“Yè Na Suahọ Azọ́n Mìtọn”

AHỌLU ASA nọ nukọnna awhànpa etọn bọ yé to tejẹ sọn osó Jude tọn lẹ ji bo dlí biọ agbàdo he siso lọ mẹ jei aigba flala he to tọ̀tó lọ ji. Asa nọte to fie agbàdo lọ gblo te bo yí agbọ́. E to osla Etiopianu kẹntọ etọn lẹ tọn mọ hlan odò—podọ yé sù taun! Nado dọ hójọhó, sọha yetọn dona yì livi dopo, yèdọ nudi sọha awhànpa Asa tọn donu awe.

Ṣigba, todin he awhàn lọ to unklẹn, etẹwẹ to ahunmẹduna Asa hugan? Be anademẹ lẹ nina awhàngán etọn lẹ wẹ ya? Tulinina awhànfuntọ etọn lẹ, kavi wekanhlanmẹ lẹ didohlan whẹndo etọn wẹ ya? Paali! To ninọmẹ sinsinyẹn ehe mẹ, Asa hodẹ̀.

Whẹpo mí nido gbadopọnna odẹ̀ enẹ bo lẹnnupọndo nuhe jọ to nujijọ enẹ whenu lẹ ji, mì gbọ mí ni pọ́n omẹ nankọ he Asa yin. Etẹwẹ hẹn ẹn nado yinuwa dile e wà do? Be owhẹ̀ etọn whẹ́n nado dín alọgọ Jiwheyẹwhe tọn ya? Etẹwẹ otàn Asa tọn plọn mí gando lehe Jehovah nọ dona nuwiwa devizọnwatọ Etọn lẹ tọn do go?

NUDAGBE HE ASA WÀ LẸ

E ko yì owhe 20 bọ akọta Islaeli tọn má bo lẹzun ahọluduta awe. To owhe enẹlẹ gblamẹ, Juda yin hinhẹnflu pete gbọn aṣa kosi tọn lẹ dali. To whenue Asa lẹzun ahọlu to owhe 977 J.W.M., núzinzan sinsẹ̀n-bibasi hlan yẹwhe vijiji tọn Kenaninu lẹ tọn delẹ tlẹ ko yin hinhẹn biọ họ̀nmẹ ahọlu tọn. Ṣigba, otànnugbo gbọdo he yin kinkandai gando gandudu Asa tọn go dohia dọ ewọ “sọ wà enẹ he yin jijlọ [bo sọgbe] to nukun OKLUNỌ Jiwheyẹwhe etọn tọn lẹ mẹ.” Asa “bẹ agbà jonọ lẹ sẹ̀, po otẹn yiji lẹ po, bo gbà dòtin lẹ liai, bosọ sán Aṣelimi lọ liai.” (2 Otan. 14:2, 3) Asa sọ yàn “sọdọminu lẹ” jẹgbonu sọn ahọluduta Juda tọn mẹ, yèdọ sunnu he nọ zanhẹ sunnu devo lẹ to sinsẹ̀n-bibasi lalo yetọn whenu. Asa ma de sinsẹ̀n-bibasi lalo sẹ̀ poun gba. E sọ dotuhomẹna gbẹtọ lẹ nado “nọ dín OKLUNỌ, Jiwheyẹwhe otọ́ yetọn lẹ tọn” podọ nado nọ yìn ‘osẹ́n lọ po gbedide Jiwheyẹwhe tọn lọ po.’—1 Ahọ. 15:12, 13; 2 Otan. 14:4.

Na zohunhun Asa tọn na sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke hẹn homẹ Jehovah tọn hùn wutu, E suahọ Asa gbọn jijọho nina ẹn na owhe susu dali. Enẹwutu, ahọlu lọ sọgan dọ dọ: “Mí to OKLUNỌ Jiwheyẹwhe mítọn dín . . . míwlẹ ko dín in, ewọ ko sọ na gbọjẹ mí to adà lẹpo ji.” Akọta lọ yí dotẹnmẹ hundote ehe zan nado hẹn adó tòdaho ahọluduta Juda tọn lọ tọn lẹ lodo dogọ. Kandai Biblu tọn dọ dọ, ‘Yé do bosọ tindo kọdetọn dagbe.’—2 Otan. 14:1, 6, 7.

