Nuhe Jehovah Nọ Wà Lẹpo Wẹ Sọgbe
“Dodonọ wẹ OKLUNỌ to aliho etọn lẹpo ji.”—PSALM 145:17.
1. Etẹwẹ nọ yin numọtolanmẹ towe to whenuena mẹde tindo linlẹn agọ̀ gando gowe, podọ etẹwẹ mí sọgan plọn sọn numimọ mọnkọtọn mẹ?
BE MẸDE ko lẹn onú agọ̀ do gowe pọ́n, vlavo bo tlẹ mọhodọdo nuyiwa kavi mẹwhinwhàn towe lẹ go dile etlẹ yindọ ewọ ma mọnukunnujẹ ninọmẹ lọ lẹpo mẹ ya? Eyin mọwẹ, e yọnbasi dọ hiẹ ni gblehomẹ podọ whẹjijọ tin nado wàmọ. Mí sọgan plọn onú titengbe de sọn ehe mẹ: Nuyọnẹnnu wẹ e yin ma nado nọ yawu wá tadona kọ̀n to whenuena mí ma mọnukunnujẹ ninọmẹ de mẹ to gigọ́mẹ.
2, 3. Nawẹ mẹdelẹ nọ yinuwa hlan kandai Biblu tọn he ma bẹ zẹẹmẹ gigọ́ lẹ hẹn nado na gblọndo kanbiọ yetọn lẹpo tọn gbọn, ṣogan etẹwẹ Biblu dọna mí gando Jehovah go?
2 Mí dona hẹn nuplọnmẹ ehe do ayiha mẹ to whenuena mí to tadona de kọ̀n wá gando Jehovah Jiwheyẹwhe go. Etẹwutu? Na kandai Biblu tọn delẹ tin he sọgan taidi nuhe doglẹ to whenuena mí hia yé tlolo. Kandai ehelẹ—vlavo gando nuyiwa sinsẹ̀n-basitọ Jiwheyẹwhe tọn delẹ tọn kavi whẹdida Jiwheyẹwhe tọn he wayi lẹ go —sọgan nọma bẹ zẹẹmẹ gigọ́ lẹ hẹn nado na gblọndo kanbiọ he mí tindo lẹpo tọn. E blawu dọ mẹdelẹ nọ mọhodọdo kandai mọnkọtọn lẹ go, bo tlẹ nọ tindo ayihaawe do dodonọ-yinyin Jiwheyẹwhe tọn go. Ṣogan, Biblu dọna mí dọ “dodonọ wẹ OKLUNỌ to aliho etọn lẹpo ji.” (Psalm 145:17) Ohó etọn sọ na mí jide dọ ewọ “ma [nọ] yí kanyinylan do wà gba.” (Job 34:12; Psalm 37:28) Enẹwutu, pọ́n nuhe na yin numọtolanmẹ etọn eyin mẹdevo lẹ tindo linlẹn agọ̀ gando ewọ go!
3 Mì gbọ mí ni gbadopọnna whẹwhinwhẹ́n atọ́n he wutu mí dona kẹalọyi whẹdida Jehovah tọn lẹ. Enẹgodo, po whẹwhinwhẹ́n enẹlẹ po to ayiha mẹ, mí na gbadopọnna kandai Biblu tọn awe he sọgan taidi nuhe vẹawuna mẹdelẹ nado mọnukunnujẹemẹ.
Naegbọn Mí Dona Kẹalọyi Whẹdida Jehovah Tọn Lẹ?
