‘Dona lẹ Tin Na Dodonọ Lẹ’
“YẸN ko tin to yọpọ, yẹn sọ whẹ́n; ganṣo yẹn ma ko mọ yè gbẹ́ dodonọ dai, kavi okún etọn ni to núdùdù biọ,” wẹ psalm-kàntọ Davidi dọ to yọnhowhe etọn lẹ mẹ. (Psalm 37:25) Jehovah Jiwheyẹwhe yiwanna dodonọ lẹ bo nọ penukundo yé go tlala. To Ohó etọn, Biblu mẹ, e dotuhomẹna sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ lẹ nado dín dodowiwa.—Zẹfania 2:3.
Dodowiwa yin ninọmẹ tintin to gbesisọmẹ hẹ Jiwheyẹwhe gbọn tonusisena nujinọtedo etọn lẹ na dagbe po oylan po dali. To tulinina mí nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn mẹ, weta 10tọ owe Biblu tọn heyin Howhinwhẹn lẹ tọn dlẹnalọdo dona họakuẹ gbigbọmẹ tọn he mẹhe wàmọ lẹ nọ duvivi etọn lẹ. To ehelẹ mẹ wẹ núdùdù hunsindagbe gbigbọmẹ tọn susugege, azọ́n alemọyi po pekọ tọn lẹ po, gọna haṣinṣan dagbe de hẹ Jiwheyẹwhe po gbẹtọ po tin te. To whelọnu lo, mì gbọ mí ni gbadopọnna Howhinwhẹn lẹ 10:1-14.
Mẹwhinwhàn Dagbe De
Hogbe bẹjẹeji tọn weta lọ tọn lẹ do mẹhe yin kinkantọ adà owe Howhinwhẹn lẹ tọn he bọdego hia tlọlọ. Yé hia dọmọ: “Howhinwhẹn Sọlọmọni tọn lẹ.” To mẹwhinwhàn dagbe de didohia nado hodo aliho nuyiwa tọn he sọgbe lọ mẹ, Ahọlu Sọlọmọni Islaeli hohowhenu tọn dọmọ: “Ovi nuyọnẹntọ basi homẹhun otọ́ etọn tọn: ṣigba ovi nulunọ wẹ awubla onọ̀ etọn tọn.”—Howhinwhẹn lẹ 10:1.
Awubla susu wẹ mẹjitọ lẹ nọ tindo to whenuena dopo to ovi yetọn lẹ mẹ jo sinsẹ̀n-bibasi Jiwheyẹwhe nugbo podọ gbẹ̀nọ lọ tọn do! Ahọlu nuyọnẹntọ lọ donù awubla onọ̀ tọn go, vlavo nado dohia dọ awubla etọn nọ siso hugan. Enẹ yin nugbo na taun tọn na Doris.a Ewọ dọmọ: “To whenuena visunnu owhe 21-mẹvi mítọn tọ́nsọn nugbo lọ mẹ, asu ṣie, Frank, po yẹn po jẹflumẹ taun. Awufiẹsa numọtolanmẹ tọn ṣie sinyẹn tlala hugan Frank tọn. Owhe 12 he ko juwayi lẹ ma de numọtolanmẹ lọ pò gba.”
Ovi lẹ sọgan yinuwa do ayajẹ otọ́ yetọn tọn ji bo sọgan hẹn awubla wá na onọ̀ yetọn. Mì gbọ mí ni do nuyọnẹn hia bo hẹn ayajẹ wá na mẹjitọ mítọn lẹ. Podọ dehe yin nujọnu hugan, mì gbọ mí ni hẹn ahun Jehovah, Otọ́ mítọn olọn mẹ tọn jaya.
