whenue Ahabi jẹ họ̀nmẹ to Jezleẹli, be e do kunnudenu hia dọ emi lẹnvọjọ ya? Mí hia dọmọ: “Ahabi sọ dọna Jezebẹli ehe Elija ko wà lẹpo, podọ dogọ enẹ le e ko yí ohí do hù yẹwhegán lẹ do.” (1 Ahọ. 19:1) Doayi e go dọ Ahabi ma donù Jehovah, Jiwheyẹwhe Elija tọn go dile e to nuhe jọ to azán lọ gbè lẹ dọ. Ahabi ma yin gbẹtọ gbigbọnọ, na e pọ́n nujijọ azán lọ gbè tọn lẹ hlan sọn pọndohlan gbẹtọvi tọn mẹ bo ylọ yé dọ nuhe “Elija ko wà” lẹ. E họnwun dọ, e ma ko plọn nado nọ na sisi Jehovah Jiwheyẹwhe. Ṣigba, nawẹ ahọsi hlọnvitọ etọn yinuwa gbọn?
6. Owẹ̀n tẹwẹ Jezebẹli dohlan Elija, podọ etẹ dọ wẹ e te?
6 Nukun Jezebẹli tọn lẹ bia to apà mẹ! E dowẹn hlan Elija po adán po dọmọ: “Mọ wẹ gbọ yẹwhe lẹ ni wà hlan mi, podọ humọ ga, eyin yẹn ma basi ogbẹ̀ towe di ogbẹ̀ dopo yetọn tọn to osọ to ojlẹ ehe nkọ mẹ.” (1 Ahọ. 19:2) Adánsin namẹ nankọ die! Po hogbe ehelẹ po, Jezebẹli to whiwhle dọ emi lọsu na gbọ bo kú, eyin emi ma hù Elija to azán enẹ gbè nado yiahọsu na yẹwhegán Baali tọn emitọn lẹ. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n Elija, dile wẹnsagun ahọsi lọ tọn wá fọ́n ẹn sọn amlọn mẹ to owhé wamọnọ tọn de gbè to Jezleẹli to ozán he mẹ jikun sinsinyẹn to jijà te enẹ, bo dowẹn budonamẹ tọn enẹ na ẹn. Nawẹ ehe yinuwado e ji gbọn?
Elija Jẹflumẹ Bosọ Dibu
7. Nawẹ adánsin namẹ Jezebẹli tọn yinuwado Elija ji gbọn, podọ etẹwẹ ewọ wà?
7 Eyin Elija ko to linlẹn dai dọ awhàn he fùn emi te sọta sinsẹ̀n-bibasi Baali tọn ko dibla wá vivọnu, e wá họnwun na ẹn todin dọ dlọku wẹ e te. Jezebẹli ma ko diọ jijọ. Ewọ ko degbe bọ yẹwhegán nugbonọ susu yin hùhù, podọ todin, e taidi dọ Elija wẹ na bọdego. Nawẹ adánsin namẹ Jezebẹli tọn yinuwado Elija ji gbọn? Biblu dọna mí dọ: ‘Obu jẹ e ji.’ Be Elija yí nukun homẹ tọn do pọ́n aliho ylankan he mẹ Jezebẹli jlo na hù i te wẹ ya? Eyin enẹ ji wẹ e ze linlẹn etọn do, be e ma dona paṣa mí dọ adọgbigbo etọn depò. Depope he whẹho lọ yin, Elija “yì na ogbẹ̀ etọn,” enẹ wẹ yindọ e họ̀n.—1 Ahọ. 18:4; 19:3.
Eyin mí jlo na hẹn adọgbigbo mítọn go, mí ma dona nọ ze ayiha do owù he nọ gbàhundona mí lẹ ji
8. (a) Nawẹ Pita yinuwa taidi Elija gbọn? (b) Etẹwẹ apajlẹ Elija po Pita po tọn plọn mí?
