HODO APAJLẸ YISE YETỌN TỌN | JOBU
Jehovah Hẹn Awufiẹsa Etọn Gbọ̀
To godo mẹ, sunnu lọ lẹ masọ dọho ba. Bọ vlavo nudidọ dopo gee he yè sọgan to sisè wẹ jẹhọn flẹ́flẹ́ he to yìnyìn sọn danfafa Alabia tọn ji. Jobu ma tlẹ sọ yọ́n nuhe e na dọ dogọ ba, hodidọ he dite enẹ ko hẹn nuṣikọna ẹn. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n ẹn, dile e yí homẹgble do bọnukundona họntọn etọn atọ̀n ehelẹ, yèdọ Elifazi, Bildadi po Zofali po—taidi dọ e to pinpọn dọ etẹwẹ pò bọ yé nasọ dọ. Amọ́, yé ma glá bo pọ́n nukun etọn mẹ, na yé jẹflumẹ taun dọ zẹẹmẹ nuyọnẹn tọn yetọn lẹ, ohó “glòlò-jijlá” tọn yetọn, gọna linlẹn awugblenamẹ tọn he yé dọ na ẹn lẹpo yin ovọ́. (Jobu 16:3, nudọnamẹ odò tọn) To popolẹpo mẹ, Jobu magbe hugan gbede pọ́n nado yiavùnlọna tenọgligo-hinhẹn etọn.
Jobu sọgan ko mọdọ onú dopo gee he pò bọ emi gán wà wẹ nado hẹn tenọgli emitọn go. Adọkunnu etọn lẹpo wẹ ko gbledo e, ovi etọn ao lẹpo ko sọ kú, họntọn etọn po kọmẹnu etọn lẹ po ko gbẹkọ e go, bo ma tlẹ sọ nọ na ẹn sisi ba, podọ gbọngodo e bẹ azọ̀n sinsinyẹn. Manọna lọ zọ́n bọ agbasa etọn diyuu bo jofló, bọ agbasa etọn gọ́ na ohán lẹ bosọ jiwé susu, ehe nọ to sisà gbọn e go. Gbọfufu he nọ tọ́n sọn nùmẹ na ẹn lọsu nọ lunwán bo nọ hiọawu. (Jobu 7:5; 19:17; 30:30) Etomọṣo, hodidọ whánsọmẹ tọn he sunnu atọ̀n ehelẹ dọna ẹn ko do homẹgble sinsinyẹn na Jobu. E jlo na dohia to aliho egblemaku tọn mẹ dọ emi ma waylando he yé to owhẹ̀ etọn sadokọna emi lọ. Nuhe Jobu dọ gbọngodo lẹ wẹ wá bọnùdo na sunnu ehelẹ. Yé masọ do ohó ylankan de bo na dọ todin ba. Amọ́, awufiẹsa Jobu tọn ma ko depò paali. E gbẹ́ do hudo alọgọ tọn badabada!
Mí mọnukunnujẹ nuhewutu Jobu ma hẹn pọndohlan he sọgbe go to ninọmẹ lọ mẹ. E do hudo mẹde tọn he na deanana ẹn bo gọ̀ ẹ do aliji. E sọ do hudo homẹmiọnnamẹ po tulinamẹ nujọnu tọn po tọn, yèdọ nue họntọn etọn atọ̀n diẹ lẹ dona ko wà na ẹn, amọ́ bo ma wà. Be e ko jọ pọ́n bọ a mọdọ emi do hudo anademẹ po homẹmiọnnamẹ po tọn vẹkuvẹku ya? Be mẹhe a nọ pọ́n di họntọn delẹ ko hẹn we jẹflumẹ pọ́n ya? Nupinplọn gando lehe Jehovah Jiwheyẹwhe gọalọna devizọnwatọ etọn Jobu do go, gọna lehe Jobu lọsu kẹalọyi alọgọ Jiwheyẹwhe tọn do sọgan na we todido bosọ hẹn ale nujọnu tọn lẹ wá na we.
Ayinamẹtọ Nuyọnẹntọ Podọ Homẹdagbenọ De
Nupaṣamẹ de wẹ jọ bọdego to otàn Jobu tọn mẹ. To ojlẹ lọ mẹ, mẹdevo sọ to yakẹ—dẹpẹ sunnu de wẹ he nọ yin Elihu. Ewọ lọsu tin topọ hẹ yé, amọ́ bo nabọẹ nado dotoaina hodọdopọ he to yìyì to sunnu mẹhomẹ lọ lẹ ṣẹnṣẹn. Podọ nue e sè lẹ ma hẹn homẹhun in paali.
