Mì Gbọ Mẹlẹpo Ni Lá Gigo Jehovah Tọn
Mì na gigo po huhlọn po hlan OKLUNỌ. Mì na hlan OKLUNỌ, mì na gigo he jẹ hlan oyín etọn.”—PSALM 96:7, 8.
1, 2. Asisa tẹmẹ wẹ pipà yin nina Jehovah sọn, podọ mẹnu lẹ wẹ yin tudohomẹna nado kọnawudopọ to e mẹ?
DAVIDI, visunnu Jẹse tọn, whẹ́n taidi dẹpẹ lẹngbọhọtọ de to agbegbe Bẹtlẹhẹm tọn mẹ. Lehe e na ko nọ pọ́n agahomẹ gblagada he gọ́ na sunwhlẹvu lẹ hlan gbọzangbọzan to zánhomẹ dile e to nukunpedo kanlinpa otọ́ etọn tọn go to danji he to olá enẹlẹ ji do sọ! Matin ayihaawe, numimọ awuvivinamẹ tọn enẹ wẹ e flin to whenuena gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn gbọdo e bọ e pà bo yí hogbe whanpẹnọ he to Psalm 19tọ mẹ lẹ do jihàn dọmọ: “Olọn lẹ to gigo Jiwheyẹwhe tọn hodọ; agahomẹ sọ to alọnuzọ́n etọn lá. Okàn yetọn tọ́n yì aihọn lẹpo mẹ, ohó yetọn sọ jẹ aihọn pòdo.”—Psalm 19:1, 4.
2 Dile etlẹ yindọ olọn jiawu he Jehovah dá lẹ ma nọ dọho, yé nọ lá gigo etọn sọn okle jẹ okle, podọ sọn ozán jẹ ozán. Nudida ma gọ̀n gigo Jiwheyẹwhe tọn ma lá gbede, podọ ayihamẹlinlẹnpọn do kunnudenu he to awusọhia “aihọn lẹpo” nado mọ ehe ji nọ hẹn gbẹtọ nado whiwhẹ ede. Etomọṣo, kunnudenu nudida he ma nọ dọho lẹ tọn ma ko pé gba. Gbẹtọvi nugbonọ lẹ yin tudohomẹna nado kọnawudopọ to kunnudide ehe mẹ po ogbè lélé po. Psalm-kàntọ de dọ ohó gbọdo ehelẹ hlan sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ lẹ dọmọ: “Mì na gigo po huhlọn po hlan OKLUNỌ. Mì na hlan OKLUNỌ, mì na gigo he jẹ hlan oyín etọn.” (Psalm 96:7, 8) Mẹhe tindo haṣinṣan pẹkipẹki hẹ Jehovah lẹ hùnhomẹ nado yigbe hlan tudohomẹnamẹ enẹ. Ṣigba, etẹwẹ gigo nina hlan Jiwheyẹwhe bẹhẹn?
3. Naegbọn gbẹtọvi lẹ nọ pagigona Jiwheyẹwhe?
3 E bẹ nususu hẹn hugan hodidọ poun. Islaelivi he nọgbẹ̀ to azán Isaia tọn gbè lẹ pagigona Jiwheyẹwhe po nùflo yetọn lẹ po, ṣigba suhugan yetọn ma wà ẹ sọn ahun mẹ gba. Jehovah dọ gbọn Isaia gblamẹ dọmọ: “Omẹ helẹ yí onù yetọn do sẹpọ mi, bosọ to nùflo yetọn yí do to gbégbòna mi, ṣigba bọ ayiha yetọn dẹ̀n do mi.” (Isaia 29:13) Pipà depope he omẹ mọnkọtọn lẹ na yin nuvọ́. Whẹpo pipà na do tindo zẹẹmẹ, e dona yin whinwhàn sọn ahun mẹ na owanyi na Jehovah po pẹdido ahundopo tọn na gigo vonọtaun etọn po wutu. Jehovah kẹdẹ wẹ Mẹdatọ. Ewọ wẹ Nupojipetọ, Dodonọ, apajlẹ pipé owanyi tọn. Ewọ wẹ asisa whlẹngán mítọn tọn po Nupojipetọ jlọjẹnọ lọ po he nudida he tin to olọn po aigba ji lẹpo po dona litaina. (Osọhia 4:11; 19:1) Eyin mí yí onú helẹ sè nugbo, mì gbọ mí ni pagigona ẹn po ahun mítọn lẹpo po.