‘Alindọn Dodonọ Tọn Nọ Tindo Pekọ’
“Adọkun jijọ ylankan tọn ma doale de,” wẹ ahọlu lọ dọ, “ṣigba dodo wẹ nọ whlẹnmẹ sọn okú si.” (Howhinwhẹn lẹ 10:2) Na Klistiani nugbo he to gbẹnọ sisosiso to ojlẹ opodo tọn ehe mẹ lẹ, hogbe ehelẹ họakuẹ taun. (Daniẹli 12:4) Vasudo aihọn jijọ-madi-Jiwheyẹwhe tọn ehe ko sẹpọ taun. Asisa hihọ́ gbẹtọvi tọn depope—agbasanu, akuẹzinzan, kavi awhànfunfun tọn—ma na wleawuna hihọ́ depope to “nukunbibia daho” he ja whenu gba. (Osọhia 7:9, 10, 13, 14) “Dodonọ lẹ kẹdẹ wẹ na nọ aigba ji podọ mẹhe ma tindo oblọ lẹ wẹ na gbọṣi finẹ.” (Howhinwhẹn lẹ 2:21, The New English Bible) To whelọnu lo, mì gbọ mí ‘ni to ahọluduta lọ po dodowiwa Jiwheyẹwhe tọn po dín jẹnukọn whẹ́.’—Matiu 6:33.
Devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ ma dona nọte kakajẹ whenuena aihọn yọyọ heyin opagbe etọn do ni wá whẹpo yé nido duvivi dona Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn gba. “OKLUNỌ ma na dike huvẹ ni hù ayiha dodonọ tọn: ṣigba e bli ojlo mẹylankan lẹ tọn kọnyingbe.” (Howhinwhẹn lẹ 10:3) Jehovah ko wleawuna núdùdù gbigbọmẹ tọn susugege gbọn “afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ” gblamẹ. (Matiu 24:45) Na jide tọn dodonọ lẹ tindo whẹwhinwhẹ́n nado ‘dawhá jẹgbonu po ayajẹ po na ninọmẹ dagbe ahun mẹ tọn wutu.’ (Isaia 65:14) Oyọnẹn nọ hẹn alindọn etọn jaya. Adọkun gbigbọmẹ tọn lẹ dindin wẹ nọ yin homẹhunhun etọn. Mẹylankan lẹ ma nọ tindo homẹhunhun mọnkọtọn gba.
‘Azọ́n Sinsinyẹn Wiwà Nọ Hẹnmẹ Wàdọkun’
Dodonọ lẹ sọ nọ mọaleyi to aliho devo mẹ ga. “Mẹhe tẹ̀ alọ na zun wamọnọ, ṣigba alọ magbọjẹnọ tọn wẹ na hẹn adọkun wá. Mẹhe bẹpli to alúnlùn mẹ wẹ ovi nuyọnẹntọ de: ṣigba mẹhe damlọn to [jibẹwawhé whenu] wẹ ovi he nọ dowinyan omẹ.”—Howhinwhẹn lẹ 10:4, 5.
Hogbe ahọlu lọ tọn lẹ gando azọ́nwatọ lẹ go to jibẹwawhé whenu tindo zẹẹmẹ na taun tọn. Ojlẹ jibẹwawhé tọn mayin ojlẹ amlọngọsisa tọn gba. Ojlẹ azọ́n sinsinyẹn po azọ́nwiwa na ojlẹ gaa po tọn de wẹ e yin. Na nugbo tọn, ojlẹ niyaniya tọn de wẹ e yin.