4. Naegbọn mí dona whiwhẹ míde to whenuena mí to hodọdo nuyiwa Jiwheyẹwhe tọn lẹ go? Na apajlẹ.
4 Tintan whẹ́, na Jehovah yọ́n ninọmẹ he gandego lẹpo bọ míwlẹ ma yọnẹn wutu, mí dona whiwhẹ míde to whenuena mí to hodọdo nuyiwa Jiwheyẹwhe tọn lẹ go. Di apajlẹ: Mí ni dọ dọ whẹdatọ he mẹlẹpo yọnẹn sọn whenu dindẹn taidi mẹhe nọ dawhẹ dodo ko penukundo whẹho de go to whẹdọhọsa. Nukun tẹwẹ a na yí do pọ́n mẹhe mọhodọdo nudide etọn go dile etlẹ yindọ ewọ ma yọ́n ninọmẹ he gandego lẹpo bo ma tlẹ sọ mọdona whẹho osẹ́n tọn lẹ lọsu? Nulunu wẹ e na yin dọ mẹde ni mọhodọdo whẹho de go matin nukunnumimọjẹ whẹho lọ mẹ to gigọ́mẹ. (Howhinwhẹn lẹ 18:13) Lehe e na tlẹ sọ yin nululu daho hugan dọ gbẹtọvi tata lẹ ni mọhodọdo “Whẹdatọ aihọn lẹpo tọn” go do sọ!—Gẹnẹsisi 18:25.
5. Etẹwẹ mí dona nọ flin to whepoponu eyin mí to kandai Biblu tọn lẹ hia dogbọn whẹdida he Jiwheyẹwhe hẹnṣẹ do omẹ tangan delẹ ji dali?
5 Whẹwhinwhẹ́n awetọ he wutu mí dona kẹalọyi whẹdida Jiwheyẹwhe tọn lẹ wẹ yindọ Jiwheyẹwhe ma taidi gbẹtọ he ma nọ yọ́n nuhe tin to ayiha mẹ lẹ gba. (1 Samuẹli 16:7) Ohó etọn dọmọ: “Yẹn OKLUNỌ nọ dín ayiha mẹ pọ́n, yẹn nọ whlé homẹ pọ́n, yèdọ nado na omẹ dopodopo kẹdẹdi aliho etọn lẹ, kẹdẹdi sinsẹ́n wiwà etọn lẹ tọn.” (Jẹlemia 17:10) Enẹwutu, to whenuena mí hia kandai Biblu tọn lẹ dogbọn whẹdida he Jiwheyẹwhe hẹnṣẹ do omẹ tangan delẹ ji dali, mí dona nọ flin to whepoponu dọ nukun etọn he nọ mọ onú lẹpo nọ yí linlẹn, mẹwhinwhàn, po ayilinlẹn homẹ tọn he ma yin nùdego to Ohó etọn mẹ lẹ po do lẹnpọn mẹ.—1 Otannugbo lẹ 28:9.
6, 7. (a) Nawẹ Jehovah dohia dọ ewọ nọ yinuwa sọgbe hẹ nujinọtedo dodowiwa po whẹdida dodo tọn etọn lẹ po to whepoponu mahopọnna avọ́sinsan he mọwiwà biọ gbọn? (b) Etẹwẹ mí dona nọ flin eyin mí hia nude to Biblu mẹ he hẹn mí tindo ayihaawe vlavo eyin Jiwheyẹwhe yinuwa to aliho he sọgbe kavi to dodo mẹ?
6 Whẹwhinwhẹ́n atọ̀ntọ he wutu mí dona kẹalọyi whẹdida Jehovah tọn lẹ wẹ yindọ: E nọ tẹdo nujinọtedo dodo tọn etọn lẹ go mahopọnna avọ́sinsan depope he mọwiwà biọ to e si. Apajlẹ dopo die. Gbọn Ovi etọn zizejo nado fli gbẹtọvi tonusetọ lẹ gọ̀ sọn ylando po okú po si dali, Jehovah yinuwa sọgbe hẹ nujinọtedo dodo tọn etọn lẹ. (Lomunu lẹ 5:18, 19) Ṣogan, mimọ lehe Ovi yiwanna etọn jiya bo kú to yatin ji do dona ko vẹ́ na Jehovah jẹ otẹn godo tọn mẹ. Etẹwẹ ehe dohia mí gando Jiwheyẹwhe go? Biblu dọ gando “ofligọ he tin to Klisti Jesu mẹ” go dọmọ: ‘Ehe yin nado lá dodo Jiwheyẹwhe tọn.’ (Lomunu lẹ 3:24-26) Lẹdogbedevomẹ devo lilẹ́ Lomunu lẹ 3:25 dole: “Ehe dohia dọ nuhe Jiwheyẹwhe nọ wà lẹpo wẹ jlọ bo sọgbe.” (New Century Version) Mọwẹ, obá he mẹ Jehovah tindo ojlo nado yí nususu do sanvọ́ nado sọgan wleawuna ofligọ lọ jẹ dohia dọ ewọ nọ yí nukun he họakuẹ tlala do pọ́n “nuhe . . . jlọ bo sọgbe.”