4. Anademẹ tẹlẹ wẹ Jesu na gando lehe Jiwheyẹwhe dona yin gigopana do go, podọ nawẹ mí sọgan hẹn yé di gbọn?
4 Jesu Klisti dọ lehe mí na pagigona Jiwheyẹwhe gbọn na mí. E dọmọ: “To ehe mẹ wẹ yè pagigona Otọ́ ṣie te dọ, mì ni hẹn sinsẹ́n susu; mọwẹ mìwlẹ nasọ yin nuplọntọ ṣie.” (Johanu 15:8) Nawẹ mí nọ dè sinsẹ́n susu tọ́n gbọn? Tintan, gbọn mahẹ tintindo po ahun lẹpo po to “wẹndagbe ahọludu tọn” lọ lilá mẹ dali bo gbọnmọ dali kọnawudopọ hẹ nudida lẹpo to “onú mamọ” Jiwheyẹwhe tọn lẹ ‘lilá’ mẹ. (Matiu 24:14; Lomunu lẹ 1:20) Humọ, to aliho ehe mẹ mímẹpo nọ tindo mahẹ—to aliho de kavi devo mẹ—nado hẹn gbẹtọ lẹ zun devi yọyọ lẹ he to sọha mẹhe nọ jihàn pipà tọn hlan Jehovah Jiwheyẹwhe lẹ tọn jideji. Awetọ, mí nọ wleawuna sinsẹ́n gbigbọ wiwe tọn bo nọ dovivẹnu nado hodo apajlẹ jẹhẹnu yiaga hugan Jehovah Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn. (Galatianu lẹ 5:22, 23; Efesunu lẹ 5:1; Kọlọsinu lẹ 3:10) Taidi kọdetọn de, walọyizan egbesọ tọn mítọn nọ pagigona Jiwheyẹwhe.
“Yì Aigba Lẹpo Ji”
5. Basi zẹẹmẹ lehe Paulu zinnudo azọngban Klistiani lẹ tọn ji nado pagigona Jiwheyẹwhe gbọn yise yetọn mimá hẹ mẹdevo lẹ dali do.
5 To wekanhlanmẹ Paulu tọn hlan Lomunu lẹ mẹ, e zinnudo azọngban he Klistiani lẹ tindo ji nado pagigona Jiwheyẹwhe gbọn yise yetọn mimá hẹ mẹdevo lẹ dali. Wẹndomẹ tangan owe Lomunu lẹ tọn wẹ yindọ mẹhe yí yise zan to Jesu Klisti mẹ lẹ kẹdẹ wẹ sọgan yin whinwhlẹngán. To weta 10 wekanhlanmẹ etọn tọn mẹ, Paulu dohia dọ dile etlẹ yindọ “Klisti wẹ opodo osẹ́n tọn,” Islaelivi jọwamọ azán etọn gbè tọn lẹ gbẹ́ to tintẹnpọn nado jẹ teninọ dodo tọn de kọ̀n gbọn Osẹ́n Mose tọn hihodo dali. Enẹwutu, Paulu dọmọ: “Eyin hiẹ na yí onù towe do yigbe Jesu Oklunọ tọn, bo nasọ yise to ayiha towe mẹ dọ Jiwheyẹwhe ze e tite sọn oṣiọ lẹ mẹ, yè na whlẹn we gán.” Sọn whenẹnu sọyi, “dehlanvò de ma tin to Ju po Glẹki po ṣẹnṣẹn [ba]: na Oklunọ dopolọ to popo ji wẹ wàdọkun hlan omẹ he ylọ oyín etọn lẹpo. Na yè na whlẹn mẹdepope he na ylọ oyín [Jehovah] tọn gán.”—Lomunu lẹ 10:4, 9-13.