To jibẹwawhé gbẹtọ lẹ tọn tintindo to ayiha mẹ, bọ e mayin likun lẹ tọn, Jesu dọna devi etọn lẹ dọmọ: “Ojijẹ sù nugbo, ṣigba azọ́nwatọ lẹ ma sù. Enẹwutu mì hodẹ̀ hlan Oklunọ ojijẹ tọn [Jehovah Jiwheyẹwhe], na e ni do azọ́nwatọ lẹ hlan ojijẹ etọn mẹ.” (Matiu 9:35-38) To owhe 2000 mẹ, hugan gbẹtọ livi 14 wẹ wá Oflin okú Jesu tọn tẹnmẹ—yèdọ hugan whlaawe sọha Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn. To whelọnu lo, mẹnu wẹ sọgan gbẹ́ dọ ‘ogle lẹ ma ko whẹ́n na gbingbẹ̀n’? (Johanu 4:35) Sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ lẹ nọ biọ dọ Oklunọ ni do azọ́nwatọ dogọ lẹ hlan, dile yé lọsu lẹ to vivẹnudo vẹkuvẹku to azọ́n gbẹtọ lẹ hinhẹn zun devi tọn mẹ to kọndopọmẹ hẹ odẹ̀ yetọn lẹ. (Matiu 28:19, 20) Podọ lehe Jehovah ko dona vivẹnudido yetọn susugege sọ! To owhe sinsẹ̀nzọn 2000 tọn whenu, hugan mẹyọyọ 280 000 wẹ yin bibaptizi. Ehelẹ lọsu dovivẹnu nado lẹzun mẹplọntọ Ohó Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Na mí ni mọ ayajẹ po pekọ po to ojlẹ jibẹwawhé tọn ehe whenu gbọn mahẹ gigọ́ tintindo to azọ́n gbẹtọ lẹ hinhẹn zun devi tọn mẹ dali.
‘Dona lẹ Tin to Ota Etọn’
“Dona [lẹ] tin to ota dodonọ tọn,” wẹ Sọlọmọni zindonukọn dọ, “ṣigba jijọ [danuwiwa] tọn na ṣinyọ́n onù mẹylankan tọn.”—Howhinwhẹn lẹ 10:6.
Mẹhe yin wiwe bosọ yin dodonọ to ahun mẹ nọ do kunnudenu he pé dodowiwa etọn tọn hia. Hodidọ etọn nọ jọmẹ bo nọ jlọmẹdote, nuyiwa etọn lẹ nọ yin mẹhẹnlodo tọn bosọ nọ yin to alọtútlú mẹ. Mẹdevo lẹ nọ jlo nado dogbẹhẹ ẹ. Omẹ mọnkọtọn nọ tindo nukundagbe mẹdevo lẹ tọn—yèdọ dona yetọn lẹ—to enẹ mẹ dọ yé nọ dọ dagbe etọn.
To alọ devo mẹ, mẹylankan de nọ gbẹwannamẹ kavi yin nuvẹunnọ bo nọ to jijlo nado gbleawuna mẹdevo lẹ na taun tọn. Hodidọ etọn lẹ sọgan vivi bo sọgan ‘ṣinyọnnudo danuwiwa’ heyin whiwhla do ahun etọn mẹ, ṣigba e nọ joawuna mẹgbeyinyan agbasa go tọn po hodidọ tọn lẹ po to godo mẹ. (Matiu 12:34, 35) Kavi to aliho devo mẹ, “danuwiwa na ṣinyọnnudo [kavi bọ] onù mẹylankan lẹ tọn do.” (Howhinwhẹn lẹ 10:6, NW nudọnamẹ odò tọn) Ehe dohia dọ mẹylankan nọ saba mọ nuhe e dohia mẹdevo lẹ yí sọn yé dè, yèdọ kanyinylan. Ehe nọ ṣinyọnnudo onù etọn bo nọ hẹn ẹn nabọẹ, to yẹhiadonu-liho. Dona tẹlẹ wẹ omẹ mọnkọtọn sọgan donukun sọn mẹdevo lẹ dè?
“Donanọ wẹ oflin nugbonọ tọn,” wẹ ahọlu Islaeli tọn lọ wlan, “ṣigba oyín mẹylankan tọn na yọ̀n.” (Howhinwhẹn lẹ 10:7) Dodonọ nọ yin finflin po nukundagbe po gbọn mẹdevo lẹ dali, na taun tọn gbọn Jehovah Jiwheyẹwhe dali. Gbọn nugbonọ-yinyin kakajẹ okú etọn dali, Jesu ‘mọ oyín dagbe tlala de yí’ he yọ́n hugan angẹli lẹ tọn. (Heblu lẹ 1:3, 4) Klistiani nugbonọ egbezangbe tọn lẹ nọ flin sunnu po yọnnu po nugbonọ he jẹnukọnna ojlẹ Klistiani tọn lẹ taidi apajlẹ he jẹna hihodo lẹ. (Heblu lẹ 12:1, 2) Lehe ehe gbọnvona oyín mẹylankan lẹ tọn, he nọ lẹzun osùnú bo nọ yọ̀n de do sọ! Mọwẹ, “oyín dagbe bọawu dide hú adọkun daho, podọ nukundagbe owanyi tọn hú fataka po sika po.” (Howhinwhẹn lẹ 22:1) Mì gbọ mí ni basi yinkọ dagbe de hẹ Jehovah podọ hẹ gbẹtọ hatọ mítọn lẹ.