7 Enẹwutu, eyin mí hia nude to Biblu mẹ he hẹn mẹdelẹ tindo ayihaawe vlavo eyin Jiwheyẹwhe yinuwa to aliho he sọgbe kavi to dodo mẹ, mí dona nọ flin dọ: Na Jehovah nọ yinuwa sọgbe hẹ nujinọtedo dodowiwa po whẹdida dodo tọn etọn po to whepoponu wutu, e ma hla Ovi etọn titi sọn okú awufiẹsa tọn si gba. Be e na gbẹkọ nujinọtedo enẹlẹ go to whẹho devo lẹ mẹ wẹ ya? Nugbo lọ wẹ yindọ, Jehovah ma nọ tùnafọ nujinọtedo dodowiwa tọn etọn lẹ ji gbede. Enẹwutu mí tindo whẹwhinwhẹ́n susu nado yise dọ nuhe e nọ wà lẹpo wẹ jlọ bo sọgbe.—Job 37:23.
8. Naegbọn e ma na yin lẹnpọn dagbenu na gbẹtọ lẹ nado lẹndọ Jehovah sọgan gbọagba whẹdida dodo po dodowiwa po tọn to aliho de mẹ?
8 Gbadopọnna whẹwhinwhẹ́n ẹnẹtọ he wutu mí dona kẹalọyi whẹdida Jehovah tọn lẹ: Jehovah dá gbẹtọ to boṣiọ kavi apajlẹ Etọn mẹ. (Gẹnẹsisi 1:27) Gbọnmọ dali, gbẹtọ lẹ yin nina jẹhẹnu he taidi Jiwheyẹwhe tọn lẹ, he bẹ linlẹn whẹdida dodo po dodowiwa po tọn hẹn. E ma na yin lẹnpọn dagbenu eyin linlẹn whẹdida dodo po dodowiwa po tọn mítọn hẹn mí nado lẹndọ Jehovah sọgan gbọagba jẹhẹnu enẹlẹ dopolọ tọn to aliho de mẹ. Eyin mí tindo ayihaawe do kandai Biblu tọn de go, mí dona nọ flin dọ ylando he mí dugu etọn ko zọ́n bọ linlẹn mítọn gando nuhe sọgbe bo jlọ go ko lẹzun mape. To vogbingbọn mẹ, Jehovah Jiwheyẹwhe, mẹhe mí yin didá to apajlẹ etọn mẹ, pé to whẹdida dodo po dodowiwa po mẹ. (Deutelonomi 32:4) Nululu daho wẹ e na yin nado tlẹ lẹndọ gbẹtọ lẹ sọgan yin dodonọ hugan Jiwheyẹwhe!—Lomunu lẹ 3:4, 5; 9:14.
9, 10. Naegbọn Jehovah ma tin to dandannu glọ nado suwhẹna nuyiwa etọn lẹ kavi basi zẹẹmẹ yetọn na gbẹtọvi lẹ?