8 E ma yin Elija kẹdẹ wẹ yin mẹhe tindo yise bo dibu pọ́n gba. To owhe susu godo, apọsteli Pita yinuwa to aliho dopolọ mẹ. Di apajlẹ, to whenue Jesu hẹn Pita penugo nado zinzọnlin wá pé ewọ to ohù ji, apọsteli lọ jẹ ‘yujẹhọn lọ pọ́n’ ji. To whenẹnu, obu di i bọ e jẹ sisiọ ji. (Hia Matiu 14:30.) Enẹwutu, apajlẹ Elija po Pita po tọn plọn mí nuhọakuẹ de. Eyin mí jlo na hẹn adọgbigbo mítọn go, mí ma dona nọ ze ayiha mítọn do owù he nọ gbàhundona mí lẹ ji. Kakatimọ, mí dona nọ ze ayidonugo mítọn lẹpo do Asisa todido po huhlọn mítọn po tọn ji.
‘E Pé!’
9. Gbejizọnlin tẹwẹ Elija zìn, podọ etẹwẹ na ko tin to ayiha etọn mẹ to whenue e họ̀n?
9 Na Elija dibu wutu, e họ̀n pànta hùwaji-whèyihọ na nudi kilomẹtlu 150 yì Beẹli-ṣeba, yèdọ tòpẹvi de he sẹpọ dogbó Juda tọn to hùwaji. E jo mẹmẹsi etọn do to finẹ bo dedo danfafa ji edeṣo. Kandai lọ dọ dọ e ‘zingbejizọnlin azán dopo tọn,’ enẹwutu mí sọgan yí nukun homẹ tọn do pọ́n ẹn dile ewọ dedo to afọnnu fuu bo ma hẹn núdùdù kavi dandannu devo depope. Flumẹjijẹ po obu etọn po sinyẹn sọmọ bọ e ma tlẹ kiya dile e to yìyì gbọn ali póde-dòde he gọ́ na owù lẹ ji to owhè ṣádada mẹ. To whenue owhè jẹ họyì ji vudevude bọ tenu jẹ dido ji, agbọ́pe Elija pete. Enẹwutu, e sinai do junipeli-tin de sá, na fibẹtado devo masọ tin to yakẹ to aigba he gbọgbé enẹ ji.—1 Ahọ. 19:4.
10, 11. (a) Etẹwẹ odẹ̀ he Elija hò hlan Jehovah zẹẹmẹdo? (b) Yí wefọ he yin dide lẹ zan nado basi zẹẹmẹ numọtolanmẹ flumẹjijẹ tọn he devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn devo lẹ tindo tọn.
10 Elija hodẹ̀ to whenuena e jẹflumẹ. E biọ dọ emi ni gbọ bo kú. E dọmọ: “Yẹn ma tin pọnte hú otọ́ ṣie lẹ gba.” E yọnẹn dọ tọgbo emitọn lẹ ko lẹzun kọ́gudu po ohú po to yọdò mẹ, bo ma sọgan gọalọna mẹdepope. (Yẹwh. 9:10) Elija mọdọ emi lọsu ma yọ́n na nude. Enẹwutu, e dawhá dọmọ: ‘E pé!’ To hogbe devo mẹ, naegbọn n’gbẹ́ pò togbẹ̀?
11 Be e dona paṣa mí dọ yẹwhegán Jiwheyẹwhe tọn de jẹflumẹ sọmọ wẹ ya? E ma dona paṣa mí dandan. To kandai Biblu tọn mẹ, sunnu po yọnnu nugbonọ susu po wẹ jẹflumẹ sọmọ bọ yé biọ nado kú. Delẹ to yé mẹ wẹ Lebeka, Jakọbu, Mose po Job po.—Gẹn. 25:22; 37:35; Sọh. 11:13-15; Job 14:13.