TO AWHÀNGBENU

Po nudagbe he Asa ko wà lẹ po, e ma dona paṣa mí dọ e hodẹ̀ to whenue awhànpa daho hugan he yin nùdego to Owe-wiwe mẹ tọ́nawhàn ẹn. Asa yọnẹn dọ Jiwheyẹwhe nọ suahọ mẹhe yinuwa po yise po lẹ. Enẹwutu, ahọlu lọ biọ alọgọ Jehovah tọn to odẹ̀ mẹ. Asa mọnukunnujẹemẹ dọ eyin emi ganjẹ Jiwheyẹwhe go bo tindo godonọnamẹ etọn, emi ma dona hanú mahopọnna lehe kẹntọ lẹ tlẹ sọgan sù bo dohuhlọn sọ. Na awhàn lọ gando oyín Jehovah tọn go wutu, Asa hodẹ̀ dọmọ: “OKLUNỌ E Jiwheyẹwhe mítọn, gọalọna mí; na míwlẹ do dó gowe, podọ to oyín towe mẹ wẹ yè hẹn mí wá mẹsusu helẹ ji. OKLUNỌ E, hiẹ wẹ Jiwheyẹwhe mítọn; a dike gbẹtọ glonú to mí ji blo.” (2 Otan. 14:11) To hogbe devo mẹ, nuhe dọ e te wẹ yindọ: ‘Jehovah E, hiẹ wẹ Etiopianu lẹ wá tọ́nawhàn. A dike gbẹtọvi madogánnọ lẹ ni gbawhàn mẹhe yinkọ towe to ota na lẹ tọn blo, yé nikaa gbọnmọ dali kọnmasin do oyín towe go.’ Jehovah sè odẹ̀ etọn bo “hò Etiopianu lẹ lọ to Asa nukọn, podọ to Juda nukọn; Etiopianu lẹ lọ sọ họnyi.”—2 Otan. 14:12.

To egbehe, omẹ Jehovah tọn lẹ nọ pannukọn agọjẹdomẹtọ huhlọnnọ lẹ. Mí ma na funawhàn hẹ yé po awhànfunnu gbẹtọ tọn lẹ po. Ṣigba, mí sọgan deji dọ Jehovah na suahọ nugbonọ he nọ funawhàn gbigbọmẹ tọn to oyín etọn mẹ lẹpo gbọn awhàngbigba nina yé dali. E sọgan nọ biọ dọ dopodopo mítọn ni hoavùn sọta ayilinlẹn ylankan aihọn ehe tọn, madogán mídetiti tọn lẹ kavi dọ mí ni basi hihọ́na whẹndo mítọn sọn nuyiwadomẹji gblezọn lẹ si. Etomọṣo, depope he avùnnukundiọsọmẹ lọ sọgan yin, odẹ̀ he Asa hò sọgan na mí tuli. Jehovah wẹ gọalọna ẹn nado gbawhàn. Nudopolọ wẹ mẹhe nọ ganjẹ Jiwheyẹwhe go lẹpo sọgan donukun. Huhlọn gbẹtọ tọn ma sọtẹ́n to Jehovah nukọn.

TULINAMẸ PODỌ AVASE

To whenue Asa lẹkọ sọn awhàngbenu, e pé Azalia. Yẹwhegán ehe na tuli po avase de po ahọlu lọ dọmọ: ‘Asa, Juda lẹpo po Bẹnjamini po, mì dotó mi: Jehovah tin to mì dè, whenuena mìwlẹ tin to ewọ dè; podọ eyin mìwlẹ dín in, e na dike mì ni mọ ẹn; ṣigba eyin mì gbẹ́ ẹ dai, ewọ nasọ gbẹ́ mì dai. Mì ni yin huhlọnnọ, bo masọ dike alọ mìtọn lẹ yin jijẹ blo: na yè na suahọ azọ́n mìtọn.’—2 Otan. 15:1, 2, 7.

Hogbe ehelẹ sọgan hẹn yise mítọn lodo. Yé dohia dọ Jehovah na tin hẹ mí dile e na dẹnsọ bọ mí na to sinsẹ̀n ẹn po nugbonọ-yinyin po. Eyin mí dawhá ylọ ẹ na alọgọ, mí sọgan deji dọ ewọ na sè mítọn. “Yin huhlọnnọ,” wẹ Azalia dọ. E nọ saba biọ adọgbigbo taun nado wà nuhe sọgbe, ṣigba mí yọnẹn dọ po alọgọ Jehovah tọn po, e na pà mí.