Elihu gblehomẹ do Jobu go. E vẹna ẹn sinsinyẹn dọ Jobu dodonọ lọ dike nue dọ mẹdevo lẹ te ni sisẹ́ ẹ nado “to tintẹnpọn nado suwhẹna ede kakati nido yin Jiwheyẹwhe.” Ṣigba na nugbo tọn, Elihu do awuvẹmẹ hia Jobu—onú Jobu tọn biọlanmẹna ẹn, e doayi e go dọ ewọ yin ahundoponọ bo to ayinamẹ po homẹmiọnnamẹ nujọnu tọn po dín badabada. Abajọ, Elihu na ko to jejeji nado yihó sọn homẹmiọnnamẹtọ lalonọ atọ̀n enẹlẹ si! E ko sè dile yé to awugblena Jobu po hogbe whánsọmẹ tọn yetọn lẹ po, to tintẹnpọn nado hẹn yise etọn miọn, bo de yẹyi sọn ewọ go, bosọ de huhlọn pò na gbemima etọn nado hẹn tenọgligo. Nuhe sọ ylan hugan wẹ yindọ, gbọn hodidọ mẹhẹn buali tọn yetọn lẹ dali, yé to Jiwheyẹwhe dohia di kanylantọ de. Enẹwutu, e sọgbe dọ apàpà ni sọ́ Elihu nado dọho!—Jobu 32:2-4, 18.
E dọmọ: “Yọpọvu de wẹ yẹn bọ mìwlẹ yin mẹho. Enẹwutu wẹ yẹn do gbọn sisi dali nabọẹ, bo ma do dọ nuhe yẹn yọnẹn na mì.” Amọ́, e ma gán sọ ṣí whii todin ba. E zindonukọn dọmọ: “Mẹhowhe kẹdẹ ma nọ hẹnmẹ yọnnuin, mọjanwẹ e ma yin mẹhomẹ lẹ kẹdẹ wẹ nọ mọnukunnujẹ nuhe sọgbe mẹ do niyẹn.” (Jobu 32:6, 9) Nuhe Elihu yí whenu susu do dọ bọdego lẹ dohia dọ nugbo wẹ ohó enẹlẹ. Aliho he mẹ e dọho te gbọnvo pete na Elifazi, Bildadi po Zofali po tọn. Elihu vọ́ jide na Jobu dọ emi ma na dọho nado de ewọ pò kavi zínzín apà na ẹn dogọ gba. E doyẹyigona Jobu bo nọ ylọ yinkọ etọn tlọlọ bosọ dohia ẹ dọ emi yọnẹn dọ yè ko yinuwa hẹ ẹ po sisi matindo po.a E dọhona ẹn po sisi po dọmọ: “Todin, Jobu, jaale sè ohó ṣie.”—Jobu 33:1, 7; 34:7.
Elihu na ayinamẹ delẹ Jobu madoadúdẹji, dọmọ: “Hiẹ dọ do otó ṣie mẹ, . . . ‘Yẹn wé-ṣeke matin sẹ́nhẹngba; yẹn wé bo ma tindo nuṣiwa. Ṣigba, Jiwheyẹwhe nọ dín whẹjijọ nado diọnukunsọ mi.’ ” Elihu yì adọ̀ nuhahun lọ tọn ji tlọlọ, bo kanse dọmọ: “Be hiẹ kudeji sọmọ dọ owhẹ̀ towe whẹ́n bọ hiẹ nado dọ dọ, ‘Yẹn yin dodonọ hú Jiwheyẹwhe’ wẹ?” Elihu ma gán miọnnukundo ohó mọnkọtọn. Dẹpẹ lọ gblọn dọ: “Owhẹ̀ towe ma whẹ́n nado dọ mọ.” (Jobu 33:8-12; 35:2) Elihu yọnẹn dọ adi wẹ to dido Jobu, na nuhe gbledo e lẹ po aliho kanyinylan tọn he mẹ họntọn lalo etọn lọ lẹ ko yinuwa hẹ ẹ te po wutu. Etomọṣo Elihu na avase Jobu dọmọ: “Payi na adi nikaa plan we biọ nuyiwa vlẹko tọn mẹ.”—Jobu 36:18.
