Jelusalẹm de He Nọ Aimẹ Sọgbe hẹ Oyín Etọn
“Mì ni sọ to ayajẹ kakadoi to enẹ he yẹn ko dá mẹ: na . . . yẹn dá Jelusalẹm homẹvivi [tọn] de.”—ISAIA 65:18.
1. Etẹwẹ yin numọtolanmẹ Ẹzla tọn gando todaho dide Jiwheyẹwhe tọn go?
TAIDI nuplọntọ zohunhunnọ Ohó Jiwheyẹwhe tọn de, yẹwhenọ Ju lọ Ẹzla yí nukun nujọnu tọn do pọ́n kanṣiṣa he Jelusalẹm tindo to ojlẹ de mẹ wayi hẹ sinsẹ̀n-bibasi wiwe ṣeke Jehovah tọn. (Deutelonomi 12:5; Ẹzla 7:27) Owanyi etọn na todaho Jiwheyẹwhe tọn yin didohia to adà Biblu tọn he e yin gbigbọdo nado kàn mẹ—yèdọ Otannugbo lẹ Tintan po Awetọ po gọna Ẹzla. To kandai whenuho tọn ehelẹ mẹ, oyín lọ Jelusalẹm yin mimọ diblayi whla 200 to whla 800 he e sọawuhia to Biblu lọ blebu mẹ.
2. Zẹẹmẹ ohò dọdai tọn tẹwẹ mí sọgan mọ to nujọnu-yinyin oyín lọ Jelusalẹm mẹ?
2 To Biblu Heblu tọn mẹ, “Jelusalẹm” sọgan yin nukunnumọjẹemẹ nado tin to wunmẹ ogbè Heblu tọn de mẹ he nọ yin yiylọ dọ awe-to-pọmẹ. Awe-to-pọmẹ lọ nọ saba yin yiyizan hugan na onú he yin awe-awe lẹ, taidi nukun lẹ, otó lẹ, alọ lẹ, po afọ lẹ po. To wunmẹ awe-to-pọmẹ tọn ehe mẹ, oyín lọ Jelusalẹm sọgan yin pinpọnhlan taidi dọdai jijọho he omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ na tindo numimọ etọn to linlẹn gbẹ́aweji tọn de mẹ—yèdọ to gbigbọmẹ podọ to agbasa mẹ. Owe-wiwe lẹ ma dohia vlavo eyin Ẹzla mọnukunnujẹ ehe go to gigọ́mẹ gba. Nalete, taidi yẹwhenọ de, e wà ehe go e pé lẹpo nado gọalọna Juvi lẹ nado duvivi jijọho tọn hẹ Jiwheyẹwhe. Podọ na jide tọn e wazọ́n sinsinyẹn na Jelusalẹm nido sọgan nọ aimẹ sọgbe hẹ zẹẹmẹ oyín etọn tọn, enẹ wẹ yin, “Tintindo [kavi, Dodonu] Jijọho Gbẹ́aweji tọn.”—Ẹzla 7:6.
3. Owhe nẹmu wẹ juwayi whẹpo mí yin didọna whladopo dogọ dogbọn nuwiwa Ẹzla tọn lẹ dali, podọ to ninọmẹ tẹlẹ mẹ wẹ mí mọ ẹn te?
3 Biblu ma dọ fie Ẹzla tin te na owhe 12 he tin to gblagbla dlapọn bibasi etọn yì Jelusalẹm po wiwá todaho lọ mẹ Nẹhemia tọn po ṣẹnṣẹn gba. Ninọmẹ ylankan gbigbọmẹ akọta lọ tọn to ojlẹ enẹ whenu dohia dọ Ẹzla ma tin to finẹ gba. Ṣogan, mí mọ Ẹzla to sinsẹ̀nzọnwa whladopo dogọ taidi yẹwhenọ nugbonọ de to Jelusalẹm to adó todaho lọ tọn vivọgbá godo tlolo.