6. Nawẹ Paulu yí Psalm 19:4 zan gbọn?
6 Enẹgodo Paulu kanse to aliho mẹhẹnlẹnnupọn tọn mẹ dọmọ: “Nawẹ yé na ylọ oyín mẹhe yé ma yise tọn do? Podọ nawẹ yé na yí mẹhe yé ma ko sèhó etọn gbede sè do? Podọ nawẹ yé na sè do matin yẹwhehodọtọ?” (Lomunu lẹ 10:14) Paulu dọ gando Islaeli go dọmọ: “Yé omẹ pó ma yí wẹndagbe sè gba.” Etẹwutu wẹ? Yise matindo yetọn wẹ zọ́n, e mayin na dotẹnmẹ lọ ma hundote na yé wutu wẹ gba. Paulu do ehe hia gbọn hoyidọ sọn Psalm 19:4 mẹ dali bo yí ì zan na azọ́n yẹwhehodidọ Klistiani tọn kakati nido yin kunnudenu nudida tọn he ma nọ dọho. E dọmọ: “Nugbonugbo, ogbè yetọn tọ́n yì aigba lẹpo ji, podọ ohó yetọn lẹ hlan opodo aihọn tọn lẹ.” (Lomunu lẹ 10:16, 18) Mọwẹ, kẹdẹdile nudida he ma nọ dọho tlẹ nọ pagigona Jehovah do, mọwẹ Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ lá wẹndagbe whlẹngán tọn to filẹpo do bo gbọnmọ dali pagigona Jiwheyẹwhe to “aigba lẹpo ji.” To wekanhlanmẹ etọn hlan Kọlọsinu lẹ mẹ, Paulu sọ basi zẹẹmẹ obá he mẹ wẹndagbe lọ ko gbloada jẹ tọn. E dọ dọ wẹndagbe lọ ko yin lilá “hlan mẹhe tin to olọn glọ lẹpo.”—Kọlọsinu lẹ 1:23.
Kunnudetọ Zohunhunnọ Lẹ
7. Sọgbe hẹ nuhe Jesu dọ, azọngban tẹwẹ Klistiani lẹ tindo?
7 Paulu sọgan ko wlan wekanhlanmẹ etọn hlan Kọlọsinu lẹ to nudi owhe 27 bọdo okú Jesu Klisti tọn go. Nawẹ azọ́n yẹwhehodidọ tọn sọgan ko gbloada kaka yì Kọlọsi to ojlẹ gli enẹ mẹ gbọn? Ehe yinmọ na Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ yin zohunhunnọ bọ Jehovah sọ dona zohunhun yetọn wutu. Jesu ko dọ dọdai dọ hodotọ etọn lẹ na yin yẹwhehodọtọ zohunhunnọ lẹ to whenuena e dọmọ: “Yè ma sọgan nọma dọho wẹndagbe tọn pé akọta lẹpo ṣẹnṣẹn whẹ́.” (Malku 13:10) Jesu yí gbedide heyin kinkàndai to wefọ he gbọngodo to owe Wẹndagbe Matiu tọn mẹ lẹ dogọ dọdai enẹ dọmọ: “Enẹwutu mì yì, bo hẹn akọta lẹpo zun nuplọntọ, bosọ nọ baptizi yé do oyín Otọ́ tọn, po Ovi tọn po, po [gbigbọ wiwe] tọn po mẹ: na mì nisọ nọ plọn yé nado nọ doayi onú lẹpo go, nudepope he yẹn degbena mì.” (Matiu 28:19, 20) Ojlẹ vude bọdo olọn mẹ yìyì Jesu tọn go, hodotọ etọn lẹ jẹ ohó enẹlẹ hẹndi ji.
8, 9. Sọgbe hẹ Owalọ lẹ, nawẹ Klistiani lẹ yinuwa hlan gbedide Jesu tọn gbọn?