12. Eyin e wá jọ bọ a jẹflumẹ sinsinyẹn, nawẹ a sọgan hodo apajlẹ Elija tọn gbọn?
12 To egbehe, mí to gbẹnọ to “ojlẹ awusinyẹn tọn he vẹawu nado pehẹ lẹ” mẹ, enẹwutu, e ma yin nupaṣamẹ dọ mẹsusu, etlẹ yin devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ jẹflumẹ to whedelẹnu. (2 Tim. 3:1) Eyin a wá tin to ninọmẹ sinsinyẹn mọnkọtọn mẹ, hodo apajlẹ Elija tọn: Dọ nuhe to ahun ji na we lẹ na Jiwheyẹwhe. To popolẹpo mẹ, Jehovah wẹ “Jiwheyẹwhe homẹmimiọn lẹpo tọn.” (Hia 2 Kọlintinu lẹ 1:3, 4.) Be Jiwheyẹwhe miọnhomẹna Elija ya?
Jehovah Na Huhlọn Yẹwhegán Etọn
13, 14. (a) Nawẹ Jehovah yí angẹli de zan nado do homẹdagbe hia yẹwhegán etọn he jẹflumẹ gbọn? (b) Naegbọn e do yin homẹmiọnnamẹnu dọ Jehovah yọ́n nulẹpo gando dopodopo mítọn go, etlẹ yin nugopipe mítọn?
13 Numọtolanmẹ tẹwẹ hiẹ lẹndọ Jehovah tindo to whenue e mọ yẹwhegán yiwanna etọn hlan bọ e mlọnai to atinsá to danfafa ji bo to bibiọ dọ emi ni gbọ bo kú? E ma vẹawu nado yọnẹn, na Biblu na gblọndo kanbiọ enẹ tọn. To whenue Elija ko damlọn yì kanmẹ, Jehovah do angẹli de hlan ẹn. Angẹli lọ sọalọ ẹ yẹẹ de nado fọ́n ẹn sọn amlọn mẹ bo dọna ẹn dọmọ: “Tite bo dù.” Elija wàmọ, na angẹli lọ ko yí homẹdagbe do na ẹn núdùdù kleun de, yèdọ akla miyọ́nawu po osin po. Be ewọ tlẹ dopẹna angẹli lọ ya? Nuhe kandai lọ dọ poun wẹ yindọ yẹwhegán lọ dù bo nù bosọ gọ̀ aimlọn. Be apọṣimẹ wẹ zọ́n bọ e ma sọgan dọho ya? Depope he whẹho lọ yin, angẹli lọ fọ́n ẹn whla awetọ, vlavo to wunkẹngbe afọnnu fuu. Whladopo dogọ, e dotuhomẹna Elija dọ, “Tite bosọ dù,” podọ e yí hogbe ayidego tọn ehelẹ dogọ dọ, “na gbejizọnlin lọ yin daho gbau na we wutu.”—1 Ahọ. 19:5-7.
14 Po alọgọ Jiwheyẹwhe tọn po, angẹli lọ yọ́n fie Elija jei. E sọ yọnẹn dọ gbejizọnlin lọ dite gbau bọ Elija ma sọgan pé e go po huhlọn edetiti tọn po. Homẹmiọnnamẹnu nankọ die nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe he yọ́n yanwle po nugopipe mítọn lẹ po hugan mílọsu! (Hia Psalm 103:13, 14.) Dagbe tẹwẹ núdùdù enẹ wà na Elija?
15, 16. (a) Etẹwẹ núdùdù he Jehovah na Elija hẹn ẹn penugo nado wà? (b) Naegbọn mí dona yọ́n pinpẹn aliho he mẹ Jehovah nọ na huhlọn devizọnwatọ etọn lẹ te tọn to egbehe?