9 Whẹwhinwhẹ́n atọ́ntọ he wutu mí dona kẹalọyi whẹdida Jehovah tọn lẹ wẹ yindọ ewọ wẹ “Gigogán to wẹkẹ lẹpo ji.” (Psalm 83:18) Enẹwutu, ewọ ma tin to dandannu glọ nado suwhẹna nuyiwa etọn lẹ kavi basi zẹẹmẹ yetọn na gbẹtọvi lẹ gba. Ewọ wẹ Zẹ́ndotọ Daho lọ, podọ míwlẹ tin taidi okò he ko yin minmlin zun nuyizan de, ehe e sọgan yí do wà nudepope he jlo e. (Lomunu lẹ 9:19-21) Jlọjẹ tẹwẹ míwlẹ, he yin zẹ́nkla he ewọ mẹ̀n, tindo nado mọhodọdo nudide kavi nuyiwa etọn lẹ go? To whenuena Job tindo linlẹn agọ̀ gando aliho he mẹ Jiwheyẹwhe nọ yinuwa hẹ gbẹtọvi lẹ te go, Jehovah wọhẹ ẹ, bo kanse dọ: “Be hiẹ na hẹn whẹdida ṣie [zun ovọ́] wẹ? Be hiẹ na gblewhẹdo mi, na hiẹ nido yin whẹsunanọ wẹ?” Job lẹnvọjọ to whenuena e wá mọdọ emi ko dọho matin nukunnumọjẹnumẹ. (Job 40:8; 42:6) Na mí ni ma ṣinuwa gbọn aklọ̀n dindin do Jiwheyẹwhe go dali gbede blo!
10 Matin ayihaawe, mí tindo whẹwhinwhẹ́n dagbe lẹ nado yise dọ nuhe Jehovah nọ wà lẹpo wẹ sọgbe. Todin he mí ko tindo dodonu dagbe he na gọalọna mí nado mọnukunnujẹ aliho Jehovah tọn lẹ mẹ, mì gbọ mí ni gbadopọnna kandai Biblu tọn awe he sọgan taidi nuhe doglẹ to nukun mẹdelẹ tọn mẹ. Tintan yin dogbọn nuyiwa sinsẹ̀n-basitọ Jiwheyẹwhe tọn de dali, podọ awetọ gando whẹdida he Jiwheyẹwhe lọsu hẹnṣẹ de go.
Naegbọn Lọti Ze Viyọnnu Etọn lẹ Donukọnna Gbẹtọgun He to Adán ji De?
11, 12. (a) Dọ nuhe jọ to whenuena Jiwheyẹwhe do angẹli awe hlan Sọdọmi. (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ kandai ehe ko fọndote to ayiha mẹdelẹ tọn mẹ?
11 To Gẹnẹsisi weta 19 mẹ, mí mọ kandai nuhe jọ tọn to whenuena Jiwheyẹwhe do angẹli awe he ze agbasa gbẹtọ tọn dó hlan Sọdọmi. Lọti tẹkudeji dọ jonọ lọ lẹ ni nọ̀ owhé etọn gbè. Ṣigba, to ozán enẹ mẹ, sunnu tòdaho lọ tọn he to adán ji lẹ lẹdo owhé lọ bo biọ dọ jonọ lọ lẹ ni yin hinhẹn jẹgbonu na yé nido sọgan zanhẹ yé. Lọti tẹnpọn nado diọlinlẹnna gbẹtọgun lọ to ovọ́ mẹ. To vivẹnudido etọn mẹ nado basi hihọ́na jonọ etọn lẹ, Lọti dọmọ: “Mẹmẹsunnu emi, yẹn vẹ̀ mì, mì wà danú blo. Doayi e go lo, yẹn tindo viyọnnu awe he ma ko yọ́n sunnu; mì gbọ, yẹn vẹ̀ mì, na yẹn ni hẹn yé jẹgbonu wá mì dè, mì bo wà hlan yé dile e yọ́n do to mì nukunmẹ: ṣigba sunnu helẹ wẹ mì wà nude do blo; na yé do wá yẹtẹn họta ṣie tọn glọ wutu.” Sunnu he to adán ji lọ lẹ ma jlo na dotoai podọ yé tlẹ dibla fẹ́n ohọ̀n Lọti tọn. To godo mẹ, angẹli lọ lẹ yí nukuntintọ́n ajiji do hò yé.—Gẹnẹsisi 19:1-11.