8 To kinkọnjẹgbonu gbigbọ wiwe tọn to Pẹntikọsti 33 W.M. godo, onú tintan he hodotọ nugbonọ Jesu tọn lẹ wà wẹ nado tọ́n yì bo dọyẹwheho, bo dọ “ohó azọ́n huhlọnnọ Jiwheyẹwhe tọn” lẹ tọn na gbẹtọgun lẹ to Jelusalẹm. Yẹwhehodidọ yetọn tindo kọdetọn dagbe taun, podọ nudi “ayiha foofọtọ́n nkọ” wẹ yin bibaptizi. Devi lẹ yí zohunhun do to gigopana Jiwheyẹwhe zọnmii to gbangba, podọ enẹ hẹn kọdetọn dagbe lẹ wá.—Owalọ lẹ 2:4, 11, 41, 46, 47.
9 To madẹnmẹ, sinsẹ̀ngán lẹ doayi nuwiwa Klistiani enẹlẹ tọn go. Na yé yin tuklado gbọn hodidọ tlọlọ Pita po Johanu po tọn dali wutu, yé degbè na apọsteli awe lọ lẹ ma nado dọyẹwheho ba. Apọsteli lọ lẹ yigbe dọmọ: “Míwlẹ ma sọgan nọma dọ nuhe mí ko mọ, bosọ sè.” To whenuena yé ko yin budona bo yin tuntundote godo, Pita po Johanu po lẹkọyi mẹmẹsunnu yetọn lẹ dè, bọ yemẹpo hodẹ̀ hlan Jehovah to pọmẹ. Yé yí adọgbigbo do biọ to Jehovah si dọmọ: “Yí na hlan afanumẹ towe lẹ, nado nọ yí tugbigbo lẹpo do dọ ohó towe.”—Owalọ lẹ 4:13, 20, 29.
10. Nukundiọsọmẹ tẹwẹ jẹ awusọhia ji, podọ etẹwẹ Klistiani nugbo lẹ wà?
10 Odẹ̀ enẹ tin to gbesisọmẹ hẹ ojlo Jehovah tọn, dile kunnudenu dohia do to ojlẹ gli de godo. Apọsteli lẹ yin wiwle bo yin tuntundote to azọ́njiawu-liho gbọn angẹli de dali to enẹgodo. Angẹli lọ dọna yé dọmọ: “Mì yì, bo ṣite dọ ohó ogbẹ̀ he tọn lẹpo to tẹmpli mẹ hlan gbẹtọ lẹ.” (Owalọ lẹ 5:18-20) Jehovah to didona apọsteli lẹ zọnmii na yé setonu wutu. Enẹwutu, “egbesọegbesọ to tẹmpli mẹ podọ to owhé dopodopo gbè, yé ma nọ omẹ ma plọn, yé ma sọ nọ yẹwheho Jesu Klisti tọn ma dọ.” (Owalọ lẹ 5:42) E họnwun dọ nukundiọsọmẹ he tlẹ sinyẹn hugan ma sọgan doalọtena hodotọ Jesu tọn lẹ nado pagigona Jiwheyẹwhe to gbangba.
11. Nukun tẹwẹ Klistiani fliflimẹ tọn lẹ yí do pọ́n azọ́n yẹwhehodidọ tọn?
11 To madẹnmẹ Stefani yin wiwle bo yin zánnu dlan do hù. Okú etọn fọ́n homẹkẹn vẹadi dote to Jelusalẹm, bọ devi lẹpo yin hinhẹn po huhlọn po nado họnyi tògodo adavo apọsteli lẹ kẹdẹ. Be homẹkẹn lọ hẹn yé gbọjọ wẹ ya? Paali. Mí hia dọmọ: “Yé he yé vúnvún pé to ofi popo yì, bo yẹwheho ohó lọ tọn dọ.” (Owalọ lẹ 8:1, 4) Zohunhun yetọn nado lá gigo Jiwheyẹwhe tọn yin mimọ to nujijọ susu mẹ. To Owalọ lẹ weta 9 mẹ, mí hia dọ to whenuena Falesi lọ heyin Saulu Talsu tọn jei Damasku nado dohomẹkẹn devi Jesu tọn lẹ to finẹ, e mọ Jesu to numimọ de mẹ bo yin hinhẹn tọ́nnukun. To Damasku, Anania hùn nukun Saulu tọn to azọ́njiawu-liho. Etẹwẹ Saulu—he wá yin yinyọnẹn taidi apọsteli Paulu—wà jẹnukọn? Kandai lọ dọmọ: ‘To afọdoponẹji e dọyẹwheho Klisti tọn to sinagọgu lẹ mẹ, dọ, Ovi Jiwheyẹwhe tọn wẹ ewọ.’—Owalọ lẹ 9:20.