15 Mí hia dọmọ: “Ewọ sọ tite, bo dù bosọ nù, bosọ to yìyì to huhlọn núdùdù enẹ tọn mẹ okle kande po ozán kande po jẹ Holẹbi osó Jiwheyẹwhe tọn kọ̀n.” (1 Ahọ. 19:8) Elija blanù na okle 40 ozán 40, kẹdẹdile Mose wà do to nudi owhe 600 jẹnukọnna ẹn, podọ dile Jesu wà do to nudi owhe 1 000 to ewọ godo. (Eks. 34:28; Luku 4:1, 2) Núdùdù dopo enẹ ma de nuhahun etọn lẹpo sẹ̀ gba, ṣigba e na ẹn huhlọn to azọ́njiawu-liho. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n dawe yọnhonọ enẹ dile e to gbejizọnlinzin klinkán-klinkán gbọn danfafa ji na azán lẹ, osẹ lẹ, yèdọ na nudi osun dopo daa!
16 To egbehe, Jehovah gbẹ́ nọ na huhlọn devizọnwatọ etọn lẹ, e ma yin gbọn núdùdù agbasa tọn nina yé to azọ́njiawu-liho dali gba, ṣigba to aliho dagbe hugan de mẹ. E nọ na núdùdù devizọnwatọ etọn lẹ to gbigbọ-liho. (Mat. 4:4) Nupinplọn gando Jiwheyẹwhe go gbọn Biblu po owe sinai do Biblu ji lẹ po yiyizan dali, nọ na mí huhlọn to gbigbọ-liho. Núdùdù gbigbọmẹ tọn enẹ dùdù sọgan gọ̀n ma de nuhahun mítọn lẹpo sẹ̀, ṣigba e sọgan gọalọna mí nado doakọnna nuhe mí ma na ko penugo nado doakọnna lẹ. E sọ nọ planmẹ yì “ogbẹ̀ madopodo mẹ.”—Joh. 17:3.
17. Fie wẹ Elija yì, podọ naegbọn filọ do yin nọtẹn ayidego tọn de?
17 Elija zindonukọn to zọnlin etọn mẹ na nudi kilomẹtlu 320 kaka yì Osó Holẹbi kọ̀n. Nọtẹn ayidego tọn de wẹ, na to owhe susu jẹnukọn, Jehovah Jiwheyẹwhe sọawuhia Mose to finẹ gbọn angẹli de gblamẹ to wùnkan he to miyọ́n ji de mẹ, podọ finẹ wẹ Jehovah wá basi alẹnu Osẹ́n tọn hẹ Islaelivi lẹ te to godo mẹ. To finẹ, Elija mọ fibẹtado to aigbaslo de mẹ.
Lehe Jehovah Miọnhomẹna Yẹwhegán Etọn bo Hẹn Ẹn Lodo Do
18, 19. (a) Kanbiọ tẹwẹ angẹli Jehovah tọn kanse Elija, podọ etẹwẹ e dọ? (b) Whẹwhinwhẹ́n atọ̀n tẹlẹ wẹ zọ́n bọ Elija do jẹflumẹ?
18 To Holẹbi, wẹnsagun he yin nudida gbigbọnọ de kàn kanbiọ kleun ehe sè to whenue e to “ohó” Jehovah tọn dọna Elija dọmọ: “Elija, etẹ hiẹ to wiwà tofi?” Kanbiọ lọ na ko yin kinkanse to aliho he jọmẹ de mẹ, na Elija mọ ẹn taidi dotẹnmẹ hundote de nado dọ numọtolanmẹ etọn lẹ tọ́n. Na nugbo tọn, e dọ nuhe to ahun ji na ẹn lẹpo! E dọmọ “Yẹn ko to awuwhànnọ yin tlala na OKLUNỌ, Jiwheyẹwhe awhànpa lẹ tọn; na ovi Islaeli tọn lẹ ko gbẹ́ alẹnu towe dai, họ́ agbà towe liai, bosọ yí ohí do hù yẹwhegán towe lẹ: yẹn, yèdọ yẹn ṣokẹdẹ yè pò dai; yé sọ to ogbẹ̀ ṣie dín, nado ze e sẹ̀.” (1 Ahọ. 19:9, 10) E whè gbau, hogbe Elija tọn lẹ do whẹwhinwhẹ́n atọ̀n he wutu e do jẹflumẹ hia.