Elihu Zinnudo Homẹdagbe Jehovah Tọn Ji
Hú popolẹpo, Elihu dọho nado yiavùnlọna Jehovah Jiwheyẹwhe. Po nujikudo nujọnu tọn po, e zinnudo nugbo titengbe de ji, dọmọ: “E dẹn do Jiwheyẹwhe nugbo lọ nado yinuwa po kanyinylan po, yèdọ Ganhunupotọ lọ nado waylan! . . . Ganhunupotọ lọ ma nọ gada whẹdida.” (Jobu 34:10, 12) Nado na apajlẹ de Jobu gando lẹblanu po whẹdida dodo Jehovah tọn po go, Elihu flinnu Jobu dọ Jehovah ma gblehomẹ dego kavi sayana ẹn, dile ewọ tlẹ ko yí sọmawhe po mẹmasi po do dọhona Jiwheyẹwhe. (Jobu 35:13-15) Podọ kakati Elihu ni dohia dọ emi wẹ yọ́n nulẹpo, e do whiwhẹ hia bo kẹalọyi dọ: “Jiwheyẹwhe klohu nuhe mí sọgan lẹn.”—Jobu 36:26.
Dile etlẹ yindọ Elihu na ayinamẹ Jobu madoadúdẹji, e gbẹ́ do homẹdagbe hia ẹ. E dọho gando todido jiawu de go, dọ to gbèdopo Jehovah na hẹn Jobu jẹgangan. Jiwheyẹwhe na dọna devizọnwatọ nugbonọ etọn dọmọ: “Gbọ agbasa etọn ni gọjẹ e mẹ hugan jọja whenu tọn; gbọ e ni lẹgọ do azán huhlọn jọja whenu tọn etọn mẹ.” Sọ doayi aliho devo he mẹ Elihu do homẹdagbe hia te go: Kakati ewọ ni wọhẹ Jobu poun bọ hó na fó, e yí owanyi do na dotẹnmẹ Jobu nado dọho, bo gblọnhona emi ga. E dọna ẹn dọ: “Dọho, na yẹn jlo na suwhẹna we.” (Jobu 33:25, 32) Amọ́, Jobu ma gblọn nude. Vlavo e mọdọ e masọ biọ dọ emi ni na whẹjijọ de ba, na ayinamẹ he e to mimọyi din lẹ gọ́ na homẹdagbe po tulinamẹ po wutu. Vlavo kọgbọ he e mọyi ehe sọgan ko yinuwadeji sọmọ bọ dasin na wayi do e.
Mí sọgan mọ nuplọnmẹ titengbe de yí sọn sunnu nugbonọ awe ehelẹ dè. Sọn Elihu dè, mí plọn lehe mí sọgan nọ gọalọna mẹhe do hudo ayinamẹ po homẹmiọnnamẹ po tọn lẹ do. Họntọn nugbo de ma na whleawu paali nado dọ̀n ayidonugo towe wá nuṣiwa sinsinyẹn de kavi nuyiwa he bẹ owù hẹn de ji. (Howhinwhẹn lẹ 27:6) Họntọn mọnkọ wẹ mí nọ jlo na yin, yèdọ họntọn he nọ do homẹdagbe hia bosọ nọ na tuli mẹhe do hudo etọn lẹ, etlẹ yin to whenue mẹlọ lẹ gbọn sọmawhe dali ṣihodọ. Podọ whenue mílọsu do hudo ayinamẹ mọnkọ lẹ tọn, apajlẹ Jobu tọn sọgan flinnu mí nado nọ yí whiwhẹ do dotoaina ayinamẹ lọ kakati nado nọ whèkọdakun. Mímẹpo wẹ nọ wá do hudo ayinamẹ po wọhẹmẹ po tọn. Alọkikẹyi sọgan whlẹn ogbẹ̀ mítọn.—Howhinwhẹn lẹ 4:13.
“Sọn Yujẹhọn lọ Mẹ”
To whenue Elihu to hodọ, e donù jẹhọn, aslọ lẹ, hẹviosò po abì lẹ po go whẹwhẹ. E dọ gando Jehovah go dọmọ: “Yí sọwhiwhe do dotoaina hùnhlún daho ogbè etọn tọn.” To nukọn mẹ, Elihu sọ dọho gando “yujẹhọn” de go. (Jobu 37:2, 9) E yọnbasi dọ dile e to hodọ, yujẹhọn de to yìnyìn bo to sinsinyẹn dogọ vudevude. To godo mẹ, zingidi yujẹhọn lọ tọn wá sinyẹn pete. Whenẹnu wẹ nuhe sọ hẹn awujimẹ hugan de jọ. Jehovah dọho!—Jobu 38:1.
Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lẹblanulọkẹyi daho he e na yin nado tin to klasi de bo to nuplọnmẹ mọyi gando nudida jọwamọ tọn lẹ go sọn Didatọ wẹkẹ lọ tọn lọsu dè tlọlọ!
Eyin yè to owe Jobu tọn hia, bo wá jẹ weta he whànmẹ sisosiso ehelẹ ji to fie Jehovah lọsu dọhona Jobu te, e nọ miọnhomẹnamẹ taun. Ohó nugbo he Jiwheyẹwhe to didọ lẹ nọ taidi yujẹhọn de he wá plọ́ ohó fúsa lẹpo yì, yèdọ lalo-hó he Elifazi, Bildadi po Zofali po ko dọ lẹ. Jehovah ma tlẹ dọho gando sunnu ehelẹ go, adavo to godo mẹ pete. Jobu kẹdẹ ji wẹ e ze ayidonugo etọn do; e yí nujikudo do dọhona devizọnwatọ yiwanna etọn, kẹdẹdile otọ́ de nọ wọhẹ visunnu etọn do.
Jehovah yọ́n awufiẹsa he mẹ Jobu tin te. Onú dawe lọ tọn wàlẹblanuna Jiwheyẹwhe, yèdọ numọtolanmẹ he e nọ saba tindo to whenue ovi yiwanna etọn lẹ to yaji. (Isaia 63:9; Zekalia 2:8) Amọ́ e sọ yọnẹn dọ Jobu ko “to hodọ matin nuyọnẹn,” bo gbọnmọ dali hẹn nuhahun edetiti tọn lẹ ylan dogọ. Enẹwutu, Jehovah wọhẹ Jobu gbọn kanbiọ mẹhẹnlẹnnupọn tọn susu lẹ kinkanse e dali. E bẹjẹeji dole bo dọmọ: “Fie wẹ hiẹ te to whenue yẹn basi aigba? Dọna mi, eyin a lẹndọ emi yọnnuin.” To bẹjẹeji nudida lẹ tọn, “sunwhlẹvu afọnnu tọn lẹ,” enẹ wẹ angẹli he to whẹndo Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ, dawhá pipà tọn whenue yé mọ lehe nudida lẹ jiawu sọ. (Jobu 38:2, 4, 7) Na nugbo tọn, Jobu ma mọdona depope to onú ehelẹ mẹ.
Jehovah zindonukọn bo to hodọ gando nuhe ewọ dá lẹ go. E taidi dọ Jiwheyẹwhe plan Jobu nado do nudelẹ hia ẹ bo basi zẹẹmẹ yetọn na ẹn to kleun mẹ wẹ nkọ, yèdọ nudelẹ he gbẹtọ lẹ nọ ylọdọ lẹnunnuyọnẹn jọwamọ tọn lẹ to egbehe, ehe go sunwhlẹvu plọntọ lẹ, gọna mẹhe nọ dindona nutogbẹ̀ lẹ, aigba, osin po huhlọn nugonu he to wẹkẹ lọ mẹ lẹ tọn po lẹ nọ plọnnu gando. Na taun tọn, Jehovah dọho gando kanlin delẹ go he nọ yin mimọ to awà he ji Jobu nọgbẹ̀ te to ojlẹ lọ mẹ—kinnikinni, gàngàn, gbọgbọẹ osó ji tọn, kẹtẹkẹtẹ gbémẹ tọn, oyìnsú gbémẹ tọn, ogongo, osọ́, ohọ́n, akùn, Bẹhemọti (ehe sọgan ko yin dẹgbó), podọ gbọngodo Leviatani (vlavo oló). Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lẹblanulọkẹyi daho he e na yin nado tin to klasi de bo to nuplọnmẹ mọyi gando nudida jọwamọ tọn lẹ go sọn Didatọ wẹkẹ lọ tọn lọsu dè tlọlọ!b
Nuplọnmẹ Do Whiwhẹ po Owanyi po Ji
Etẹwẹ yin nuplọnmẹ tangan lọ taun? Jobu do hudo whiwhẹ didohia tọn taun. Na Jobu lẹndọ Jehovah wẹ to nuyiwa hẹ emi to aliho agọ̀ mẹ bosọ to lewu gando ehe go wutu, ewọ yidogọna awufiẹsa edetiti tọn ehe zọ́n bọ e to haṣinṣan he e tindo hẹ Otọ́ owanyinọ etọn hẹngble dogọ. Enẹwutu wẹ Jehovah do kanse Jobu pludopludo fie ewọ te to whenue emi to awuwlena nudida jiawu ehelẹ, podọ eyin ewọ penugo nado yìn yé, deanana yé kavi degbena yé bọ yé na sè. Eyin Jobu ma pé nudida Jehovah tọn lẹ tata ji, nawẹ e sọgan glá bo dawhẹna Mẹdatọ lọ gbọn? Be nuyiwa Jehovah tọn lẹ po linlẹn etọn lẹ po ma yiaga taun zẹ̀ linlẹn Jobu tọn lẹ he do dogbó go ya?