Na Maaka he yin onọ̀ daho Asa tọn ko basi “boṣiọ osùnọ de na Aṣela” wutu, e ma bọawuna Asa nado de e sọn otẹn he e tindo to họ̀nmẹ taidi ‘onọ̀ ahọlu tọn’ lọ mẹ. Ṣigba, e duto nuhahun ehe ji bosọ mẹ̀ boṣiọ onọ̀ daho etọn tọn. (1 Ahọ. 15:13) Asa yin didona na gbemima po adọgbigbo etọn po. Mílọsu dona tẹdo Jehovah po nujinọtedo dodo tọn etọn lẹ po go gligli, eyin hẹnnumẹ mítọn lẹ yin nugbonọ na Jiwheyẹwhe kavi lala. Eyin mí wàmọ, Jehovah na suahọ mí na nugbonọ-yinyin mítọn wutu.

Dopo to ahọ́ he Jehovah sú Asa lẹ mẹ wẹ yindọ Islaelivi susu tọ́n sọn ahọluduta atẹṣitọ agewaji tọn lọ mẹ bo wá Juda na yé mọdọ Jehovah tin hẹ Asa wutu. Yé yiwanna sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke sọmọ bọ yé de nado jo owhé yetọn titi lẹ do nado sọgan wá nọ devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn. To whenẹnu, Asa po Juda lẹpo po yí ayajẹ do ‘biọ alẹnu de mẹ nado yí ayiha yetọn po alindọn yetọn lẹpo po do dín Jehovah.’ Etẹwẹ yin kọdetọn lọ? Jiwheyẹwhe ‘sọ dike na yé ni mọ ẹn: Jehovah sọ na gbọjẹ yé lẹdo pé.’ (2 Otan. 15:9-15) Mọdopolọ to egbehe, homẹ mítọn nọ hùn eyin gbẹtọ ahundoponọ lẹ de nado sẹ̀n Jehovah.

Ṣigba, avase de sọ tin to hogbe yẹwhegán Azalia tọn lẹ mẹ. E dọmọ: “Eyin mì gbẹ́ [Jehovah] dai, ewọ nasọ gbẹ́ mì dai.” Mì dike onú mọnkọtọn ni jọ do mí go gbede blo, na kọdetọn etọn lẹ sọgan ylan taun! (2 Pita 2:20-22) Owe-wiwe lẹ ma dọ nuhewutu Jehovah do na avase ehe Asa gba, ṣigba ahọlu lọ gboawupo nado setonuna avase lọ.

“HIẸ KO WÀ OKLENỌNU”

To owhe 36tọ gandudu Asa tọn mẹ, Baaṣa he yin ahọlu Islaeli tọn jẹ ogbé Juda tọn yàn ji. Vlavo na Baaṣa jlo na glọnalina mẹjidugando etọn lẹ ma nado jẹ adà Asa tọn mẹ bo doafọna sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke lọ wutu, e jẹ adó gángán lẹ do ji to Lama, yèdọ tòdaho he tin to dogbó ahọluduta awe lọ lẹ tọn ji to kilomẹtlu 8 do agewaji Jelusalẹm tọn. Kakati nado biọ alọgọ Jiwheyẹwhe tọn dile e wà do to whenue Etiopianu lẹ tọ́nawhàn ẹn, Asa dín alọgọ sọn gbẹtọvi lẹ dè. E do nunina de hlan ahọlu Silia tọn bo biọ to e si nado tọ́nawhàn ahọluduta agewaji tọn Islaeli tọn. To whenue Baaṣa mọdọ Silianu lẹ ko gbawhàn tòdaho delẹ tọn, e lẹkọ sọn Lama.—2 Otan. 16:1-5.