19 Tintan, Elija lẹndọ azọ́n emitọn lẹ yin ovọ́. To nukun etọn mẹ, e taidi dọ ninọmẹ lọ lẹ fọ́n bo to yinylan deji, mahopọnna dọ ewọ yin ‘awuwhànnọ tlala’ to Jehovah sinsẹ̀n mẹ bo to oyín wiwe Jiwheyẹwhe tọn po sinsẹ̀n-bibasi etọn po zedo otẹn tintan mẹ sọn owhe susu die. Gbẹtọ lọ lẹ gbẹsọ yin atẹṣitọ bo ma tindo yise, podọ to ojlẹ dopolọ mẹ sinsẹ̀n-bibasi lalo gbayipe. Awetọ, Elija tindo numọtolanmẹ ṣokẹdẹninọ tọn. E dọmọ: “Yẹn ṣokẹdẹ yè pò dai,” taidi dọ ewọ kẹdẹ wẹ pò to Jehovah sẹ̀n to otò lọ mẹ wẹ nkọ. Atọ̀ntọ, Elija to budi. Yẹwhegán hatọ etọn susu wẹ ko yin hùhù, podọ e kudeji dọ emi wẹ na bọdego. E sọgan nọma bọawuna Elija nado dọ numọtolanmẹ enẹlẹ tọ́n, ṣigba e ma dike goyiyi kavi winyan ni glọnalina ẹn. Gbọn nuhe to ahun ji na ẹn lẹ didọna Jiwheyẹwhe etọn to odẹ̀ mẹ dali, e ze apajlẹ dagbe dai na nugbonọ lẹpo.—Ps. 62:8.
20, 21. (a) Etẹwẹ Elija mọ to whenue e tin to nùvo aigbaslo lọ tọn nù to Osó Holẹbi kọ̀n? (b) Etẹwẹ nujijọ he Jehovah yizan nado do huhlọn etọn hia lẹ plọn Elija?
20 Nawẹ Jehovah gọalọna Elija nado duto obu po ahunmẹdunamẹnu etọn lẹ po ji gbọn? Angẹli lọ dọna Elija nado nọte to nùvo aigbaslo lọ tọn nù. Elija wàmọ, ṣigba e ma yọ́n nuhe to na jọ. Jẹhọn-ahizi de jẹ yìnyìn ji! Jẹhọn lọ dona ko yìn po zingidi daho de po, na e dohuhlọn sọmọ bọ e gbà osó po osé lẹ po hányán. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n Elija dile e hẹn tewu ofúnnọ etọn he jẹhọn to fúfú lọ go gbanun-gbanun bosọ to tintẹnpọn nado yí alọ do basi hihọ́na nukun etọn lẹ. Enẹgodo, e dona hẹn ede ganji ma nado jai, na aigba jẹ whinwhàn ji, aigba sisọsisọ de wẹ bẹjẹeji to lẹdo lọ mẹ! Whẹpo e na tlẹ do yọ́n nuhe to jijọ, miyọ́n daho de wle bọ e to dandannu glọ nado gọ̀ biọ aigbaslo lọ mẹ nado whlá ede sọn yozò sinsinyẹn miyọ́n lọ tọn nù.—1 Ahọ. 19:11, 12.