Azán Plidopọ Vonọtaun Tọn De
4. Etẹwẹ yin vonọtaun dogbọn azán tintan osun ṣinawetọ Islaeli tọn dali?
4 Adó Jelusalẹm tọn yin tadona to ojlẹ he jẹ lọ mẹ na hùnwhẹ titengbe osun Tishri tọn, yèdọ osun ṣinawetọ to sunzanhiawe sinsẹ̀n Islaeli tọn tọn mẹ. Azán tintan Tishri tọn yin hùnwhẹ vonọtaun osun yọyọ tọn he nọ yin yiylọ dọ Hùnwhẹ Opẹ̀n Kúnkún tọn. To azán enẹ gbè, yẹwhenọ lẹ nọ kún opẹ̀n lẹ dile avọ́ lẹ to yinyin sinsán hlan Jehovah. (Osọha lẹ 10:10; 29:1) Azán ehe nọ wleawuna Islaelivi lẹ na Azán Ovẹsè whemẹwhemẹ tọn to azán 10tọ Tishri tọn gbè po Hùnwhẹ Jibẹwawhé ayajẹ tọn lọ po sọn azán 15tọ jẹ 21tọ osun dopolọ tọn.
5. (a) Nawẹ Ẹzla po Nẹhemia po yí “azán tintan osun ṣinawetọ tọn” zan ganji gbọn? (b) Naegbọn Islaelivi lẹ do viavi?
5 To “azán tintan osun ṣinawetọ lọ tọn,” “gbẹtọ lẹpo” plidopọ, vlavo yin tulina nado wàmọ gbọn Nẹhemia po Ẹzla po dali. Sunnu lẹ, yọnnu lẹ, podọ “ehe sọgan yí wuntuntun do sè lẹpo” yin yiyidogọ. Gbọnmọ dali, ovi flinflin lẹ tin to finẹ bosọ nọ dotoai dile Ẹzla ṣite to oplò de ji bo to Osẹ́n lọ hia “sọn afọnnu fliflimẹ kakajẹ okleda.” (Nẹhemia 8:1-4) Sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, Levinu lẹ nọ gọalọna gbẹtọ lọ lẹ nado mọnukunnujẹ nuhe to yinyin hihia lọ mẹ. Ehe whàn Islaelivi lẹ nado viavi to whenuena yé wá mọnukunnujẹ lehe yewlẹ po tọgbo yetọn lẹ po ko gboawupo sọn tonusise hlan Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn mẹ do.—Nẹhemia 8:5-9.
6, 7. Etẹwẹ Klistiani lẹ sọgan plọn sọn nuhe Nẹhemia wà nado doalọtena Juvi lẹ sọn avi vivi mẹ?
6 Ṣigba ehe mayin ojlẹ lọ na avi awubla tọn vivi gba. Hùnwhẹ de wẹ e yin, podọ gbẹtọ lọ lẹ ko ṣẹṣẹ dotana azọ́n adó Jelusalẹm tọn vivọgbá. Enẹwutu Nẹhemia gọalọna yé nado tindo ninọmẹ dagbe ahun mẹ tọn gbọn didọ dali dọmọ: “Mì yì, dù ojó lọ, bosọ nù vivi lọ, bosọ do mimá lẹ hlan ewọ he yè ma wleawu nude tọn na: na azán he wiwe wẹ hlan OKLUNỌ mítọn: mì sọ yin adìnọ blo; na ayajẹ OKLUNỌ tọn wẹ huhlọn mìtọn.” Po tonusise po, “gbẹtọ lẹpo sọ yì nado dù, podọ nado do mimá lẹ hlan, podọ nado basi ajògidi daho, na yé ko tunwun ohó he yè lá hlan yé lẹ wutu.”—Nẹhemia 8:10-12.
7 Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to egbehe sọgan plọn nususu sọn kandai ehe mẹ. Mẹhe yin nina lẹblanulọkẹyi nado tindo adà lẹ to opli lẹ kavi plidopọ lẹ ji dona hẹn nuhe yin nudego to aga lọ do ayiha mẹ. To yidogọ mẹ na awuwiwlena ayinamẹ vọjlado tọn he sọgan yin dandannu to whedelẹnu, nuwiwa mọnkọtọn lẹ nọ zínnudo alemọyi lẹ po dona lẹ po ji he nọ wá sọn jijẹ nubiọtomẹsi Jiwheyẹwhe tọn lẹ kọ̀n mẹ. Pipà nọ yin nina na azọ́n dagbe heyin wiwà lẹ podọ tulinamẹ nado doakọnnanu nọ yin awuwlena. Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dona yì sọn pipli mọnkọtọn lẹ tẹnmẹ po ayajẹ ahun mẹ tọn po na anademẹ mẹjlọdote tọn he yé ko mọyi sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ wutu.—Heblu lẹ 10:24, 25.