‘Tenọgligo-Hẹntọ de Na Nọ Zinzọnlin to Hihọ́ Mẹ’
To vogbingbọn didohia to nuyọnẹntọ po nulunọ po ṣẹnṣẹn, Sọlọmọni dọmọ: “Nuyọnẹntọ ayiha mẹ tọn na yí osẹ́n: ṣigba onù mlanmlan wẹ yè na sudo.” (Howhinwhẹn lẹ 10:8) Nuyọnẹntọ nọ yọnẹn dọ “e matin to mẹhe to zọnlinzin mẹ nado do afọdide etọn lẹ gba.” (Jẹlemia 10:23) E nọ yọnẹn dọ nuhudo tin nado dín anademẹ sọn Jehovah dè bosọ kẹalọyi gbedide etọn lẹ po awubibọ po. To alọ devo mẹ, mẹhe yin nulunọ to nùflo etọn mẹ nọ gboawupo nado yọ́n nugbo dodonu tọn ehe. Ohó susu nululu tọn didọ etọn nọ hẹn vasudo wá na ẹn.
Dodonọ de sọ nọ duvivi hihọ́ wunmẹ he mẹylankan lẹ ma nọ tindo tọn. “Ewọ he to zọnlinzin titengbe e zinzọnlin [to hihọ́ mẹ]: ṣigba ewọ he to aliho etọn hẹngble na yin yinyọnẹn. Ewọ he to nukunwhè hẹn awubla wá: ṣigba onù mlanmlan wẹ yè na sudo.”—Howhinwhẹn lẹ 10:9, 10.
Tenọglinọ de nọ yin nugbonọ to nuyiwa etọn lẹ mẹ. E nọ tindo sisi po jidedomẹgo mẹdevo lẹ tọn po. Gbẹtọ nugbonọ nọ yin mẹyidoazọnmẹ họakuẹ de bo nọ saba mọ azọngban daho dogọ lẹ yí. Yinkọ dagbe etọn na nugbonọ-yinyin na hẹn ẹn ma nado hẹn azọ́n etọn bu yèdọ etlẹ yin to whenuena azọ́n hán taun. Humọ, nugbodidọ etọn nọ yidogọna ninọmẹ awuvivi po jijọho tọn po to whégbè. (Psalm 34:13, 14) E nọ tindo numọtolanmẹ hihọ́ tọn to haṣinṣan etọn hẹ hagbẹ whẹndo etọn tọn lẹ mẹ. Na nugbo tọn, hihọ́ yin sinsẹ́n tenọgligo-hinhẹn tọn de.
Ninọmẹ lọ gbọnvo na mẹhe nọ joawuna nugbomadọ na ale ṣejannabi tọn wutu lẹ. Mẹklọtọ de sọgan tẹnpọn nado ṣinyọnnudo nugbonọ-mayin etọn to hogbe mẹkiklọ kavi awusọhia jijọ gbíngbán tọn etọn mẹ. (Howhinwhẹn lẹ 6:12-14) Nukun whiwhe etọn po linlẹn awugblenamẹ kavi mẹkiklọ tọn po sọgan hẹn awufiẹsa apọ̀nmẹ tọn susugege wá na mẹhe yin yanwle etọn lẹ. Ṣigba e ya kavi e dẹn, jijọ gbíngbán omẹ mọnkọtọn tọn na yin yinyọnẹn. Apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Ylando mẹdelẹ tọn nọ do ede hia dai jẹnukọn, bo jẹnukọn yì whẹdida mẹ; mẹdelẹ tọn sọ nọ hodo yé to godo. Mọkẹdẹ wẹ azọ́n dagbe mẹdelẹ tọn nọ do ede hia jẹnukọn ga, mẹhe masọ to mọ lẹ ma sọgan yí awú whlá.” (1 Timoti 5:24, 25) Mahopọnna mẹhe e yin—vlavo mẹjitọ de, họntọn de, alọwlemẹ de, kavi mẹyinyọnẹn de—nugbomadọ nọ yin gòhùnna janwẹ. Mẹnu wẹ na dejido dawe he tindo jijọ nugbomadọ tọn go?