Jobu ma dọnnu hẹ Jehovah, yí owhẹ̀ do ede ji, kavi na whẹjijọ lẹ gba
Nuhe Jehovah dọ lẹpo sọ dohia dọ e tindo owanyi sisosiso na ẹn. E taidi dọ Jehovah to hinhẹn Jobu nado lẹnnupọn wẹ nkọ: ‘Visunnu ṣie, pọ́n bo, eyin n’penugo nado dá onú ehe lẹpo bosọ nọ penukundo yé go, be a lẹn nugbonugbo dọ nukunpipedo gowe na glo mi wẹ ya? Be n’na gbẹkọ gowe, de ovi towe lẹ sọn asi we, hò jijọho po hihọ́ towe po yí bosọ yí azọ̀n do hò we wẹ ya? Be e ma yin yẹn wẹ yin Omẹ dopo gee lọ he gán gọ̀ nue a ko hẹnbu lẹpo wá na we bosọ hẹn awufiẹsa sinsinyẹn towe gbọ̀ ya?’
Whla awe poun wẹ Jobu kẹnù bo gblọnhona kanbiọ sisosiso he Jehovah to kinkanse e lẹ. Ewọ ma dọnnu, yí owhẹ̀ do ede ji, kavi na whẹjijọ lẹ gba. E yí whiwhẹ do kẹalọyi dọ emi ma tlẹ yọ́n nude sọmọ, bosọ lẹnvọjọ sọn ohó he e ma lẹnnupọn whẹpo do dọ lẹ mẹ. (Jobu 40:4, 5; 42:1-6) Tofi, mí mọ yise Jobu tọn to aliho ayidego tọn mẹ. Mahopọnna nuhe ewọ ko doakọnna lẹpo e gbẹ́ hẹn yise etọn go gligli. E kẹalọyi wọhẹmẹ he Jehovah na ẹn bosọ basi vọjlado na nuyiwa etọn. Ehe sọgan whàn mí nado kàn kanbiọ mẹhẹnlẹnnupọn tọn ehe sè míde dọ: ‘Be n’tindo whiwhẹ sọmọ nado kẹalọyi wọhẹmẹ po ayinamẹ po ya?’ Mímẹpo wẹ nọ do hudo alọgọ enẹ tọn. Eyin mí kẹalọyi alọgọ mọnkọ, be mí to apajlẹ yise Jobu tọn hodo niyẹn.