Pipli Ayajẹ Tọn Devo
8, 9. Opli vonọtaun tẹwẹ wá aimẹ to azán awetọ osun ṣinawetọ tọn gbè, bo dekọtọn do etẹ mẹ na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ?
8 To azán awetọ osun vonọtaun lọ tọn gbè, “yè bẹ nukọntọ owhé otọ́ lẹ tọn tọn lẹ sọn gbẹtọ lẹpo mẹ plidopọ, yẹwhenọ lẹ, po Levinu lẹ po, do Ẹzla wekantọ lọ dè, yèdọ nado na sọwhiwhe hlan ohó osẹ́n lọ tọn lẹ.” (Nẹhemia 8:13) Ẹzla pegan taun nado deanana opli ehe, to whenuena e yindọ ewọ “ze ayiha etọn do nado to osẹ́n OKLUNỌ tọn dín, podọ nado nọ basi i, podọ nado nọ plọnmẹ osẹ́ndoai lẹ po whẹdida lẹ po to Islaeli mẹ.” (Ẹzla 7:10) Matin ayihaawe, opli ehe zinnudo adà he mẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dona sọgbe pẹkipẹki hẹ alẹnu Osẹ́n tọn lẹ te ji. Ahunmẹdunamẹnu niyaniya tọn lọ wẹ nuhudo lọ nado basi awuwle he sọgbe lẹ nado basi Hùnwhẹ Gòhọtúntún tọn he ja lọ.
9 Hùnwhẹ osẹ blebu tọn ehe nọ yin bibasi to aliho he sọgbe mẹ, bọ gbẹtọ lọ lẹpo nọ nọ̀ gohọ ojlẹ gli tọn lẹ heyin gbigbá sọn alà po amà atin voovo lẹ tọn po mẹ. Gbẹtọ lọ lẹ nọ gbá azava ehelẹ do ozà ohọ̀ yetọn lẹ tọn ji, to akanmaho yetọn lẹ mẹ, to akanmaho tẹmpli tọn lẹ mẹ, podọ to nọtẹn gbigblo pọmẹ Jelusalẹm tọn lẹ mẹ. (Nẹhemia 8:15, 16) Dotẹnmẹ hundote dagbe nankọ die ehe yin nado pli gbẹtọ lọ lẹ dopọ bosọ hia sọn Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn mẹ na yé! (Yijlẹdo Deutelonomi 31:10-13 go.) Ehe nọ yin bibasi egbesọegbesọ, “sọn azán tintan gbè jẹ azán godo tọn” hùnwhẹ lọ tọn gbè, bo nọ dekọtọn do “ayajẹ daho” de mẹ to adà omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn mẹ.—Nẹhemia 8:17, 18.
Mí Ma Dona Gbẹkọ Ohọ̀ Jiwheyẹwhe Tọn Go Gba
10. Naegbọn plidopọ vonọtaun de yin tito etọn basi to azán 24tọ osun ṣinawetọ tọn gbè?
10 Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tindo ojlẹ po nọtẹn he sọgbe de po nado vọ́ awugbopo sinsinyẹn lẹ jlado. E họnwun dọ to yinyọnẹn mẹ dọ ehe yin ojlẹ mọnkọtọn de, Ẹzla po Nẹhemia po basi tito na azán nùbibla tọn de to azán 24tọ osun Tishri tọn gbè. Whladopo dogọ Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn yin hihia, podọ gbẹtọ lẹ sọ basi ogbèyí ylando yetọn lẹ tọn. Enẹgodo Levinu lẹ gbadopọnna nuyiwa lẹblanunọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ hẹ gbẹtọ tasinyẹntọ etọn lẹ, bo dọho mẹpipa tọn whanpẹnọ lẹ hlan Jehovah, bosọ magbè “alẹnu magble de” tọn heyin alọdo e mẹ gbọn ahọvi yetọn lẹ, Levinu lẹ, po yẹwhenọ lẹ po dali.—Nẹhemia 9:1-38.
11. “Alẹnu magble” tẹwẹ Juvi lẹ gbọn whiwhle dali jo yedelẹ hlan?