12 Na nugbo tọn, kandai ehe ko fọ́n kanbiọ delẹ dote to ayiha mẹdelẹ tọn mẹ. Yé nọ kanse dọ: ‘Naegbọn Lọti na ze viyọnnu etọn lẹ donukọnna gbẹtọgun gblewanọ lẹ to vivẹnudido mẹ nado basi hihọ́na jonọ etọn lẹ? Be e ma ṣinuwa bo tlẹ sọ yinuwa di butọnọ de ya?’ To pọndohlan mẹ na kandai ehe, naegbọn Jiwheyẹwhe gbọdo Pita nado ylọ Lọti dọ “dawe dodonọ” de? Be Jiwheyẹwhe kẹalọyi nuhe Lọti wà wẹ ya? (2 Pita 2:7, 8) Mì gbọ mí ni lẹnnupọndo whẹho ehe ji ma nado wá tadona agọ̀ kọ̀n.
13, 14. (a) Etẹwẹ jẹna ayidego to kandai Biblu tọn gando nuyiwa Lọti tọn lẹ go mẹ? (b) Etẹwẹ dohia dọ Lọti ma yinuwa di butọnọ de?
13 Jẹnukọn whẹ́, e jẹna ayidego dọ kakati Biblu ni kẹalọyi kavi gblewhẹdo nuhe Lọti wà, linlin nuhe jọ tọn wẹ e na poun. Biblu ma sọ dọ nuhe Lọti to linlẹn kavi nuhe whàn ẹn nado yinuwa domọ na mí gba. To whenuena e na lẹkọwa to “fọnsọnku dodonọ lẹ tọn” mẹ, e yọnbasi dọ ewọ ni basi zẹẹmẹ gigọ́ lẹ na mí.—Owalọ lẹ 24:15.
14 Nalete, Lọti ma yin butọnọ de gba. Ninọmẹ sinsinyẹn de mẹ wẹ e mọ ede te. To whenuena Lọti dọ dọ jonọ lọ lẹ ko “wá yẹtẹn” họta etọn tọn glọ, e to didohia dọ ewọ tin to dandannu glọ nado wleawu hihọ́ po fibẹtado po tọn na yé. Ṣigba mọwiwà na kàn dẹpẹ biọ. Josèphe he yin whenuho-kàntọ Juvi de na linlin dọ Sọdọminu lẹ nọ “wà danú do gbẹtọ lẹ, bo ma sọ tindo osi depope na Jiwheyẹwhe . . . Yé gbẹwanna jonọ lẹ, bosọ peve to walọ ylankan Sọdọmi tọn lẹ mẹ.” Ṣogan, Lọti ma họ̀nna gbẹtọgun wangbẹnamẹtọ lọ gba. Kakatimọ, e tọ́n jẹ họngbo ji bo yihojlẹdohogo hẹ sunnu he to adán ji enẹlẹ. E tlẹ “súhọ̀n do ede do gbonu.”—Gẹnẹsisi 19:6.
15. Naegbọn mí sọgan dọ dọ Lọti sọgan ko yinuwa to yise mẹ?
15 ‘Etomọṣo,’ mẹdelẹ sọgan kanse dọ, ‘naegbọn Lọti na ze viyọnnu etọn lẹ donukọnna gbẹtọgun enẹ?’ Kakati nado lẹndọ mẹwhinwhàn etọn lẹ ylan, naegbọn hiẹ ma lẹnnupọndo ninọmẹ he yọnbasi delẹ ji? Tintan whẹ́, Lọti sọgan ko yinuwa to yise mẹ. Naegbọn mí do dọ mọ? Ayihaawe ma tin dọ Lọti yọ́n lehe Jehovah basi hihọ́na Sala, asi Ablaham, tavẹ Lọti tọn do ganji. Flin dọ na Sala yọnwhanpẹ taun wutu, Ablaham ko biọ to e si nado dọ dọ nọvisunnu etọn wẹ emi yin, na Ablaham to budi dọ mẹdevo lẹ sọgan hù emi bo yí Sala wutu.a To enẹgodo, Sala yin hinhẹn sọyi whédo Falo tọn mẹ. Nalete, Jehovah dádo whẹho lọ mẹ bo glọnalina Falo nado zanhẹ Sala gánnugánnu. (Gẹnẹsisi 12:11-20) Lọti sọgan ko tindo yise dọ viyọnnu etọn lẹ lọsu na yin hihọ́-basina to aliho mọnkọtọn mẹ ga. Na taun tọn, Jehovah dádo whẹho lọ mẹ nugbo gbọn angẹli etọn lẹ gblamẹ bọ awhli lọ lẹ yin hihọ́-basina.