“Mìwlẹ Ma Dọ Nugbo Gando Go E”
Todin, Jehovah ze afọdide lẹ nado miọnhomẹna Jobu na awufiẹsa he mẹ e tin te wutu. Jehovah dọna Elifazi, vlavo mẹhe na ko whẹ́n mẹho hugan to homẹmiọnnamẹtọ lalo atọ̀n lọ lẹ mẹ, dọmọ: “Yẹn gblehomẹ do hiẹ po họntọn towe awe lẹ po go sinsinyẹn, na mìwlẹ ma dọ nugbo gando go e dile devizọnwatọ ṣie Jobu wà do.” (Jobu 42:7) Lẹnnupọndo hogbe ehelẹ ji. Be didọ wẹ Jehovah te dọ nuhe sunnu atọ̀n lọ lẹ dọ lẹpo pete wẹ yin lalo kavi dọ hogbe he Jobu zan lẹpo wẹ sọgbe ya? E ma yinmọ paali.c Ṣigba, vogbingbọn daho de tin to Jobu po whẹsadokọnamẹtọ etọn lẹ po ṣẹnṣẹn. Jobu ko jẹflumẹ sinsinyẹn bo to awufiẹsa mẹ badabada, bọ whẹsadokọnamẹ lalo lọ lẹ sọ to awugblena ẹn. Po enẹ po, e yọnbasi dọ to whedelẹnu ewọ ni dọho ma lẹnnupọn jẹnukọn. Amọ́ Elifazi uwọ po họntọn etọn awe lẹ po ma tin to ninọmẹ he kàn dẹpẹ biọ mọnkọ mẹ. Yewlẹ yọ́n nuhe dọ yé te lẹ ganji bosọ desọn ojlo mẹ nado wàmọ po goyiyi po na yise yetọn ma ló wutu. Yé ma diọnukunsọ dawe homẹvọnọ lọ kẹdẹ gba, amọ́ yé sọ dọho jẹagọdo Jehovah lọsu, bo hẹnmẹ nado lẹndọ Jiwheyẹwhe yin okànọ podọ kanylantọ de!
Abajọ Jehovah do biọ dọ sunnu ehelẹ ni basi avọ́sinsan daho de. Yé dona yí oyìnsú ṣinawe po agbò ṣinawe po do sanvọ́—ehe ma na ko yin onú vlẹkẹsẹ de, na to nukọn mẹ oyìnsú wẹ Osẹ́n Mose tọn biọ dọ yẹwhenọ daho dona nọ yí do basi avọ́sinsan, eyin ewọ waylando de he hẹn whẹhuhu wá akọta lọ blebu ji. (Levitiku 4:3) Kanlin ehelẹ wẹ vẹakuẹ hugan to kanlin he Osẹ́n Mose tọn biọ dọ yè ni nọ yí do sanvọ́ lẹ mẹ. E sọ jẹna ayidego, dọ Jehovah dọ dọ emi na kẹalọyi avọ́nunina whẹsadokọnamẹtọ Jobu tọn lẹ tọn, adavo Jobu hodẹ̀ do ota yetọn mẹ whẹ́.d (Jobu 42:8) Lehe e dona ko miọnhomẹna Jobu do sọ dọ Jiwheyẹwhe etọn suwhẹna ẹn bosọ do whẹdida dodo etọn hia!
“Devizọnwatọ ṣie Jobu nasọ hodẹ̀ do ota mìtọn mẹ.”—Jobu 42:8
Jehovah kudeji dọ Jobu na wà nuhe emi biọ to e si, bo na jona sunnu he ko hẹn awugble wá na ẹn sinsinyẹn enẹlẹ. Podọ Jobu ma dowinyan Otọ́ etọn paali. (Jobu 42:9) Tonusise Jobu tọn wẹ do tenọgligo-hinhẹn etọn hia hugan, yèdọ kunnudenu de he do huhlọn taun hú ohó depope he Jobu gán dọ. Podọ tonusise lọ hùnali dona susu dogọ tọn na Jobu to gbẹzan etọn mẹ.
“Owanyi Sisosiso”
Jehovah tindo “owanyi sisosiso bosọ yin lẹblanunọ” hlan Jobu. (Jakọbu 5:11) Gbọnna? Jehovah hẹn Jobu jẹgangan. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n numọtolanmẹ Jobu tọn whenue e doayi e go dọ agbasa emitọn “gọjẹ e mẹ hugan jọja whenu tọn” kẹdẹdile Elihu ko dọna ẹn do dai! Todin, e nọ mọ godonọnamẹ whẹndo po họntọn etọn lẹ po tọn, podọ yé nọ do awuvẹmẹ hia ẹ bosọ nọ do nunina lẹ hlan ẹn. Jehovah sọ hẹn ẹn jẹ adọkun whladopo dogọ, bọ e tindo donu awe nuhe e do dai lẹ tọn. Bọ nuhe hẹn ogbẹ̀ etọn blawu taun hugan dai lọ lo, yèdọ okú ovi etọn lẹ tọn? Mọwẹ, awufiẹsa he ehe hẹnwa depò jẹ obá de mẹ, na Jobu po asi etọn po wá ji ovi ao devo lẹ! Jehovah sọ wà azọ́njiawu bọ Jobu dọ́ji to gbẹ̀mẹ. E nọgbẹ̀ na owhe 140 dogọ, sọmọ bọ e penugo nado mọ ovivi vitikli he wá sọn kúnkan etọn mẹ lẹ. Mí hia dọ “to godo mẹ, Jobu kú to whenue ewọ ko whẹ́n mẹho taun bo tindo pekọ to gbẹninọ mẹ.” (Jobu 42:10-17) Podọ to Paladisi mẹ, Jobu po asi vivẹ́ etọn po na gọ̀ whẹndo yetọn mọ bo na nọpọ́ whladopo dogọ hẹ ovi yetọn ao he Satani yí okú do hòyí sọn yé si lẹ.—Johanu 5:28, 29.