Mẹlẹpo Tindo Mahẹ to Yẹwhehodidọ Mẹ
12, 13. (a) Sọgbe hẹ whenuho-kàntọ lẹ, etẹwẹ agun Klistiani fliflimẹ tọn yin yinyọnẹn na taun? (b) Nawẹ owe Owalọ lẹ tọn po hogbe Paulu tọn lẹ po kọngbedopọ hẹ nuhe whenuho-kàntọ lẹ dọ gbọn?
12 Mẹsusu wẹ yigbe dọ mẹlẹpo wẹ tindo mahẹ to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mẹ to agun Klistiani fliflimẹ tọn mẹ. Philip Schaff wlan gando Klistiani ojlẹ enẹ mẹ tọn lẹ go dọmọ: “Yẹwhehodidọ wẹ yin yanwle agun lẹpo tọn, podọ Klistiani yisenọ lẹpo wẹ yin yẹwhehodọtọ.” (History of the Christian Church) W. S. Williams dọmọ: “Kunnudenu paa lọ wẹ yindọ Klistiani lẹpo to Agun fliflimẹ tọn mẹ, titengbe mẹhe tindo nunina huhlọn azọ́njiawu tọn [nunina gbigbọ tọn lẹ], wẹ lá wẹndagbe lọ.” (The Glorious Ministry of the Laity) E sọ dọ ga dọmọ: “E mayin lẹndai Jesu Klisti tọn gbede dọ pipli tangan delẹ to agun lọ mẹ wẹ na tindo jlọjẹ lọ nado dọyẹwheho gba.” Celsus he tlẹ gbẹwanna sinsẹ̀n Klistiani tọn to hohowhenu wlan dọmọ: “Sékanfun-gbẹ̀ntọ lẹ, afọpa-jladotọ lẹ, kanlinyu-zọ́nwatọ lẹ, yèdọ agblinọ hugan to gbẹtọ lẹ ṣẹnṣẹn, nọ dọyẹwheho wẹndagbe lọ tọn po zohunhun po.”
13 Kandai owe Owalọ lẹ tọn do nugbo-yinyin hodidọ enẹlẹ tọn hia. To Pẹntikọsti 33 W.M., to kinkọnjẹgbonu gbigbọ wiwe tọn godo, devi lẹpo, sunnu po yọnnu po, to onú jiawu Jiwheyẹwhe tọn lẹ lá to gbangba. To homẹkẹn he wá aimẹ bọdo okú Stefani tọn go godo, Klistiani he vúnvún pé yì tògodo lẹpo hẹn wẹndagbe lọ gbayipe gbọn filẹpo. To nudi owhe 28 godo, Klistiani Heblu tọn lẹpo wẹ Paulu to wekanhlan, e mayin pipli pẹvi sinsẹ̀ngán lẹ tọn de poun gba, to whenuena e dọmọ: “Gbọn ewọ mẹ, mì gbọ mí ni nọ sanvọ́ pipà tọn de hlan Jiwheyẹwhe whepoponu, enẹ wẹ, sinsẹ́n nùflo mítọn tọn, he basi gbeyiyi hlan oyín etọn.” (Heblu lẹ 13:15) To zẹẹmẹ bibasi do nukun he ewọ lọsu nọ yí do pọ́n azọ́n yẹwhehodidọ tọn ji mẹ, Paulu dọmọ: “Na le yẹn tlẹ to yẹwheho wẹndagbe tọn dọ sọ, yẹn ma tindo nude nado doawagun na: na mananọmawà tin to oji e; na, dindọn tin hlan mi, eyin yẹn ma dọyẹwheho wẹndagbe tọn!” (1 Kọlintinu lẹ 9:16) Matin ayihaawe, Klistiani nugbonọ owhe kanweko tintan tọn lẹpo wẹ tindo numọtolanmẹ dopolọ.