16, 17. (a) Aliho tẹ mẹ wẹ Lọti sọgan ko to tintẹnpọn nado hẹn sunnu Sọdọmi tọn lẹ jọsi kavi hẹn yé biọ bẹwlu mẹ te? (b) Mahopọnna nuhe Lọti lẹn, onú dopo tẹwẹ họnwun?
16 Yọnbasi devo die. Lọti sọgan ko to tintẹnpọn nado hẹn sunnu lọ lẹ jọsi kavi hẹn yé biọ bẹwlu mẹ. E sọgan ko yise dọ gbẹtọgun lọ ma na tindo ojlo to viyọnnu etọn lẹ mẹ na ojlo zogbe he Sọdọminu lẹ tindo to zanhẹmẹ sunnu po sunnu po tọn mẹ wutu. (Juda 7) Humọ, awhli lọ lẹ ko dopagbe alọwle tọn hlan sunnu tòdaho lọ tọn lẹ, enẹwutu hẹnnumẹ, họntọn, kavi ajọwatọgbẹ́ ovi-sú etọn sọgodo tọn lẹ tọn sọgan ko tin to gbẹtọgun lọ mẹ ga. (Gẹnẹsisi 19:14) Lọti sọgan ko donukun dọ na kanṣiṣa enẹ nkọtọn lẹ wutu, sunnu delẹ na yiavunlọna viyọnnu etọn lẹ to gbẹtọgun lọ mẹ. Gbẹtọgun he ko klan ma na yin owùnu sọmọ ba.b
17 Mahopọnna nuhe Lọti lẹn kavi nuhe whàn ẹn, onú dopo họnwun: To whenuena e yindọ nuhe Jehovah nọ wà lẹpo wẹ sọgbe, e dona ko tindo whẹwhinwhẹ́n dagbe nado pọ́n Lọti hlan di “dawe dodonọ” de. Podọ eyin mí lẹnnupọndo nuyiwa gbẹtọgun kanlinjọmẹ Sọdọminu enẹlẹ tọn ji, be ayihaawe depope sọgan tin dọ owhẹ̀ Jehovah tọn whẹ́n mlẹnmlẹn nado hẹn whẹdida ṣẹ do mẹhe nọ nọ̀ tòdaho ylankan enẹ mẹ lẹ ji ya?—Gẹnẹsisi 19:23-25.
Naegbọn Jehovah Hù Uza?
18. (a) Etẹwẹ jọ to whenuena Davidi to tintẹnpọn nado hẹn Aki lọ wá Jelusalẹm? (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ kandai ehe fọndote?
18 Kandai devo he sọgan taidi nuhe doglẹ to nukun mẹdelẹ tọn mẹ wẹ dehe gando vivẹnudido Davidi tọn nado hẹn aki alẹnu tọn wá Jelusalẹm go. Aki lọ yin zizedo kẹkẹ de ji bọ Uza po nọvisunnu etọn po to dindọ̀n ẹn. Biblu dọmọ: “Whenuena yé wá jẹ ojitùn-gbàji Nakoni tọn, Uza dealọ etọn tọ́n hlan aki Jiwheyẹwhe tọn, bo hẹn e go; na oyìnsú lẹ lọ dahli. Yè sọ hẹn adi OKLUNỌ tọn jimiyọ́n do Uza ji; Jiwheyẹwhe sọ hò e to finẹ na nuṣiwa etọn; finẹ e sọ kú do to aki Jiwheyẹwhe tọn lọ kọ̀n.” To osun delẹ godo, Aki lọ yin tẹnsẹna po kọdetọn dagbe po to whenuena e yin zizedo abọ́ ji gbọn Levinu Kohati lẹ dali, kẹdẹdile Jiwheyẹwhe ko na anademẹ etọn jẹnukọn do. (2 Samuẹli 6:6, 7; Osọha lẹ 4:15; 7:9; 1 Otannugbo lẹ 15:1-14) Mẹdelẹ sọgan kanse dọ: ‘Naegbọn Jehovah yinuwa po hùnyinylan po sọmọ? Be e ma yin Uza to tintẹnpọn nado basi-hihọ́na Aki lọ poun wẹ?’ Eyin mí ma jlo na wá tadona agọ̀ kọ̀n, mí dona lẹnnupọndo nudọnamẹ alọgọnamẹ tọn delẹ ji.