11 Gbẹtọ lẹ to paa mẹ basi whiwhle de nado hẹn “alẹnu magble” yetọn di. Yé na nọ “zinzọnlin to osẹ́n Jiwheyẹwhe [nugbo lọ] tọn mẹ.” Podọ yé sọ yigbe ma nado biọ kanṣiṣa alọwle tọn lẹ mẹ hẹ ‘gbẹtọ aigba lọ tọn lẹ.’ (Nẹhemia 10:28-30) Humọ, Juvi lẹ magbè nado nọ payi Gbọjẹzan lọ go, nado nọ basi nunina whemẹwhemẹ akuẹ tọn na godoninọna sinsẹ̀n-bibasi nugbo lọ, nado na nake lẹ na agbà avọ́sinsan tọn, nado na plọnji kanlinpa po yìndugbo yetọn lẹ tọn po na avọ́sinsan lẹ, podọ nado nọ hẹn sinsẹ́n tintan aigba yetọn lẹ tọn wá ohọ̀ núdùdù tẹmpli lọ tọn mẹ. E họnwun dọ, yé magbè ‘ma nado gbẹ́ ohọ̀ Jiwheyẹwhe yetọn tọn dai gba.’—Nẹhemia 10:32-39.
12. Etẹwẹ e bẹhẹn ma nado gbẹ́ ohọ̀ Jiwheyẹwhe tọn dai to egbehe?
12 To egbehe, omẹ Jehovah tọn lẹ dona tin to aṣeji ma nado gbẹ́ lẹblanulọkẹyi ‘sinsẹ̀nzọn wiwe bibasi’ yetọn to akanmaho tẹmpli daho gbigbọmẹ Jehovah tọn mẹ dai gba. (Osọhia 7:15) Ehe bẹ odẹ̀ gbọzangbọzan hihò sọn ahun mẹ na nukọnyiyi sinsẹ̀n-bibasi Jehovah tọn hẹn. Gbẹninọ to kọndopọmẹ hẹ odẹ̀ mọnkọtọn lẹ biọ awuwiwlena opli Klistiani tọn lẹ po mahẹ tintindo to yé mẹ po, mahẹ tintindo to tito lẹ nado dọyẹwheho wẹndagbe lọ tọn, po alọgigọna jlodotọ lẹ gbọn gọyìpọn lẹ dali po podọ, eyin e yọnbasi, nado deanana plọnmẹ Biblu lẹ hẹ yé. Mẹsusu he ma jlo na gbẹkọ ohọ̀ Jiwheyẹwhe tọn go lẹ nọ na nunina akuẹ tọn hlan azọ́n yẹwhehodidọ tọn po nukunpipedo otẹn sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn lẹ go po. Mí sọgan sọ penugo nado na godonọnamẹ mítọn hlan gbigbá nọtẹn opli tọn heyin nuhudo etọn tindo to niyaniya mẹ lẹ gọna hinhẹn yé do wiwe ji podọ do tito ji. Aliho titengbe de nado do owanyi hia hlan ohọ̀ gbigbọmẹ Jiwheyẹwhe tọn wẹ nado wazọ́n na jijọho hatọ yisenọ lẹ tọn podọ nado gọalọna mẹdepope he tin to nuhudo alọgọ agbasanu kavi gbigbọmẹ tọn mẹ lẹ.—Matiu 24:14; 28:19, 20; Heblu lẹ 13:15, 16.