‘Onù Etọn Yin Asisa Ogbẹ̀ Tọn’
‘Onù dodonọ de tọn yin asisa ogbẹ̀ tọn,’ wẹ Sọlọmọni dọ, “ṣigba onù mẹylankan lẹ tọn nọ ṣinyọnnudo danuwiwa.” (Howhinwhẹn lẹ 10:11) Ohó he tọ́nsọn onù mẹ lẹ sọgan hẹnmẹ jẹ gángán kavi gbleawunamẹ. Yé sọgan miọnhomẹna mẹde bo hẹn ẹn gọwá ogbẹ̀, kavi yé sọgan hẹn ẹn gbọjọ.
To mẹwhinwhàn he wutu yè nọ dọho didohia mẹ, ahọlu Islaeli tọn dọmọ: “Wangbẹnamẹ wẹ nọ fọ́n avùn daga: ṣigba owanyi ṣinyọ́n ylanwa lẹpo ji.” (Howhinwhẹn lẹ 10:12) Wangbẹnamẹ nọ fọ́n wiwọ́ dote to ogbẹ́ gbẹtọvi tọn mẹ, bo nọ fọ́n avùn dote. Mẹhe yiwanna Jehovah lẹ dona de wangbẹna sẹ̀ sọn gbẹzan yetọn lẹ mẹ. Gbọn na? Gbọn yíyí owanyi do diọtẹnna ẹn dali. “Owanyi nọ ṣinyọnnudo ylando susu.” (1 Pita 4:8) Owanyi “nọ doakọnna onú lẹpo,” enẹ wẹ “nuhe e to nuṣinyọndo lẹpo.” (1 Kọlintinu lẹ 13:7; Kingdom Interlinear) Owanyi he taidi Jiwheyẹwhe tọn ma nọ donukun pipé-yinyin sọn gbẹtọ mapenọ lẹ dè gba. Kakati nado to nuṣiwa mẹdevo lẹ tọn jlá pé, owanyi mọnkọtọn nọ gọalọna mí nado dovọ́na nuṣiwa yetọn lẹ adavo eyin e bẹ ylando sinsinyẹn lẹ hẹn. Owanyi tlẹ sọ nọ doakọnna nuyiwahẹmẹ agọ̀ lẹ to lizọnyizọn kunnudegbe tọn mẹ, to azọ́nwatẹn mítọn, kavi to wehọmẹ.
Ahọlu nuyọnẹntọ lọ zindonukọn dọmọ: “To nùflo ewọ he zìn tọn mẹ wẹ yè mọ nuyọnẹn te: ṣigba opò de tin na nẹgbé ewọ he zìnzìn pò na tọn.” (Howhinwhẹn lẹ 10:13) Nuyọnẹn omẹ zinzintọ de tọn nọ deanana afọdide etọn lẹ. Hogbe mẹjlọdote tọn he tin to nùflo etọn ji lẹ nọ gọalọna mẹdevo lẹ nado zinzọnlin to aliho dodo tọn ji. Ewọ kavi mẹhe to todoai na ẹn lẹ ma dona yin hinhẹn gánnugánnu nado gbọ̀n aliho he sọgbe lọ ji—yèdọ gbọn opò wọhẹ tọn dali gba.