19. Naegbọn Jehovah ma sọgan wà oylan pọ́n gbede?
19 Mí dona flin dọ Jehovah ma sọgan wà oylan pọ́n gbede. (Job 34:10) Mọwiwà ma na do e hia taidi owanyinọ, podọ mí ko plọn to Biblu lọ blebu mẹ dọ “Jiwheyẹwhe wẹ owanyi.” (1 Johanu 4:8) Humọ, Owe-wiwe dọna mí dọ “nugbo po whẹdida po wẹ dòdó ofìn [Jiwheyẹwhe tọn] tọn.” (Psalm 89:14) Eyin mọwẹ, nawẹ Jehovah sọgan wà oylan gbọn? Mọwiwà etọn na dekanpona dodonu nupojipetọ-yinyin etọn tọn.
20. Whẹwhinwhẹ́n tẹlẹ wutu wẹ Uza dona ko jẹakọhẹ osẹ́n he gando Aki lọ go lẹ?
20 Ma wọn blo dọ Uza dona ko jẹakọhẹ Osẹ́n lọ ganji. Aki lọ wẹ nọ nọtena tintin to finẹ Jehovah tọn. Osẹ́n lọ ko dọ tlọlọ dọ mẹhe ma yin dotẹnmẹna lẹ ma dona doalọ e go, bosọ na avase madoadúdẹji dọ mẹdepope he gbà osẹ́n ehe na yin yasana po okú po. (Osọha lẹ 4:18-20; 7:89) Enẹwutu, tẹnsisẹ na apotin wiwe enẹ ma yin azọ́n he yè na yí nukun vlẹkẹsẹ do pọ́n gba. E họnwun dọ Levinu de wẹ Uza yin (dile etlẹ yindọ ewọ ma yin yẹwhenọ), enẹwutu e dona ko jẹakọhẹ Osẹ́n lọ. Gbọnvona enẹ, owhe susu jẹnukọnna nujijọ ehe, Aki lọ ko yin tẹnsẹna yì owhé otọ́ etọn tọn gbè nado yin hihọ́-basina. (1 Samuẹli 6:20–7:1) E ko nọ̀ finẹ na nudi owhe 70, kakajẹ whenue Davidi basi dide nado sẹtẹn na ẹn. Enẹwutu Uza sọgan ko jẹakọhẹ osẹ́n he gando Aki lọ go lẹ sọn whenue ewọ tin to ovú gbọ́n.
21. To whẹho Uza tọn mẹ, naegbọn e do yin nujọnu nado flin dọ Jehovah nọ mọ mẹwhinwhàn ahun mẹ tọn lẹ?
21 Dile e yin nùdego do jẹnukọn, Jehovah nọ yọ́n nuhe tin to ayiha mẹ lẹ. To whenuena e yindọ Ohó etọn ylọ nuhe Uza wà dọ “nuṣiwa” kavi nuyiwa mẹmasi tọn, Jehovah sọgan ko mọ mẹwhinwhàn ṣejannabi tọn delẹ he ma yin nùdego tlọlọ to kandai lọ mẹ. Be e sọgan yindọ Uza yin saklanọ de, he nọ yawu dasá dogbó he yin didoai lẹ wẹ ya? (Howhinwhẹn lẹ 11:2) Kavi Aki he whẹndo etọn ko basi hihọ́na to nuglọ dindọ̀n to nukun mẹlẹpo tọn mẹ fọ́n numọtolanmẹ mẹjọmẹ-yinyin tọn dote to ewọ mẹ wẹ ya? (Howhinwhẹn lẹ 8:13) Be yise Uza tọn whè sọmọ nado lẹndọ alọ Jehovah tọn whete gbau nado jlọ apotin wiwe he nọtena tintin to finẹ Etọn wẹ ya? Depope he whẹho lọ na yin, mí sọgan deji dọ Jehovah wà nuhe sọgbe. E sọgan ko mọ nude to ayiha Uza tọn mẹ he whàn Ẹn nado hẹn whẹdida ṣẹ to afọdopolọji.—Howhinwhẹn lẹ 21:2.