21 To nujijọ lọ lẹ dopodopo whenu, kandai lọ nọ dọna mí dọ Jehovah ma tin to huhlọn jiawu jọwamọ tọn ehelẹ mẹ gba. Elija yọnẹn dọ Jehovah ma yin yẹwhe dabla de, taidi Baali he sinsẹ̀n-basitọ etọn he ko yin hinhẹn buali lẹ nọ pà taidi “mẹhe nọ deanana aslọ lẹ” kavi mẹhe nọ hẹn jikun wá. Na nugbo tọn, Jehovah wẹ Asisa huhlọn jiawu jọwamọ tọn lẹpo tọn, ṣigba ewọ klo tlala hú depope to nudida etọn lẹ mẹ. Olọn yinukundomọ lẹ lọsu ma tlẹ sọgan hẹn ẹn! (1 Ahọ. 8:27) Nawẹ onú ehe lẹpo gọalọna Elija gbọn? Flindọ budi wẹ e te dai. Na Jehovah Jiwheyẹwhe he tindo huhlọn he sẹhundaga mọnkọtọn tin to adà etọn mẹ wutu, Elija ma tindo whẹwhinwhẹ́n depope nado dibuna Ahabi po Jezebẹli po!—Hia Psalm 118:6.
22. (a) Nawẹ ogbè fifá he yìdo lọ vọ́ jide na Elija dọ ewọ ma yin nuvọ́nọ gbọn? (b) Mẹnu wẹ sọgan ko yin asisa ogbè fifá he yìdo lọ tọn? (Pọ́n nudọnamẹ odò tọn.)
22 To whenue miyọ́n lọ doalọte godo, abọẹninọ de wá aimẹ bọ Elija sè “ogbè pẹvi [he] ma sisọ́ de,” kavi ogbè fifá he yìdo de. Ogbè lọ basi oylọna Elija nado dọho whladopo dogọ, podọ e wàmọ bo dọ ahunmẹdunamẹnu etọn lẹpo tọ́n whla awetọ.a Enẹ sọgan ko miọnhomẹna ẹn taun. Ṣigba, ayihaawe ma tin dọ nuhe ogbè fifá he yìdo lọ dọna Elija to enẹgodo tlẹ sọ miọnhomẹna ẹn dogọ. Jehovah vọ́ jide na Elija dọ ewọ ma yin nuvọ́nọ. Gbọnna? Jiwheyẹwhe de nususu hia ẹ gando lẹndai Etọn nado hoavùn sọta sinsẹ̀n-bibasi Baali tọn to Islaeli go. E họnwun dọ azọ́n Elija tọn ma yin ovọ́, na Jiwheyẹwhe na gbẹ́ yinuwa sọta sinsẹ̀n Baali tọn. Humọ, Elija na gbẹ́ yí adà de wà to lẹndai enẹ mẹ, na Jehovah na ẹn anademẹ tangan delẹ bo vọ́ do e hlan nado yì wazọ́n.—1 Ahọ. 19:12-17.
23. Aliho awe tẹlẹ mẹ wẹ Jehovah gọalọna Elija nado duto numọtolanmẹ ṣokẹdẹninọ tọn ji te?
23 Ṣigba, etẹwẹ dogbọn numọtolanmẹ ṣokẹdẹninọ tọn he Elija tindo dali? Jehovah wà onú awe nado gọalọna ẹn to adà ehe mẹ. Tintan, e dọna Elija nado yiamisisadode Eliṣa taidi yẹwhegán he na wá jẹ otẹn etọn mẹ. Dawe he ma ko whẹ́n sọ Elija ehe na yin azọ́nwatọgbẹ́ podọ alọgọtọ etọn na owhe susu. Lehe homẹmiọnnamẹ ehe wá do gànmẹ do sọ! Awetọ, Jehovah de nugbo ojlofọndotenamẹ tọn ehe hia Elija dọmọ: ‘Yẹn ko pò fọtọ́n donu ṣinawe dai na mi to Islaeli mẹ, kligonu lẹpo he ma ko dẹ́ hlan Baali, po onù lẹpo po he ma ko donùnùgo na ẹn.’ (1 Ahọ. 19:18) Elija ma tin to ṣokẹdẹ to aliho depope mẹ. Homẹ etọn na ko hùn taun nado sè dọ nugbonọ fọtọ́n susu gbẹ́ nado sẹ̀n Baali. Podọ homẹ yelọsu tọn na hùn eyin Elija zindonukọn nado to azọngban etọn hẹndi po nugbonọ-yinyin po, bo ze apajlẹ nugbonọ-yinyin na Jehovah tọn dai to ojlẹ he mẹ mẹsusu to alibu te enẹ mẹ. Hogbe ehelẹ, yèdọ ogbè fifá he yìdo Jiwheyẹwhe etọn tọn sisè gbọn wẹnsagun Jehovah tọn gblamẹ, na ko yinuwado Elija ji taun.