‘Wlebòna Oyọnẹn’
Etẹwẹ nọ gọalọ nado hẹn hogbe mítọn lẹ yin ‘tọ̀sisa nuyọnẹn tọn’ kakati ni yin asisa-whín mẹnudidọ plẹlẹ nuhe mayin nujọnu lẹ tọn? (Howhinwhẹn lẹ 18:4) Sọlọmọni na gblọndo dọmọ: “Gbẹtọ nuyọnẹntọ lẹ nọ bẹ nuyọnẹn pli: ṣigba onù nulunọ lẹ tọn sẹpọ husudo.”—Howhinwhẹn lẹ 10:14.
Nubiọtomẹsi tintan wẹ nado yí nuyọnẹn he nọ jlọmẹdote Jiwheyẹwhe tọn do gọ́ ayiha mítọn. Asisa oyọnẹn enẹ tọn dopo gee wẹ tin. Apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Owe-wiwe lẹpo gbingbọ́n sọn Jiwheyẹwhe mẹ yin alenọ ga na mẹpinplọn, na wọhẹmẹ, na anademẹ, na nuplọnmẹ he tin to dodo mẹ: na Jiwheyẹwhe gbẹtọ nido pegan, he yè hẹn sọgbe mlẹnmlẹn hlan azọ́n dagbe lẹpo.” (2 Timoti 3:16, 17) Mí dona wlebòna oyọnẹn bosọ kùndò sisosiso biọ Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ taidi dọ mí to adọkun he whlá de dín nkọtọn. Lehe nudindin enẹ nọ fọ́n jlodote bo nọ hẹn ale wá do sọ!
Na yè nido sọgan mọ nuyọnẹn to nùflo mítọn ji, oyọnẹn Owe-wiwe tọn dona biọ ahun mítọn mẹ. Jesu dọna hosetọ etọn lẹ dọmọ: “Gbẹtọ dagbe sọn adọkunnu dagbe ayiha etọn mẹ tọn wẹ e nọ hẹn enẹ heyin dagbe tọ́n jẹgbonu sọn wá; gbẹtọ ylankan sọn adọkunnu ylankan etọn mẹ tọn wẹ e nọ hẹn enẹ heyin ylankan tọ́n jẹgbonu sọn wá: na sọn onú ayiha gege tọn mẹ wẹ onù nọ dọ.” (Luku 6:45) Enẹwutu, mí dona yí ì do basi aṣa nado nọ lẹnayihamẹpọn do nuhe mí to pinplọn lẹ ji. Nugbo wẹ dọ, nupinplọn po ayihamẹlinlẹnpọn po nọ biọ vivẹnudido, ṣigba lehe nupinplọn mọnkọtọn nọ hẹnmẹ wàdọkun to gbigbọ-liho do sọ! Whẹwhinwhẹ́n depope matin na mẹdepope nado hodo aliho nuyiwa mẹvasudo tọn heyin hodidọ tata lẹnpọn matindo tọn lẹ.
Mọwẹ, gbẹtọ nuyọnẹntọ de nọ wà nuhe sọgbe to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ bosọ nọ tindo nuyiwadomẹji dagbe do mẹdevo lẹ ji. E nọ duvivi núdùdù susugege gbigbọmẹ tọn he mí to mimọyi tọn bosọ nọ tindo nususu nado wà to azọ́n alenọ Oklunọ tọn mẹ. (1 Kọlintinu lẹ 15:58) Na e yin gbẹtọ tenọglinọ de wutu, e nọ zinzọnlin to hihọ́ mẹ bo nọ tindo alọkẹyi Jiwheyẹwhe tọn. Na nugbo tọn, dona dodonọ de tọn lẹ nọ sù taun. Mì gbọ mí ni dín dodowiwa gbọn gbẹzan mítọn lẹ hinhẹn sọgbe hẹ nujinọtedo dagbe po oylan po Jiwheyẹwhe tọn dali.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Yinkọ lẹ ko yin didiọ.
[Yẹdide to weda 25]
Nugbodidọ nọ hẹn gbẹzan whẹndo tọn tindo ayajẹ dogọ
[Yẹdide to weda 26]
‘Nuyọnẹntọ lẹ nọ wlebòna oyọnẹn’