Dodonu He Lodo Na Jidide
22. Nawẹ nuyọnẹn Jehovah tọn yin mimọ to nugbo lọ mẹ dọ Ohó etọn ma nọ basi zẹẹmẹ gigọ́ lẹ to whedelẹnu gbọn?
22 Nuyọnẹn mayọnjlẹ Jehovah tọn yin mimọ to nugbo lọ mẹ dọ Ohó etọn ma nọ basi zẹẹmẹ gigọ́ lẹ to whedelẹnu. Gbọnmọ dali, Jehovah nọ hùn dotẹnmẹ dote na mí nado dohia dọ mí dejido ewọ go. Sọgbe hẹ nuhe mí ko plọn lẹ, be e ma họnwun dọ mí tindo whẹwhinwhẹ́n he dolido lẹ nado kẹalọyi whẹdida Jehovah tọn lẹ ya? Mọwẹ, to whenuena mí yí ahundopo do plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn bo hùn ayiha mítọn do nùvo, mí nọ tindo oyọnẹn susu gando Jehovah go bọ enẹ nọ hẹn mí deji dọ nuhe ewọ nọ wà lẹpo wẹ sọgbe. Enẹwutu, eyin kandai Biblu tọn delẹ fọ́n kanbiọ he mí ma mọ gblọndo tlọlọ afọdopolọji tọn na lẹ dote to ayiha mítọn mẹ, mì dike mí ni gọ́ na jidide mlẹnmlẹn dọ nuhe Jehovah wà sọgbe.
23. Jidide tẹwẹ mí sọgan tindo to nuhe Jehovah na wà to sọgodo lẹ mẹ?
23 Mí sọgan tindo jidide dopolọ to nuhe Jehovah na wà to sọgodo lẹ mẹ. Enẹwutu, mí sọgan deji dọ to whenuena ojlẹ etọn na sọ̀ nado hẹn whẹdida ṣẹ to nukunbibia daho he ja lọ whenu, e ma na “và dodonọ sẹ . . . po mẹylankan po” gba. (Gẹnẹsisi 18:23) Owanyi etọn na dodowiwa po whẹdida dodo po ma sọgan na ẹn dotẹnmẹ nado wà enẹ gbede. Mí sọ sọgan gọ́ na jidide mlẹnmlẹn dọ to aihọn yọyọ he ja lọ mẹ, e na hẹn pekọwana nuhudo mítọn lẹpo to aliho he sọgbe hugan mẹ.—Psalm 145:16.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Ablaham tindo whẹjijọ nado dibu, na owe-hihia papyrus hohowhenu tọn de donù Falo de go he biọ to awhànfuntọ etọn lẹ si nado wle yọnnu whanpẹnọ de bo hù asu etọn.
b Na nudọnamẹ devo lẹ, pọ́n Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn [Flansegbe] 1er mars 1980, weda 31.
Be Hiẹ Flin Ya?
• Whẹwhinwhẹ́n tẹlẹ wutu wẹ mí dona kẹalọyi whẹdida Jehovah tọn lẹ?
• Etẹwẹ sọgan gọalọna mí ma nado wá tadona agọ̀ kọ̀n gando nuhewutu Lọti ze viyọnnu etọn lẹ donukọnna gbẹtọgun he to adán ji de go?
• Etẹlẹ wẹ sọgan gọalọna mí nado mọnukunnujẹ nuhewutu Jehovah do hù Uza mẹ?
• Jidide tẹwẹ mí sọgan tindo to nuhe Jehovah na wà to sọgodo lẹ mẹ?