Homẹ Jehovah tọn ma hùn do Asa go bọ E do yẹwhegán Hanani hlan nado dọna ẹn. Na Asa mọ lehe Jiwheyẹwhe ko yinuwa do to whẹho Etiopianu lẹ tọn mẹ, e dona ko mọdọ “nukun OKLUNỌ tọn lẹ to godo po nukọn po yì lẹdo aigba lẹpo pete, nado do ede hia huhlọnnọ na ayiha yé mẹhe tọn yin pipé hlan e dè lẹ tọn.” Vlavo e sọgan ko yindọ ayinamẹ ylankan wẹ Asa mọyi kavi dọ e mọdọ Baaṣa po awhànfuntọ etọn lẹ po ma dobu sọmọ bọ emi sọgan didẹ whẹho yetọn na emide. Depope he whẹho lọ yin, Asa joawuna ayilinlẹn gbẹtọvi tọn bo gboawupo nado ganjẹ Jehovah go. Hanani dọna ẹn dọmọ: “Hiẹ ko wà oklenọnu to ehe mẹ; na sọn dinvie yì hiẹ na tindo awhàn lẹ.”—2 Otan. 16:7-9.

To whenue Asa sè ehe, e gblehomẹ bo sú yẹwhegán Hanani do osópò mẹ. (2 Otan. 16:10) Vlavo Asa sọgan ko lẹndọ, ‘N’ko yin nugbonọ na owhe susu, naegbọn e na dọhona mi domọ?’ Na owhe etọn ko sẹyì wutu, be nugopipe nulẹnpọn tọn etọn ko depò wẹ ya? Biblu ma dọ.

To owhe 39tọ gandudu etọn tọn mẹ, Asa bẹ azọ̀n sinsinyẹn de to afọ. Kandai lọ dọmọ: “Ganṣo to awutujẹ etọn mẹ e ma dín hlan OKLUNỌ dè gba, adavo hlan amànọ lẹ dè.” E taidi dọ to ojlẹ enẹ mẹ, Asa dovọ́na dagbemẹninọ gbigbọmẹ tọn etọn. Podọ, e yọnbasi dọ ninọmẹ gbigbọmẹ tọn etọn po awutu etọn po ma pọnte kaka bọ e do kú to owhe 41tọ gandudu etọn tọn mẹ.—2 Otan. 16:12-14.

Etomọṣo, e taidi dọ jẹhẹnu Asa tọn lẹ po zohunhun etọn na sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke po hugan nuṣiwa etọn lẹ. Ewọ ma doalọtena Jehovah sinsẹ̀n gbede. (1 Ahọ. 15:14) Todin, po ehe lẹpo po, etẹwẹ mí sọgan plọn sọn otàn gbẹzan tọn etọn mẹ? Nuhe mí sọgan plọn wẹ yindọ, mí dona nọ lẹnnupọndo aliho he mẹ Jehovah ko gọalọna mí wayi te lẹ ji, na onú mọnkọtọn lẹ hinhẹn do ayiha mẹ sọgan whàn mí nado nọ biọ alọgọ etọn to odẹ̀ mẹ to whenue mí pannukọn whlepọn yọyọ lẹ. Etomọṣo, mí ma dona lẹn gbede dọ na mí ko sẹ̀n Jiwheyẹwhe po nugbonọ-yinyin po na owhe susu wutu, mí masọ tindo nuhudo ayinamẹ Owe-wiwe lẹ tọn ba. Mahopọnna nudagbe he mí ko wà wayi lẹ, Jehovah na wọhẹ mí eyin mí ṣinuwa. Mí dona yí homẹmimiọn do kẹalọyi mẹplọnlọ mọnkọtọn nado sọgan duale etọn. Hú popolẹpo, Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn na tin hẹ mí dile e na dẹnsọ bọ mílọsu na yin nugbonọ na ẹn. Nukun Jehovah tọn lẹ nọ to aigba lẹpo pete pọ́n nado dín mẹhe yin nugbonọ na ẹn lẹ mọ. E nọ suahọ yé gbọn huhlọn etọn yiyizan do ota yetọn mẹ dali. Jehovah ko wàmọ na Asa, podọ E sọgan wàmọ na mílọsu ga.

[Nudọnamẹ tangan lẹ to weda 9]

Jehovah nọ suahọ nugbonọ lẹ he nọ funawhàn gbigbọmẹ tọn

[Nudọnamẹ tangan lẹ to weda 10]

E nọ biọ adọgbigbo nado wà nuhe sọgbe to nukun Jehovah tọn mẹ