14. Kanṣiṣa tẹwẹ tin to yise po yẹwhehodidọ po ṣẹnṣẹn?
14 Na nugbo tọn, Klistiani nugbo de dona tindo mahẹ to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mẹ na e tindo kanṣiṣa pẹkipẹki hẹ yise wutu. Paulu dọmọ: “Ayiha wẹ gbẹtọ do yise hlan dodo; onù wẹ yè do basi ogbeyí hlan whlẹngán.” (Lomunu lẹ 10:10) To agun lọ mẹ, be pipli pẹvi de—taidi pipli sinsẹ̀ngán lẹ tọn—wẹ nọ yí yise zan bo gbọnmọ dali tindo azọngban lọ nado dọyẹwheho ya? Paali! Klistiani nugbo lẹpo nọ wleawuna yise dolido to Oklunọ Jesu Klisti mẹ bo nọ yin whinwhàn nado basi ogbeyí gbangba yise enẹ tọn na mẹdevo lẹ. Yin e mayin mọ, yise yetọn yin oṣiọ. (Jakobu 2:26) Na Klistiani nugbo lẹpo to owhe kanweko tintan whenu do yise yetọn hia to aliho ehe mẹ wutu, awhá daho pipà tọn hlan yinkọ Jehovah tọn yin sisè.
15, 16. Na apajlẹ lẹ he dohia dọ azọ́n yẹwhehodidọ tọn zindonukọn mahopọnna nuhahun lẹ.
15 To owhe kanweko tintan mẹ, Jehovah dona omẹ etọn lẹ po jideji daho po mahopọnna dọ nuhahun lẹ tin to agun lọ mẹ podọ to gbonu etọn. Di apajlẹ, Owalọ lẹ weta 6 dọ gbemanọpọ he tin to Heblu po Glẹki he ṣẹṣẹ yise lẹ po ṣẹnṣẹn. Apọsteli lẹ penukundo whẹho lọ go. Taidi kọdetọn de, mí hia dọmọ: “Ohó Jiwheyẹwhe tọn sọ hẹnai; sọha nuplọntọ lẹ tọn sọ to susudeji tlala to Jelusalẹm; podọ omẹ susu to yẹwhenọ lẹ mẹ setonuna yise.”—Owalọ lẹ 6:7.
16 To nukọn mẹ, nuhahun tonudidọ tọn lẹ fọ́n to Ahọlu Hẹlodi Aglipa Jude tọn po omẹ Tile gọna Sidoni tọn lẹ po ṣẹnṣẹn. Tòmẹnu tòdaho enẹlẹ tọn basi ovẹvivẹ oklọ tọn na Hẹlodi nado na yé jijọho podọ ehe hẹn homẹ etọn hùn sọmọ bọ e na hodidọ gbangba tọn de. Gbẹtọgun he pli lọ jẹ awhádo ji dọmọ: “Ogbè yẹwhe de tọn wẹ, e ma yin gbẹtọ tọn gba.” To tẹndoponẹmẹ, angẹli Jehovah tọn linú Hẹlodi Aglipa, bọ e kú “na e ma na gigo Jiwheyẹwhe wutu.” (Owalọ lẹ 12:20-23) Nujijọ mẹhẹnjọsi tọn nankọtọn die na mẹhe ze todido yetọn do gandutọ gbẹtọvi lẹ mẹ! (Psalm 146:3, 4) Ṣigba, Klistiani lẹ to gigopana Jehovah zọnmii. Taidi kọdetọn de, “ohó Jiwheyẹwhe tọn [to] whinwhẹ́n, bosọ to susudeji” mahopọnna nuhahun tonudidọ tọn enẹlẹ.—Owalọ lẹ 12:24.