Hùnwhẹ Họhunhun Ayajẹ Tọn De
13. Whẹho niyaniya tọn tẹwẹ biọ ayidonugo whẹpo adó Jelusalẹm tọn nido yin hùnhùn, podọ apajlẹ dagbe tẹwẹ mẹsusu zedai?
13 “Alẹnu magble” heyin hinhẹn lodo to azán Nẹhemia tọn gbè wleawuna omẹ hohowhenu Jiwheyẹwhe tọn lẹ na azán hùnwhẹ hùnhùn adó Jelusalẹm tọn. Ṣigba whẹho niyaniya tọn devo gbẹsọ biọ ayidonugo. Todin he e ko yin lilẹdo gbọn adó daho de po họngbo 12 lẹ po dali, Jelusalẹm tindo nuhudo gbẹtọgun daho de tọn. Dile etlẹ yindọ Islaelivi delẹ tlẹ nọ nọ̀ finẹ, “todaho lọ yin gbigblo bosọ klo, ṣigba gbẹtọ vude wẹ tin to e mẹ.” (Nẹhemia 7:4) Nado didẹ nuhahun ehe, gbẹtọ lọ lẹ “dèvò lẹ, nado hẹn omẹ dopo sọn ao mẹ wá nado nọ nọ̀ Jelusalẹm todaho wiwe lọ mẹ.” Gbeyiyi ojlonọ hlan tito ehe whàn gbẹtọ lọ lẹ nado dona “omẹ he yí ojlo do jo yede nado nọ Jelusalẹm mẹ lẹpo.” (Nẹhemia 11:1, 2) Apajlẹ dagbe nankọ die na sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ lẹ to egbehe mẹhe ninọmẹ yetọn lẹ na dotẹnmẹ yé nado sẹtẹn jẹ fie nuhudo daho tin te na alọgọ Klistiani he whèwhín lẹ tọn!
14. Etẹwẹ jọ to azán he gbè adó Jelusalẹm tọn yin hùnhùn?
14 Awuwiwle titengbe lẹ bẹjẹeji to madẹnmẹ na azán daho hùnwhẹ hùnhùn adó Jelusalẹm tọn. Nuhotọ lẹ po hanjitọ lẹ po yin bibẹpli sọn todaho Juda tọn he lẹdo lẹ mẹ. Ehelẹ yin awuwlena do ogbẹ́ daho awe hanjigbẹ́ pẹdido tọn lẹ mẹ, dopodopo na yin hihodo gbọn pipli debọdo-dego de dali. (Nẹhemia 12:27-31, 36, 38) Hanjigbẹ́ lẹ po pipli debọdo-dego lẹ po bẹjẹeji sọn adà adó lọ tọn he dẹn do tẹmpli lọ hugan kọ̀n, vlavo sọn Họngbo Agbàdo tọn kọ̀n, to zọnlinzin sọn adà awe lẹ mẹ kaka yé do wá pé to ohọ̀ Jiwheyẹwhe tọn kọ̀n. “Yé sọ sán avọ́ daho lẹ de to azán nẹ gbè, bosọ jaya: na Jiwheyẹwhe ko yí ayajijẹ daho do hẹn yé jaya; yọnnusi lẹ ga po yọpọ lẹ po sọ to ayajẹ: sọmọ bọ yè sè ayajijẹ Jelusalẹm tọn lọ yèdọ jẹ aganu boboe.”—Nẹhemia 12:43.
15. Naegbọn klandowiwe adó Jelusalẹm tọn ma yin asisa de na ayajẹ kakadoi gba?
15 Biblu ma dọ azán hùnwhẹ ayajẹnọ ehe tọn gba. Matin ayihaawe, e yin nujijọ vonọtaun de, eyin e mayin hẹndi hinhẹngọwa Jelusalẹm tọn. Na nugbo tọn, azọ́n họgbigbá tọn susu dona yin bibasi to todaho lọ mẹ. To madẹnmẹ, tomẹnu Jelusalẹm tọn lẹ hẹn teninọ dagbe gbigbọmẹ tọn yetọn bu. Di apajlẹ, to whenuena Nẹhemia basi dlapọn na todaho lọ whla awetọ, e mọ dọ ohọ̀ Jiwheyẹwhe tọn sọ to yinyin gbigbẹdai podọ Islaelivi lẹ sọ to alọwle hẹ yọnnu kosi lẹ whladopo dogọ. (Nẹhemia 13:6-11, 15, 23) Ninọmẹ ylankan ehelẹ dopolọ yin nùzindeji to nukinkan yẹwhegan Malaki tọn lẹ mẹ. (Malaki 1:6-8; 2:11; 3:8) Enẹwutu klandowiwe adó Jelusalẹm tọn ma yin asisa de na ayajẹ kakadoi gba.