Ohó he tin to Biblu mẹ lẹ sọgan taidi ogbè fifá he yìdo enẹ to egbehe, eyin mí nọ dike yé ni deanana mí
24, 25. (a) Nawẹ mí sọgan dotoaina ogbè fifá he yìdo Jehovah tọn to egbehe gbọn? (b) Naegbọn mí sọgan kudeji dọ Elija kẹalọyi homẹmimiọn he Jehovah na ẹn lọ?
24 Taidi Elija, huhlọn jiawu he sọawuhia to nudida lẹ mẹ sọgan yinuwado mí ji sisosiso, podọ enẹ sọgbe. Huhlọn Mẹdatọ lọ tọn nọ sọawuhia hezeheze to nudida etọn lẹ mẹ. (Lom. 1:20) Homẹ Jehovah tọn gbẹsọ nọ hùn nado yí huhlọn madodogbó etọn do gọalọna devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹ. (2 Otan. 16:9) Etomọṣo, Ohó etọn, Biblu wẹ Jiwheyẹwhe nọ yizan nado dọhona mí to gigọ́ mẹ. (Hia Isaia 30:21.) To linlẹn de mẹ, ohó he tin to Biblu mẹ lẹ sọgan taidi ogbè fifá he yìdo enẹ to egbehe, eyin mí nọ dike yé ni deanana mí. Gbọn nuplọnmẹ họakuẹ etọn lẹ gblamẹ, Jehovah nọ jla pọndohlan mítọn do, nọ na mí tuli, bo nọ vọ́ jide na mí gando owanyi etọn go.
25 Be Elija kẹalọyi homẹmimiọn he Jehovah na ẹn to Osó Holẹbi kọ̀n ya? Gbau! E gọ̀ azọ́n etọn bẹ madọngbàn bo do ede hia whladopo dogọ taidi yẹwhegán adọgbotọ podọ nugbonọ he nọ gọalọna mẹdevo lẹ nado jo sinsẹ̀n-bibasi lalo do. Mọdopolọ, eyin mí nọ hẹn ohó gbọdo Jiwheyẹwhe tọn lẹ, yèdọ “homẹmimiọn sọn Owe-wiwe lẹ mẹ” do ayiha mẹ, mí na penugo nado hodo apajlẹ yise Elija tọn.—Lom. 15:4.
a Asisa ogbè fifá he yìdo lọ tọn sọgan ko yin nudida gbigbọnọ dopolọ he yin yiyizan nado dọ “ohó OKLUNỌ tọn” he tin to 1 Ahọlu lẹ 19:9 mẹ. To wefọ 15tọ mẹ, nudida gbigbọnọ ehe yin alọdlẹndo poun taidi ‘Jehovah.’ Ehe sọgan ko hẹn mí flin angẹli he Jehovah yizan nado deanana Islaelivi lẹ gbọn danfafa ji, mẹhe go e dọ gando dọmọ: “Oyín ṣie tin to ewọ mẹ.” (Eks. 23:21) Dile etlẹ yindọ mí ma sọgan tẹdo pọndohlan de go taun to whẹho ehe mẹ, e jẹna ayidego dọ whẹpo Jesu do wá aigba ji taidi gbẹtọvi de, ewọ nọ yinuwa taidi “Ohó lọ,” yèdọ Hoyidọtọ vonọtaun Jehovah tọn na devizọnwatọ etọn lẹ.—Joh. 1:1.