To Whenẹnu Podọ Todin
17. To owhe kanweko tintan mẹ, etẹwẹ gbẹtọ susu dogọ kọnawudopọ nado wà?
17 Mọwẹ, agun lẹdo aihọn pé Klistiani tọn to owhe kanweko tintan mẹ bẹ gigopana Jehovah Jiwheyẹwhe tọ́ zohunhunnọ lẹ hẹn. Klistiani nugbonọ lẹpo wẹ tindo mahẹ to wẹndagbe lọ hinhẹn gbayipe mẹ. Mẹdelẹ mọ jlodotọ lẹ bo plọn yé, dile Jesu dọ do, nado nọ payi nuhe e ko degbè etọn lẹpo go. (Matiu 28:19, 20) Ehe zọ́n bọ agun lọ jideji bọ mẹsusu dogọ kọnawudopọ hẹ Ahọlu Davidi hohowhenu tọn to gigopipana Jehovah mẹ. Yemẹpo wẹ kọngbedopọ hẹ ohó gbọdo lọ lẹ dọmọ: “Yẹn na pà we, Oklunọ Jiwheyẹwhe ṣie E, po ayiha ṣie lẹpo po: yẹn nasọ nọ pagigona oyín towe kakadoi. Na daho wẹ lẹblanu towe hlan dali ṣie.”—Psalm 86:12, 13.
18. (a) Vogbingbọn tẹwẹ yin ayidego to agun Klistiani owhe kanweko tintan tọn po Mẹylọhodotọklisti po ṣẹnṣẹn to egbehe? (b) Etẹwẹ na yin hodọdeji to hosọ he bọdego mẹ?
18 Gando ehe go, ohó sinsẹ̀n-nuplọnmẹtọ Allison A. Trites tọn lẹ hẹnmẹ lẹnnupọn. To Mẹylọhodotọklisti egbezangbe tọn yiyijlẹdo sinsẹ̀n Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn go mẹ, e dọmọ: “Jideji ṣọṣi lẹ tọn to egbehe nọ saba sinai do whẹndo ji (to whenuena ovi he tin to whẹndo he nọ kọnawudopọ hẹ ṣọṣi lọ mẹ lẹ basi ogbeyí yise tọn) kavi do tẹnsisẹ ji (to whenuena mẹyọyọ de sẹtẹn sọn ṣọṣi devo mẹ). Ṣigba, to owe Owalọ lẹ tọn mẹ, jideji lọ sinai do mẹdidiọ ji, na agun lọ ṣẹṣẹ bẹ azọ́n etọn jẹeji to whenẹnu wẹ.” Be enẹ zẹẹmẹdo dọ sinsẹ̀n Klistiani nugbo tọn ma to jideji tindo ba dile Jesu dọ e dona yin do wẹ ya? Lala. To egbehe, Klistiani nugbo lẹ yin zohunhunnọ to aliho lẹpo mẹ taidi Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ to gigopipana Jiwheyẹwhe to gbangba mẹ. Mí na mọ ehe to hosọ he bọdego mẹ.
Be Hiẹ Sọgan Basi Zẹẹmẹ Ya?
• Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mí nọ pagigona Jiwheyẹwhe te?
• Nawẹ Paulu basi yizan Psalm 19:4 tọn gbọn?
• Kanṣiṣa tẹwẹ tin to yise po yẹwhehodidọ po ṣẹnṣẹn?
• Etẹwẹ agun Klistiani fliflimẹ tọn yin yinyọnẹn na taun?
[Yẹdide to weda 8, 9]
Olọn lẹ nọ dekunnuna gigo Jehovah tọn to whepoponu
[Asisa Yẹdide tọn]
Courtesy of Anglo-Australian Observatory, yẹdide gbọn David Malin dali
[Yẹdide to weda 10]
Kanṣiṣa pẹkipẹki tin to azọ́n yẹwhehodidọ tọn po odẹ̀ po ṣẹnṣẹn