Naegbọn Jehovah do yí ahọsumẹ daho mọnkọ do dona Jobu? Biblu na gblọndo dọmọ: “Mì ko sè gando akọndonanu Jobu tọn go.” (Jakọbu 5:11) Awusinyẹnnamẹnu he Jobu doakọnna lẹ sù taun hugan nuhe suhugan mítọn sọgan lẹn. Hogbe lọ “akọndonanu,” dohia mí dọ e ma yindọ Jobu luntọ́n sọn whlepọn enẹlẹ mẹ poun wẹ gba, amọ́ nuhe e wà sinyẹn humọ. E doakọnnanu ṣogan bo gbẹ́ hẹn yise po owanyi etọn na Jehovah po go. Kakati ni to apọ̀ mọ do mẹdevo lẹ go bo hẹn yé do homẹ, e desọn ojlo mẹ nado jona yé, kakajẹ mẹhe yọnẹn fẹẹ bo hẹn awugblena ẹn lẹ ji. Podọ ewọ ma hẹn todido họakuẹ etọn bu gbede, bosọ tẹdo tenọgli etọn go, ehe e nọ pọnhlan di nutindo vivẹ́ de.—Jobu 27:5.
Mímẹpo wẹ do hudo akọndonanu tọn. Mí sọgan kudeji dọ Satani na tẹnpọn nado hẹn mí gbọjọ kẹdẹdile e wà na Jobu do. Ṣigba, eyin yise mítọn whàn mí nado doakọnnanu, bọ mí nọ do whiwhẹ hia, nọ jona mẹdevo lẹ sọn ojlo mẹ wá, bosọ magbe nado hẹn tenọgli mítọn go gligli, mílọsu ma na hẹn todido họakuẹ mítọn bu. (Heblu lẹ 10:36) Nudevo de ma tin he na hẹn Satani jẹflumẹ taun bo ka na hẹn homẹ Jehovah owanyinọ mítọn tọn hùn dogọ sọ̀ gbemima mítọn nado hodo apajlẹ yise Jobu tọn nkọ!
a Elifazi, Bildadi po Zofali po yí whenu zan nado dọho susu na Jobu—yèdọ hodidọ he dibla pé weta Biblu tọn ṣinẹnẹ—etomọṣo, yè ma mọ to fidopo tata to kandai lọ mẹ dọ omẹ ehelẹ ylọ yinkọ Jobu tọn tlọlọ.
b To ojlẹ delẹ mẹ, Jehovah nọ to hodọna Jobu to aliho tlọlọ tọn mẹ kavi do onú jọnun lẹ ji, bosọ nọ wá diọalọ nado yí ohó milomilo kavi nuyijlẹdonugo lẹ zan, e nọ wàmọ to aliho de mẹ sọmọ bọ a ma na yawu doayi e go. (Di apajlẹ, pọ́n Jobu 41:1, 7, 8, 19-21.) Vlavo Jiwheyẹwhe dọho to aliho tlọlọ tọn mẹ kavi yí ohó milomilo zan wẹo, yanwle dopo wẹ e tindo—enẹ wẹ nado gọalọna Jobu na budisi etọn na Mẹdatọ lọ nido jideji.
c Na nugbo tọn, apọsteli Paulu yihodọ sọn hodidọ Elifazi tọn dopo mẹ, ehe dohia dọ nugbo tin to ohó he Elifazi dọ lẹ mẹ. (Jobu 5:13; 1 Kọlintinu lẹ 3:19) Nugbo taun wẹ Elifazi dọ, amọ́ ninọmẹ he mẹ e yí i zan na Jobu te ma sọgbe.
d Kandai lọ ma dohia dọ Jiwheyẹwhe biọ to Jobu si nado basi avọ́sinsan mọnkọtọn dopolọ do ota asi etọn tọn mẹ.