Asisa Ayajẹ Kakadoi Tọn De
16. Nujijọ titengbe tẹlẹ wẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to nukọnpọnhlan na?
16 To egbehe, omẹ Jehovah tọn lẹ to tenọpọn ojlẹ lọ whenuena Jiwheyẹwhe na gbawhàn kẹntọ etọn lẹpo tọn. Ehe na bẹjẹeji po vasudo “Babilọni Daho lọ” tọn po—yèdọ todaho yẹhiadonu tọn de he bẹ wunmẹ sinsẹ̀n lalo tọn lẹpo hẹn. (Osọhia 18:2, 8) Vasudo sinsẹ̀n lalo tọn na dohiagona adà tintan nukunbibia daho he ja lọ tọn. (Matiu 24:21, 22) To nukọn mítọn wẹ nujijọ nujọnu nugbo tọn lọ tin te ga—yèdọ alọwle olọn mẹ tọn heyin Oklunọ Jesu Klisti tọn hẹ asi etọn heyin tomẹnu 144 000 “Jelusalẹm Yọyọ” lọ tọn lẹ. (Osọhia 19:7; 21:2) Mí ma sọgan dọ whenuena kọndopọ alọwle olọn mẹ tọn enẹ na wá tadona kọ̀n na taun tọn gba, ṣigba e na yin nujijọ ayajẹ tọn de na nugbo tọn.—Pọ́n Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn [Flansegbe] 15 août 1990, weda 30-1.
17. Etẹwẹ mí yọnẹn dogbọn tadidona Jelusalẹm Yọyọ lọ dali?
17 Mí yọnẹn dọ tadona Jelusalẹm Yọyọ lọ tọn ko sẹpọ taun. (Matiu 24:3, 7-14; Osọhia 12:12) To ma taidi todaho Jelusalẹm aigba ji tọn, e ma na yin asisa flumẹjijẹ tọn de pọ́n gbede. Ehe yinmọ na tomẹnu etọn lẹpo yin hodotọ Jesu Klisti tọn heyin amisisadode po gbigbọ po, bo yin whiwhlepọn, bosọ yin kiklọwe lẹ wutu. To nugbonọ-yinyin yetọn kakajẹ okú mẹ, dopodopo yetọn na ko sọawuhia nado yin nugbonọ kakadoi hlan Nupojipetọ Wẹkẹ tọn, yèdọ Jehovah Jiwheyẹwhe. Enẹ tindo zẹẹmẹ titengbe na pipotọ gbẹtọvi lẹ tọn—dehe tin to ogbẹ̀ po dehe ko kú lẹ po!
18. Naegbọn mí dona ‘jaya bosọ yin ayajẹnọ kakadoi’?
18 Lẹnnupọndo nuhe na jọ ji to whenuena Jelusalẹm Yọyọ lọ na lilẹ ayidonugo etọn hlan gbẹtọvi he ko do yise hia to avọ́sinsan ofligọ Jesu tọn mẹ lẹ ji. Apọsteli Johanu wlan dọmọ: “Doayi e go, gohọ Jiwheyẹwhe tọn tin to gbẹtọ lẹ dè, ewọ nasọ nọhẹ yé, yé na yin omẹ etọn, Jiwheyẹwhe lọsu nasọ nọhẹ yé, bo nasọ yin Jiwheyẹwhe yetọn. Jiwheyẹwhe nasọ súnsún dasin lẹpo sẹ sọn nukun yetọn mẹ; okú ma nasọ tin ba, kavi awubla, kavi avi, mọ awufiẹsa ma na tin ba: na onú tintan lẹ ko juwayi.” (Osọhia 21:2-4) Humọ, Jiwheyẹwhe na yí tito taidi todaho tọn ehe zan nado ze gbẹtọvi lẹ daga jẹ pipé gbẹtọ tọn kọ̀n. (Osọhia 22:1, 2) Whẹwhinwhẹ́n jiawu nankọ lẹ die nado ‘jaya bosọ yin ayajẹnọ kakadoi to nuhe Jiwheyẹwhe to didá todin lọ mẹ’!—Isaia 65:18.
19. Etẹwẹ yin paladisi gbigbọmẹ tọn lọ ehe mẹ Klistiani lẹ ko yin bibẹpli do?
19 Etomọṣo, gbẹtọvi he lẹnvọjọ lẹ ma dona nọte kakajẹ whenẹnu nado mọ alọgọ yí sọn Jiwheyẹwhe dè gba. To owhe 1919 tọn mẹ, Jehovah jẹ sọha godo tọn hagbẹ 144 000 lẹ tọn bẹpli dopọ biọ paladisi gbigbọmẹ tọn de mẹ ji, fie sinsẹ́n gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ—taidi owanyi, ayajẹ, po jijọho po—sù deji te. (Galatianu lẹ 5:22, 23) Dopo to adà vonọtaun paladisi gbigbọmẹ tọn ehe mẹ wẹ yin yise tomẹnu yiamisisadode etọn lẹ tọn, mẹhe ko de sinsẹ́n susu tọ́n to nukọntọ yinyin na yẹwheho wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn didọ mẹ to aigba fininọ lẹpo ji. (Matiu 21:43; 24:14) Taidi kọdetọn de, diblayi livi ṣidopo “lẹngbọ devo” lẹ tọn, he tindo todido aigba ji tọn lẹ lọsu ko yin dotẹnmẹ na nado biọ paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ bosọ to vivi azọ́n he nọ de sinsẹ́n tọ́n lọ tọn dù. (Johanu 10:16) Yé ko pegan na ehe gbọn kinklan yede do wiwe hlan Jehovah Jiwheyẹwhe to dodonu yise yetọn to avọ́sinsan ofligọ Visunnu etọn, Jesu Klisti tọn mẹ ji dali. Gbẹdido yetọn hẹ hagbẹ sọgodo Jelusalẹm Yọyọ lọ tọn lẹ ko sọawuhia taidi dona de na nugbo tọn. Gbọnmọ dali, gbọn nuyiwa etọn lẹ hẹ Klistiani yiamisisadode lẹ dali, Jehovah ko do dodonu de ai na “aigba yọyọ de”—yèdọ ogbẹ́ gbẹtọvi budisi Jiwheyẹwhe tọ́ lẹ tọn he na dugu agblò aigba ji Ahọluduta olọn mẹ tọn tọn.—Isaia 65:17; 2 Pita 3:13.
20. Nawẹ Jelusalẹm Yọyọ lọ na nọ aimẹ sọgbe hẹ oyín etọn gbọn?
20 Ninọmẹ jijọho tọn lẹ he to yinyin vivi etọn dù todin gbọn omẹ Jehovah tọn lẹ dali to paladisi gbigbọmẹ tọn yetọn mẹ na yin numimọ etọn tindo to madẹnmẹ to paladisi agbasa tọn aigba ji tọn mẹ. Enẹ na jọ to whenuena Jelusalẹm Yọyọ lọ jẹte sọn olọn mẹ nado dona gbẹtọvi lẹ. To aliho gbẹaweji tọn de mẹ, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ na duvivi ninọmẹ jijọho tọn heyin opagbe etọn do to Isaia 65:21-25 mẹ lẹ. Taidi sinsẹ̀n-basitọ pọmẹ Jehovah tọn lẹ to paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ, mẹyiamisisadode he gbẹsọ pò nado yí otẹn yetọn to Jelusalẹm Yọyọ olọn tọn mẹ lẹ po “lẹngbọ devo” lẹ po to numimọ jijọho he nọ yin ninamẹ gbọn Jiwheyẹwhe dali tọn tindo. Podọ jijọho mọnkọtọn na dlẹnkan biọ Paladisi agbasa tọn mẹ, to whenuena ‘ojlo Jiwheyẹwhe tọn na yin wiwà to aigba lẹpo ji, dile e te do to olọn mẹ.’ (Matiu 6:10) Mọwẹ, todaho gigonọ olọn mẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn na nọ aimẹ sọgbe hẹ oyín lọ Jelusalẹm taidi ‘Dodonu Jijọho Gbẹ́aweji tọn’ he lodo de. E na nọte kakadoi, taidi pipà daho he jẹ de hlan Mẹdatọ Daho etọn, yèdọ Jehovah Jiwheyẹwhe, po Ahọlu Asisunọ etọn, Jesu Klisti po.
Be Hiẹ Flin Ya?
● Etẹwẹ yin wiwadotana to whenuena Nẹhemia bẹ gbẹtọ lẹ plidopọ to Jelusalẹm?
● Etẹwẹ Juvi hohowhenu tọn lẹ dona wà ma nado gbẹkọ ohọ̀ Jiwheyẹwhe tọn go, podọ etẹwẹ míwlẹ yin oylọ basina nado wà?
● Nawẹ ayajẹ po jijọho dẹn-to-aimẹ hinhẹnwa po gando “Jelusalẹm” go gbọn?
[Yẹdide to weda 23]
Yọnbasi gbigblo adó Jelusalẹm tọn to ojlẹ vasudo todaho lọ tọn whenu po whenuena Nẹhemia yin nukọntọ to vivọgbá adó lọ tọn mẹ po